Бiрыла М.В. Беларуская антрапанiмiя. Уласныя iмёны, iмёны-мянушкi, iмёны па бацьку, прозвiшчы

Подождите немного. Документ загружается.

можна

рэканетруяваць 3 формы і варыянты форм Імені

Лот: Лотка, Лоташ, Лотыш. Руск., укр. Лот (СВІЛ).

ЛУКА правасл., ЛУКАШ каталіцк., польск. І^ііказг.

Польшчы вядома з XIV ст. (Быстр. Кн., 257—258).

Зарэгістравана

ў XVI — XVIII стст. 76 разоў у варыян-

тах Лука {\Ь),"Лукаш (61). Л у к а: Лука Быковскай

1528 б. Гр., У. 90, Лука Гавршговач 1567 Слон. п., П. 850,

Лука Ланковші 1578 м. Маг., НЮМ XXXII 37, Лука Пав-

ловыч Овечкіін 1594 Маг., НЮМ VIII 224, Луш Каспера

Главбыча

1652 Пол., МЮМ V 314, Лука Демыдов, ён жа

Лукаш Демыдов 1691 Маг., МЮМ VIII 168, Лука Полуда

1684 Маг., НЮМ II 196, ён жа Лукаш Полуда там жа,

193.

Л у к а ш: ва Ухвале 1528 г. Лукаш

Грыгор-ьевііч

Ашм. дв., 22, Лукаш Грііньковпч б. Гр., 90, Лукаш Еселе-

выч б. Рад., 81, Лукаш Петровач 1528 б. Ваўк., 97, Лу-

каш Козлековііцкіш б. Пін., 189, Лукаш. Нарковачб. Вас,

87,

Лукаш Огеловач б. Асгр., 88; у Попісе 3567 г. Лукаш

Адамовііч Ваўк. п., 867, Лукаш Андреевач Нелеп Мін. п.,

1228, Лукаш Карповііч б. Бр., 1187, Лушша Мацкоішча

Ашм. п., 581, Лукаш Петровыч Навагр. п., 826, Лукаш

Сенковыч Слон. п., 851, Лукаша

Дрождча

б.

Кобр.,

1203;

Лукаш Кузлшнііч Моревыч 1577 м. Маг., НЮМ XXXII

215,

Лукаш Одоманскый 1582 Мін. п., АВК

XXXVI

282,

Лукаша Станыславовача1599 там жа, 421, Лукаша Ма-

монііча

1591 Маг., НЮМ VIII 197, Лукаш Яйцов 1670

Віц.

в., НЮМ XXI 82, Лукаш

Рыбец

1726 Чач. ст., НЮМ

XXVIII 42, Лукаш Нкач 1764 Ула, НЮМ XXII 424, Лу-

каш ШЫКПНЯ 1772 Віц., НЮМ XIX 218; ва Ухвале і По-

пісе

адзначана на Падляшшы 62 разы, у Літве і Жму-

дзі — 100. Лукаш магчыма і ад Лушан (гл.

ніжэй).

СБП:

Лука, Лукін, Лукіч, Луканіп, ЛукановІч, Лукаш,

Лукашоў, Лукашын, Лукашэвіч, Лукашэнка, Лукашб-

нак,

Лукашэпя, Лукашка, Лукашык, Лукашўк, Лукўша,

Лукўшка,

Лукбшка, Лўкша, Лўкашанец, Луканскі, Лу-

кіцкі,

Лукбўскі, па якіх можна рэканструяваць 10 форм

імені

Лука: Лука, Луканя, Лукаш, Лукашка, Лукашык,

Лукашук, Лукуша, Лукушка, Лукошка, Лукша. У Бе-

ларусІ

ўжываліся 2 поўныя формы: царкоўнаславянская

Лука і польскан Лукаш. Па сведчанню помнікаў пісьмен-

насці,

часцей ужывалася другая. Руск. Лука (СВІЛ),

укр.

Лука, размоўн. Лукаш (СВІЛ), Лука, Лукань, Лу-

кач,

Лукаш (Грынч.).

ЛУКНАН

Зарэгістравана ў XVI — XVIII стст. 38 ра-

110

зоў у варыянтах Лукьян (37), Лукаш (\).Лукьян: ва

Ухвале 1528 г. Лук-ьян

Градкевыч

Пол. з-ля, 195, Лукь-

ян

Гуіцын

б. Гр., 93; у Попісе 1567 г. Лукііян

Еремеевач

Слон.

п., 848, Лук-ьяп Тішошевнч Навагр. п., 823; Лукь-

ян Трухоновпч 1577 м. Маг., МЮМ

XXXII

271, Лукьян

Дойлад 1590 Мін. п., АВК

XXXVI

392, Лукьян Яковлевпч

Копач 1595 Віц., МЮМ XX 457, Лукгян Шпак 1614 Арш.

п.,

МЮМ

XXVIII

160, Лук-ьян

Мошна

1646 с. Арш. п.,

І-ІЮМ

XXIV

372, Лук-ьян Луіц 1726 Чач. ст., НЮМ

XXVIII

72, Лукьян Бык 1746 Маг., ЙЮМ XXX 276,

Лукьяна Ножевнака 1758 Маг., НЮМ XVI 219, Лукьян

Васалёнок 1704 Чач ст., НЮМ

XXVIII

11, Лук-ьян

Мысько 1790 с. Віц. в., МЮМ XX 338. Л укаш; Лукаша

Трпсшіча

1609 Маг., НЮМ VIII 280, ён жа Лукьян Трыс-

НЫНІІЧ

там жа. СБП: Лук'янаў, Лук'яновіч, Лук'яненка,

Лук'янёнак,

Лук'янец, Лук'янцаў, Лук'янчык, Лук'янюк,

па

якіх можла рэканструяваць 4 формы Імені Лукпан:

Лук'ян, Лук'янец, Лук'янчык, Лук'янюк. У Беларусі

ўжывалася поўная форма

Луктзян,

якая перажыла спра-

шчэнне

групы галосных [на], уласцівай царкоўнаславян-

скай

форме. Руск. Луктьян (СВІЛ), Лукан, Лукаан,

Лутьян (Мілейк., 391), укр. Лук'ян (СВІЛ), Лукіян

(Грынч.).

[ЛЮДВНК]

польск. Ьыйшік. СБП: Людвікаў. Цікава

адзначыць,

што ва Ухвале 1528 г. І Попісе 1567 г. імя

Людвік не адзначана і на Падляшшы, у ЛІтве і Ж-мудзІ.

МАКАРІ4Й

Зарэгістравана ў XVI —XVIII стст.

21 раз у форме Макар: у Попісе 1567 г. Макар

Горкачо-

(шч Гр. п., 691, Макар 'Забейдач Мыкатпч Ваўк. п., 869,

Макар Павловііч Навагр. п., 826; Макар Окуланііч 1578

м.

Маг., НЮМ

XXXII

159, Макара

Шпыля

1681 Маг.,

НЮМ

I 126, Макар Мяркушко 1746 Маг., ЙЮМ XXX

203, Макар Малюшка 1766 Маг., НЮМ

XVII

78. СБП:

Макар,

Макараў, Макарэвіч, Макарбвіч, Макаранка,

Макарэнка,

Макарбнак, Макарэня, Макарчанка, Макар-

чынка,

Макарчык, Макарцаў, Макарўк, Макарчўк, Мака-

рэйка,

Макарскі, па якіх можна рэкапструяваць 7 форм

імопі

Макарпй: Макар, Макарка, Макарчык, Макарэц,

Макарук, Макарчук, Макарэйка. На тэрыторыІ Беларусі

ўжывалася ўсходнеславянская форма без канцавога

[-іій]

— Макар, Руск. Макар, Макарай (СВІЛ), укр.

Макар (СВІЛ), Макарь, Макаречко, Макарчык (Грынч.).

МАКСНМ

Зарэгістравана ў XVI — XVIII ст. 69 ра-

111

зоў: Максіім а Мван

Романовачн

1528 Віц. з-ля, У. 198,

у Попісе 1567 г. Максым

Грашковііч

Ваўк. п., 866, Мак-

СПМ

Зеневыч

Гр. п., 683, Макспм

Онопреевнч

Слон. п.,

850; Максым

Безручковыч

1552 м. Пін.,

ПкнПКл.

20,

Максам

Мордвііновач

там жа, 24, Максам

Нефедовіі-

1578 м. Маг., МЮМ

XXXII

119, МПКСПМ

Каслый

1588

Маг., НЮМ VII 376, Макслм

Олексіін

1593 Віц., НЮМ I

336, Макшм Бадак 1614 Арш. п., НЮМ

XXVIII

159, Мак-

сам

Свпншн

1623 с. Віц. в., НЮМ XXI 78, Максцма

Стрелнііка

1638 Маг., НЮМ IX 335, Максым

Яшніік

1646 с. Арш. п., НЮМ

XXIV

375, Макспма

Козловііча

1676 Пол., НЮМ VI 221, Максыма Нііжнака 1691 Маг.,

НЮМ

VIII 17, Максіім Нваснёнок 1717 с. Віц. в., НЮМ

XXIV

191, Максым

Шары

1726 Чач. ст., НЮМ

XXVIII

72,

Максым

Бодята

1730 с. Пол., НЮМ II 327, Максам Дов-

гуля 1750 Маг., НЮМ

XXVII

297. СБП: Максімаў, Мак-

сімовіч, МаксІмёнка, Максімёня, Максімкін, Максімчык,

МаксІмўк,

Максімчўк, Максўеў, Максўль, Максімаўцоў,

па

якіх можна рэканструяваць 7 форм іменІ Максым:

Максім, Максімка, Максімчык, МаксІмук, Максімчук,

Максуй, Максуль. Руск. Максам (СВІЛ), Максем (Мі-

лейк.,

391), укр. Максіім (СВІЛ), Максам, Максіімець,

Максіімко (Грынч.).

МАЛАХНЯ Зарэгістравана ў

XVI—XVIII

стст. 7 ра-

зоў у варыянтах Малахыя (1), Малах (3),

Малофей

(2),

Малахыяш (1); от

пана

Малахая

Андреевпча

Казкевігча

1691, НЮМ VIII 10, ён жа Малахпяш.

Андреевач

Гуто-

ровыч

Казкевыч 1706 Маг., НЮМ XI 203; Малах

Носовач

1614 Арш. п., НЮМ

XXVIII

168, Малах Мваповач 1635

Маг., НЮМ IX 195, Малах

Архыповач

1749 Маг., НЮМ

XXX 294;

Малофея

Кононовача

1582 Мін. п., АВК

XXXVI

197. СБП: Малах, Малахаў, Молахаў, Малахбвіч, Ма-

лаш,

Мылаш, Молаш, МалашэвІч, Малашанка, Мала-

шэнка,

Малашонак, Малашбнкаў, Малашка, Малашкё-

віч, Малашчанка, Малашчбнак, Малашўк, Малахбўскй

Малашчыцкі,

па пкіх можна рэканструяваць 6 форм і

варыянтаў форм Імені Малахпя: Малах, Малаш, Мылаш,

Молаш, Молашка, Малашук. У БеларусІ ўжываліся 4

поўныя формы. Адна з іх — царкоўнаславянская форма

Малахыя. Дзве наступныя прайшлі складаны шлях. На

ўсходнеславянскай глебе царкоўнаславянская форма ў

выніку спрашчэння канцавой групы галосных [пя] і не

без уплыву царкоўнаславянскіх форм іншых імсн на

№

[-нм], відаць, набылл форму Малахай. Апошняя не зафік-

савана ў БеларусІ. Відавочна, яна была прыраўнавана

да іншых царкоўнаславянскіх імён на [-нй] і гэтак, як ад

апошніх, ад яе ўзніклі дзве ўсходнеславянскія формы,

>цзначаныя

ў беларускіх помніках, з канцавым [-ей] пры

замене [х] на [ф]—Малафей і без канцавога {-нй]—Малах.

Чацвёртая форма, якая ўжывалзся ў Беларусі, гэта —

польская

МалахІяш. Руск. Малахая

(СБІЛ),

укр. Мала-

хія (СВІЛ), Малахвій (Грынч.).

МАМАНТ Зарэгістравана ў XVI ст. 3 разы ў варыян-

тах Мамонт (I), Мамон (2): Мамонт

Трухоновыч

Залев-

скай 1552 м. Кл.,

ПкнПКл.

391; Мамон

Федковпч

1578 м.

Маг., НЮМ

XXXII

188,

Мамона

Кудановііча

там жа, 150.

Гэта значыць у Беларусі ўжываліся 2 варыянты поўнай

формы

Мамонт, Мамон. Руск., укр. Мамант (СВІЛ).

У Б. Д. Грынчанкі адсутнічае.

МАНУНЛ Зарэгістравана ў

XVII

ст. 1 раз у форме

Мануйла: Мануйлы

Васалевііча

Подошовш

1684 Маг.,

ЙЮМ

II 73. СБП; Мануілаў, Манўйлаў, Манулёвіч, Ма-

нўлік, Манўйка, Манўх, МанўхІн,-МанцэвІч, Манчанка,

Манько,

Манькэў, Манчак, Манчык, Манчукёвіч, Мань-

коўскІ,

па якіх можна рэканструяваць 13 форм і варыян-

таў форм імені Мануііл; Мануіл, Мануйла, Монуль, Ма-

нулік, Мануйка, Манух, Мануха, Манец, Манко, Манько,

Манчак, Манчык, Манчук. У Беларусі ўжываліся 2 поў-

ІІЫЯ формы: царкоўнаславянская Мануіл, рэканструява-

пая

ла СБП, і ўсходнеславянская Мануйла, адзначаная

ў помніках і СБП, якая ўзнікла ў выніку спрашчэння

групы галосньіх [ун] і ліквідацыі канцавога закрытага

склада шляхам далучэння галоснага гука (параўн. Гав-

ршіл). Руск. Мануііл (СВІЛ), Мануйла (Мілейк, 391),

укр. Мануіл, размоўн. Мануйло (СВІЛ), Мануйло, Ма-

нойло,

Манько (Грынч.).

[МАР] СБП: Марўк, Марукбвіч, Маруцёнка, Марўт-

ка,

Марўцька, Марўцік, Марэенка, Марэйка, Марэська,

Марэшаў, Марэцкі, па якіх можна рэканструяваць 9

форм

імені Мар; Марук, Марута, Марутка, Маруцька,

Маруцік, Марэй, Марэйка, Марэська, Марэш. Усе пры-

ведзеныя рэканструяваныя формы і.мені магчымы так-

сама ад усечанай асновы Імён Маран (гл. ніжэй), Ма-

рон (гл. стар. 114). Руск., укр. Мар (СВІЛ).

[МАРНН]

СБП; Марыно, Марынін, Марынейіч, Ма-

рыніч,

Марыняк, па якіх можна рэканструяваць 2 формы

«. М. В. Бірыла. Ш

імені Маріхн:

Марыно,

Марыняк. Прыведзепыя лрозвішчы

рэканструяваныя па іх формы імені маглі ўзнікнуць

на базе жаночага імені

Марына.

Ад усечанай асновы

іменІ

(Мар-ан) магчымы такія ж формы, як і ад Імені

Мар (гл. вышэй). Руск., укр.

Марын

(СВІЛ).

МАРК

правасл., МАРЕК каталіцк., польск. Магек. У

Польшчы

вядома з XVI ст. (Быстр. Кн., 266—267). За-

рэгістравана ў

XVI—XVIII

стст. 37 разоў ў варыянтах

Марк (2), Марка, Марко (34), Маркей (1). М а р к: Марк

Мваповач

Сыса

1683 Пол., НЮМ VI 275. М а р к а, М а р-

о: ва

Ухвале

1528 г. Марко

Граньковілч

б- Гр., 90, Марко

Смолнянын

ВІц. з-ля, 197; у Попісе 1567 г. Марко Баку-

шевач

Полховскай Пін. п., 1213, Марко

Глебовыч

Гр. п.,

702, Марко

Яцковыч

Слол. п., 842, Марко

Головня

На-

вагр. п., 810; Марко

Пошан

1578 Маг., НЮМ

XXXII

171,

Марко

Козяовыч

1614 Арш. п., НЮМ

XXVIII

164, Марка

Курылёнок

1704 Чач. ст„ НЮМ

XXVIII

16, Марко Шпа-

чонок

1717 с. Віц. в., НЮМ

XXIV

188, Марко

Хлус

1726

Чач.

ст., НЮМ

XXVIII

72, Марка Мыколаевілч

Скоробо-

гаты

1725 Маг., НЮМ XIII 171, Марка Павловыч 1746

Маг., НЮМ XXX 216, Марко Мальковпч 1764 с. Віц. в.,

НЮМ

XIX 154. М а р ке й: от Маркея а

Сасына

Яковле-

вычов

Олейнаков

1578 м. Маг., НЮМ

XXXII

113. Ва Ух-

вале і Попісе адзначана Марко (23) у Літве і Жмудзі,

Марек (48) на Падляшшы, Марок (\),Маркус (2) уЖму-

дзі. СБП: Маркб, Маркаў, Маркін, Маркевіч, Марковіч,

Марчанка,

Марчанкаў, Марчык, Мархўн, Маркўш, Марку-

шонак,

Маркус, Маркусёнка, Маркавёц, Маркаўцоў, Мар-

коўскі, Маркушэўскі, па якіх мож'на рэканструяваць

6 форм і варыянтаў імені Марк: Марко, Марк, Марчык,

Маркун, Маркуш, Маркус. У Беларусі ўжываліся 3 поў-

ныя

формы: традыцыйна-царкоўная Марк, усходнеславян-

ская

з канцавым галосным для ўстаранення ка'нцавога

закрытага склада, утворанага групай зычных [рк], у

двух

варыянтах Марко, Марка, а таксама ўсходнеславянская

форма

з канцавым [-ей] — Маркей, якая ўзнікла пад уплы-

вам усходнеславянскіх форм на [-ей] тых імён, што ўтва-

рыліся з цпркоўнаславлнскай формы на [-нй]. Руск. Марк

(СВІЛ),

укр. Марко (СВІЛ), Марко, Марочко (Грынч.).

[МАРКЕЛЛ] СБП: Маркёлаў. Руск. Маркёял (СВІЛ),

укр. Марксл, Маркело (СВІЛ).

МАРКНАН

Зарэгістравана ў

XVII

ст. 1 раз: Марка-

ан

Хромычонок

1646 с. Арш. п,"НЮМ

XXIV

375. Руск.

Маркыан (СВІЛ), укр. Маркіян (СВІЛ, Грьшч.}.

114

[МАРОН]

СБП: Марбнка. Ад усечанай асновы (Ма-

рон) магчымы тыя ж

формы,

што і ад

Імені

Мар (гл.

стар.

113).

МАРТМН

Зарэгістравана ў XVI —XVIII стст. 234

разы

ў варыянтах Мартіш (233), Марцын (1). М а рт ын:

ва

Ухвале 1528 г. Мартіін Андрушковші б.

Слон.,

98,

Мартан Барсобші б. Кам., 99, Мартан Вііслоуховііч б.

Ваўк.,

95, Мартан Запасніік б. Рад., 81, Мартіш Заранко

л.

Бр., 101, Мартан Крупннк дв. Лід., 31, Мартан Меже-

ішч ВІц. з-лн, 197, Мартіін Столбуновпч дв. Мін., 30,

Мартіін Шпрмнч б. Пін., 188; у Попісе 1567 г. Мартын

Андреевпч Шкодач Ваўк. п., 867, Мартан Бабансшй МІн.

п.,

1224, Мартан Мвановыч Безусый

Слон.

п., 841,

Мартын

Неслуховскнй

ІІавагр.

п., 817,

Мартын

Палецкый Маз. п.,

1235,

Мартан Страванска Арш. п„ 1234; Мартіш

Андрее-

вііч Трепало 1577 Маг., НЮМ XXXII 203, Мартна Скабу

1582 Мін. п., АВК

XXXVI

301, Мартнн Шляхта 1590 там

жа,

392, Мартіін Данылевыч Курч 1595 дв. Віц. в., НЮМ

XX 435, Марцан Шевелёнок 1614 Арш. п., НЮМ

XXIV

368,

от Мартііна

Вертыбеса

1683 Маг., НЮМ II 6, Мар-

ціш Мамчіік 1717 с Віц. в., НЮМ

XXIV

188, Марцын

Хлусов 1726 Чач. ст., НЮМ XXVIII 68, Марцан Мацвее-

сшч Мацейка 1746 Маг., НЮМ XXX 205, Марцын Махно-

нец 1764 с. Віц. в., МЮМ XIX 158, Марцан Багрец 1764 с.

Ульск.

м., НЮМ XXII 435; ва Ухвале і Попісе адзначана

па

Падляшшы 355 разоў, у Літве і Жмудзі — 330. Мар-

ц ы н: Марцын Злоба 1726 Чач. сг., НЮМ XXVIII 38.

Эмацыянальнаацэначпыя

формы Мартіінец (1), Мар-

тюк (1): Мартынца Чучурка 1582 Мін. п., АВК

XXXVI

198;

Мартюк Лукашевпч 1590 там жа, 392. СБП: Мар-

тынаў,

Мартынбвіч, Мартынёнка, Мартынёц, Мартынкё-

віч,

Марть'шчык, Мартынюк, Мартынчўк, Мартысь, Мар-

тыссвіч,

Мартысюк, Мартышэвіч, Мартышэнка, Марты-

шбк,

Марцшовіч, Марцінёнка, Марцінёнак, Мардінкоў,

МарцІнкёвіч,

Марцінчык,

Марцішка,

Марцішчанка,

Мар-

цішок,

Марцўк, Марцўль, Марцўта, Марцгочэнка, Мар-

цынкёвіч,

Мартулёў, Мартушкбў, Мартыіюўскі, Марці-

нбўскі,

Марцішэўскі, па якіх можна рэканструнваць

22 формы і варыянты форм імені

Мартын:

Мартын, Мар-

тынец, Мартынок, Мартынчык, Мартынюк, Мартынчук,

Мартысь, Мартысюк, Мартыш, Мартышок, Марцін, Мар-

цінок, Марцінчык, Марцішка, Марцішок, Марцук, Мар-

цюк,

Марцуль,МарЦута, Марцынок, Мартуль, Мартушок.

115

Натэрыторыі

Беларусі ўжывалася поўная

форма

Мартім

два варыянты яе—Марцын, Марцын,

якія,

відаць, і былі

ў той час жывымі. Руск. Мартын (СВІЛ), укр. Мар-

тын (СВІЛ),

Мартіін,

Мартынец (Грынч.).

МАРТНННАН

Зарэгістравана ў XVI ст. 1 раз у фор-

ме

Мартілмьян: Мартамьян Фылыповпч 1577 архідзіякан

Маг.,

НЮМ XXXII 244.

МАТЕУІІІ

каталіцк., польск. Маіецзг. Я. Быстронь ад-

значае,

што ў Польшчы імя вядома з часоў прыляцця

хрысціянства.

У практыцы яно не заўсёды адрознівалася

ад імені Масіе\ (Бьгстр. Кн., 271). У XVI ст. адзначана

некалькі

форм і варыянтаў форм,

якія

можна суаднесці

іменем Матеуш: Матыясь, Матыас, Матьяс, Матьяс,

Матыс,

Матысь,

Матус,

Матуш. Умоўна да імені Матеуш

можна

аднесці І рэканструяваныя па СБП формы і ва-

рыянты

форм: Маціяс, Мацяс, Мацяска, Мацяш, Матысь,

Матысік,

Матус,

Матушка. Усе яны магчымы І ад імені

Матфей.

МАТФЕЙ

правасл., МАЦЕЙ каталіцк., польск. Ма-

сіе\. У Польшчы вядома з XIII ст. (Быстр.

Кн.,

258—259).

Зарэгістравана

ў XVI — XVIII стст. 301 раз у варыянтах

Матфей (30),

Матвей,

Мацвей (49),

Матей,

Мацей (164),

Матхвей (1), Матыяс (2), Матыас (2), Матьяс, Матьяс

(3),

Матыс (41), Матысь (4) Матус (3), Матуш (2).

Матфей: ва Ухвале 1528 г. Матфей Золотков Пол.

з-ля,

195,

Матфей

Колбаса

Навагр.

з-к,

34,

Матьфей

Орды-

нец б. Ваўк., 94; у Попісе 1567 г. Матфея Васальевача

Гр.

п., 704, Матфей

Грыневт

Слон. п., 843, Матфей Мва-

новыч

Протасовпча Навагр. п., 836, Матфей КМПТПЧ

Олешковм Ашм. п., 581, Матфей Степановыч Пін. п.,

1213, Матфей Шаула Мін. п., 1221; Матфея Кучкуна 1582

Мін.

п., АВК

XXXVI

184, у Матфея Деруга 1609 Маг.,

НЮМ

VIII 283, Матфей

Скорень

1623 Пол. в., НЮМ

XXIII 400, Матфею Шкловцу 1688 Маг., НЮМ V 52; ва

Ухвале і

ПопІсе

адзначана ў Літве 2 разы, на Падляш-

шы

— 1. Матвей, Мацвей: Мацвей Цпбуля 1614

Арш. п., НЮМ XXVIII 170, Матвея Гаврыловцча Ремеза

1620 Маг., ЙЮМ VIII 361, Мацвей Бабіін 1623 с. Віц. в.,

НЮМ

XXI 79, Матвей Аныскевыч 1652 Пол.,

НЮМ

V 260,

Матвей Нвановач

Рында

1692 Маг.. НЮМ X 452, Мац-

вей Несцеронок 1726 Чач. ст„ НЮМ XXVIII 38, Мацвей

Шавчонок там жа, 74, Мацвей

Кобец

1746 Маг., НЮМ

XXX 244, ён жа Мацей

Кобец

там жа, 251, Матвея

116

Теслы 1679 Маг., НЮМ I 5, Мацвей Рабацяга 1764

с.

Ульск. м-ка, НЮМ XXII 429. М а

й,

Мацей: ва

Ухвале 1528 г. Матей Абрамовач б. Вас, 87, Матей Лн~

друшкевпч б. Рад., 82, Матей Віірловііч Навагр. п., 34,

Матей

Моркутовач б. Гр., 90,

Матей

Станьковш б. Ваўк.,

96,

Матей Яновач Віц. з-ля, 197; у Попісе 1567 г. Матей

Богдановпч Гр. п., 697, Матей Жуковач

Слон.

п., 848,

Матей Матпасовпч Яновцч Навагр. п., 835, Матей

МПК~

шевпч Ашм.

іп.,

586, Матей Корчевскпй Ваўк. п., 867, Ма-

тей Саповнч

Брасл.

п., 634, Матей Шнмкпвііч Довгпле-

ішч Астр. хар., 793; Матея Жаявыка 1582 Мін. п., АВК

XXXVI

168, Матея Шпака там жа, 304, Мацей Недбаль-

скіі 1614 Арш. п., НЮМ XXVIII 160, Мацей Курбацка

1726 Чач. ст., НЮМ XXVIII 39, Мацей

Солодовннк

1746

Маг.,

НЮМ XXX 272; ва Ухвале і Попісе — па

Падляш-

шы

644 разы, у Літве і Жмудзі—420. М а

е у ш: Матеуш

Варакса\764 Віц., НЮМ XIX 187. Матхвей: Матхвей

Яцкевыч 1567 Пін. п., П. 1211. Матыяс: Матыяс

Мат-

феевпч 1528 з. Бр., У. 101, Матыяс Зенькевыч 1567 Пін,

п.,

П. 1207. Матыас: Матыас Хріцоновач 1528 Ашм.

дв.,

У. 23, у Літве — 3. Матьяс, Матьяс: Матьяс

Зеньковпч 1528 б. Пін., У. 188, Матьяс Черневііч 1528

Ашм.

дв., У. 27, Матьяс Мііхновііч Колб 1567 Шн. п., П.

1208; на Валыні—2, у Літве—1. Матыс: у Попісе

1567 г. Матыс Васплевпч Гр. п., 676, Матыс Жмдовііч

Ашм.

-п.,

591,

Матыс

Малышевсшй Бр. п., 1186, Матыс

Хотылевскай

Слон.

п., 844, Матыс ІЦастновііч Богумат-

ЧПЧ

Вас. хар.,

781,

МатысЯновпч

Пін.л.,

1209,

Матыса

Сте-

пановпча Мін. п., 1221; на Падляшшы адзначана 137 ра-

зоў, у Літве і Жмудзі — 39. Мат ыс ь: у Попісе 1567 г.

Матысь Косовскай ЛІд. п., 750, Матысь Лапа Мін. п.,

1225;

на

Падляшшы

— 15, у Жмудзі — 2. М а ту с: у По-

пісе

1567 г.

Матус

Забела Навагр. п., 819, Матус

Котовыч

Слон.

п.,

845; на

Падляшшы

адзначана 7 разоў, у ЛІтве і

Жмудзі—2.

Матуш: Матуш Яновііч Нарбут 1567 Ашм.

п.,

П. 582; на Падляшшы адзначана 7 разоў, у Літве—4.

Эмацыянальнаацэначныя

формы:

Мац (1), Мацко (19),

Матюша (14), Матюш (I), Матеец (1), Матюк (1), Ма~

тыш (\). М а ц: Мац а Мордвпн, а Мартан 1528 г. б. Пін.,

У. 189; ва Ухвале і Попісе ў Літве і Жмудзі адзначана

14 разоў. Мацко: ва Ухвале 1528 г. Мацко Волчкевыч

Навагр.

з-к, 36, Мацко

Грыневач

б. Ваўк., 96, пан Мацко

Заранковыч з. Бр., 101, Мацко Кореевнч б.

Слон.,

99,

117

Мацко Варковші Ашм. дв., 23, Мацкп Панцевнч 6. Гр.,

93,

Мацко

Сеннііскый

Мін. дв., 29, Мацко

Смнлькын

б.

Рад.,

82; Мацко Токаровскіш 1567 Бр. п., П. 1184, Мацко

Голі/твнн

1577 м. ЛЬг., МЮМ XXX 23, Мацкц

Мккытн-

ішчу

1578 м. Маг., НЮМ

XXXII

45, Мацко

Крыштофо-

внч 1597 Маг.. НЮМ VIII 240; па

Ухвале

і Попісе ад-

значана

ў ЛІтве і Жмудзі 41 раз, на Падляшшы — 6, на

Валыні — 3. М а

ю ш а: Матюша Белковпч 1578 м. Маг.,

НЮМ

XXXII

195, Матюша

Соленык

1588 Маг., НЮМ VII

417,

Матюшы

Бтдановыча

1635 Маг., МЮМ VIII 522. М а-

тюш: Матюша

Стрельца

1582 МІн. п., АВК

XXXVI

189.

Матеец: Матейца Волчка 1582 Мін. п., АВК

XXXVI

207. Матюк: Матюк Трухоновач 1590 Мін. п., АВК

XXXVI

391. М а ты ш (1):

Матыш

Шамковнч

ІДерба

1567 Ашм. п., П. 569. За межамі Беларусі адзначана:

Матко, Матько (3), Матыско (1), Матых (1) на Пад-

ляшшы,

Матусь (I) Матюяя (1) у Літве. СБП: Мат-

вёеў, Матвёенка, Матвеяпя, Матвёйчык, Мапвяюк, Мат-

вяйчўк, Мацвёеў, Мацвяйчўк, Мацвёйчык, Маціёвіч,

Мацёйка,

Мацсйкін, Мацяйковіч, Мацёша, Мацёшык,

Мацяюк,

Мац, Мацэнка, Мацко, Мацкёвіч, Мацько,

Мацькупоў, Мацкёль, Мацкёла, Мацўк, Мацукэў, Мацу-

кевіч, Мацюкбў, Мацўль, Мацулёвіч, Мацюлька, Мацўр,

Мацўраў, Мацэль, Мацэша, Мацюнін, Мацюш, Мацюша,

Мацюшаў, Мацюшын, Мацюшэнка, Мацгошонак, Мацюх,

Мацюхэў, Мацюхін, Мацянін, Мацянка, Матох, Матоха,

Матбш, Матбшка, Матбвіч, МагЗлька, Матуць, Матўх,

Матўка, Матўчык, Матўль, Матулёвіч, Матулькэў, Мат-

вёенцаў, Маціёўскі, Мацкбўскі, Мацюшэўскі, Матукбў-

скі,

Мацыёўскі, па якіх можна рэканструяваць 31 фор-

му І варыянт форм імені Матфей: Матвей, Матвейчык,

Матвяюк, Матвяйчук, Мацвей, Мацвяйчук, Мацвейчык,

Мацей, Мацейка, Мацеша, Мацёшык, Мацяюк, Мац,

Мацко, Мацько, Мацькун, Мацкель, Мацкела, Мацук,

Мацюк, Мацуль, Мацюлька, Мацур, Мацэль, Мацэша,

Мацюня, Мацюш, Мацюша, Мацюх, Мацяня, Мацянка

12 форм і варыянтаў форм, што маглі ўтварыцца і ад

імені

Матфей

і ад імені Матеуш: Матох, Матоха, Матош,

Матошка, Мат, Матолька, Матуць, Матук, Матука, Ма-

тучык, Матуль, Матулёк. Па сведчанню помнікаў і СБП,

у Беларусі ўжывалася поўная традыцыйна-царкоўная

форма

Матфей і яе варыянты, якія ўзніклі ў выніку фа-

нетычнага асваення яе ўсходнеславянскімІ мовамі: Мат-

хвей, Матвей, Мацвей, Мацей.

118

МЕЛЕТНЙ

Зарэгістравана ў XVI і

XVIII

стст. 4 ра-

зы ў варыянтах

Мелентый

(2),

Мелентей

(2): Мелентай

Маркевыч

Бурмель

1746 Маг., НЮМ XIV 465;

Мелентей

Фастовпч

1567 Брасл. п., П. 636. Гэта значыць у Беларусі

ўжываліся царкоўнаславянская форма з канцавым [-нй]

ўсходнеславянская з канцавым [-ей]. Руск.

Мелетый

(СВІЛ),

Мелентей

(Мілейк., 391), укр.

Мелетій

(СВІЛ,

Грынч.).

МЕЛЬХНОР каталіцк., польск.

МеісНіог.

У Польшчы

вядома з XIV ст. (Быстр. Кы., 273—174). Зарэгістравана

ў XVI ст. 7 разоў у форме Малхер; у ПопІсе 1567 г. Мал-

хер

Андреевпч

Менкевач Навагр. п., 834, Малхер

Безсе-

керсшй

Гр. п., 692, Малхер

Юндпл

Слон. п., 494, пан

Малхер

Жыкгіімонтовыч

Сновскый

Навагр.. п., 463; ва

Ухвале

і Попісе адзначана на Падляшшы 10 разоў, у

ЛІтве і Жмудзі — 11.

МЕРКУРНЙ

Зарэгістравана ў XVI ст. 1 раз: Мерку-

рай 1552 мельнік у Пін. кн-ве,

ПкнПКл.

176. СБП: Мяр-

кўр'еў, Мёрхуль, Мяркўлаў, на якіх можна рэканструя-

ваць 3 формы і варыянты форм Імені Меркурай: Мярку-

рый, Меркуль, Мяркул. У Беларусі ўжываліся 2 поўныя

формы:

царкоўнаславянская з канцавым [-нй] — Мерку-

рый і ўсходнеславянская без канцавога [-нй] у варыянтах

Мяркул, Меркуль з заменай канцавога [р] на [л] цІ [л'].

Руск.

Меркурай

(СВІЛ), укр.

Меркурій

(СВІЛ).

МЕФОДЙЙ

Зарэгістравана ў

XVI—XVII

стст. 7 ра-

зоў пераважна ў Магілсве ў варыянтах

Мефед

(1), Мех-

вед, Махвед (3),

Нефед

(3):

Мефеда

Ступакова

1680

Ма.г., НЮМ I 89; Мехвед

Юровыч

1567 Гр. п., П. 699,

Мехвед

Чуда

1746 Маг., ЙЮМ XXX 252, Мехвед

Косця

там жа 248;

Нефеда

Дронііча

1597 Маг., НЮМ VIII 254,

от

Нефеда

Карчуна

1688 Маг., НЮМ V 120. Эмацыяналь-

паацэначная

форма

Мефедко

(1):

Мефедко

Кузмііч

1528

б. Ваўк., У. 97. СБП: МІхёд, МІхёдзенка, Міхадзёнак,

Міхадзюк, Мяхеда, Мяхёдзька, Мяхёдзькін, Няфёд,

па якіх можна рэканструяваць 5 форм і варыянтаў

форм Імені

Мефодіій;

Міхед, Міхадзюк, Мяхеда, Мя-

хедзька,

Няфёд.

У Беларусі, па сведчанню помпікаў пісь-

меннасці і СБП, ужываліся 5 варыянтаў усходнеславян-

скай

формы без канцавога [-нй],

якІя

з'яўляюцца вынікам

фанетычнага асваення імепі

Мефодый:

Мефед,

МехвеО,

Мпхвед, Міхед,

Нефед.

Па СБП рэканструявана поўная

форма на [-а] — Мяхеда. Агульнай для

ўсіх

іх асабліва-

119