Бiрыла М.В. Беларуская антрапанiмiя. Уласныя iмёны, iмёны-мянушкi, iмёны па бацьку, прозвiшчы

Подождите немного. Документ загружается.

сцю з'яўляецца замена галоснага [о] царкоўнаславянскай

формы галосным [е] са змякчэннем папярэдняга зычнага.

У некаторых варыянтах [ф] змяніўся ў [хв] ці [х], а нена-

ціскны

галосны [е] — у [н]. У апошнім варыянце на месцы

пачатковага [м] з'явіўся [н]. Руск.

Мефодай

(СВІЛ), укр.

Мефодій,

Методій

(СВІЛ),

Методій,

Мехед, Мехедко,

Мехтод,

Махтод, Нахтод,

Нехтод

(Грынч.).

[МНЛНЙ]

СБП; Мілан, Міланбвіч, МІлбш, МІлашэвІч,

Мілёвіч, МІлёйка, МілёхІн, МІлёшкін, МІлькб, Мількёвіч,

Мільчанка, Мілгок, Мілюць, па якіх можна рэканструя-

ваць 9 форм і варыямтаў форм імені Мнліій: МІлан, Мі-

лош, Міль, Мілейка, Мілеха, МІлешка, Мілько, МІлюк,

Мілюць. На тэрыторыі Беларусі, як можна меркаваць па

СБП,

ужывалася поўная ўсходнеславянская форма без

канцавога [-нй]—Міль. Руск. Мплый (СВІЛ), укр. Малій,

(СВІЛ).

МННА

Зарэгістравана ў

XVII—XVIII

стст. 5 разоў

у Магілёве і Аршанекім павеце:

Мііна

1614 Арш. п., МЮМ

Мііна

Лавуцпн 1726 Чач. ст., МЮМ

XXVIII

74,

Мына

Гадыш

1746 Маг., НЮМ XXX 318. Эмацыянальнаацэнач-

ная

форма МПНЮК (1):

Санюком

а Манюком

Кошелевы-

чамы

1582 Мін. п., АВК

XXXVI

343. СБП: Міна, Мінаў,

Мінін,

МінёвІч, Мінёнка, Мінякоў, Мінко, Мінкоу, Мінкаў,

Мінкін,

Мінковіч, Мінкевіч, Мінчанка, Мінчанак, Мін-

чэнка,

Мінчэня, Мінчўк, Мінчукоў, Мінько, Мінькоў, Мі-

нюк,

Мінюковіч, Мінаеў, Мінакбў, Мінахін, Мінёц, Міна-

вёц, па якіх можна рэканструяваць 9 форм і варыянтаў

форм іменІ Мана: Міна, Мінко, Мінчук, МІнько, Мінюк,

Мінай, МІнак,

Мінах[а\

Мінец. Руск., укр. Мцна (СВІЛ).

МНРОН

Зарэгістравана ў

XVII—XVIII

стст. 13 разоў

оа ўсходняй частцы Беларусі:

Марона

1614 Арш. п., НЮМ

XXVIII

161,

Мырон

Ходосовші

1645 Маг., НЮМ IX 523,

Мырон

Нвановыч

Лосын

1684 Маг., НЮМ II 80,

Марон

Лазаронок

1726 Чач. ст., НЮМ

XXVIII

60,

Мнрон

Вяря-

бей 1746 Маг., НЮМ XXX 316,

Мпрон

Ушол

1764 с. Ульск.

м-ка, НЮМ

XXII

437. Эмацыянальнаацэначная форма

Мырук

(1):

Мьірук

Бычкевпч 1590 Мін. п., АВК

XXXVI

389, хоць магчыма і ад

Міірослав.

СБП: Мірбн, Мірбнаў,

Міранбвіч, Мірбненка, Міранкбў, Мірандэў, Мірбнчык,

Мірбнчыкаў, Міранюк, Міранчўк, Мірбш, Мі'раш, Мірбш-

кін,

Міркін, Міродзеў, Мірўк, Мірушкбвіч, Мірўтка, Мі-

руць, Мірэйка, МІрэйчык, Мірашнічэнка, МіранбўскІ,

Міркбўскі, па якіх можна рэканструяваць 16 форы і ва-

120

рыянтаў

форм

Імені

Марон: МІрон, Міронка, МІранец, Мі-

рончык, МІранюк, Міранчук, Мірош, Міраш, Мірошка,

Мірко,

МІрода, МІрук, Мірутка, Міруць, Мірэйка, Мірэй-

чык. Руск., укр. Міірон

(СВІЛ),

укр. Марін, Міірон, Міл-

ронко, Мііросак, Міірось (Грынч.).

[ММТРОФАН]

СБП: Мітраховіч, па

якой

можна рэ-

канструяваць

імя Мітроха— адну з форм імені Мчтро-

фан. Руск., укр. Матрофан

(СВІЛ),

укр.

Мытропан,

Мат-

ропанец (Грынч.).

МНХАНЛ

правасл., МНХАЛ каталіцк.,. польск. Мі-

сНаі. У Польшчы вядома з XIV ст., ужывалася часта

(Быстр.

Кн.,274—275).

Зарэгістравана

ў XVI—XVIII стст-

138 разоў у варыянтах Мыхаыл (12), Махайло, Мпхайла

(92),

Мііхало (1), Махал (32), Міхаль (1). М

ц,

х а а л:

МЫХППЛ

Вайселевпч 1552 Лях. п.,

ПкнПКл.

569, МПХППА

Дучнч 1552 м. Пін.,

ПкнПКл.

28, Махаала Русака 1582

Мін.

п., АВК

XXXVI

319, Мцхаала Ахремовача

Сомовпча

1682 Пол.,

МЮМ

VI 265, у

пана

Казкевача Мыхаыла 1690

Маг.,

НЮМ VII 89. М ых а й л о, М а х а й л а: у Попісе

1528 г. Мпхайло

Грыдач

Логвыновііча б. Кл., 190, Мыхайло

Кургановыч Навагр. з-к, 33, Мпхайло Курейшов Віц. з-ля,

196, Мпхайло Макаровыч б. Гр., 90, Мпхайло Мыкулпч

б. Мсцісл., 198, Мпхайло

Стрыж

Пол.з-ля,

193;уПопісе

1567 г. Мыхайло Богдановач

Стоадерево

Слон.

п., 849,

Мы-

хайло Борздобогатый Навагр. п., 813, Мыхайло Хала-

моновпч Ваўк. п., 858, Мыхайло Заранко

Горбов-

скпй

Бр. п., 1194, Мпхайло Зверынач Мін. п., 1217,

Мыхайло Мвановач Друцкевыч Гр., п., 676, Мііхайло На-

гашко

Брасл.

л., 635; у

ПкнПКл.

1552 г. Мііхайло Лево-

новпч Пін.

кн.,

39, Мыхайло Моклок з.

Пін.,

57; Мпхайлом

Бурым 1578 Маг.,

НЮМ

XXXII 69, Махайла Есковііч 1592

Маг.,

ЙЮМ VIII 198, Махайло

Федороеач

1619 Маг.,

НЮМ

VIII 348, Мыхайло

Горбун

1626 Віц.,

НЮМ

XXI 281,

Мпхайло

Окрыдовпч 1664 Маг., НЮМ X 296, Мыхайла

Товкач

1683 Маг., НЮМ II 5, Мцхайлу Петуха 1691 Маг.,

НІОМ

VIII 146. МПХПЛО: Махало Нвановыч 1552 св.

Пін.,

ПкнПКл.

33; ва Ухвале і Попісе адзначана ў Літве

Жмудзі 56 разоў, на Падляшшы —4. М

Х а л: у Попісе

1567 г. Махал Болтромеевпч Лід. п., 748, Мыхал Лозовац-

КПП

Бр. п., 1197, МПХПЛ Стаховсшй Ашм. п., 576, Мыхал

Фронцкевыч Навагр. п., 832, Мыхал Шымановач Яновыч

Гр.

п., 707; МПХПЛ

Грегоревыч

1552 з. Навагр.,

ПкнПКл.

538,

Мыхал Местьцо 1578 м. Маг., НЮМ XXXII 8, ён жа

121

Махаылу Местьцу там жа, Мыхал Носевыч 1614 Арш. п.,

НЮМ

XXVIII 164, Мііхал Ходпронок 1646 с. Арш. п.,

НЮМ

XXIII 449, Мыхал Серяк 1684 Маг., МЮМ II 188,

Мпхал

Андреевнч 1704 Чач. ст., НЮМ XXVIII 19, Мн-

хал Карпека 1726 там жа, 47, сн жа Мыхалко Карпека

там

жа, 44, Мыхал Петршце 1730 с. Пол., НЮМ II 335,

Мііхал Князь 1746 Маг., МЮМ XXX 303, Махал Пере-

печко 1764 Віц., МЮМ XIX 187; ва Ухвале і Попісе ад-

значана

на Падляшшы 217 разоў, у ЛІтве і ЖмудзІ—59.

а х а л ь: Мыхаля Обрезка 1679 Маг., МЮМ I 16. Эма-

цыянальнаацэначныя

формы:

Мііхалка, Мыхалко (30),

Мышко (20), Мыско (8), Мііхно (33), Міішура (1), Міісь

(10),

Міісько (4), Масюліі (1). М

х а л к

а,

Махалко:

ва

Ухвале 1528 г. Мііхалко Ромейковыч Навагр. з-к, 36,

Мыхалко Савсевковач

Пол.

:І-ЛЯ, 196; у Попісе 1567 г.

Ма~

халко

Артемовііч

Брасл.

п., 636, Махалко Трохіімовыч

Ашм.

п., 568, на нмя Мыхалка Яновача Лід. п., 753,

сына

Мпхалка

Бр. п., 1190, слугу Махалка Гр. п., 680; Мпхалко

Панкратовш 1578 м. Маг., МЮМ XXXII 58, Мыхалко

Чорный

1590 Маг., ЙЮМ VII 482, Мііхалку Уласовііча

1621 Маг.,

НЮМ

VIII 371, Мыхалко

Стыблшшч

1632 Маг.,

НЮМ

VIII 437, Мііхалко Яішмовііч 1730 с. Пол. в., НЮМ

324, Мііхалка Булка 1746 Маг., НЮМ XXX 319. Мыш-

о: ва Ухвале 1528 г. Мышко Артюховач б.

Слон.,

98,

МПШКО Дошковыч б. Астр., 88, Мышко Капустын Пол.

з-ля,

95, МІІПІКО Кнюковііч Навагр. з-к, 37, Мішіко Паж-

ковскай

МІн.

дв., 30, Мішжо Сеньковыч б. Гр., 93, Мшмко

Якубовач Ашм. дв., 25; Мншко Васковііч Горечко 1578 м.

Маг.,

І-ІЮМ XXXII 123, Міішка Мшашоровач там жа, 3;

ва

Ухвале і

ПопІсе

на

Падляшшы

—

раз, у Літ-

ве

— 3. М

с к о: ва Ухвале 1528 г. Мыско Стырпеко-

(шч б. Гр., 91; у Попісе 1567 г. МПСКО Гуіцііч Гр. п., 693,

Мііско Богатыревыч Гр. п., 709, Маско Стасевыч Вол-

ковач Лід. п., 793; ва Ухвале і Попісе адзначана на Пад-

ляшшы

11 разоў, у Літве—1. М а х н о: ва Ухвале 1528 г.

Мілхно Барсобач б.

Кобр.,

192, МПХНО Букрябііч з. Бр.,

101,

Махно

Грыгор-ьсвыч

6. Гр., 90, Махно Гранькевач

Ііавагр.

з-к, 35, Махно Кголпмонтовнч б.

Кам.,

99, МІІХНО

Левоновііч Пол. з-ля, 194, Махно Мацковач б.

Слон.,

98,

Мнхно Нацевыч Ашм. дв., 26, Мыхно Нек.рашевач

б.'ПІн.,

188,

Мііхно Яцевііч б. Ваўк., 96; у

ПопІсе

1567 г. МПХНО

Грыгор'ьевііч

Навагр.

п.,

836, Махно КарповачБр. п., 1196,

Мііхно Левоновач Гр. п., 705, Махно Павловач Пін. п.,

122

1208, МПХНО

Рак

Ваўк.

п., 857, Мііхно Суморок Ашм.

п.,

579,

Мііхно Ходоровач

Слон.

п., 839;

ПкнПКл.

1552

МПХНО

Алтуховыч

м.

Пін.,

19,

Мііхно Аростовач там

жа,

287, МПХНО

Новошыц там жа, 7,

МПХНО

Некрашевач з.

Пін.,

379,

МПХНО

Юхновыч

м.

Кл., 476; Мыхно Даіаковач

1582 Мін.

п., АВК XXXVI 225,

Махно

Крыка 1730

с.

Пол.

в.,

МЮМ

346;

ва

Ухвале

Попісе

адзначана

ЛІтве

разоў,

на

Падляшшы

—4,

на

Валыні

—5;

М іі

у р а:

Мы-

шура,

Купрей, Кіірык 1697 Маг., НЮМ

16.

М а с ь: ва

Ухвале

1528

г.

Мась

б.

Вас, 87,

МПСЬ

Войтковач Лід. дв.,

31;

Попісе

1567г. Міісь Лаврыновач

Рад. хар., 789, МПСЬ

Мефедовач

Кулак

Гр. п., 685, Міісь

ІЦепановцч

Брасл.

п.,

636;

Мась Давадовілч 1552

м.

Пін.,

ПкнПКл.;

ва

Ухвале

Попісе

адзначана

ЛІтве

ЖмудзІ

разоў,

на

Пад-

ляшшы

—

М а с ь ко: у

Попісе

1567

г. на

ПМЯ МПСЬКП

Гр.

п.,

707,

Мысько Пецелевыч

Слон.

п., 848,

Міісько Яновііч

Ашм.

п., 577;

Літве

—

М іі с ю л іі:

МІІСЮАІІ

Станевііч

1567

Гр. п., П. 697.

За

межамі

Беларусі

ва

Ухвале

По-

пісе

адзначана:

Мыша

(1) на

Валыні,

Мыс

(5),

Міісюс

(4),Міісюл

(\),

МІІСЮАЬ

(1) у

Літве

Жмудзі,

Мііхай

(1)

на

Падляшшы. СБП: Міхайлаў, Міхайленка, Міхайлік,

Міхаль, Міхалёў, Міхалёвіч, Міхалснка, МІхалёнак, Міха-

лёня,

Міхалка, Міхалковіч, Міхалкёвіч, Міхалчўк,

Мі-

халькоў, МіхальковІч, Міхалькёвіч, МІхальчанка, Міхаль-

чэня,

Міхальчўк, МІхалік, Міхальдбў, МІхальцэвіч, Міха-

лгок, Міхалюта, Міхасёў, Міхасёвіч, Міхасёнка, Міхасёнак,

Міхаськоў, Міхёль, МІхлюкбў, Міхнб, МІхнбў, Міхно-

віч, Міхнёвіч, Міхнёнак, Міхнюк,

Міх,

Міховіч,

Міхўта,

Мішко,

Мішкін, Мішкбвіч, Мішкёвіч, Мішчанка, Мішчўк,

Мішака,

Мішкінь, Мішкуроў, Мішкуцёнка, Мішкуцёнак,

Мішын,

Мішбта, Мішўк, МІшўр, Мішўра, Мішурбў,

Мі-

шўта, Мішчўрыкаў, Місёйка, Міськэ, Міско, МіскёвІч, Мі-

сюк, Місюк&вІч, Місгочэнка, Місюль, МІсюля, МІсюра,

Місюрка, Місюцік, Місцюк, Місцюкёвіч, Місўн, Місўна,

Місунбў, Місурагін, Місюгін, Місарэвіч, Міхайлавер, Міх-

навёц,

Мішкавсц, МІсавёц, Міхайлбўскі, Міхалёўскі,

Мі-

халбўскі, МІхбнскі, МІшўльскі,

па

якіх можна рэканструя-

ваць

форм

варыянтаў форм імені Махаііл: МІхайла,

МІхайлік, Міхаль, МІхалка, Міхалчук, Міхалёк, Міхаль-

чук, Міхалік, Міхалец, Міхалюк, Міхалюта, Міхась,

Мі-

хасёк, Міхель, Міхлюк, Міхно, Міхнюк, Міх,

МІхута,

Міш-

ко, Мішчук, Мішака, Мішкінь, МІшкур, МІшкута,

Міша,

Мішота,

МІшук,

Мішур,

Мішура,

МІшута,

Мішчурык,

Мі-

123

сейка, Місько, Міско, Місюк, Місюль, Місюля, Місюра,

Місюрка, МІсюцік, Місцюк, Місун, Місуна, Місурага, Мі-

сюга, Місар. У Беларусі ўжываліся 3 поўныя формы: тра-

дыцыйна-царкоўная

МПХПІІЛ, усходнеславянская з канца-

вым

галосным [о] ці [а] Мыхайло, Мнхайла (параўн. Гав-

рппл) і польская МПХПЛ, Мііхаль. Руск. Мыхаыл (СВІЛ),

Мыхайло, Мііхайла(Шлейк., 391), укр. Мпхайло (СВІЛ),

Махайло, Мііхайлык, Махайлпчок, Махайлонько, Мыхай-

лунько, Мыхай, Мыхав, Мііхалко, Мііхаль, Мыхальо,

МП-

хальок, Мііхань, Мыхась, Мііхасько, Мпхасьо, ЬАІХХЛПК,

Мысь, Масько, Місько (Грынч.).

МНХЕЙ

Зарэгістравана ў

XVI—XVII

стст. 6 разоў ва

ўсходняй

частцы Беларусі: Махей Селютпн 1691 Маг.,

ЙЮМ

VIII 165, Мыхей Шылёнок 1728 Чач. ст., НЮМ

XXVIII 32, Мпхей Лвчыннак 1746 Маг., НЮМ XXX 294.

СБП:

Міхёй, Міхёеў, МіхіёвІч, Міх'ёіч, МІхеенка, Міхёй-

каў,

Міхёйчанка, Міхёйчынка, Міхёйчык, Міхёйчыкаў,

?Міхінкёвіч,

Міхёйшын, па якіх можна рэканструяваць

5 форм імені Мыхей: Міхей, Міхейка, Міхейчык, Міхінок,

Міхейша. Руск., укр. Махей (СВІЛ).

МОНСЕЙ

правасл.,

МОЙЖЕШ

каталіцк.,

польск.

Мо\-

гезг. Зарэгістравана ў XVI—XVIII стст. 38 разоў у ва-

рыянтах

Моысей (5}, Мойсей (26), Мосей (7). М о

с е й:

Моасей Драбовач 1552 с.

Пін.,

ПкнПКл.

\8,МоіісейКарпе-

чын 1683 Маг., НЮМ II 5, Моіісей

Шыло

1730 с. Пол.,

НЮМ

II 342. М о йс е й: Мойсей Мвановач 1567 Слон. п.,

П.

850, Мойсей МвановачРыло 1567 Вас. хар., П.

773,

Мой-

сей Костшшч 1577 м. Маг., МЮМ XXXII 231, Мойсей

Крачко 1614 Арш. п., ЙЮМ XXVIII 171, Мойсей Макарё-

нок 1704 Чач. ст„ ЙЮМ XXVIII 17, Мойсей Уласов 1726

там

жа, 72, Майсей Жерабец 1746 Маг., НЮМ XXX 174.

Мосе й: Масей Карпушкан 1670 с. Віц. в., НЮМ XXI .82,

Масей

Гончар

Бороздпч 1764 Ула, НЮМ XXII 423, Ма-

сей Полатыка 1790 с. Віц. в.,

НЮМ

XX 331. За межамі Бе-

ларусі ва Ухвале і Попісе адзначана Мойснй (1), Мой-

жеш (6), Мойжес (7), Мойзеш (1) на Падляшшы.

СБГІ:

Маісееў,

МаІсёенка, Майсёеў, Майсяёвіч, Майсеенка,

Майсясня,

Майсёйчык, Майсёйшын, Майсяюк, Майсіюк,

Майса,

МайсінбвІч, Майсёня, Майсак, Майсюк, па якіх

можна

рэканструяваць 10 форм і варыянтаў форм імені

Моігсей: Маісей, Маісейка, Майсей, Майсейчык, Майсей-

ша, Майсяюк, Майса, Майсак, Майсюк, Майсіюк. Па

сведчанню

помнікаў пісьменнасці І СБП, на тэрыторыі

124

Беларусі ўжываліся традыцыйна-царкоўная форма

Моіі-

сей і ўсходнеславянская форма ў варыянтах

Мойсей,

Мо-

сей, якія ўзніклі ў выніку фанетычнага асваення трады-

цыйна-царкоўнай формы — спрашчэння групы галосных

[он].

Імя

Майсей

было шырока вядома ва ўсходняй частцы

Беларусі аж да першых дзесяцігоддзяў XX ст. Зараз не

ўжываецца. Руск.

Моысей

(СВІЛ),

Мосей

(Мілейк., 391),

укр.

Мойсей,

Мусій (СВІЛ),

Мойсей,

Мосій,

Мосійко, Му-

сій,

Мусіець,

Мусійко (Грынч.).

МОКНЙ

Зарэгістравана ў XVI і

XVIII

стст. 9 разоў

у форме М о ке й: Мокей

Волчковыч

1528 Навагр. з-к, У.

36, Мокей

Мякыш

1578 м. Маг., ЙЮМ

XXXII

170, Мокея

Жуковілча

1582 Мін. п., АВК

XXXVI

188, Макей

Шавченя

1646 с. Арш. п., НЮМ

XXIV

369, Макея

Сахна

1712 с.

Віц. в., НЮМ XX 179, Макей

Утроба

1746 Маг., НЮМ

XXX 288. СБП:

Мэкёй,

Макёеў, Макёенка, Макёйчык, па

якіх можна рэканструяваць 2 формы імені Мокый:

Макей, Макейчык. У БеларусІ ўжывалася поўная

ўсход-

неславянская форма з канцавым [-ей] — Мокей. Руск.

Мокіій (СВІЛ), Мокей (Мілейк., 391), укр. Мокій

(СВІЛ),

Мокрій

(Грынч.).

[НАЗАРЙЙ] СБП; Назараў, Назарбвіч, Назарэвіч,

Назаранка,

Назарэнка, Назарка, Назарчык, Назарўк,

Назарчўк, па якіх можна рэканструяваць 5 форм ІменІ

Назар,

Назаріій:

Назар, Назарка,

Назарчык,

Назарук,

Назарчук. У якасці поўнага імені ўжывалася ўсходнесла-

вянская

форма >без канцавога [-нй] — Назар. Руск. Назар,

Назарай

(СВІЛ), укр.

Назар

(СВІЛ), Назар,

Назарь,

На-

зарець,

Назарько

(Грынч.).

НАУМ Зарэгістравана ў

XVI—XVII

стст. 10 разоў:

у Попісе 1567 г. Наум

Голеншцевііч

Бр, п., 1185, Наум

Юр-ьевпч

Гр. п., 699; Наум

Тымофеевпч

1577 м. Маг.,

НЮМ

XXX 43, Наум

Радковач

1610 Маг., ЙЮМ VIII 347,

Наума 1614 Арш. п., НЮМ

XXVIII

163, Наум

Самуленок

1645 с. Арш. п., НЮМ XXIII 450. СБП: Навўмаў, Наву-

мбвіч, Навўменка, Навўмчык, Навумўк, Наўмаў, Наумб-

віч, Наўменка, Наумёнак, Наўмкін, Наўмчык, па якіх

можна рэканструяваць 6 форм і варыянтаў форм імені

Наум: Навум, Навумчык, Йавумук, Наум, Наумка, Наум-

чык. На тэрыторыі Беларусі ўжывалася традыцыйна-цар-

коўная форма Наум і яе варыянт з устаўным [в]— На-

ву.ч. Руск., укр. Наум (СВІЛ), укр. Навум, Наум, Нау-

мець

(Грынч.).

125

НЕСТОР

Зарэгістравана

ў XVI—XVIII стст. 21 раз у

форме

Нестер: ва Ухвале 1528 г.

Нестер

Логвановыч 6.

МсцІсл.,

199, Нестер Мыневііч

Навагр.

з-к, 36, Нестер

Першковііч б. Ваўк., 97; у

Попісе

1567 г. Нестер Букре-

евач

Навагр.

п.,

825,

Нестер

Романовач

Слон.

п., 850, Нес-

тер

Саковпч Гр. п., 676;

Нестер

Мылковпч 1577 м. Маг..

НЮМ

XXXII 170, Нестер Радавоновііч 1580 Маг., НЮМ

VII

322, Несцер Шемет 1614 Арш. п., НЮМ XXVIII 169,

Нестер Радковпч 1691 Маг.,

НЮМ

VIII 163, Несцер Лыс-

цов 1717 с.

Віц.

в.,

ЙЮМ

XXIV 188, Несцер Нсачонок 1726

Чач.

ст., НЮМ XXVIII 73; у

Попісе

адзначана

на Пад-

ляшшы

разы.

СБП:

Нёсцер,

Нёсцераў,

Несцярбвіч,

Нес-

цярэвіч,

Несцярэнка,

НІсцярэнка,

Несцярбнак,

Несцярбк,

Несцяркбў,

Несцярўк,

Несцярчўк,

па якіх

можна

рэкан-

струяваць

формы

імені

Нестор: Несцер, Несцярок, Нес-

цярук,

Несцярчук.

Руск.

Нестор

(СВІЛ),

Нестер (Мі-

лейк.,

391), укр.

Нестор,

Нестір

(СВІЛ),

Нестір, Нестір-

ко

(Грынч.).

ННКНТА

Зарэгістравана

ў XVI—XVIII стст. 96 ра-

зоў

у варыянтах Мшшта (95),

Нпкытіій

(1). М іі к ііт а:

ва

Ухвале 1528 г.

Мшагта

Пол.

з-ля, 196,

Мыкігта

Забелач

б.

Ваўк., 96,

Мшаіта

Островскай

Навагр.

з-к, 35; у

Попі-

се

1567 г. Мшшта Станкевач Скуратовпч

Навагр.

п., 822,

Макпта

Курьяновцч Ваўк. п., 872,

МПКПТП

Кушало Гр. п.,

681,

МІІКПТП

Мелютш

Слон.

п., 848;

Мыката

Васылевнч

1577 м. Маг.,

НЮМ

XXXII 284, Міішта Зеновш 1594 Маг.,

НЮМ

VIII 224, Мшііта Тарса 1614 Арш.

п.,НЮМ

XXVIII

Ш,МакытаЛянчонок 1626 Віц., НЮМ XXI

281,

Макпта

Стахоровач 1646 Маг., ЙЮМ IX 523,

Маката

Полелеёнок

1646 с. Арш. п.,

НЮМ

XXIV 372, Машта Масонов 1670 с.

Віц.

в.,

НЮМ

XXI 88, Мпшта Маслок 1683 Маг., ЙЮМ

Маката

Зезюлын 1691 Маг., НЮМ VIII 171,

Маката

Родзавонёнок 1717 с. Віц. в., НЮМ XXIV 191, Мшшта

с.

Віц. в„

МЮМ

XXIV 191,

Мыката

Петрашонок 1726 Чач.

ст.,НЮМ

XXVIII 72, МыштаВерея 1746 Маг.,

НЮМ

XXX

306,

Мпкыта

Ко-рчыга

там жа,

161,

МПКПТП

Агей 1766 Маг.,

НЮМ

XVII 78,

МпКііта

Пястун 1764 с. Віц. в.,

НЮМ

XIX

160,

Мпкнта

Шевяка 1764 с. Ульск. м-ка,

НЮМ

XXII 429.

Ннкытнй:

Ніікіпіш Евлевыч 1664 св. Маг., НЮМ X

291.

СБП:

Нікіта,

НІкіцІн,

Нікіцёнка,

Нікітка,

НІкіцік,

НікІцюк,

Мікіцёнак,

Мікішка,

Мікёшка,

Мікачбў,

Мікей-

чык,

Мікёль,

Мікіцкі,

па якіх

можна

рэканструяваць

форм

і варыянтаў

форм

імені

НПКПТП;

НікІта,

Нікітка,

126

Нікіцік, Нікіцюк, Мікіто, Мікішка, Мікешка, Мікач, Мі-

кейчык, МІкель. Па сведчаыню помнікаў, у Бсларусі ўжы-

валася поўная форма з пачатковым [м] адпаведна [н] тра-

дыцыйна-царкоўнай

формы—•

МПКЫТП

(Ныкыта-не

адзна-

чана зусім). У асяроддзі духавенства сустракалася форма

Нпкатцй, утвора'ная па аналогіі з Іншымі традыцыйна-

царкоўнымі формамі імён на [-нй]. Ужывалася і поўная

форма

Нікіта, рэканструяваная ша СБП. Руск. НШПТП

(СВІЛ),

Маката (Мілейк., 391), укр. Міікігта (СВІЛ),

Мшшта, Мыштка (Грынч.).

ННКНФОР

Зарэгістравана ў

XVI—XVIII

стст. 51 раз

у варыянтах

Ншпфор

(24),

Ныкшгор

(12), Накапер (2),

Начшіер

(7),

Нпчшюр

(4), Мпкііфпр (1), Міікапор (1).

к пф о р: ва

Ухвале

1528 г.

Ніікпфор

б. Гр., 91, Ніікы-

фор Навагр. з-к, 35;

Накыфор

Козан

1577 м. Маг., НЮМ

XXX 94,

Нпкнфора

Латушш

1690 Маг., МЮМ VII 18, На-

кафор

Шыкут 1730 с. Пол., МЮМ II 346,

Ншшфор

Га-

сютка 1746 Маг., НЮМ XXX 247, Нпкпфор Зыль там жа,

298,

Накафор

Леіц

1764 Віц., НЮМ XIX 187. Н

іікііпор:

Ншшпор

Савішыч

1577 м. Маг., НЮМ

XXXII

233, Ннш-

пора

1614 Арш. п., НЮМ

XXVIII

162,

Ныкшіор

Ярмаловач

1636 с. Пол. в., НЮМ

XXII

304,

Нпкшора

Маслака 1679

Маг., НЮМ I 6,

Ншшпор

Поляк 1643 с. Арш. п., НЮМ

XXIV

360, Накііпар

Шедзко

1764 с. Ульск. м-ка, НЮМ

XXII

437. Нйкііпер: Накшіер

Сіітовыч

1614 Арш. п.,

НЮМ

XXVIII

168, Нпкішер

Шаповал

1764 Ула, НЮМ

XXII

421. Н

пчапер:

Мычыпер

Серок

1726 Чач. ст., НЮМ

XXVIII

43,

Нычшіер

Цыган там жа, 72. Н а ч а п о р:

Нычіі-

пор

Шаройко

1704 Чач. ст., НЮМ

XXVIII

19, ён жа На-

чшіер

Шаройка

там жа, 72,

Нычііпор

Ядрачонок

1726

там жа, 54.

Мыкпфор:

Мшшфор

Махновпч 1552 св.

Пін.,

ПкпПКл.

94. М ыкапо р;

Мыкапора

Казана

1578

м. Маг., НЮМ

XXXII

13, ён жа

Накыфор

Козан

1577,

МЮМ

XXX 94. СБП; Нікіфараў, НікіфаровІч, Нікіфарэн-

ка,

НікіпаровІч, Нікіпярэвіч, Нічыпар, Нічыпараў, Нічы-

парбвІч,

Нічыпарэнка, Нічыпарўк, па якіх можна

рэкан-

струяваць 5 форм і варыянтаў форы імені

Нышфор;

Шкі-

фар, Нікіпар, Нікіпер,

Шчыпар,

Шчыпарук.

У Беларусі

ўжываліся 7 варыянтаў поўнай формы:

Ныкпфор,

НПКП-

пор,

Ншшпер,

Нычшіар,

Начшгер,

Мыкыфар,

Мпкыпар,

якія

з'явіліся ў выніку фанетычнага асваення традыцьій-

на-царкоўнай

формы. У частцы варыянтаў зычны [ф] змя-

ніўся ў [п] —

Ныкшгор,

Ныкапер,

Нпчішер,

Начшюр,

Ма-

127

кііпор; зычны [к] перад галосным [н] даў

[ч]

— Нтшгор,

Начшіер, а пачатковы

[н]

быў заменены на

[м]

— Макапор.

Руск.

Накііфор (СВІЛ), укр. Накафор, Нмшгор (СВІЛ).

[ННКОДНМ]

СБП: Нікодаў, па якім можна

рэкан-

струяваць

адну з форм імені Ныкодым — Нікод.

МНКОЛАЙ

правасл., МНКОЛАЙ каталіцк., польск.

Мікоіа'}.

Зарэгістравана ў

XVI—XVII

стст. 311 разоў у ва-

рыянтах

Ншолай (3), Мыколай (293), Мыкула (8), Мак-

лаш (7). Н ПКО л ай: Ныколай

Свнебрюх

1746 Маг.,

НЮМ

XXX 267. М ц к п л а й: ва Ухвале 1528 г. Мыколай

Андрейковач ЛІд. дв., 32, Мпколай Богдановііч Ашм. дв.,

25,

Мыколай Бутрнжовпч б. Рад., 81, Мыколай Гайко б.

Вас,

86, Мыколай Жабка б. Ваўк., 96, Маколай Каспоро-

вііч б, Мсцісл., 199, Мііколай Лярвііч Навагр. з-к, 37, Міі-

колай Сенютач б. Гр., 93; у Попісе 1567 г. Мшолай Вну-

чек Мін. п., 1222, Мыколай Мвановыч ІЦепа Пін. п., 1214,

Мпколай Кеорскпй

Слон.

п.,

842, Мпколай Ленкевыч Ашм.

п.,

573,

Мпколай

Нокгет

Бр.

п.,

1193,

Маколай Ступковскігй

Ваўк. п., 862, Мпколай Стецовпч Слон. п., 848, Мыколай

Томковыч Гр.

п.,

695; Мшолай Лнтвіін 1578 м. Маг., НЮМ

XXXII 27, Мыколай

Адамовыч

Крепуга 1582 Мін. п., АВК

XXXVI

163, Мпколай Водопой 1646 с. Арш. п„ НЮМ

XXIV

369, Маколай Каменка 1652 Пол., НЮМ V 253,

Маколаю Пердуну 1681 Маг., НЮМ I 135, Мыколай Га-

лалей 1746 Маг., НЮМ XXX 295, Маколай

Смык

1753

Віц.,

НЮМ XVIII 413, Мыколай Кошко 1764 с. Ульск.

м-ка,

НЮМ XXII 434; ва Ухвале і Попісе адзначана на

Падляшшы

563 разы, у ЛІтве і Жмудзі—600. М

ПК

у л а:

ва

Ухвале 1528 г. Міікула Козлов Пол. з-ля, 196, Мыкула

Корованпч б. Мсцісл., 199; Мшула

Хомііч

1567 Гр. п., П.

685,

Мыкула Войтковпч 1578 м. Маг., МЮМ XXXII 63,

Мыкулы Яцковпча 1622 Маг., НЮМ VIII 374, Мыкула Па-

ловчонок 1726 Чач. ст., НЮМ XXVIII 59. Маклаш; аа

Ухвале 1528 г. Мыклаш

Андреевііч

б. Слон., 98, Мыклаш

Андрысовач

Навагр. з-к, 36, Мііклаш Нвашковіія ЛІд. дв.,

31,

Мыклаш Петьковач б. Астр., 88; МПКЛПШ Богдановлч

Тыдпковпч 1567 Гр. п., П. 704; ва Ухвале і Попісе Мак-

лаш адзначана ў Літве 7 разоў, на Падляшшы — 4; Міі-

колаюс (3), Мыколыс (1), Маколай (4) у Літве. СБП:

Нікалаеў,

НікалаёвІч, Нікалаенка, Нікалаёнак, Нікалаё-

ня,

Нікалаюк, Нікалайчанка, Нікалайчык, Нікалайчўк,

Нікалашын,

Нікалёнак, Нікўлін, Нікўліч, Нікўлёнка,

МІкалай,

Мікалаеў, Мікалайчык, Мікўла, Мікуловіч, Мі-

128

кўліч, МІкулёнак, МікўлІк, Мікўльчык, Мікўлка, Мікулан,

Мікўта, Мікуць, Мікуц, Мікуцёнка, Мікуцёнак, МікўшкІн,

Мікша,

Мікшўн, Мікшта, іМікшўта, Міклашаў, Міклашэ-

віч, Калюк, Калькб, Калякбў, Калюта, Калюша, Калюхб-

віч, Міклашэўскі, МікулінскІ, Мікўльскі, па якіх можна

рэканструяваць 30 форм І варыянтаў форм імені Нако-

лай: Нікалай, Нікалайка, Нікалаюк, Нікалайчык, Ніка-

лайчук, Нікалаша, Нікола, НІкула, Мікалай, Мікалайчык,

Мікула, Мікулік, Мікульчык, Мікулка, Мікулан, Мікута,

Мікуць, Мікуц, Мікушка, Мікша, МІкшун, Мікшта, Мік-

шута,

Міклаш, Калюк, Калько, К,аляк, Калюта,

Калюша,

Калюха. Па сведчанню помнікаў пісьменнасці, у Бела-

русі ў якасці поўных форм ужываліся Мыколай, Наколай,

Міікула і рэканструяваныя па СБП Нікола, Нікула.

Руск. Нпколай, Ныкола (СВІЛ), Макула (Мілейк., 391),

укр. Макола, Мііколай (СВІЛ),

МПКОЛП,

Маколай, Мако-

лайко, Маколайчіік, Мпколка, Мііколя, Ныкола, Наколай,

Ныколайцьо, Ныколко, Наколунько,

НПКОЛЦЬО

(Грынч.).

ННКОН

ЗарэгІстравана ў XVI і XVIII стст. 7 разоў у

варыянтах

НПКОН

(6),

Омікон

(1):

НПКОН

ПОЛ. З-ЛЯ, 195,

Након

Зенов'ьевы.ч

б. Ваўк., 97; Ныкон

Добошненок

1588

Маг., НЮМ VII 452,

Ніжан

Ядроненокі704

4ач.ст., НЮМ

XXVIII

13;

ОНПКОН

Нвановпч

Грымашков

1578 м. Маг.,

МЮМ

XXXII

63, ён жа Нпкона

Мвановыча

Грымашковпча

1577 м. Маг., НЮМ

XXXII

232. СБП: Ніканаў, Ніканбвіч,

НІканёнка,

НІканчўк, Ніканчык, Нікбнчык, Ніканюк, па

якіх можна рэканструяваць 5 форм і варыянтаў форм

імені Након: Нікан, Ніканчык, Нікончык, Ніканюк, НІ~

канчук. Руск. Ныкон (СВІЛ), укр. Ныкон, Накін (СВІЛ).

[НМКОНОР]

СБП: Ніканбраў.

[ОЛЕГ] СБП:

Алёг.

Імёны

Олег,

Ншонор,

як І іншыя,

што рэдка ўжываліся ў мінулым, аказаліся непрадук-

тыўнымі пры ўтварэнні прозвішчаў.

ОННСЙЙ

Зарэгістравана ў XVI ст. толькІ ў эмацыя-

нальнаацэначнай

форме

ОНПСКО

(5): ва

Ухвале

1528 г.

Оныско

Леньковыч

з. Бр., 101,

ОНПСКО

Парфеновыч

б.

МсцІсл.,

198, у Попісе 1567 г.

ОНПСКО

Мгнатовыч

Гр. п.,

689,

ОНПСКО

Ляховпч Пін. п., 1209,

Онаско

Шіірановпч

Слон.

п., 850; адзначана ў Літве 2 разы. СБП: Анісаў,

Анісовіч, Анісёвіч, АнІсёнка, Анісёня, Аніскэвіч, АнІскё-

віч, Аніська, Аніськбў, Аніськбвіч, Анісавёц, Аніскавёц,

па

якіх можна рэканструяваць 6 форм і варыянтаў форм

іменІ

Оннсіій;

Аніс,

Аніска,

Аніська,

Анішка,

Анішчык,

ІІ.

М. В.

БІрыла.

129