Бiрыла М.В. Беларуская антрапанiмiя. Уласныя iмёны, iмёны-мянушкi, iмёны па бацьку, прозвiшчы

Подождите немного. Документ загружается.

вага [о], відаць, у іх'зявіўся пад уплывам варыянтаў

польскай

формы !6ге] з пачатковым [е] —

Езоф,

Езуф,

Езухв, шырока прадстаўленых на Падляшшы і ў ЛітвеТ

Такі

ўплыў з'яўляецца верагодным, бо некаторыя з гэ-

тых імон —

Езоф,

Езуп — сустракаліся і ў Беларусі.

Ужываліся на тэрыторыі Беларусі і яшчэ 2 варыянты

польскай

формы —

Юзеф,

Юзоф.

Руск.

Носпф,

Осып

(СВІЛ),

укр. Йосап,

Осшг,

Мосыф

(СВІЛ),

Йосші,

Йосько, Йосп,

ОСПП,

Осапко,

Есшг,

Есько

(Грынч.).

НПАТНЙ

Зарэгістравана ў XVI і XVIII стст. 7 ра-

зоў у форме Патей; Патей Тіішковігч 1528 з. Бр., У. 101,

Патея

Сенькевача

1590 Мін. п., АВК

XXXVI

360, Патей

Нпконовігч 1664 Маг., НЮМ X 296, Пацей

Баранчык

1728 Чач. ст., НЮМ

XXVIII

31, Пацей Маслонка 1746

Маг., НЮМ XXX 189. СБП: Іпатаў, Іпатбвіч, Пацёеў,

Пацёенка,

Пацёйка, Пацяйчўк, Пац, Пацёвіч, ПацэвІч,

Пацай,

Пацайкбвіч, Пацёнка, Пацўк, Пацукёвіч, Пацу-

чэнка,

Пацэй, Пацэйка, Пацыёнка, Пацыёнак, Пацыё-

нак,

Пацяюк, ?Пацулян, Пацыла, Пацына, Пацьшка,

Пацюшын,

Пацютка, Пацоўскі, па якіх можна рэкан-

струяваць 18 форм і варыянтаў форм імені Мпатіій: Іпат,

Пацей, Пацейка, Пацяйчук, Пац, Пацка, Пацай, Пацайка,

Пацук, Пацэй, Пацэйка, Пацян, Пацулян, Пацыла, Пацы-

на, Пацынка, Пацюшка, Пацютка. У Беларусі, па свед-

чанню помнікаў пісьменнасці і СБП, у.жываліся дзве ўс-

ходнеславянскія формы: форма на [-ей] у варыянтах Па-

цей, Йацэй і форма без канцавога [-нй] —

Іпат.

Руск. Нпа-

тпй (СВІЛ), укр. Іпатій, Іпат (СВІЛ).

НСААКНЙ,

НСАКНЙ, НСААК Зарэгістравана ў

XVI—XVIII

стст. 18 разоў у варыянтах Йсакей (1),

Нсак. (16), Йзак (1). М с а к е й: Мсакей

Пантусовііч

1567 Навагр. п., П. 819. М с а к: Мсак Меденпк 1578 м.

Маг., НЮМ

XXXII

82, Мсак

Грышковііч

1614 Арш'.' п.,

НЮМ

XXVIII

172, Нсак

Швань

1623 Маг., НЮМ

VIII 396, Йсак

Сверіц

1635 с. Віц. в., НЮМ

XXIV

221,

Йсак Дзешковач 1704 Чач. ст., НЮМ

XXVIII

23, Мсак

Мелюза 1717 с. Віц. в., НЮМ

XXIV

190,

Шсак

Савё-

нок 1726 Чач. ст., НЮМ

XXVIII

36, Мсак

Творог

1730 с.

Пол.,

НЮМ II 346. Нзак: Нзак Маласкевііч 1552

м. Кл.,

ПкнПКл.

391. СБП: Ісакоў, Ісакаў, Ісачанка,

Ісачэнка,

Ісачкоў, ІсачкІн, ІсакоўскІ, па якіх можна

рэканструяваць 2 формы імені Нсаакый: Ісак, Ісачок.

На

тэрыторыІ Беларусі ўжываліся дзве ўсходнеславян-

скія

формы: форма на [-ей] — Мсакей і форма без канца-

вога і[-нй] — Нсак, у якіх адбылося спрашчэнне групы

галосных [аа]. Форма Мзак, відаць, арфаграфічны

варыянт — перадача польскай графікай Імені Мсак. Руск.

Нсак, Нсаак, Мсаакый (СВІЛ), укр. Ісак, размоўн.

Сакій

(СВІЛ).

НСАНЯ правасл., НЗАЯШ каталіцк., польск.' Ігп\а&г

у Польшчы з XVI ст., вельмі рэдкае (Быстр. Кн., 209).

Зарэгістравана ў

XVI—XVIII

стст. 12 разоў у варыянтах

Ясай

(9), Мзаяш (1),

Езайяш

(1), Заяш (1). М сай:

Нсай

Жуковыч

1567 Навагр. п., П. 820, Мсай

Отрошко-

вач 1578 м. Маг., НЮМ

XXXII

143, Мсая

Нвановыча

1610 Маг., НЮМ VIII 300, Мсай 1614 Арш. п., НЮМ

XXVIII

159, Нсай

Ахремовыч

1647 Маг., НЮМ X 204,

Нсай

Черный

1684 Маг., НЮМ II 183, Мсай

Ярыга

1746

Маг., НЮМ XXX 203, Мсай Цэд там жа, 245. Нзаяш:

Нзаяш

Овхпмовпч

1636 Маг., НЮМ IX 235. Езайяш:

Езайяша

Есьмана

3582

Мін. п", АВК

XXXVI

206. 3 ая ш:

Заяш

Яновпч

Кутевача

1567 Ашм. п., П. 567. СБП: Йсай,

Ісаеў, Ісаенка, Ісаёнак, Ісаёня, Ісайкін, Ісайчўк, Сай,

Саёвіч, Сайка, Сайко, СайковІч, Сайкёвіч, Сайчык, Асаё-

віч, Сайкоўскі, па якіх можна рэканструяваць 8 форм

варыянтаў форм імені

Мссшя:

Ісай, Ісайка, Ісайчук,

Сай,

Сайка,

Сайко,

Сайчык,

Лсай.

У Беларусі ўжываліся

3 варыянты поўнай формы імені, якія ўзніклі ў выніку

фанетычнага асваення царкоўнаславянскай формы

Мсаая. Для іх характэрна спрашчэнне канцавой групы

галосных [амя], у выніку чаго яны сталі заканчвацца

на

[-ай]—Мсай, рэканструяваныя па СБП

Асай,

Сай.

Вядомы таксама 3 іварыя'нты польскай формы Іга^азг —

Язаяш,

Езаяш, Заяш. Руск. Нсай, Мсаая (СВІЛ), укр.

Ісай (СВІЛ).

НСЙДОР

Зарэгістравана ў

XVI—XVIII

стст. 49 ра-

зоў у форме

Спдор:

ва

Ухвале

1528 г,

Сыдор

Боріісовыч

б. Кл.

І^О,

Спдор

а Нван

Горбачевача

б. Пін., 189,

Садор

Левковач б. Астр", 88,

Спдор

Парфеновііч

б. Гр., 93;

у ПопІсе 1567 г.

Сыдор

Абрамцовыч

Сезеневыч

Гр. п., 696,

Спдор

Богдановпч

Нелоевецкый

Бр. п., 1183,

Сіідор

Во-

робевпч

Ваўк. п., 870,

Спдор

Клымовач

Слон. п., 843;

Сіідор

Ермолынпч

1578 м. Маг., НЮМ

XXXII

147, СП-

дор

Кліішковііч

Тюхтя там жа, 122,

Сыдор

Мамоновач

Замшенак

1580 Маг., НЮМ VII 320,

Садора

Пузана 1582

Мін.

п., АВК

XXXVI

310,

Сыдор

Шабанёнок

1614 Арш. п.,

НЮМ

XXVIII

175,

Сыдора

Кожемякы

1685 Маг.,

НЮМ

III 11,

Сіідор

Луговскц

1726 Чач. ст., НЮМ

XXVIII

79,

Спдор

Алыстратов

1746 Маг., НЮМ XXX 307,

Спдор

Красык

1771 Віц., НЮМ XIX 203. Ва

Ухвале

Попісе адзначана

Сыдор

на Падляшшы 2 разы. СБП:

Сідар, Сідараў, Сідбрын, Сідарбвіч, СІдарэвІч, Сідарэн-

ка,

Сідарэнкаў, Сідарэня, Сідарбк, СІдбрка, Сідбрчанка,

Сідарцбў, Сідбрчык, Сідбрык, СІдарўк, СІдарчўк, па якіх

можна рэканструяваць 8 форм і варыянтаў форм імені

Мсыдор:

Сідар,

Сідарок,

СІдорка,

Сідарэц,

СІдорчык,

Сідорык,

Сідарук,

Сідарчук.

У Беларусі ўжывалася ў

якасці

поўнай формы

Садор.

Руск.

Сыдор,

Мсыдор

(СВІЛ),

укр.

Спдір

(СВІЛ),

Спдорко

(Грынч.).

НСМАНЛ Зарэгістравана ў XVI ст. 1 раз у форме

Змайла: Змайла

Зеньковпча

1582 з. Мін. п., АВК

XXXVI

112.

НУДА Зарэгістравана ў

XVII

ст. 1 раз у форме Юда:

Юда

Якубовыч

1634 Віц., ЙЮМ II 237. СБП: Юдо, Юд,

Юдаў, ЮдзІн, Юдзёнка, Юдзянок, Юдзянкбў, Юданаў,

Юдасін, Юдаш, ЮдашкІн, ЮдзІк, Юдчыц, Юдчанка,

Юдзіцкі, Юдыцкі, па якіх можна рэканструяваць 9 форм

варыянтаў форм імені Нуда: Юдо, Юд,

Юдзянок,

Юдан,

Юдас(ь),

Юдаш,

Юдашка,

Юдзік, Юдко. Руск.

Яуда

(СВІЛ), укр. Іуда, Юда (СВІЛ).

НУСТЙН

правасл.', ЮСТЫН каталіцк., польск.

Іпзіуп. У Польшчы вядома з

XVII

ст., паіпулярнае

(Быстр.

Кн., 226). Зарэгістравана ў XVI >і

XVIII

стсі.

5 разоў у форме

Устан:

у Попісе 1567 г.

Устіін

Васыле-

вач Слон. п., 842,

УСТПН

Олешковач

Навагр. п., 825,

УСТПН

Санкевач

Мін. п., 1220;

Устын

Апонасовач

1578

Маг., НЮМ

XXXII

182,

УСЦПН

Крывцов

1764 с. Віц. в.,

НЮМ

XIX 170. Эмацыянальнаацэначная форма Юс-

ко (2): у Попісе 1567 г.

Юско

Мілколаевпч Ваўк. п., 861,

Юско

Мнхайловпч там жа, 860; адзначана таксама ў

ПопІсе

на Падляшшы І ў Віленскім павеце. СБП: Усцін,

Усцінаў, Усцінбвіч, УсцІнёнка, Усцян, Усцянбк, Усцімб-

віч, Усцімёнка, Усцімчўк, Юсцінбвіч, Юськб, ?Юсаў,

Юскавёц, па якіх можна рэканструяваць 8 форм і варыян-

таў форм імені Мустан:

Усцін,

Усцян,

Усцянок,

Усцім,

Усцімчук,

Юсцін,

Юсько,

Юс. У Беларусі ўжывалася

поўная форма без пачатковага

[н]—УСТПН

І яе варыянт,

рэканструяваны па СБП з заменай [н] 'на [м] —

Усцім,

рэканструяваная форма

Усцян,

якая з'явілася, відаць,

па ўзору іншых імён на [-ан], і польская форма (Юсцін).

Руск.

Устнн,

устар. Нустпн (СВІЛ), укр.

Устан,

Усшм,

Юстіін

(СВІЛ)'.

КАЗНМЕР

Старажытнае славянскае імя, прынятае

каталіцкай царквой. Польск.

Кагіпгіегг

вядома з XVI ст.,

папулярнае ў

XVI—XVII

стст. (Быстр. Кн., 233—235),

старажытнае польск.

Кагіпгіг

вядома з XI ст. (Таш., 77).

Зарэгістравана ў

XVI—XVIII

стст. 9 разоў у варыянтах

Казымер

(8),

Казыміір

(1).

Казіімер:

от

Казымера

Пілвовара

Купецкого

дому

1698 Маг., НЮМ XII 8, Каза-

мер

Грыневскы

1726 Чач. ст., НЮМ

XXVIII

38,

Казпмер

Цесла

1746 Маг., ЙЮМ XXX 313,

Казымер

Котоло-

вач 1753 Віц., НЮМ

XVIII

413; ва

Ухвале

і Попісе ад-

значана на Падляшшы 7 разоў, у Жмудзі—4; Казп-

мцр:

Казымыр

Друговііч

1684 Пол., НЮМ VI 309;

у Попісе адзначана на Падляшшы 3 разы. СБП: Казі-

мерчык, Казімір, Казіміраў, КазІмірэвіч, Казімірэнка,

Казімірчык, Казімірскі, па якіх можна рэканструяваць

3 формы і варыянты форм імені

Казымер;

Казімерчык,

КазІмІр,

Кйзімірчык.

У якасці поўнай формы ў Беларусі

бытавалі

Казымер,

Казілмілр,

якія вядомы на тэрыторыі

Беларусі і зараз, —

Казімер,

Казімір.

КАЛНСТ Зарэгістравана ў

XVIII

ст. 1 раз: КПАПСТ

Клевчонок

1726 Чач. ст., НЮМ

XXVIII

69.

КАЛЛНННК

Зарэгістравана ў XVI ст. 7 разоў у ва-

рыянтах

Калшшк

(4), Каленпк (3). К ал а нык: у

ПкнПКл.

1552 г.

Калынпк

Здановач

м. Пін., 38,

Калшш

Колосковыч

м. Пін., 17,

Калыннк

Масевач

м. Пнн., 19.

Каленык:

у Попісе 1567 г. (толькі на Гродзеншчыне)

Каленак

Давыдовыч

Гр. п., 701, Каленпк

Саркгутевыч

Гр. п., 691, Каленпк

Яцуковііч

Гр. гт., 691. СБП: Ка-

лінік, КаліннІкаў, Калінічэнка, Каліна, Калінін, КалІно-

віч, Каліненак, Калінка, КалІнкбў, Калі'нкін, Калінчанка,

Калінёц,

Калінёйка, Каліншын, Каліноўскі, Калінскі,

па якіх можна рэканструяваць 7 форм і варыянтаў форм

імені

Каллшш:

Калінік, КалІннік,

Каліна,

К,алінка,

Калінец,

Калінейка, КалІнша. Па сведчанню помнікаў

пісьменнасді, у Беларусі ўжываліся 2 варыянты поўнай

формы — КПЛЫНЫК,

Каленіік,

па СБП рэканструяваны

яшчэ

адзін варыянт — Каліннік. У якасці поўнай фор-

мы,

відаць, ужывалася і рэканструяваная форма

Каліна,

якая

магла ўзнікнуць з прычыны таго, што форма

Калшшк.

успрымалася як памяншальная з суфік-

сам [-нк]. Руск.

КаАлынык

(СВІЛ),

Калііна

(Мілейк., 391),

укр.

Каленык

(СВІЛ).

[КАЛЛНСТ]СБП: Каліст.

КАЛЛНСТРАТ Зарэгістравана ў XVI і

XVIII

стст.

3 разы ў форме

Каластрат:

Каластрату

Шіімковачу

1567 Лід. п., П. 750,

Калпстрат

Багрей^ 1746 Маг.,

НЮМ

XXX 317. СБП: Калістратаў. Руск.

Каллыстрат

(СВІЛ),

Калнстрат

(Мілейк", 391), укр.

Калістрат

(СВІЛ),

Каліістрат,

Каніістоат

(Грынч.).'

[КАПНТОН]

СБП: Капітэчаў.

КАРОЛЬ каталіцк., польск.

Кагоі.

У Польшчы вядо-

ма з XIV ст. (Быстр. Кн., 231). Зарэгістравана ў XVI —

XVIII

стст. 3 разы:

Король

Мвановач Лях 1630 б. Віц. в,,

НЮМ

II 229,

Кароль

Цыганко

1758 Маг., ЙЮМ XVI 219,

Кораль

Андреевііч

1552 м. Кл.,

ПкнПКл.

393. СБП: Кар-

лаў, Карлюк, Кароль, Каралёў, Каралёвіч, Кароліч, Ка-

ралёнка, Каралёнак, Каралёня, Каралёк, Каралькоў, Ка-

ролік, Каролька, Карольчык, Каралёц, Каралюк, Караль-

чўк, Каралінскі, Карлбўскі, па якіх можна рэканструя-

ваць 10 форм і варыянтаў форм імені

Кароль: Кароль,

Каралёк,

Каролік,

Каролька,

Карольчык,

Каралец,

Кара-

люк,

Каральчук,

Карл,

Карлюк.

У Беларусі, па сведчанню

помнікаў пісьменнасці, ужываліся 2 варыянты поўнага

імені:

Кароль,

Карл.

Руск.

Карл

(СВІЛ), укр.

Карл

{СВІЛ).

КАРП Зарэгістравана ў XVI —

XVIII

стст. 30 разоў

у варыянтах

Карп

(25),

Карпь

(2),

Карпо

(3). К а р п:

Карп

Малеевыч

1528 б. Гр., У. 94, у Попісе 1567 г.

Карп

Дошач

Мляшевпч

Гр. п., 702,

Карп

Окулач

Слон. п., 843;

Карп

Романовііч

1577 Маг!, НЮМ

XXXII

248,

Карп

Бач-

каронок

1614 Арш. п., НЮМ

XXVIII

171,

Карпа

Давыд-

кова 1690 Маг., НЮМ VII 17,

Карп

Хлус

1704 Чач. ст.,

НЮМ

XXVIII

19,

Карп

Воронёнок

1717 с. Віц. в., НЮМ

XXIV

189,

Карп

Жшоткевач,

1746 Маг., ЙЮМ XXX 160.

Карпь:

Карпь

Есііновііч

1528 б. Гр., У. 91.

Карпо:

Карпа

Озаровііч

1578 м. Маг., НЮМ

XXXII

213,

Карпо

Хоцкпвач

1605 Маг., НЮМ VIII 273,

Карпа

Бондар

1764

Ула, НЮМ

XXII

421,

Карпа

Прыгун

1764 с. Ульск. м-ка,

НЮМ

XXII

435?

Эмацыянальнаадэначная форма Кар-

пуша

(1):

Карпуша

Мвановііч

1596 Маг., НЮМ VIII 229.

СБП:

Карп, Карпаў, Карповіч, КарпІёвіч, Карпёнка,

Карпянкоў,

Карпёнак, Карпіёня, Карпянёнак, Карпінё-

віч, Карпёй, Карпёйка, Карпёка, Карпёчанка, Карпёчкін,

Карпбза, Карпіза, Карпыза, КарпашэвІч, Карпеш, Кар-

пік,

Карпілэвіч, Карпбль, Карпуць, Карпушоў, Кар-

пўшка, Карпўнін, Карпунёнка, Карпўхін, Карпўк, Кар-

пучонак, Карпучбк, Карпўчык, Карпюк, Карпінчык, Кар-

павёц, Карпоўскі, Карпіцкі, па якіх можна рэканструя-

ваць 24 формы і варыянты форм імені

Карп: Карп,

Кар-

пень,

Ксірпей,

Карпейка,

Карпека,

Карпечка,

Карпеза,

Карпіза,

Карпыза,

Карпаш,

Карпеш,

Карпік,

Ко,рпІла,

Карполь,

Карпуць,

Карпуш,

Карпушка,

Карпуня,

Кар-

пуха, Карпук,

Карпучок,

Карпучык,

Карпюк,

Карпінчык.

Руск.

Карп

(СВІЛ, Мілейк., 391), укр.

Карпо

(СВІЛ),

Карпо,

Каргшк,

Карпонько,

Карпусь

(Грынч.).

КАСПЕР

каталіцк!, польск'.

Казрег.

У Польшчы вя-

дома з XIV ст. (Быстр. Кн., 232). Зарэгістравана ў

XVI ст. 34 разы ў варыянтах

Каспер

(3),

Каспар,

Кас-

пор (31).

Каспер:

ва

Ухвале

1528 г.

Каспер

Міізковыч

б. Рад., 81,

Каспер

Станаславовач

Ашм. дв., 24;

Каспера

Матеевііча

1567 Навагр. п., П. 831; ва

Ухвале

і Попісе

адзначана на Падляшшы 31 раз. К а с п а р,

Каспор:

ва

Ухвале

1528 г.

Каспар

б. Вас, 86,

Каспар

Буткевач

Ашм. дв', 22,

Каспар

Довкгіірдовііч

Лід. дв., 31,

Каспар

Кузмач

б. Ваўк., 97; у Попісе 1567 г.

Каспор

Баль Ваўк.

п.,

863,

Каспор

Бокгушевскый

Ашм. п., 579,

Каспор

Кмрс-

новскай

Навагр. п., 831,

Кяспор

Мартыновач

Слон. п.,

845,

Каспор

Нелюбовач

Астр. хар., 793,

Каспор

Чеховпч

Гр. п., 675,

Каспор

Яновыч

Корейвач

Мін. п., 1223; Кас-

пор

Стасковііч

1578 м. Маг„ ЙЮМ

XXXII

167; ва

Ухвале

Попісе адзначана на Падляшшы 20 разоў, у Літве—44,

у Жмудзі — 33. СБП: Каспер, Каспяровіч, Каспіровіч,

Каспярўк, Каспярчўк, Каспаровіч, Кашпар, Кашпараў,

Кашпёрка,

Кашпур, Касперскі, па якіх можна рэканст-

руяваць 7 форм і варыянтаў форм Імені

Кйспер:

Каспер,

Каспярук,

Каспярчук,

Каспар,

Кашпар,

Кашперка,

Каш-

пур. На тэрыторыі Беларусі вядомы былі, як сведчаць

помнікі пісьменнасці і СБП, 4 варыянты поўнай формы,

якія

ўзніклі ў выніку фанетычнага асваення польскай

формы

Казрег

у беларускай мове:

Каспер,

Каспор,

Каш-

пар,

Кашпур.

КАССНАН Зарэгістравана ў XVI ст. 2 разы ў вары-

янтах

Касьян,

Касян:

Касьчн

Яцкевач 1567 Пін. п., П.

1210;

сына

Касяна

1578 Маг., НЮМ

XXXII

81. СБП: Ка-

сьян,

Касьянаў, Касьяненка, Касьянчык, Касьянюк, Кас'-

ян,

Кас'янік, Касянок, Касянкоў, Касянчўк, Каськб,

Каськбвіч, Каськёвіч, Каско, Каскёвіч, Каскавёцкі, па

якіх можна рэканструяваць 9 форм і варыянтаў форм

імені

Касаіан:

КПСЬЯН,

Кйсьянчык,

Касьянюк,

Кас'ян,

Кас'янік,

Касянок,

Касянчук,

Касько,

Каско. У Беларусі

ўжываліся 2 варыянты поўнай формы

Касьян,

Кас'ян,

якія

з'явіліся ў выніку спрашчэння групы зычных [сс] у [с]

групы галосных [на] ў [йа]. Руск.

Касьян,

Кассііан

(СВІЛ),

укр.

Касян

(СВІЛ).

КНПРНАН

Зарэгістравана ў

XVI—XVIII

стст. 22 ра-

зы ў варыянтах

Купрыян

(6),

Купрей

(16). К у п р іі я н:

Купрыян

Андреевііч

1567 Слон. п., П. 845,

Купрнян

Васіі-

левііч

1577 м. Маг., НЮМ

XXXII

212,

Купрцяп

Цурылов

1670 Віц. в., НЮМ XXI 86.

Купрей:

Купреем

Мванова-

чом 1578 м. Маг., НЮМ

XXXII

99,

Купрей

ЖдановпЧ

1580 Маг., НЮМ VII 322,

Купрей

Оншшевііч

1612 Маг.,

НЮМ

VIII 320,

Купрей

Шарабанёнок

1614 Арш. п.,

НЮМ

XXVIII

175,

Купрей

Кііраков

1683 Маг., НЮМ II.

Купрей

Крейдзпк

1749 Маг., НЮМ XXX 273,

Купрей

Дземянчук

1764 с. Віц. в., НЮМ XIX 157,

Купрей

Мов-

чанёнок

1769 Чач., НЮМ

XXVII

10,

КупрейЛашута

1764

Ула, НЮМ

XXII

423.

Купра:

Купра

Мытковач 1578 м.

Маг., НЮМ

XXXII

\Б9,Купра

Занковчч, ён жа

Купрііан

Занковпч там жа, 44, 45. Эмацыянальнаацэначная форма

Купраш:

у ПопІсе 1567 г.

Купраш

Коястентыновач

Гр. пТ,

705,

Купраш

Сыдоровач

Гр. п., 680. СБП: Купрыян, Ку-

прыянаў, Купрыянбвіч, Купрыянец, Купрыянчык, Куп-

рыянюк,

Купрьш, Купрэвіч, Кўпрык, Купрэй, Купрэеў,

Купрыёнка, Купрэйчык, Купрацэвіч, Кўпрусь, Купрў-

шын,

Купрышчанка, Купрэшчанка, па якіх можна рэкан-

струяваць 13 форм і варыянтаў форм імені

Кппрыан:

Купрыян,

Купрыянец,

Купрыянчык,

Купрыянюк,

Купра,

Купрык,

Купрэй,

Купрэйчык,

Купрэц,

Купрусь,

Купруша,

Купрышка,

Купрэшка.

Ва ўсходнеславянскіх мовах ад-

паведна галоснаму [н] царкоўнаславянскай формы з'явІў-

ся

гук [у]. У Беларусі ў помніках адзначана поўная фор-

ма

Купрыян,

у якой спалучэнне галосных [ня] адпавядае

спалучэнню [на] царкоўнаславянскай формы. Ненаціскны

галосны [н] ў спалучэнні [ня] мог вымаўляцца як

[е],

у вы-

ніку чаго мог узнікнуць варыянт

Купреян,

праўда, нІ ў

помніках, ні ў СБП ён не адлюстраваныТ 3 яго па анало-

гіі з формай на [-ей] іншых імён лёгка магла ўзнікнуць

форма

Купрей,

якая, відаць, прыраўноўвалася да іншых

усходнеславянскіх форм на [-ей], што адпавядалі царкоў-

наславянскім формам па [-нй]. На ўсходнеславянскай

глебе такія імены мелі яшчэ адну форму — без канцавога

[-нй]. Відаць, рэканструяваная па СБП форма

Купра

з'яўляецца такой другой формай (пар-яай да Купрей),

тшіькі пабыла канцавы галосны, каб устараніць

групу

зычных у канцы слова. Руск.

Купрііян,

Кыпраан

(СВІЛ),

укр.

Купріян,

размоўн.

Купер'ян,

Купрій

(СВІЛ, Грынч.)'

КНР

ЗарэгІстравана ў

XVII

—

XVIII

стст. 14 разоў

у форме

Кпрей

ва ўсходняй частцы Беларусі:

Кнрей

Мас-

лохіін

1670 с. Віц. в., НЮМ XXI 87,

Кіірей

Лысёнок

1704

Чач. ст., НЮМ

XXVIII

ІУ,

Кырей

Баран 1726 там жа, 42,

Карей

Бондарь

1746 Маг., НЮМ XXX 307,

Кнрей

Кра-

вец 1769 Чач. ст., НЮМ

XXVIII

8. СБП: Кірэй, Кірэеў,

Кірэенка,

Кіраёнка, Кірыёнка, Кіраёнак, Кірэйкаў, Кі-

рэйчанка,

Кірэйчык, Юрэйшын, Кіркб, Юркёвіч, Кірчан-

ка,

Кірчўк, Кіркілёвіч, Кірша, Кіршчык, Кіршчэня, Кі-

рычўк, Кір'ёнь, Кір'ёнка, Кір'янаў, Кір'янкоў, Кірэчка,

Кірьік, Кірыкаў, Кірыкбвіч, КІрычэнка, КІрычонак, Кі-

рычэк,

КіркбўскІ^ Кіршэўскі, па якіх можна рэканструя-

ваць 18 форм і варыянтаў форм імені Кыр:

Кірэй, Кірэй-

ка,

Кірэйчык,

Кірэйша,

Кірко,

Кірчук,

Кіркіла,

Кірша,

Кіршчык,

Кіршко,

Кір'ень,

Кір'ен,

Кір'ян,

Кір'янок,

Кірэч-

ка,

Кірык,

Кірычок,

Кірычук.

Поўная форма

Кнрей,

ад-

значаная ў Беларусі ў помніках І ў СБП, узнікла пад уп-

лывам усходнеславянскай формы на [-ей] іншых Імён,

што ўзыходзяць да царкоўнаславянскай формы на [-нй].

Руск., укр.

Кіір

(СВІЛ).

КНРНК

Зарэгістравана ў XVI ст. 1 раз:

Кнрык

Ан-

дреевач

1528 б. Кл., У. 190. СБП: Кірьж, Кірыкаў, Кіры-

ковіч, Кірычэнка, Кірычбнак, Кірычбк, Кірычўк, па якіх

можна рэканструяваць імя

Кірык.

Руск., укр.

Кчрнк

(СВІЛ).

КНРНЛЛ

Зарэгістравана ў

XVI—XVIII

стст. 23 разы

ў варыянтах

Кнрііло

(2),

Курыло,

Курпла

(20),

Куре-

ло (1).

Кілрнло:

у Попісе 1567 г.

Кырыло

Белькевач

Бр.

п., 1186,

Кіірыло

Кгобячпч

Гр. п., 696. Ку

рііло,

Ку-

рыла:

Курііла

Ермоловыч

1578 м. Маг., НЮМ

XXXII

39,

Курпла

Харковпч

1580 Маг., ЙЮМ VII 320,

Курнло

1614 Арш. п., НЮМ

XXVIII

176, на

Курылу

Мпколае-

вііча

1620 Маг., НЮМ VIII 361,

Курыло

ЖОЛЦПЛО

1623

с. Віц. в., НЮМ XXI 79,

Курыла

Кудас

1704 Чач': ст.,

НЮМ

XXVIII

24,

Курыло

Каслёнок

1717 с. Віц., НЮМ

7. М. В. Ііірыла. 97

XXIV

191,

Курыло

Провада

1730 с. Пол. в., НЮМ II 342,

Курнла

Прудшік

1746 Маг., НЮМ XXX 191,

Курыло

Касяньчык'МЫ Ула, НЮМ

XXII

424. К у р е л о:

Курело

Зелач (КнгеІо) 1552 м. Пін.,

ПкнПКл.

30. Эмацыяналь-

наацэначная

форма

Курылец

(\):

Курнлца

Зеньцовыча

1582 Мін. п., АВК

XXXVI

260. СБП: Кірьглаў, Кірылбвіч,

Кірь'іліч, Кірылёнка, КІрылёнак, Кірь'ілка, Кірьільчык,

Кірылушкін, Кірылюк, КІрўхін, Кірўшын, КірышкёвІч,

Кірь'шічанка, Курь'іла, Курылаў, КурыловІч, Курылёнка,

Курылёнак, Курьілкін, Курыльчык, Курылюк, Курылбў-

скі,

па якіх можна рэканструяваць 12 форм імені Кч-

ралл: Кірыл(а),

Кірылка,

Кірыльчык,

Кірылушка,

КІ-

рылюк,

Кіруха,

Кіруша,

Кірышка,

Курыла,

Курылка,

Курыльчык,

Курылюк.

У Беларусі выкарыстоўваліся

3 поўныя формы:

Кцрііл,

Кырыло,

Курыло.

Канцавы

ЗЬІЧ-

ны

з'явіўся па той жа прычыне, што і ў іменах тыпу

Гавршіл

(гл. стар. 48),— каб ліквідаваць закрыты склад

у канцы слова. Руск.

Кырнлл,

размоўн.

Кіірнла

(СВІЛ),

Кырігло

(Мілейк., 391), укр.

Карііло

(СВІЛ),

Курыло,

Ка-

рплец,

Кнрплко,

Кіірко

(Грынч.).

КНРПОН

Зарэгістравана ў XVI ст. 1 раз у форме Ку~

раан:

Кураан

Занковііч 1552 м. Кл.,

ПкнПКл.

398. СБП:

Кірынбвіч, па якім можна рэканструяваць адну з форм

імені

Кнрнон

—

Кірьш.

Па сведчанню помнікаў пісьмен-

насці І СБП, у Беларусі ўжываліся поўныя формы Ку-

рііан,

Кірын.

Першая, як і ў імёнах

Купрыян,

Курыла,

мае галосны [у] адпаведна [н] царкоўнаславянскай фор-

мы,

а другая з'явілася ў выніку спрашчэння групы га-

лосных [но]. Руск.

Карын

(СВІЛ), укр.

Кырін

(СВІЛ).

КЛНМЕНТ

Зарэгістравана ў

XVI—XVIII

стст. 14 ра-

зоў у формах

Клымент

(2),

Клам

(12).

Клымент:

КЛП-

мент

Холмовскпй

1567 Бр. п', П. 1193. К л п м: ва

Ухвале

1528 г.

Клам

Ліісовыч

б. Ваўк., 97,

Клым

Ловейковыч

Пол.

з-ля, 193,

Клам

Пацевач б. Рад., 81;

Клам

Гавра-

ловпч

1567 Бр. п., П. 1202,

Кліім

Даннлевііч

1609 Маг., НЮМ VIII 286,

КЛПМ

Хромы

1726 Чач. ст.,

НЮМ

XXVIII

58; ва

Ухвале

і Попісе адзначана

Кліім

ла Падляшшы 2 разы, у Літве — 2; за межамі Беларусі

сустракаюцца

Клнмонт

(13),

Кліімон

(I),

Кламунт

(3),

Клпмас

(2) на Падляшшы. Эмацыянальнаацэначныя

формы:

Клымко

(3),

Клыш

(4),

Клышко

(13),

Клішаш

(1),

Кламята

(3). Кламко: у ПопІсе 1567 г. Кламко

Федкевач

Навагр. п., 821,

Клішко

Холмовскый

Бр. п.,

1187; ва

Ухвале

адзначана на Падляшшы 4 разы. К л нш:

Клша

Грііневііч

1552 Пін. п.,

ПкнПКл.

164, КАІІШ

Комел-

ковііч

там жа, 24,

Клыш

Островыцкіій

там жа, 21,

Клііш

Стрелчач

там жа, 29.

Клышко:

КАШІІКО

Степановыч

1577 м. Маг., НЮМ

XXXII

173,

Кліішко

Федоровііч

Вы-

голка

1578 там жа, 14, за

Клашка

Мвановііча

1579 Маг.,

НЮМУП 317',

КЛПШКО

Авусовьіч

1580 Маг.,

НЮМ

VII 323,

Клілшко

Степановыч

Тюхта там жа, 320,

Клашко

Якіімо-

впч 1606 Маг., НЮМ VIII 274,

Клашка

Верчунова

1679

Маг., НІОМ I 8,

Клашка

Мотякіі 1688 МагТ, НЮМ V 112,

Клашка

Бураков 1691 Маг., НЮМ VIII 162,

Кліішкіі

Мамяка 1692 Маг., НЮМ IX 14.

Клпмаш:

Кліімаш

Былчач

1567 Гр. п., П. 701.

Клымята:

него

сын

одын

— на

ііме

Клнмята

1582 Мін. п., АВК

XXXVI

355,

Клымята

Опанасовыч

Юрьееыч

там жа, 235,

Клемята

Фе-

доровпч

1730 с. Пол., НЮМ II 349. СБП: Клімянтэвіч,

Клімянцёнак,

Клімантовіч, Клімянок, Клімянкбў, Клімя-

нюк,

Клім, Клшаў, Клімбвіч, Клімёнка, Клімёнак, Клі-

мёня,

Клімаш, Клімашэвіч, Клімашбнак, Клімёц, Клі-

мушка, Клімчык, Клімята, Клімяціч, Клімза, Клі'мка,

Клімкб,

Клімкэў, Клімкін, Клімкбвіч, Клімчэня, Клім-

чўк, Клімавёц, Кліманскі, па якіх можна рэканструяваць

14 форм І варыянтаў форм імені

Клымент:

КлІмент, Клі-

мант,

Клімянок,

Клімянюк,

Клім,

Клімаш,

Клімец,

Клі-

мушка,

Клімчык,

КлІмята, КлІмза, Клімка, Клімко,

КлІмчук. У Беларусі ўжывалася поўная форма

Кліімент

яе варыянт

Клімант

— з акцэнтам на першым складзе

з галосным [а] на месцы ненаціскнога [е]. Відаць, у яка-

сці поўнай формы выкарыстоўвалася і форма

Клым.

Руск.

Клпментып,

Клымент,

Клььм

(СВІЛ),

Клемантей

(Мілейк,, 347), укр.

Клыментай,

Кліімент,

КЛПМ

(СВІЛ),

КЛІІМ,

Клпмухно,

КЛПМЦЬО, Ьулымко,

Клнша

(Грынч).

КОНДРАТ Зарэгістравана ў

XVI—XVIII

стст. 43 ра-

зы ў варыянтах

Кондрат

(41),

Кондратый

(2).

Конд-

рат: ва

Ухвале

1528 г.

Кондрат

Проневііч

б. Гр„ 94,

Кондрат

Тарасовач

б. Ваўк., 97; у Попісе 1567 г.

Конд-

рат

Волошыновыч

Ваўк. п., 857,

Кондрат

Горасамовпч

Болгак Мін. п., 1228;

Кондрат

Хынковыч

1578 Маг., НЮМ

XXXII

Кондрат

Оладзя

1614 Арш. п., НЮМ

XXVIII

168,

Кондрата

Гарасішовыча

Булгака 1582 Мін. п., АВК

XXXVI

144,

Кондрат

Савіінач

Пастух 1647 Маг., НЮМ

X 209,

Кондрат

Заборца

1670 с. Віц. в., НЮМ XXI 88,

Кондрата

Суркына

1679 Маг., НЮМ XIV 34,

Кондрат