216
“óäîñêîíàëåíí³ ñîö³àë³çìó”, äåìîêðàòèçàö³¿ òà ãëàñíîñò³.
Îòæå, Ãîðáà÷îâ âçÿâ êóðñ íà äåÿêó ë³áåðàë³çàö³þ ðåæèìó. Îäíàê
íå ñë³ä íàäòî âèñîêî îö³íþâàòè íàì³ð³â ³í³ö³àòîð³â ï e ðåáóäîâè .
Àäæå éøëîñÿ ïðî ë³áåðàë³çàö³þ â ìåæàõ “îíîâëåííîãî ñîö³àë³ç-
ìó”, ïðî “ïîâåðíåííÿ äî ëåí³íñüêèõ íîðì”, ïðî ïëþðàë³çì
“ñîö³àë³ñòè÷íèé”. Íå äèâíî, ùî ïëþðàë³çì ïî-ãîðáà÷îâñüêè
ïîºäíóâàâñÿ íà ïåâíèé ÷àñ ³ç òàáîðàìè, äå ùå ïåðåáóâàëè â’ÿçí³
ñóìë³ííÿ. Ðåàëüíî ÷àñ ïî÷àòêó ïåðåáóäîâè ìîæíà ââàæàòè äåñü
ê³íåöü 1986 - ïî÷àòîê 1987 ðð., êîëè â³ä÷èíèëèñÿ áðàìè ÃÓËÀÃÓ é
áóâ óõâàëåíèé íîâèé çàêîí ïðî âèáîðè äî ñîþçíî¿ Âåðõîâíî¿
Ðàäè , à òî÷í³øå, íàðîäíèõ äåïóòàò³â ÑÐÑÐ , êîëè âïåðøå çà 70-
ë³òíþ ³ñòîð³þ ðàäÿíñüêî¿ âëàäè ïîòðàïèëè äî âèùîãî çàêîíî-
äàâ÷îãî îðãàíó “³íàêîäóìö³” ³ íàâ³òü â÷îðàøí³ ïîë³òâ’ÿçí³.
Ùîäî Óêðà¿íè, òî â ïåðø³ ðîêè ïåðåáóäîâè òóò ìàëî ùî
çì³íèëîñÿ ÷åðåç òå, ùî íà ÷îë³ ðåñïóáë³êè áóâ âèñóâàíåöü Ëåîí³-
äà Áðåæíºâà Âîëîäèìèð Ùåðáèöüêèé, ÿêèé íå äîñèòü àêòèâíî
ï³äòðèìóâàâ êóðñ íà ïåðåáóäîâó. Ïîøòîâõîì äî àêòèâ³çàö³¿ ãðî -
ìàäñüêî - ïîë³òè÷íîãî æèòòÿ â Óêðà¿í³ ñòàëà ×îðíîáèëüñüêà òðàãå -
ä³ÿ 26 êâ³òíÿ 1986 ð., ó ¿¿ ð³÷íèöþ 26 êâ³òíÿ 1987 ð. â Êèºâ³ íà
Õðåùàòèêó â³äáóëàñü áàãàòîëþäíà ìàí³ôåñòàö³ÿ , â ÿê³é âçÿëî ó÷àñòü
áàãàòî ÷îðíîáèëüö³â , àôãàíö³â ³ ñòóäåíòñüêî¿ ìîëîä³. Ìàí³ôåñòàíòè
âèìàãàëè ïðèòÿãíåííÿ äî â³äïîâ³äàëüíîñò³ é íåãàéíî¿ â³äñòàâêè
ïàðò³éíîãî êåð³âíèöòâà ðåñïóáë³êè òà ñîþçíîãî öåíòðó çà
ïðèõîâàííÿ ñïðàâæí³õ ðîçì³ð³â êàòàñòðîôè . Äåìîíñòðàö³ÿ áóëà
ðîç³ãíàíà ì³ë³ö³ºþ . Öå âèêëèêàëî ùå á³ëüø³ ïðîòåñòè â Óêðà¿í³.
Âàæëèâèì ÷èííèêîì àêòèâ³çàö³¿ ãðîìàäñüêî - ïîë³òè÷íîãî
æèòòÿ â Óêðà¿í³ ñòàëî ïîâåðíåííÿ íà Óêðà¿íó â 1987 ð. óêðà¿í -
ñüêèõ äèñèäåíò³â , çîêðåìà, Ëåâêà Ëóê’ÿíåíêà , Â’ÿ÷åñëàâà ×îðíî-
âîëà , áðàò³â Ìèõàéëà òà Áîãäàíà Ãîðèí³â òà ³í . Ó 1987 ð. âîíè
óòâîðèëè Óêðà¿íñüêó Ãåëüñ³íñüêó Ãðóïó, ïåðåéìåíîâàíó â íàñòóï -
íîìó ðîö³ â Óêðà¿íñüêó Ãåëüñ³íñüêó Ñï³ëêó, ÿêà ïîâåëà áîðîòüáó
çà âèêîíàííÿ Äåêëàðàö³¿ ïðàâ ëþäèíè. Òîä³ æ âèíèêàþòü ³íø³
îïîçèö³éí³ äî âëàäè îðãàí³çàö³¿ , çîêðåìà, åêîëîã³÷íà îðãàí³çàö³ÿ
“Çåëåíèé ñâ³ò” íà ÷îë³ ç ïèñüìåííèêîì Þð³ºì Ùåðáàêîì ,
àíòèñòàë³íñüêå òîâàðèñòâî ðåïðåñîâàíèõ “Ìåìîð³àë”. Ó ëþòîìó 1989
ð. â Êèºâ³ â³äáóëàñü óñòàíîâ÷à êîíôåðåíö³ÿ Òîâàðèñòâà óêðà¿íñüêî¿
ìîâè ³ì . Ò .Ã. Øåâ÷åíêà , ãîëîâîþ ÿêî¿ áóâ îáðàíèé ïèñüìåííèê
Äìèòðî Ïàâëè÷êî . Ó öüîìó æ ì³ñÿö³ ç ³í³ö³àòèâè ÷ëåí³â Ñï³ëêè
ïèñüìåííèê³â Óêðà¿íè òà â÷åíèõ ²íñòè