Бiрыла М.В. Беларуская антрапанiмiя. Уласныя iмёны, iмёны-мянушкi, iмёны па бацьку, прозвiшчы

Подождите немного. Документ загружается.

Баран

1684 Маг., НЮМ II 82, Кондрат Павловыч 1704

Чач.

ст.,

МЮМ

XXVIII 17, Кондрат Карпов 1726 там жа,

50,

Кандрат Солодкіг 1746 Маг.,

НЮМ

XXX 210, Кондрат

Дземан

Шук 1764 с. Віц. в.,

НЮМ

XIX 156; у

Попісе

ад-

значана

на

Падляшшы

разы.

Кондратіій: Кондра-

тая

Сехна

Кузевку

1743 Маг.,

НЮМ

XIV 380, Кондратіія

Шункевпча

1683 Маг., МЮМ II 12.

Эмацыянальнаацэ-

начная

форма

Кондраш (1): Кондраша Окулііча 1582

Мін.

п., АВК

XXXVI

161.

СБП: Кандрат, Кэндрат, Канд-

ратаў,

Кандратбвіч, Кандрацёнка, Кандраценак, Кандра-

цёня,

Кандрацьеў, Кандратчык, Кандрацюк, Кандрашэў,

Кандрашэвіч, Кандрашонак, Кандрашўк, Кандрусь,

Кан-

друсёвіч,

Кандрўсік, Кандрасюк, Кандруховіч, Кэндрык,

Кондрыкаў,

па

якіх можна рэканструяваць

форм

і ва-

рыянтаў форм імені

Кондрат: Кандрат, Кбндрат, Канд-

драцій,

Кандратчык, Кандрацюк, Кандраш, Кандрашук,

Кондрусь, Кандрусік, Кандрасюк, Кандруха, Кондрык.

Па

сведчанню помнікаў пісьменнасці

СБП,

Беларусі

ўжываліся поўныя формы

Кондрат,

Кондратый,

Другая

ўзнікла

пад

уплывам царкоўнаславянскіх форм

на

[-нй].

Руск.

Кондратый,

Кондрат

(СВІЛ),

укр. Кіндрат

(СВІЛ),

Кіндрат,

Кіндратко

(Грынч.).

КОНОН

Зарэгістравана

ў XVI—XVIII

стст.

разоў:

Конон Мартііновач Морозовыч 1577 Маг., НЮМ ХХХІІ

170,

Конон

Грудына

1592 Маг., НЮМ

VIII

199, Конон

Полуевііч

1609 там жа, 286. Конон Кохановач 1614 Арш.

п.,

НЮМ XXVIII 161, Конон Крейдзык 1739 Маг., НЮМ

XIV 249.

Эмацыянальнаацэначныя формы:

Коніік (1), Ко-

наш (5),

Конюта

(3). К о н

к: КОНПК Шубнпк 1746 Маг.,

НЮМ

XXX 203. Конаш: Конаш Пашковпч 1577 м. Маг.,

НЮМ

XXX 54, Конаша Мшшшча 1578 м. Маг., НЮМ

XXXII 134, Коноша

Цадплку

там жа, 185, Явана Коноша

1582

Мін. п.

АВК

XXXVI

343, Конаш Пашковач 1594

Маг., НЮМ VIII

224. К о н ют а:

двор

Конюты

Дешковпча

1577 м.

Маг„ НЮМ

XXX 106, за

Конютою

Мартыновскам

Морозовачом 1578 м.

Маг., НЮМ

XXXII 115

(параўн.

Ко-

нон,

Мартыновііч

Морозовыч 1577 там жа, 170), Конюты,

корчмнта 1578 м. Маг., НЮМ XXXII 107. СБП;

Конан,

Кбнанаў, Канановіч, Кананёнка, Кананёц, Кананок,

Ка-

нанюк,

Кананўчанка, Кананчўк, Конюшка, Конах, Канах,

Конахаў, Конаш, Канашэвіч, Канашонак, Канойка, Канб-

нак,

Канонік, Канончык, КанахбўскІ,

па

якіх можна

рэ-

канструяваць

форм

варыянтаў форм імені

Конон:

100

Конан, Кананец, Кананок, Кананюк, Кананук, Кананчук,

Канюшка,

Канонак, Канонік, Канончык, Конах, Канах, Ко-

наш, Канойка.

Руск.

Конон

(СВІЛ),

Конан

(Мілейк.,

391),

укр.

Конон,

размоўн.

Конаш

(СВІЛ),

Конін

(Грьтнч.).

КОНСТАНТНН правасл., КОНСТАНТЫ,

КОН-

СТАНТЫН каталіцк., польск.

Копзіапіу, Копзіапіуп.

У Польшчы вядома

з XIV ст.

(Быстр.

Кн., 240).

Зарэгі-

стравана

ў XVI і XVIII стст. 3

разы

варыянтах

Кон-

стантын

(1), Костентш (2): Константын Марач 1771

Віц.,

НЮМ XIX 204; Костентан

Федоровш

1567 Ашм.

п.,

П. 582; ва Ухвале і

Попісе

Констентіін

адзначана

на

Валыні і ў Літве па 2 разы, на

Падляшшы

— 1; Констан-

ты (3),

Константый

(1) на

Падляшшы. Эмацыянальна-

ацэначныя формы:

Костюшко (8), Костюк (7), Костя

(15),

Коста (1). Ко стю шко: ва Ухвале 1528 г. Ко-

стюшко б. Вас, 87, Костюшко Матрофановыч Мін. дв.,

29,

Костюшко

Федоровач

б. Кам., 100; у

Попісе

1567 г.

Костюшко Олехновач Бр. п., 1191, брата ігх Костюшка

Мііхайловііча Мін. п., 1230. Костюк: Костюк 1528 На-

вагр.

з-к, У. 37, у

Попісе

І567 г. Костюк Мііховііч Слон.

п.,

850,

Костюк

Федьковыч Гр. п., 680, братанііча

Костюка

Пін.

п., 1208; Костюк Кошутевыч. 1582 Мін. п., АВК

XXXVI

225, Костюк Льнорез 1730 с. Пол. в., МЮМ II

343,

Касцюк Шабунпн 1746 Маг., НЮМ XXX 290; у По-

пісе

на

Падляшшы

—

раз. Костя: ва Ухвале 1528 г.

Костя Борнсовм б. Кл., 190, Костя Мозалевач там жа,

190,

Костя Косов Віц. з-ля, 197, Костя МПЧОХП Мін. дв.,

29;

Костя Яцковпч 1577 Маг., НЮМ XXX 96, Костя Со-

ленпк

1584 Маг., НЮМ

VIII

359, Костя

Федоровііч

1596

Маг., НЮМ VIII

227, Косця Оспповш 1609 Маг., НЮМ

VIII

286, Косця Дахновыч 1746 Маг., НЮМ XXX 304.

о ст а: Коста Лбучанын 1528

Навагр.

з-к, У. 35.

СБП:

Канстанцінаў, Канстанціновіч, КанстантыновІч,

Кастанчўк, Касткб, Кастачўк, Кастыка, Кастынюк,

Косцін,

КосцІнаў, Касцёвіч, Касцёніч, Касцёнка, Кастэн-

ка, Касцянкоў, Косцік, Косцікаў, Касцгок, Касцюкоў,

Касцюковіч, Касцюкёвіч, Касцючзнка, Касцючык,

Ка-

сцюшка, Касцялёй, Касцян, Касцянаў, Касцянёвіч,

Кас-

цянка,

Кастэцкі, Касцёцкі,

па

якіх можна рэканструя-

ваць

форм

вырыянтаў форм імені

Констаншн: Кан-

станцін,

Канстантын, Кастанчук, Кастко, Кастачук,

Кастыка,

Кастынкж,

Косця, Косцік, Касцюк, Касцючык,

Касцюшка,

Касцялей, К,асцян, Касцянка. У

Беларусі,

па

101

сведчанню помнікаў,

якасці поўпай ужывалася форма

Константын

і яе

варыяпт

Ко(н)стентіін,

таксама рэкан-

струяваны

па СБП

варыянт

Канстантын.

Руск.

Констан-

тіін

(СВІЛ),

Костянтын,

Костантын

(Мілейк.,

391), укр.

Костянтып,

Кость

(СВІЛ),

Костяптын, Кость, Костак,

Костюк

(Грынч.).

КОРННЛНЙ

правасл., КОРНЕЛЬ, КОРНЕЛН,

КОРНЕЛНУШ

каталіцк., польск.

Когпеі, Когпеіі, Когпе-

І'ш&г.

Польшчы рэдкае, сустракаецца

ў XIX ст.

(Быстр.

Кн.,

241).

Зарэгістравана

ў XVI—XVIII

стст.

разы

варыянтах

Корней (15), Корнііло (7), Корналп (1).

Корней: Корней Зенковыч 1577 м. Маг., НЮМ XXXII

245,

Корнея Лыпнака 1582

Мін.

п., АВК

XXXVI

153, Кор-

нея

1614 Арш. п., НЮМ XXVIII 163, Корнея Мііхнішача

1691

Маг., НЮМ

VIII

18, Корней Ппрожнык 1726 Чач.

ст., НЮМ

XXVIII 70, КарнейАрцюховач

1749Маг.,НЮМ

XXX 258, Корней Шкодзык 1764 с.

Ульск.

м-ка, НЮМ

XXII

437. К о р н

л о: Корнало Мвановпч Вколовач 1567

Навагр.

п., П. 816, Корныло Мокрецковііч 1567 Гр. п., П.

693,

Коршіло Огшмаховач 1614 Арш. п., НЮМ XXVIII

160,

Корныло Чепляк 1643 с. Арш. п., НЮМ XXIV 361,

Карнілло Баран 1717 с Віц. в.,

НЮМ

XXIV 188. Корны-

лы:

Корнала Арцюх 1776 Маг., МЮМ XVII 164. СБП:

Карнілаў, КарнІлбвіч, Карнялюк, Карнёй, Карніёвіч,

Карнёенка,

Карніёнка, Карнёйчык, КарнсвІч, Карнашбў,

Карнеявёц,

КарніёўскІ,

па

якіх можна рэканструяваць

фор.м Імені

Коршлпй: Карніла, Карнялюк, Карней, Кар-

нейчык,

?Карно, Карнаш.

Фор.ма

Карнііло

ўзнікла

як ус-

ходпеславянская поўная форма

без

канцавога [-нй],

нкой

для

ўстаранення канцавога закрытага склада

з'явіў-

ся

канцавы галосны

[а] ці

[о],

форма

Корней—ад усеча-

най

аспоаы

пры

дапамозе характэрнага

для

ўсходнесла-

вянскіх

моў

канцавога [-ей]. Пазней

Корнало і Корней

сталі самастойнымі іменамі (СВІЛ). Руск.

Корней, Кор-

ныл,

Корнаушй

(СВІЛ),

Корнііла

(Мілейк.,

391), укр.

Корній, Корнпло, КорнплІй

(СВІЛ),

Корнійко, Корніець,

Корнусь

(Грынч.).

КОСМА Зарэгістравана

ў XVI—XVIII

стст.

разоў

у варыянтах

Козма (4), Кузьма (11), Кузма (70). К о з-

м а: Козмы Шележка 1690 Маг., НЮМ VII 17, Козма

Злоб

1746 Маг., НЮМ XXX 295, Козма Корза там жа,

290.

Кузьма: Кузьма Лазаровыч 1528 б.

Кобр.,

У. 192,

Кузьма

Лытвынов

1726 Чач. ст., НЮМ XXVIII 71, Кузь-

102

ма Ладніік 1764 Ула, НЮМ XXII 421. К у з м а: ва Ухва-

лс

1528 г. Кузма Леньковііч б.

Слон,,

99, Кузма Любоче-

НПН

Навагр.

з-к, 35, Кузма

МІІКЫТЫНПЧ

Смолненан Пол.

з-ля,

194; у

Попісе

1567 г. Кузма Андреевнч Бр. п., 1194,

Кузму Данплевача Гр. п., 705, Кузма Зеленко Пін. п.,

1212, Кузма Сенькевыч Ашм. п., 568, Кузма

Ходычыч

Маз.

п., 1235, Кузму Чажевача

Навагр.

п., 824; Кузма

Авусовач 1578 м. Маг.,

НЮМ

XXXII 51, Кузма Яковлевыч

Козарез там жа, 201, Кузма Соколов 1593 Віц., НЮМ I

336,

Кузма Скопа 1595

Сенна,

НЮМ

XX 446, Кузма Куд-

лай

1614 Арш. п., ЙЮМ XXVIII 174, Кузма Жук 1623 с.

Віц.

в., МЮМ XXI 79, Кузмы Волка 1636 Маг., НЮМ IX

277,

Кузма Пыркун 1646 с. Арш. п., НЮМ XXIV 375,

Кузма Ярмохан 1670 с. Віц. в., НЮМ XXI 88, Кузме

Круку

1688 Маг., НЮМ V 59, Кузма Малюжан 1717 с.

Віц.

в., НЮМ XXIV 191, Кузма Драгунёнок 1728 Чач.

ст.,

НЮМ XXVIII 32, Кузма

Грябенчык

1746 Маг., НЮМ

XXX 222, Кузма Рык 1758 Маг., МЮМ XVI 221, Кузма

Голова 1764 с. Віц. в., НЮМ XIX 160.

Эмацыянальна-

ацэначная

форма

Кузюта ([): Кузюта Панцовпч 1567

Слон

п., П. 849. СБП: Кузьма, Кузьмін, Кузьміч,

Кузь-

мічоў,

Кузьмічонак, Кузьмёнка, Кузьмёнкаў,

Кузьмянок,

Кузьмяіікоў,

Кузьмянцоў, Кузьмёнь,

КўзьмІк,

Кузьмўк,

Кузьмюк,

Кузёмчык, Кузёмчыкаў,

Кўзя,

Кўзеў,

Кўзін,

Кўзіч,

Кузюк, Кузюковіч, Кузюра,

Кузюркін,

Кузўра,

Кузюта,

Кузько,

Кўзькін,

Кузёй,

КузьмінІцкі,

Кузьмш-

скі,

Кузьміцкі, па якіх можна рэканструяваць 16

форм

Імені

Косма; Кузьма, Кузьмянок, Кузьмянец, Кузьмень,

Кузьмік, Кузьмук, Кузьмюк, Куземчык, Кузя, Кузюк,

Кузюра, Кузюрка. Кузура, Кузюта, Кузько, Кузей. На

тэрыторыі

Беларусі ўжываліся 3 варыянты поўнага іме-

ні:

Козма, Кузма, Кузьма. Руск. Кузьма, устар. Косма

(СВІЛ),

укр. Кузьма

(СВІЛ),

Кузьма, Куземка, Кузе-

мочка, Кузьмечко, Кузьмачок, Кузь, Кузько, Кузьмана

(Грьшч.).

[КРМСКЕНТ]

СБП:

Крыскёвіч,

Крьіська,

Крысько,

?Крысанаў,

Крыскавёц,

па якіх можна рэканструяваць

формы

варыянты

форм

імені

Крііскент:

Крьіско,

К^рысь-

ка,

Крысько, ?Крысан. Руск. Крыскент

(СВІЛ),

укр.

Крііскент

(СВІЛ).

КРНШТОФ

каталіцк.,

польск.

Кггузгіо^. У

Польшчы

папулярнае

з XVI ст., а ў XIX ст. ужо рэдкае

(Быстр.

Кн.,

244—245). Зарэгістравана ў ХУІ~ХУІІІ стст. 25 ра-

103

зоў у варыянтах

Крнштоф

(23),

Кршнтоп

(2).Краш-

тоф: ва

Ухвале

1528 г.

Крпштоф

б. Кобр., 191,

Крыш-

тоф

Якубовыч

Ашм. дв„ 23; у Попісе 1567 г.

Крыштоф

б. Бр., 1196,

Кршалоф

Богдановпч

Чеховача

Ашм. п„

575,

Крпштоф

Булатов Мін. п., 1216,

Кріштоф

Венсла-

вовші

Ваўк. п., 857,

Крыштоф

Венцлавовыч

Ашм. п.,580,

Крыштоф

Мартііновыч

Шіірма

Пін. п., 1212,

Крпштоф

Менчынскый

Навагр. п., 837,

Крчштоф

Мневскпй Мін. п.,

1221,

Крыштоф

Суткевыч

Гр. п., 709;

Крнштоф

Русенец

1594 возны Віц., НЮМ XX 428,

Крпштоф

Матвеевач

1614 Арш. п., НЮМ

XXVIII

162; ва

Ухвале

і Попісе ад-

значана

на Падляшшы 54 разы, у Літве і Жмудзі — 33.

Крыштоп:

Крыштоп

1614 Арш. п., ЙЮМ

XXVIII

160.

У Попісе адзмачана

Кграштоф

(1) на Падляшшы. СБП:

Крыштафэвіч,

Крыштофік, Крыштоп, Крыштопаў, Кры-

штаповіч, Крыштопенка, па якіх можна рэканструяваць

3 формы і варыянты форм імені

Крнштоф:

Крыштоф,

Крыштофік,

Крыштоп.

Параўн.

Хріістофор

(стар. 171).

[КРОННД]

СБП:

Крон,

Кронда.

[КУКША] СБП: Кукшь'гнаў, ла якой можна рэканст-

руяваць імя Кукша.

ЛАВР ЗарэгІстравана ў XVI ст. 5 разоў у форме Ла-

вор:

Лавора

медейныка

1577 м. Маг., НЮМ

XXXII

236,

Лавор

Семеновпч

Кііслый

1588 Маг.,

НЮМ

VII 389,

Лавор

Ковеза

1592 Маг., ЙЮМ VIII 201. Эмацыянальнаацэнач-

ныя

формы Лаврушко (1),

Лаврыш

(1): у Попісе 1567 г.

Лаврушко

Грпшковпч

Антушевпч

Гр. п., 700, Лав-

рыш Куцовпч Гр. п., 688. СБП: Лаўрбў, Лаўровіч,

Лаўрыёня, Лаўрўк, Лаўруковіч, Лаўрусёнка, Лаў-

рўсік, Лаўрушкбў, Лаўрўшкін, Лаўрўшчык, Лаўрык,

Лаўрашўк, Лаўрысюк, Лавор, Лаворанка, Лавэрчык,

Ваўрўк,

Ваўрўх,

Ваўрышўк, Лаўрэцкі, па якіх мол^на

рэканструяваць 14 форм і варыянтаў форм імені Лавр:

Лаўр, Лаўрук,

Лаўрусь,

ЛаўрусІк, Лаўрушка,

Лаўру-

шчык,

Лаўрык,

Лаўрашук,

Лаўрысюк,

Лавор,

Лаворчык,

Ваўрук, Ваўрух,

Ваўрышук.

На тэрыторыі БеларусІ ўжы-

валіся 2 варыянты поўнай формы: рэканструяваны па

СБП

—

Лаўр

і адзначаны ў помніках

—Лавор.

У апош-

нім

для ўстаранення групы зычных у канцы слова паміж

[в] і [ф] з'явіўся ўстаўны галосны. На ўсходнеславян-

скай

глебе вядомы і другІ спосаб устаранення групы

зычных у канцы слова — ператварэнне канцавога закры-

тага склада ў адкрыты шляхам далучэння галоснага

104

гука.

Таыу магчыма

форма

Лавро,

якая

вядома ва ўкра-

Інскай

мове. Руск. Лавр

(СВІЛ),

укр. Лавр, Лавро

(СВІЛ).

ЛАВРЕНТНЙ

правасл., ВАВРННЕЦ каталіцк.,

польск.

УУашггупіес. У

Польшчы

вядома з ХІУст., ужы-

валася

часта

(Быстр.

Кн., 346—347). Зарэгістравана

ў XVI—XVIII стст. 71 раз у варыянтах Лаврентый (1),

Лаврен (5), Лаврш (64), Ваврын (1). Л а в р е нт а й:

Лаврентыем Журавскіім 1684 шл. Пол., НЮМ VI 315.

Лаврен: Лаврена Матфеевача 1577 м. Маг., НЮМ

XXXII 285, Лаврен 1726 Чач. ст., НЮМ XXVIII 42, Лав-

рен Корак 1790 с. Віц. в., НЮМ XX 326. Л авран: ва

Ухвале 1528 г. Лаврнн Гр. п., 92, Лаврнн Войтковач Лід.

дв.,

31, Лаврпн Корказовыч б. Рад., 82, Лавран Кукеле-

выч б. Гр., 93; у

Попісе

1567 г. Лаврпн Бартошевач

Слон.

п.,

842, Лавран Богдановііч

Брасл.

п., 637, Лаврын Богда-

новыч

Романовпча

Навагр.

п., 822, Лавран Богдановыч

Толочко

Гр. п., 695, Лавран Варакунскый Ашм. п., 569,

Лаврын Жуковскый Ваўк. п., 857, Лаврына Кунцовача

Навагр.

п., 820, Лаврына Бр. п., 1182- Лаврпн Васіілевйч

1597 Маг., НЮМ VIII 234, Лаврын Сцепановпч 1614

Арш.

п., НЮМ XXVIII 170, Лаврын Фарынніік 1629

Маг.,НЮМ

VIII 423, Лаврііп Трусенок 1623 с. Пол. п.,

МЮМ

XXIII 423, Лаврііна Мпнчука 1685 Маг., НЮМ II

12,

Лаврцн Русановыч 1749 Маг., НЮМ XXX 305; ва Ух-

вале

Попісе

адзначана ў Літве і Жмудзі 197 разоў,

на

Падляшшы

— 18. В а в р ы н: Ваврын Яновач 1567

Рад.

хар., П. 789. Ва Ухвале і

Попісе

за межамІ

Бела-

русі

адзначана: Лавранец (39), Вавранец (146)—на

Падляшшы.

СБП: Лаўрэнцеў,

ЛаўрэнцІк,

Лаўранцюк,

Лаўрэнаў,

Лаўрановіч, Лаўранкбў, Лаўранчўк, Лаўры-

нбў,

Лаўрыновіч, Лаўрынёнак, Лаўрынюк, Ваўрыновіч,

Ваўрынюк,

па якіх можна рэканструяваць 11

форм

І ва-

рыянтаў

Імені

Лаврентай: Лаўрэнцій, Лаўрэнцік, Лаў-

ранцюк, Лаўрэн, Лаўранок, Лаўранчук, Лаўрын, Лаў-

рынюк, Ваўрын, Ваўрынюк, Ваўранюк. У БеларусІ, па

сведчанню

помнікаў І

СБП,

ужываліся 4 поўныя

формы:

царкоўнаславянская

канцавым

[-нй]

—

Лаврентілй,

усходнеславянская

без канцавога

і[-нй]

— Лаврен, у

якой

спрасцілася

канцавая

група зычных, і дзве «гібрыдныя»

формы

— Лавріін, Ваврын,

якія

ўзніклі ў выніку ўзаема-

дзеяння

ўсходнеславянскай і

польскай

форм.

Форма

Лаврпн мае прыкмету ўсходнеславянскіх

форм

— пачат-

105

ковае [л], але заканчваецца на [-нн], як І форма Вавріін,

утвораная ад польскай

УРатггупіес

(яна магла ўспры-

мацца

як памяншальная форма, а таму форму

Ваврын

магла набыць у выніку ўяўнай рэканструкцыі поўнай

формы).

У паўднева-заходняй частцы Беларусі форма

Лаврын

магла ўзнікмуць і фанетычна на аснове ўсходне-

славянскай

формы

Лаврен

— як вынік змянення [е] ў [н]

ў закрытым націскным складзе (параўн. дыялектн.

піч 'печ'). Але ў такім разе ва ўскосных склонах, у якіх

галосны, што нас цікавіць, знаходзіцца ў адкрытым скла-

дзе, павінен вымаўляцца гук [е] (параўн. дыялектн. на

печы

пры піч). Аднак матэрыял сведчыць, што і ва ўскос-

ных склонах вымаўляецца

[н]

—

Лаврііна,

Лаврііну.

Та-

му застаецца прыняць тлумачэнне, што форма

Лаврын

узнікла ў выніку ўзаемадзеяння ўсходнеславянскай фор-

мы

Лаврен

і польскай

УРашггупІес.

Такое ўзаемадзеянне

аблягчалася артыкуляцыйна-акустычнай блізкасцю гу-

каў [л], [в], іх здольнасцю «ўзаемазамяшчэння». Можна

думаць, што ў Беларусі польская форма

ЧУаіюггупіес,

носьбітам якой было каталіцкае насельніцтва, у выніку

штодзённага сутыкнення з усходнеславянскай формай

Лаврен

і памяншальнай

Лаврынец

набыла выгляд Лав-

ранец,

а пасля, пазбаўляючыся ад уяўнай памяншальнай

формы,

страціла [-ец] — набыла форму Лавран. Што

іменна

такім шляхам узнікла форма Лаврпн, а не ў вы-

ніку замены [-ен] на [-нн] ва ўсходнеславянскай форме

Лаврен

пад уплывам

Шашггупіес,

сведчыць факт шыро-

кага ўжывання формы

Лаврын

у Літве і Жмудзі (197)

на Падляшшы (18), дзе пераважна пражывала насель-

ніцтва каталіцкага веравызнання, а таму, безумоўна,

бытавала польская форма імені

Шатггупіес,

а не

ўсход-

неславянская.

Руск.

Лаврентілй

(СВІЛ), укр. Лаврен-

тій,

Лаврін

(СВІЛ), Лаврін, Лаврінко,

Лавро,

Лаврык,

Лавріічок,

Вавро, Ваврык,

Ваврччок,

Равро,

Раврык

(Грынч.).

ЛАЗАРЬ Зарэгістравана ў

XVI—XVIII

стст. 21 раз:

Лазар

Мачаловыч

1528 б. Кобр., У. 192, у Попісе 1567 г.

Лазар

Вабшцевііч

Пін. п., 1209,

Лазар

Крнвопішшч

На-

вагр. п., 822;

Лазарь

Хурсовііч

1577 Маг., НЮМ XXX 19,

Лазар

Хромой

1634 Маг., НЮМ II 85,

Лазар

Ларковнч

1704 Чач. ст., НЮМ

XXVIII

16,

Лазарь

Лабановач

1730 с.

Пол.,

НЮМ II 342,

Лазар

Шкут 1746 Маг., НЮМ XXX

314. СБП: Лазар, Лазараў, Лазарэвіч, Лазарэпка, Ла-

106

зарбнак, Лазарчык, Лазаркбў, Лазарўк, Лазарчўк, па

якіх можна рэканструяваць 5 форм Імені

Лазарь:

Лазар,

Лазарчык.

Лазарка, Лазарук,

Лазарчук.

Руск.

Лазарь

(СВІЛ).

Лазорь

(Міленк., 391), укр.

Лазар

(СВІЛ), Ла-

:шрі>,

Лазорь,

Лазур(ь)

(Грыпч.).

ЛЕВ Зарэгістравана ў XVI ст. 8 разоў: Лев

Котпвпч

1528 Навагр. з-к, У. 34; у Попісе 1567 г. Лев

Васнлевыч

Затепяка Бр. п., 1190, Лев

Скыпоров

Навагр. п., 836,

Лев

Яцыныч

Слон. п., 844. Эмацыянальнаацэначнля фор-

ма Левко (6): ва

Ухвале

1528 т.Левко

Кнслосшчб.

Кобр.,

192, Левко Пшцаковнч б. Кл., 190, Левко ІДечйч На-

вагр. з-к, 34; Левко Мііткевач 1567 Бр. п., П. 1188. Фор-

ма Левко магчыма і ад

Леонт,

Леон

(гл. стар. 108). СБП:

Львбў,

Львянкбў, Ляўкб, Ляўкбў, Леўкін, Лёўкін, Ляўкб-

віч, Ляўкёвіч, Лёўчанка, Лёўчынка, Ляўчбнак, Леўчанбк,

Лнўчэня, Лёўчык, Ляўчўк, Леўкавёц, па якіх можна рэ-

канструяваць 6 форм і варыянтаў форм іменІ Лев: Леў,

Ляўко, Лёўка,

Леўчанок,

Леўчык,

Ляўчук. Руск. Лев,

радмоўн. Лёв (СВІЛ), укр. Лев, размоўн. Левко (СВІЛ),

Левочко,

Левусь

(Грынч.).

ЛЕОНЛРД каталіцк., польск.

^еопагй,

У Польшчы

вядома з XIV ст. (Быстр. Кн., 250—251). ЗарэгІстравана

ў XVI ст. (толькі ва

Ухвале

і Попісе) 17 разоў у варыян-

тах

Ленарт

(15),

Ленарть

(2).

Ленарт:

ва

Ухвале

1528 г.

Ленарт

Грііньковыч

Ашм. цв., 23,

Ленарт

Паце-

внч б. Рад., 81,

Ленарт

Семеновач

б. Астр., 88; у Попісе

1567 г.

Ленарт

Александровыч

Можейковыч

Ашм. п., 577,

Ленарт

Кламовііч

Рад. хар., 789,

Ленарт

Мартыновач

Ваўк. п., 864,

Ленарт

Юхновач

Пін. п., 1211,

Ленарт

Яно-

еііч

Навагр. п., 820; на Падляшшы адзначана 120 разоў,

у Літве і Жмудзі — 32. Л е н а р

ь:

Ленарть

Богдановпч

Кузмыч

1567 Вас. хар., П. 781. У Попісе адзначана

Ленарть

(4) на Падляшшы. СБП: Леанард, Ленартбвіч, па якіх

можна рэканструяваць 2 формы іменІ

Леонард;

Леа-

нард,

Ленарт.

На тэрыторьп Беларусі ўжываліся 3 вары-

янты

поўнай формы: польская форма

Леанард,

рэканст-

руяваная па СБП, яе варыянт, адзначаны ў помніках і ў

СБП,

Ленарт,

у якім адбылося спрашчэнне групы галос-

ных [ео] І аглушэнне канцавога звонкага зычнага [д],

адзначаны ў помніках варыянт

Ленар,

які ўзнік у

вынІ-

ку спрашчэння канцавой групы зычных [рд] ці (пасля

аглушэння) [рт]- Руск.

Леонард

(СВІЛ), укр.

Леонард

(СВІЛ).

107

ЛЕОННД

Зарэгістравана ў XVI ст.

раз: Ленад Хо-

дашковыч 1528 Пол. з-ля, У. 195. СБП: Лянёвіч, Лёнька,

Лянько,

Лянькбў, Лянкёвіч, Лёнец,

ЛянцэвІч,

?Лянёеў,

Ленкавсц,

Лянёўскі, па якіх можна рэканструяваць

форм

і варыянтаў

форм

Імені

Леоніід: Лёня, Ленька,

Лянько, Ленец, ?Ляней. Руск. Леоннд

(СВІЛ),

укр. Лео-

нід

(СВІЛ).

ЛЕОНТ

правасл.,

ЛЕОН

каталіцк.,

польск

Ьеоп. За-

рэгістравана

ў XVI

—-

XVIII стст. 64 разы ў варыянтах

Леон (18), Левон (46). Л е о н: Леон Крупенпк 1683

Маг.,

НЮМ II 6, Леон Дзешковыч 1726 Чач. ст„ НЮМ

XXVIII 75, ён жа Лявон Дзешковііч 1704, там жа,

23,

Ле-

он Васковач 1593 Віц., ЙЮМ I 324, Леона Васыльевпча

Мядельца 1676 Пол., НЮМ V 349, Леон Слііжык 1746

Маг.,

НЮМ

XXX 304, ён жа Лявон СЛПЖЫК там жа, 317,

Леон Зубёнок 1764 Віц. в., НЮМ XIX 170, Леон Дубко

1764 Ула, НЮМ XXII 421. Л е в о н: ва Ухвале 1528 г.

Левон Сачковыч

Навагр.

з-к, 34, Левон Телетііныч Пол.

з-ля,

196; у

Попісе

1567 г. Левон Гуіцач Гр. п., 699, Левон

Скуратовнч

Навагр.

п., 822; Левон Мваношч Бахмат

1578 м. Маг., НЮМ XXXII 189, Левон

Крышыч

Лабото-

вач

1582 Мін. п., АВК

XXXVI

153, Левон ВОЛЗПН 1593

Віц.,

НЮМ I 324, Левон Лойко 1614 Арш. п., НЮМ

XXVIII 168, Левон Есковііч 1652 Пол., НЮМ V 286, Ле-

вон Ограсков 1670 с. Віц. в., НЮМ XXI 85, Левон Злоба

1726 Чач. ст., НЮМ XXVIII 38, Левон Копец 1746 Маг.,

НЮМ

XXX 296, Левон Чабан 1764 с. Віц. в., НЮМ XIX

154.

Эмацыянальнаацэначныя

формы:

Левко (1), Ле-

вошко (1), Левонец (1). Л е в ко: Левко Семеновпч

Бра~

АЫНПЧ

1578 м. Маг., НЮМ XXXII 56, ён жа Левона Се-

меновача Браланпча 1577 там жа, 248. Левошко:

Левошко Даніілевпч 1577 там жа, 259. Лееонец:

Левонца Соковача 1582 МІн. п., АВК

XXXVI

322. СБП:

Лявон,

Лявонаў, Левановіч, Леванёнка,

Лявоненка,

Ле-

ванёнак,

Леванёня,

ЛеванкёвІч,

Лявэнік,

Лявбнчык, Ля-

вончыкаў,

Лявошка, ЛевашкёвІч, Леванцоў, Лявонцаў,

Леванюк,

Леванчўк, Ляэнаў, ЛеанбвІч, Леанёнка, Ляб-

ненка,

Леанёнак,

Леанёня,

Леанкбў,

Ляончанка,

Лябн-

чык,

Леанёц, Леанюк, Леанчўк, Леанавёд, Леваноўскі,

Левантоўскі,

па якіх можна рэканструяваць 16

форм

ці

варыянтаў

форм

імені Леонт: Лявон, Лявонка ці Лева-

нок,

ЛявонІк, Лявончык, Лявошка, Лявонец, Леванюк,

Леванчук,

Ляон, Ляонік ці Леанок, Ляончык, Леанец,

108

Леанюк,

ЛеанчуК.

ЦаркоўнаС/іавянская форма

Леонт

на

ўсходнсславянскай глебе ў выніку спрашчэпня канцавой

групы зычных [нт] супала з польскай формай І^еоп. У Бе-

ларусі ўжываліся 2 варыянты поўнай формы

Леон,

Ле-

вон, апошні з устаўным [в] перад націскным галосным[о].

Усс разгледжаныя формы І варыянты форм магчымы і

;ід Леонтпй. Руск., укр.

Леон

(СВІЛ).

ЛЕОНТНЙ

ЗарэгІстравана ў XVI ст. 1 раз у форме

Левонтпй:

Левонтай

Нвановпч Ванкевнч 1552 з. Навагр.,

ПкнПКл.

542. СБП: Ляонцьсў. Як і ад іншых царкоўна-

слпвянскіх імён на [-пй], ва ўсходнеславянскіх мовах ад

імені

Леонтый

маглі ўзпікнуць дзве формы: адна без кан-

цавога [-нй], якая супала з іменем

Леонт

(гл. стар. 108)

пасля спрашчэння канцавой групы зычных набыла вы-

гляд

Леон

ці з устаўным [в] перад націскным [о]—Левон.

Друтая ўсходнеславянскан форма — з канцавьш [-ей]

у Беларусі не адзначана. Руск.

Леонтай

(СВІЛ),

Леон-

тей,

Левонтей

(Мілейк., 391), укр.

Леонтій,

размоўн.

Левко (СВІЛ), Левон, Левко, Левочко,

Левусь

(Грынч.).

[ЛНН]

СБП: Ліноў, Лінаў, ЛінІн, Лінёвіч, ЛінІч,

Лінкін,

Лінкёвіч, Лінкўн, Ліннік, Лінэўскі, па якіх можна

рэканструяваць 4 формы іменІ Лын; ЛЫ, Лінок, Лінкун,

Ліннік. Руск., укр.

ЛПН

(СВІЛ).

[ЛНСЙМАХ] СБП: ЛісІмёнка, па якім можна

рэкан-

струяваць імя

Лісім—

адну з форм імені

Ласымах.

Руск.,

укр.Лііснмах (СВІЛ).

ЛОНГМН

Зарэгістравана ў XVI — XVIII стст. 11 ра-

зоў у варыянтах

Лонган

(1),

Логвцн

(10):

Лонган

Ку-

дзішов

1772 Віц., НЮМ XIX 210;

Логвпн

Семенов

1567

Навагр.

п., П. 826,

Логвіхн

Семеповілч

1577 м. Маг., НЮМ

XXXII

279,

Логвын

Халутын

1578 Сл., там жа 8,

Логвына

Онашковпча

1582 Мін. п., АВК

XXXVI

224,

Логван

1614

Арш. п., НЮМ

XXVIII

159, Логвпк

Юрына

1772 Віц.,

НЮМ

XIX 216. СБП: Лэгвін, Логвінаў, Логін, Логінаў,

па

якіх можна рэканструяваць 2 формы імені

Лонгын:

Логвін,

ЛогІн. На тэрыторыі Беларусі ўжываліся 3 ва-

рыякты

поўнай формы: зарэгістраваны ў помніках вары-

янт

Лонган,

рэканструяваны па СБП — ЛогІн, які ўзнік

у выніку спрашчэння групы зычных [нг], і вядомы ў пом-

ніках І СБП варыянт Логвпн, у якім [в], відаць, устаўны.

Руск.

Лонгпн,

Логгын

(СВІЛ),

Логын

(Мілейк., 391),

укр.,

Логвпн

(СВІЛ, Грынч.).

[ЛОТ] СБП: Лотка, Лэткін, Лоташ, Лотыш, па якіх

109