Белазаровіч В.А Гістарыяграфія гісторыі Беларусі
Подождите немного. Документ загружается.
301
В) неаліта
Г) бронзавага веку.
8. Аснову «беларускага племені» У.І.Пічэт а звязываў з
А) крывічамі і дрыгавічамі
Б) крывічамі і радзімічамі
В) крывічамі і драўлянамі
Г) радзімічамі і драўлянамі.
9. Прарадзіму славян У.І.Пічэта лакалізаваў
А) на Каўказе
Б) на Балканах
В) ва Усходняй Еўропе
Г) у Падзвінні.
10. А.П.П’янкоў прытрымліваўся тэорыі
А) крывічскага паходжання беларусаў
Б) старажытнарускай народнасці
В) вялікарускай
Г) «балцкага субстрату ».
11. У 60 – 80-я гг. у гістарычнай навуцы Беларусі панавала этнагенетыч-
ная канцэпцыя
А) М.Я.Грынблата
Б) А.П.П’янкова
В) У.І.Пічэты
Г) С.А.Токарава.
12. Тэрмін «усходне славянская народнасць» прапанаваў
А) П.У.Церашковіч
Б) Г.І.Каспяровіч
В) М.Ф.Піліпенка
Г) В.К.Бандарчык.
13. Г.В.Штыхаў даследуе археалогію
А) Тураўскай зямлі
Б) Полацкай зямлі
В) Пасожжа
Г) Панямоння.
14. Старажытнае Бярэсце вывучае
А) Э.М.Загарульскі
Б) Ю.А.Заяц
В) А.А.Мяцельскі
Г) П.Ф.Лысенка.
15. Пачынальнікам «гіст арычнай археалогіі» з’яўляецца
А) Ф.Д.Гурэвіч
Б) Я.Г.Звяруга
В) М.А.Ткачоў
Г) С.А.Піваварчык.
302
16. Б.Д.Грэкаў лічыў, што ў ІХ – ХІІІ стст. ва ўсходніх славян панавалі
А) першабытнаабшчынныя адносіны
Б) рабаўладальніцкія адносіны
В) феадальныя адносіны
Г) капіталістычныя адносіны.
17. В.І.Гарамыкіна даказва ла дамінаванне рабаўлада льніцкіх адносінаў
ва ўсходніх славян у
А) VІ – VІІІ стст.
Б) ІХ – ХІ стст.
В) ХІІ – ХІІІ стст.
Г) ХІV – ХVІ стст.
18. А.П.П’янкоў даказваў дамінаванне рабаўладальніцкіх адносінаў ва
ўсходніх славян у
А) VІ – VІІІ стст.
Б) ІХ – ХІ стст.
В) ХІІ – ХІІІ стст.
Г) ХІV – ХVІ стст.
19. Па праблеме ўтварэння ВКЛ у беларускай савецкай гістарыяграфіі
панавала канцэпцыя
А) А.К.Краўцэвіча
Б.А.П.Грыцкевіча
В) М.І.Ермаловіча
Г) У.Ц.Пашуты.
20. У вывучэнні эпохі феада лізму дамінавала
А) сацыяльна-эканамічная праблематыка
Б) праблема ўтварэння ВКЛ
В) праблема фарміравання беларускай народнасці
Г) праблем а экспансіі каталіцкай царквы.
21. Канцэпцыю прагрэсіруючага пагаршэння становішча сялян у перыяд
феадалізма першым абвергнуў
А) В.І.Мялешка
Б) П.Р.Казлоўскі
В) Д.Л.Пахілевіч
Г) У.Ц.Пашута.
22. З.Ю.Капыскі элементы капіталістычных адно сін у эканоміцы Бела-
русі вызначаў з
А) ХVІ ст.
Б) ХVІІ ст.
В) ХVІІІ ст.
Г) ХІХ ст.
23. Першым грунтоўна распрацаваў праблему «вызваленчай барацьбы
беларускага народа за ўз’яднанне з Расіяй»
А) А.П.Ігнаценка
Б) С.А.Падокшын
303
В) А.А.Бірала
Г) Л.С.Абецэдарскі.
24. Узаемасувязь дзекабрыстаў з польскім нацыянальна-вызваленчым
рух ам даследаваў
А) А.П.Смірноў
Б) Е.І.Карнейчык
В) П.Н .Альшанскі
Г) Н.М.Махнач.
25. Агароднікаў і бабылёў лічыў самастойнымі катэгорыямі насельніцтва
А) Л.П.Ліпінскі
Б) В.П.Панюціч
В) А.І.Кажушкоў
Г) В.Д.Верашчагін.
26. Працэс фармавання сельскага пралетарыяту Беларусі раскрыў
А) Л.П.Ліпінскі
Б) В.П.Панюціч
В) А.І.Кажушкоў
Г) В.Д.Верашчагін.
27. З канца 50 – 60-х гг. у гіст арыяграфіі замацоўваецца ацэнка паўстання
1863 г. як
А) сялянскага
Б) буржуазнага
В) буржуазна-дэмакратычнага
Г) пралетарскага.
28. Рабочы рух у Беларусі ў другой палове ХІХ – пачатку ХХ ст. упершы -
ню быў раскрыты ў працах
А) Е.П.Лук’янава
Б) А.І.Воранавай
В) Л.П.Ліпінскага
Г) М.В.Біча.
29. Упершыню гісторыя Лютаўскай рэвалюцыі 191 7 г. была комплексна
разгледжана
А) Л.П.Ліпінскім
Б) В.П.Панюцічам
В) К.І.Шабуняй
Г) І.М.Ігнаценкам.
30. Упершыню пасля 20-х гг. паказаў уплыў на сялянства беларускіх на-
цыянальных партыяў
А) І.М.Ігнаценка
Б) У.Р.Івашын
В) П.К.Блашко
Г0 П.А.Селіванаў.
31. Н.В.Каменская вырашальным фактарам пры ўтварэнні БССР лічыла
А) БНР
Б) Лютаўскую рэвалюцыю 1917 г.
304
В) Кастрычніцкую рэвалюцыю 1917 г.
Г) падзеі Першай сусветнай вайны.
32. У 60 – 80-я гг. гісторыя «сацыялістычнага будаўніцтва» вывучалася на
падставе
А) «Кароткага курс а гісторыі ВКП(б)»
Б) Праграмы КПСС
В) канцэпцыі «развітога сацыялізму»
Г) канцэпцыі «камуністычнага будаўніцтва».
33. Першую абагульняльную працу па гісторыі партызанскага руху ў Бе-
ларусі выдаў
А) П.П.Ліпіла
Б) Л.Ф.Цанава
В) І.С.Краўчанка
Г) М.В.Зімянін.
ІІ. Што аб’ядноўвае пералік?
1. «Кастусь Ка линовский в во сстании 1863 г.», «Сигизмунд Сера-
ковский», «Во сстание 1863 г. в Литве и Белоруссии».
2. «Из истории распрост ранения марксизма в Белоруссии (1883 –
1904 гг.)», «От народниче ства к марксизму: Распространение марксизма
и образование социал-демократических организаций в Белоруссии».
3. «Рабочий класс БССР в послевоенные годы (1945 – 1950 гг.)»,
«Трудовой подвиг рабочего класса Белорусской ССР (1943 – 1950 гг.)».
305
Тэма 11. Гістарыяграфія гісторыі Беларусі
у 90-я гг. ХХ ст. – пачатку ХХІ ст.
План
1. Гістарычная навука Беларусі на мяжы ХХ – ХХІ стст.
2. Падрыхтоўка гістарычных кадраў вышэйшай кваліфікацыі ў
Р эспубліцы Беларусь.
3. Асноўныя кірункі гістарыяграфіі гісторыі Беларусі.
Рэкамендаваная літ аратура
1. Белазаровіч, В.А. Арганізацыя гіст арычнай навукі Беларусі (90-я
гг. ХХ – пачатак ХХІ стст.) / В.А.Белазаровіч // Новейшая история (1991 –
2006 гг.): государство, общество, личность: материалы науч. – теорет. конф.
(Минск, 29 сент. 2006 г.) / Нац. акад. наук Беларуси. – Мн: Белорус. наука,
2006. – С. 529 – 534.
2. Беларусы: У 8 т. Т. 3: Гісторыя этналагічнага вывучэння. – Мн.:
Беларуская навука, 1999. – С. 293 – 311.
3. Беларусь у гады Вялікай Айчыннай вайны: Праблемы гістарыя-
графіі і крыніцазнаўства: зб. артыкулаў. – Мн.: Беларуская навука, 1999. –
253 с.
4. Біч, М.В. Аб нацыяна льнай канцэпцыі гісторыі і гістарычнай аду-
кацыі ў РБ / М.В.Біч // Беларускі гістарычны часопіс. – 1993. – № 1. –
С. 15 – 24.
5. Вялікае княства Літоўскае: энцыклапедыя. У 2 т. Т. 1. – Мн.:
БелЭн, 2005. – 688 с.
6. Гісторыя Беларусі: з 1795 г. да вясны 1917 г.: вучэб. дапам. / І.І.Коў-
кель [і інш.]. – Мн.: Аверсэв, 2001. – С. 28 – 52.
7. Гісторыя Беларусі: У 2 ч. Ч. 2. ХІХ – ХХ ст.: курс лекцый. – Мн.:
РІВШ БДУ, 2002. – 656 с.
8. Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т. 1. – Мн.: Экаперспектыва, 2000. –
С. 12 – 17.
9. Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т. 3. – Мн.: Экаперспектыва, 2004. –
С. 7 – 20.
10. Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т. 4. – Мн.: Экаперспектыва, 2005. –
С. 6 – 29.
11. Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т.5. – Мн.: Экаперспектыва, 2006. –
С. 19 – 27.
12. Гісторыя сялянства Беларусі: У 3 т. Т. 2. – Мн.: Бел. навука, 2002. –
С. 11 – 26.
306
13. Каваленя, А.А. Метадалагічныя падыходы асвятлення навейшай
гісторыі Рэспублікі Беларусь / А.А.Каваленя // Новейшая история (1991 –
2006 гг.): государство, общество, личность: материалы науч.-теорет. конф.
(Минск, 29 сент. 2006 г.) / Нац. акад. наук Беларуси. – Мн: Белорус. наука,
2006. – С. 78 – 84.
14. Калечиц, Е.Г. Достижения белорусской археологии в период
новейшей истории Беларуси / Е.Г.Калечиц // Нов ейшая история (1991 – 2006 гг.):
государство, обще ство , лично сть: материалы науч.-теорет. конф. (Минск,
29 сент. 2006 г.) / Нац. акад. наук Беларуси. – Мн: Белорус. наука, 2006. –
С. 572 – 579.
15. Касцюк, М.П. Гістарыяграфія гісторыі Беларусі на мяжы ст агод-
дзяў / М.П.Касцюк // Гіст арыяграфія гісторыі Беларусі: стан і перспекты-
вы развіцця: матэрыялы навук. канф., прысвеч. 70-годдзю Ін-та гісторыі
НАН Беларусі (Мінск, 6 – 7 кастрычніка 1999 г.) / М.П.Касцюк [і інш.]. –
Мн.: Дэполіс, 2000. – С. 8 – 14.
16. Касцюк, М.П. Развіццё гістарычнай навукі ў Беларусі з канца
80-х г. ХХ ст. / М.П.Касцюк // Актуа льныя праблемы гісторыі Беларусі:
стан, здабыткі і супярэчнасці, перспектывы развіцця: матэрыялы рэспуб.
навук. канф.: У 4 ч. Ч. 1. / пад рэд. І.П.Крэня, У.І.Навіцкага, І.А.Змітрові-
ча. – Гродна: ГрДУ , 2003. – С. 49 – 58.
17. Киселев, Д.Н. Историография, источниковедение и методы ис-
торических исследований: подготовка кадров историков в Беларуси /
Д.Н.Киселев // Подготовка педагогических и научных кадров историков
и развитие исторической науки в Беларуси: материалы респ. науч.-практ.
конф., 30 сент. 2004 г., Гродно / под ред. Е.А.Ровбы, А.Н.Нечухрина,
И.П.Креня. – Гр одно: ГрГУ, 2005. – С. 46 – 49.
18. Кіштымаў, А. «Энцыклапедыя гісторыі Беларусі» ка к зеркало
белорусской историографии / А.Кіштымаў // Гістарычны альм анах. –
2004. – Т. 10. – С. 29 – 34.
19. Корзенко, Г.В. Научная интеллиг енция Беларуси в 1944 – 1990 гг.
(подготовка, ро ст, структура) / Г.В.Корзенко. – Мн., 1995. – 74 с.
20. Кор зенко, Г.В. Подготовка научных кадров в Беларуси. Взгляд
сквозь годы / Г.В.Корзенко. – Мн., 1988. – 168 с.
21. Корзенко, Г.В. Современная историография науки Беларуси /
Г.В.Корзенко // Актуальныя праблемы гісторыі Беларусі: стан, здабыткі і
супярэчнасці, перспектывы развіцця: мат эрыялы рэспуб. навук. канф.: У
4 ч. Ч. 4. / пад рэд. І.П.Крэня, У.І.Навіцкага, І.А.Змітровіча. – Гродна: ГрДУ ,
2003. – С. 3 – 8.
22. Корзенко , Г.В. Кадры историков Беларуси: размышляя над статис-
тикой / Г.В.Корзенко, О.В.Сафонова // Подготовка пе дагогических и науч-
ных кадров историков и развитие исторической науки в Беларуси: ма тери а-
307
лы респ. науч.-практ. конф., 30 сент. 2004 г., Гродно / под ред. Е.А.Ровбы,
А.Н.Нечухрина, И.П.Креня. – Гродно: ГрГУ, 2005. – С. 38 – 43.
23. Лінднэр Р. Гісторыкі і ўлада: нацыятворчы працэс і гістарычная
палітыка ў Беларусі ХІХ – ХХ ст. / Р.Лінднэр. – СПб.: Неўскі прасцяг,
2003. – С. 301 – 399.
24. Міхнюк А. «Dissertatio» – вучонае сачыненне / А.Міхнюк, У.Мі-
хнюк // Беларуская мінуўшчына. – 1996. – № 5 – 6; 1997. – № 1 .
25. Міхнюк, У.М. Доктарскія і кандыдацкія дысертацыі па гіст арыч-
ных навуках у Р эспубліцы Беларусь (1991 – 2003 гг.): бібліягр. паказ. /
У.М.Міхнюк; прад.: А.М .Міхнюк. – Мн.: НАРБ, 2006. – 68 с.
26. Міхнюк, У.М. З кандыдацкай дысертацыяй у навуку ўваходзяць,
а з доктарскай – выходзяць / У.М.Міхнюк // Беларуская думка. – 2000. –
№ 3. – С. 101 – 107.
27. Михнюк, В.Н. От древних фараонов до современных мормонов /
В.Н.Михнюк // Беларуская думка. – 2002. – № 6. – С. 100 – 108.
28. Нечухрин, А.Н. Развитие метод ологической базы историче ских
исследований в Республике Беларусь / А.Н.Нечухрин // Актуальныя праб-
лемы гісторыі Беларусі: стан, здабыткі і супярэчнасці, перспектывы раз-
віцця: мат эрыялы рэспуб. навук. канф.: У 4 ч. Ч. 1. / пад рэд. І.П.Крэня ,
У.І.Навіцкага, І.А.Змітровіча. – Гродна: ГрДУ, 2003. – С. 36 – 48.
29. Панютич, В.П. Историография аграрной истории Беларуси 1861 –
1917 гг.: монография / В.П.Панютич. – Мн.: ГНУ «Институт истории НАН
Беларуси», 2005. – 262 с.
30. Петриков, П.Т. Историческая наука / П.Т.Петриков // Наука Бе-
ларуси в ХХ столетии. – Мн.: Бел. наука, 2001. – С. 69 – 91.
31. Побаль, Л.Д. Археалогія / Л.Д.Побаль // Наука Беларуси в ХХ
столетии. – Мн.: Бел. наука, 2001. – С. 49 – 68.
32. Сташкевіч, М.С. Сучасныя даследаванні гісторыі Беларусі: стан,
дасягненні, праблемы і перспектывы / М.С.С ташкевіч // Актуальныя праб-
лемы гісторыі Беларусі: стан, здабыткі і супярэчнасці, перспектывы раз-
віцця: мат эрыялы рэспуб. навук. канф.: У 4 ч. Ч. 1. / пад рэд. І.П.Крэня ,
У.І.Навіцкага, І.А.Змітровіча. – Гродна: ГрДУ, 2003. – С. 9 – 35.
Тэматыка рэфератаў
1. Распрацоўка нацыяна льнай гіст арыяграфічнай канцэпцыі ў пер-
шай палове 90-х гг. ХХ ст.
2. Дасягненні беларускай археалогіі на мяжы ХХ – ХХІ стст.
3. Падрыхтоўка абагульняльных працаў па гісторыі Беларусі ў 90-я
гг. ХХ – пачатку ХХІ ст.
308
1. Арганізацыя гістарычнай навукі Беларусі на мяжы ХХ –
ХХІ стст. Паварот у развіцці гістарычнай навукі Беларусі адбыва-
ецца ў другой палове 80-х гг. пад уплывам «перабудовы». Можна
нагадаць петыцыю 28 беларускіх навукоўцаў да М.С.Гарбачова аб
прыніжэнні статуса беларускай мовы (15 снежня 1985 г.), ліст-пра-
тэст А.Адамовіча да М.С.Гарбачова аб няпоўным асвятленні на-
ступстваў аварыі на Чарнобыльск ай АЭС у СМІ (1 чэрвеня 1986 г.),
утвар энне аб’яднання «Мартыралог Беларусі» (1988 г.) і іншыя
падзеі. Палітыка «га лоснасці», дэмакратызацыя грамадства карэн-
ным чынам паўплывалі на масавую самасвядомасць, выклікалі за-
цікаўленасць да т.зв. «белых плямаў» гісторыі, найперш савецкага
перыяду. На думку У.М.Міхнюка, адбыўся «крызіс даверу да гіст а-
рычнай навукі». У другой палове 80-х гг. новыя падыходы да пад-
зеяў савецкай гісторыі былі вызначаны расійскімі даследчыкамі
(Валабуевым, Данілавым, Палікарпавым, Афанасьевым і інш.), што
знайшло адлюстраванне ў калектыўных зборніках, напрыклад,
«Страницы истории советского общества» (1989 г.). Аўт ары пісалі
аб дэфармуючым уплыве «сталінізму» і «таталітарызму» на ўсе
сферы па літычнага, эканамічнага, культурнага і духоўнага жыцця
савецкага грамадства пры захаванні с ацыялістычнага ідэалу.
У гістарычнай навуцы БССР пачала нанава фармавацца нацыя-
нальная гіст арыяграфічная канцэпцыя, падмацаваная дзейнасцю
палітычнай апазіцыі (БНФ) і літаратараў. Выступленні і публіка-
цыі супраць дэнацыяна лізацыі і с аветызацыі ў БССР выклікалі
дыскусію не толькі сярод адукаваных слаёў насельніцтва, але і ў
наву ковых колах рэспублікі.
М.С.Сташкевіч лічыць, што ў гістарычнай навуцы Беларусі ў
канцы 80 – пачатку 90-х гг. склаліся тры падыходы даследчыкаў да
праблемы абнаўлення гістарычнай навукі і гістарычнай свядомасці
беларус аў. Першы – кансерватыўна-дагматычны – прадугледжваў
нежаданне адмовіцца ад ранейшых ід эалагічных прынцыпаў,
схільнасць да захавання класавага падыходу. За яго выступалі чле-
ны грамадскага аб’яднання «Гістарычныя веды», якое ўзнікла ў
1996 годзе. Другі падыход – нацыяна л-патрыятычны – прадугле-
джваў поўны перагляд гістарыяграфічных канцэпцыяў з пазіцыяў
этнацэнтрызму і «нацыяна лізацыі гісторыі». Яго прыхільнікамі
былі гісторыкі, якія тоесна супрацоўнічалі з палітычнай апазіцы-
яй. Трэці падыход – крытычны – вызначаўся грунтоўным аналізам
папярэдняй савецкай гістарыяграфіі, выкарыстаннем новых мета-
далагічных падыходаў. Ён быў характэрны для большасці супра-
цоўнікаў Інстытута гісторыі НАНБ і выкладчыкаў ВНУ.
309
У першай палове 90-х гг. супрацоўнікі Інстытут а гісторыі
НАНБ распрацавалі нацыяна льную канцэпцыю гісторыі Беларусі.
Яе прадставіў у 1993 г. доктар гістарычных навук М.В.Біч у пра-
екце «Аб нацыянальнай канцэпцыі гісторыі і гіст арычнай адука-
цыі». Канцэпцыя прадугледжвала дэпартызацыю і дэідэалагізацыю
гістарыяграфіі, выкарыстанне плюралістычнай мет ада логіі, прыя-
рытэт прынцыпу аб’ектыўнасці і гуманістычных каштоўнасцяў.
На падставе праекту была распрацавана новая праграма гіста-
рычнай адукацыі ў РБ. З 1993/1994 навуча льнага года ў пачатко -
вую школу ўведзены курс «Мая Радзіма – Беларусь», у базавую
школу – курс «Гісторыя Беларусі» са старажытных часоў да сучас-
насці, аналагічна і ў старэйшыя класы сярэдняй школы, але на праб-
лемным узроўні. У вышэйшай школе заме ст курса «Гісторыя
КПСС» для студэнтаў усіх ВНУ быў уведзены курс «Гісторыя Бе-
ларусі».
Для асвятлення ўсе агульнай гісторыі спачатку ўжываліся рас-
ійскія падручнікі. А для асвятлення савецкага перыяду айчыннай
гісторыі быў падрыхтаваны дапаможнік для настаўнікаў і вучняў
старэйшых класаў «Актуальныя пытанні гісторыі БССР. Савецкі
перыяд» (1991 г.). З мэтай поўнага забеспячэння вучэбнага працэ-
су беларускія навукоўцы (Г.В.Штыхаў, У.К.Пляшэвіч, П.А.Лойка,
М.В.Біч, В.М.Фамін, У.Н.Сідарцоў і інш.) падрыхт а валі вучэбныя
дапаможнікі па гісторыі Беларусі для 5–6-га, 7-га, 8-га, 9-га, 10 і
11-га класаў школы. Выданні характарызуюцца высокім навуко-
вым узроўнем, аўт арскім падыходам да праблемаў мінулага Бела-
русі, пэўнай палітызацыяй гісторыі, недастаткова распрацаваным
метадычным апаратам.
Для настаўнік аў, студэнтаў і аматараў гісторыі выйшлі навуко-
ва-папулярныя выданні: «100 пытанняў і адказаў з гісторыі Бела-
русі» (укладальнікі І.Саверчанка і З.Санько), «История Беларуси:
в опросы и ответы» (укладальнікі Г.Галенчанка і У.Асмалоўскі),
«Крыжовы шлях» (укладальнікі Л.Лойка і Т.Лойка). Аўтары ў да-
ступнай форме імкнуліся задаволіць патрэбу ў папулярнай літарату-
ры па асноўных аспектах гісторыі Беларусі. Выданні маюць слабы
метадычны аппарат і аўтарскую інтэрпрэтацыю.
Упершыню айчынная гісторыя з нацыянальна-дзяржаўных
пазіцыяў была прадстаўлена ў «Нарысах гісторыі Беларусі» (1994 –
1995 гг.), падрыхтаваных аўт арскім калектывам Інстытут а гісто-
рыі НАНБ пад кіраўніцтвам акадэміка М.П.Касцюка.
Распараджэннем Прэзідэнта РБ ад 16 жніўня 1995 г. была ство-
рана Дзяржаўная камісія па падрыхтоўцы і выданні падручнікаў і
310
вучэбных дапаможнікаў па сацыяльна-гуманіт арным цыкле. У яе
склад увайшлі вядомыя даследчыкі – Я .М.Бабосаў, І.Я.Навуменка,
Э.М.Загарульскі, І.В .Аржахоўскі, У.С.Кошалеў, А.І.Падлужны,
Г.Я.Галенчанка, П.Ц.Петрыкаў, П.Ф.Дзмітрачкоў. Пад кіраўніцтвам
камісіі было падрыхтавана другое пакаленне дапаможнікаў па гісто-
рыі Беларусі (5 – 11 класы), выдадзеных у 1997 – 1998 гг. Сярод
аўтараў – Г.В.Штыхаў, Э.М.Загарульскі, В.У.Ракуць, П.А.Лойка,
М.В.Біч, У.Н.Сідарцоў, В.М.Фамін, С.В.Паноў, П .Ц.Петрыкаў,
В.А.Мілаванаў, Г.Я.Га ленчанка, І.А.Аўдзееў і інш.
Для студэнтаў ВНУ, найперш гістарычных факультэтаў, калек-
тыў аўтараў пад кіраўніцтвам доктара гістарычных навук Я.К.Но-
віка (Г.С.Марцуль, Э.А.Забродскі, У.К.Коршук, М.С.Сташкевіч,
М.К.Сакалоў і інш.) выдаў у 1998 г. вучэбны дапаможнік па «Гісто-
рыі Беларусі». У выніку супрацоўніцтва кафедры гісторыі Бела-
русі Гродзенскага дзяржаўнага універсіт эта і Рэспубліканскага
інстытута вышэйшай школы пры БДУ ў 2000 – 2002 гг. быў апублі-
каваны курс лекцыяў (у 2-х частках) па айчыннай гісторыі. З аў-
тарскіх працаў заслугоўваюць увагі выданні Г.М.Сагановіча «На-
рыс гісторыі Бе ларусі ад старажытнасці да к анца ХVІІІ ст.» (2001 г.),
З.В.Шыбекі «Нарыс гісторыі Беларусі (1795 – 2002)» (2003 г.),
П.Г.Чыгрынава «Очерки истории Беларуси» (2000 г.).
Вядучым навуковым цэнтрам, які ажыццяўляе і каардынуе
гістарычныя даследаванні ў Р эспубліцы Беларусь, з’яўляецца
Інстытут гісторыі НАНБ (дырэктар – докт ар гістарычных навук
А.А.Каваленя).
Аляксандр Аляксандравіч Каваленя нарад зіўся ў 1946 г. у
г.п.Капыль, б елар ускі гісторык. Доктар гістарычных нав ук (2000 г.),
прафесар. Скончыў Мінскі педагагічны інстытут, дзе і праца-
ваў. З 1996 г. загадчык кафедры айчыннай і сусветнай гісторыі.
З 2005 г. дырэктар Інстытута гісторыі НАНБ. Даследуе пытанні
барацьбы беларускага народа на акупаванай т эрыторыі Бела-
р усі ў гады Вялікай Айчыннай вайны, маладзёжнага руху ў ХХ ст.
Структурна Інстытут гісторыі складаецца з дванадцаці аддзе-
лаў, якія вызначаюць прыярытэтныя кірункі ў вывучэнні айчын-
най гісторыі.
Супрацоўнікі інстытута праводзяць фундаментальныя дасле-
даванні па пяцігадовых тэмах, якія зацвярджаюцца і фінансуюцца
ўрадам краіны. У 1990 – 1995 гг. рапрацоўва лася тэма «Гісторыя
станаўлення і развіцця беларускай народнасці і нацыі. Нацыяналь-
ныя працэсы і міжнацыянальныя адносіны на сучасным этапе», у
1996 – 2000 гг. – «Нацыянальная гісторыя Беларусі», у 2001 – 2005 гг. –