Сабиров Р.А. Русско-татарский полный учебный словарь
Подождите немного. Документ загружается.
горб сущ бөкре, өркәч
горбатый пр 1. бөкре, бөкрәйгән; 2. кәкрәеп килгән, кәкре
горбинка сущ кәкре
горбить гл бөкрәйтү
горбиться гл бөкрәю
горбоносый пр (о человеке) кәкре борынлы; (о животном) кәкре танаулы
горбун сущ бөкре кеше
горбунок сущ сказоч кечкенә бөкре ат
горбуша 1 сущ зоол горбуш
горбуша 2 сущ с-х кәкре чалгы
горбушка сущ кибән башы, кыерчык, икмәк кыерчыгы
горбыль сущ кыртыш
горделиво нар горур, масаючан
горделивость сущ масаючанлык, горурлык, эрелек
горделивый пр горур, тәкәббер, һавалы, масаючан
гордец сущ тәкәббер, горур, мактанчык
гордиев узел - чишә алмаслык төен
гордиться гл горурлану, мактану
гордо нар горур, кибаранә
гордость сущ горурлык, мактаныч, шәплек
гордый пр 1. горур; 2. (мечты) бөек, илаһи; 3. (успехом) шат ♦ Он был гордым человеком.
– Ул горур кеше иде.
гордыня сущ тәкәбберлек, артык масаючанлык, һавалылык
гордячка сущ тәкәббер, горур, мактанчык (хатын-кыз)
горе сущ 1. кайгы, хәсрәт, көенеч, сагыш, фәлакәт ; 2. (несчастье) бәхетсезлек, бәла-каза
♦ Слезами горю не поможешь. – Бәлага күз яше белән булышып булмый.
горевать гл кайгыру, хәсрәтләнү, көенү, сагышлану, хәсрәт чигү, ваемлау, сызлану,
уфылдау
горелка сущ яндыргыч
горелки сущ (русская народная игра) так-җөп уены, так-каравыл уены
горелый пр 1. янган, көйгән; 2. (о коже) черегән; 2. в знач сущ көек ♦ Горелая картошка.
– Көйгән бәрәңге.
горемыка сущ бичара, бәхетсез, мескен, хәсрәт капчыгы
горемычный пр кайгы-хәсрәтле, көенечле, мескен, бәхетсез, кара, караңгы
горение сущ 1. яну; 2. (быть в жару) яну, кызышу, эсселәнү; 3. перен ялтырау, ялтырап
(янып) тору, ут кебек яну; 5. кызу, яну, бурсу, черү
горенка сущ см горница
горести сущ бәхетсезлекләр, күңелсез вакыйгалар
горести и печали - кайгы-хәсрәт
горестный пр кайгылы, сагышлы, хәсрәтле, күңелсез, моң-зарлы, әрнүле, хафалы ♦
Горестное событие. – Сагышлы вакыйга.
горесть сущ 1.(скорбь) борчылу, кайгы, сагыш, хәсрәт; 2. (несчастье) бәхетсезлекләр,
күңелсез вакыйгалар
гореть гл 1. яну; 2. (быть в жару) яну, кызышу, эсселәнү
горечавка сущ бот бабасыр уты
горечь сущ 1. ачы тәм; 2. ачы нәрсә, кайгы, әрнү
горизонт сущ 1. офык; 2. күк йөзе; 3. киң мәйдан, киң сахра
горизонталь сущ ятма сызык
горизонтальный пр ятма
гористый пр таулы, үрле, таулык ...
горихвостка сущ зоол уткойрык (кош)
горицвет сущ бот утчәчәк
горка сущ калкулык
горками нар тау-тау
горкнуть гл әчу, әче тәм керү
горкой нар тау-тау
горлан сущ акыручы
горланить гл акырып сөйләшү, акырып җырлау, акыру, бакыру ♦ Горланить на всю
улицу. – Бөтен урамга бакыру.
горластый пр каты (ачы) тавышлы, акыручан, кушбугаз
горлинка, горлица сущ зоол урман күгәрчене
горло сущ 1. бугаз, тамак; 2. (сосуда) авыз, муен; 3. перен (устье) тамак ♦ Схватить за
горло. – Бугазга ябышу. ♦ Горло кувшина. – Чүлмәк авызы.
горловик сущ тамак табибы, ларинголог
горловина сущ авыз, муен ♦ Горловина бутылки. – Шешә муены.
горловой пр бугаз ..., будан ..., тамак ...
горлодер сущ кушбугаз, акыручы, акырынучы
горлопан сущ кушбугаз
горлопанить гл акырыну
горлохват сущ оятсыз, җирбит, кушбугаз
горлышко сущ (кувшина, бутылки) муен, авыз
горн 1 сущ (печь) домна миче
горн 2 сущ муз быргы
горнило сущ ут, ялкын
горнист сущ быргычы
горница сущ 1. (комната) бүлмә; 2. (чистая половина избы) ак өй, кунак бүлмәсе
горничная сущ хезмәтче, асрау
горновой сущ домна миче эшчесе
горнозаводский пр тау сәнәгате ...
горнозаводчик сущ тау сәнәгатьчесе
горнолыжник сущ тау чаңгычысы
горнолыжный пр тауда чаңгы шуу ...
горно-обогатительный пр тау баету ...
горнопромышленный пр тау сәнәгате ... ♦ Горнопромышленный район. – Тау сәнәгате
төбәге.
горнорабочий сущ тау эшчесе
горноспасатель сущ тауда коткаручы
горноспасательный пр тауда коткаручы ...
горностаевый пр зоол ас
горностай сущ зоол ас
горный пр тау ..., таулы
горняк сущ таучы, тау сәнәгате эшчесе
горовосходитель сущ тауларга менүче
город сущ 1. шәһәр, кала; 2. (в играх) мәйданчык ♦ Очень большой город. – Бик зур шәһәр.
городить гл киртәләү
городить чепуху - сафсата сату
городишко сущ шәһәрчек
городище сущ археол борынгы шәһәр калдыклары, шәһәрлек
городки сущ бура уены, городки
городничий сущ ист шәһәр башлыгы
городовой сущ ист городовой
городок сущ шәһәрчек
городошник сущ бура уенында катнашучы
городской пр шәһәр ..., кала ... ♦ Городская жизнь. – Шәһәр тормышы.
городьба сущ койма
горожанин сущ шәһәр кешесе, шәһәрдә торучы
гороскоп сущ йолдызнамә
горох сущ борчак
гороховый пр борчак ...
горошек сущ 1. борчакчык; 2. бөрчек, бөрчек-бөрчек
горошина сущ борчак бөртеге бер бөртек борчак
горский пр таулы, тау кешесе, тауларда яшәүчән
горсть сущ 1. уч; 2. бер уч; 3. бер төркем
горстями нар учлап
гортанный пр 1. лингв бугаз ..., гырылдык ...; 2. тамак төбе белән ...
гортань сущ анат бугаз
гортензия сущ бот япон гөле, гортензия
горушка сущ калкулык, калкучылык
горчинка сущ әче тәм кергән (эләккән)
горчить гл әче тәм килү
горчица сущ әче аштәмләткеч
горчичница сущ әче аштәмләткеч савыты
горшечник сущ чүлмәкче
горшечный пр чүлмәк ...
горшок сущ чүлмәк
горький пр 1. ачы, әче; 2. перен ачы, авыр, кайгылы, аяныч ♦ Горькое лекарство. – Ачы
дару. ♦ Горькая судьба. – Аяныч язмыш.
горько нар 1. ачы, авыр; 2. (плакать) каты; 3. в знач сказ ачы, ачы тәм; 4. в знач сказ
авыр, читен ♦ Горько плакать. – Каты елау.
горючее сущ ягулык
горючий 1 пр яна торган, кабынучан
горючий 2 пр (слезы) ачы (күз яше)
горянка сущ тау хатыны (кызы)
горячечный пр саташучан
горячий пр 1. кайнар, эссе; 2. кызган, кызу; 3. перен (время) кызу; 4. (любовь) ялкынлы ♦
Горячие солнечные лучи. – Кайнар кояш нурлар. ♦ Горячая пора. – Кызу чор.
горячительный пр (напитки) исерткеч
горячить гл кыздыру, ярсыту; (коня) чарысландыру
горячиться гл кызу, ярсу, дулау, холыксызлану, чәпченү, шашу ♦ Горячиться по
пустякам. – Вак-төяк аркасында дулау.
горячка сущ кабалану, ашыгу, ыгы-зыгы
горячность сущ каударлык, кызулык, кызу канлылык
горячо нар кайнар, эссе, янып
горящий пр утлы, янар
госпитализировать гл сырхауханәгә салу
госпиталь сущ сырхауханә
господи 1. сущ хода; 2. межд әстәгъфирулла, ярабби
господин сущ 1. (обращение) әфәнде; 2. (хозяин) хуҗа; 3. (привилегированный класс) бай ♦
Господин всей организации. – Бөтен оешманың хуҗасы.
господство сущ өстенлек, хакимлек
господствовать гл 1. хөкем сөрү, хакимлек итү, өстенлек итү, өстен булып тору; 2.
(преобладать) өстенлек итү, күбрәк булу, киң таралу ♦ Господствовать на море. –
Диңгездә өстенлек алу.
господствующий пр өстен, өстенлек итүче; сущ өстенлек алган, киң таралган
господь сущ хода, тәңре
госпожа сущ 1. (обращение) ханым; 2. (хозяин) хуҗабикә, байбикә; 3.
(привилегированный класс) бикә
госстрах сущ дәүләт иминлек компаниясе
гостевать гл кунаклау, кунак булу
гостевой пр кунак ...
гостеприимный пр кунакчыл, кече күңелле ♦ Гостеприимный город. – Кунакчыл шәһәр.
гостеприимство сущ кунакчыллык
гости сущ килем-китем, кунак-төшем
гостиная сущ 1. (комната) кунак түлмәсе, түр; 2. (комплект мебели) кунак бүлмәсе
җиһазы
гостинец сущ күчтәнәч, бүләк
гостиница сущ кунакханә
гостиничный пр кунакханә ... ♦ Гостиничный бизнес. – Кунакханә эшмәкәрлеге.
гостиный пр устар сәүдә ...
гостить гл кунак булу ♦ Мы были гостями в Арске. – Без Арчада кунак иттек.
гость сущ кунак
гостья сущ кунак хатын (кыз)
государственно-монополистический пр дәүләт монополиясе
государственность сущ дәүләтчелек
государственный пр дәүләт ...
государство сущ дәүләт
государь сущ 1. ист патша, солтан; 2. устар (обращение) әфәнде
готовальня сущ сызым әсбаплары җыелмасы
готовить гл 1. әзерләү; 2. (уроки) хәзерләү; 3. (обед) әзерләү, пешерү, өлгертү; 4. (удар по
врагу) хәзерләү, хәзерлек күрү ♦ Готовить молодых специалистов. – Яшь белгечләрне
әзерләү.
готовиться гл 1. әзерләнү; 2. (к отъезду) әзерләнү, җыену; 3. (важные события)
якынлашып килү, булырга тору ♦ Готовиться к экзаменам. – Имтиханнарга әзерләнү.
готовность сущ 1. әзерлек; 2. (согласие) ризалык, әзер булу
готовый пр 1. әзер; 2. (распуститься) ...га тора, ...лык хәлнә килгән
готовый помочь - ярдәмчел
готы сущ готлар (борынгы герман кабиләсе)
гофре сущ кием бөгелмәләр
гофрированный пр сырлы
гофрировать гл сырлау, бөрү
граб сущ күг агач
грабеж сущ талау, кычкыртып талау
грабельный пр тырмавычлы
грабиловка сущ талау, кычкыртып талау
грабитель сущ баскын, талаучы, юлбасар
грабительский пр талаулы, талау ... ♦ Грабительские налоги. – Талаулы салым.
грабительство сущ юлбасарлык
грабить гл басып талау, талау ♦ На дороге нас ограбили. – Юлда безне таладылар.
грабли сущ тырма, кул тырмасы, тырмавыч
гравер сущ чокучы рәссам
граверный пр чоку ...
гравий сущ чуерташ, вак таш
гравировать гл чоку
гравировка сущ чокулык, чокып ясаган рәсем (язма, тамга)
гравировщик сущ чокучы
гравитация сущ физ гравитация
град 1 сущ боз
град 2 сущ устар (город) шәһәр
градация сущ градация
градина сущ боз бөртеге
градирня сущ тех 1. градирня (корылма); 2. суыткыч
градобитие сущ боз сугу
градовый пр боз ..., бозлы
градоначальник сущ шәһәр башлыгы
градостроение сущ шәһәр төзү ♦ Сегодня градостроение приобрело невидимый размах. –
Бүген шәһәр төзү күренмәгән киңлек алды.
градостроитель сущ шәһәр төзүче
градостроительство сущ шәһәр төзү
градусник сущ градус үлчәгеч
граждане (при обращении) - җәмәгать
гражданка сущ граждан хатын-кыз
гражданский пр 1. граждан, гражданлык ...; 2. (не военный) граждан, гражданлык ... ♦
Служить обществу – гражданский долг. – Җәмгыятькә хезмәт итү – безнең гражданлык
бурычыбыз.
гражданственный пр граждан
гражданство сущ гражданлык ♦ У меня российское гражданство. – Минем Россия
гражданлыгы.
грамзапись сущ грамязма
грамота сущ 1. укый-яза белү; 2. (почетная) мактау кәгазе
грамотей сущ укый-яза белүче
грамотный пр 1. укый-яза белүче; 2. (без ошибок) хатасыз язылган; 3. (знающий) белемле,
мәгълүматлы; 4. (умело выполненный) җиренә җиткереп эшләнгән, дөрес эшләнгән ♦
Грамотный человек. – Укый-яза белүче кеше. ♦ Грамотное письмо. – Хатасыз хат. ♦
Грамотный инженер. – Белемле инженер.
гран сущ гран (үлчәм)
гранат 1 сущ бот анар
гранат 2 сущ гранат, асылташ
граната сущ гранат
гранатник сущ анар агачы
гранатомет сущ гранатыргыткыч
гранатометчик сущ гранат ыргытучы
гранд сущ ист гранд (Испаниядәге аксөякләр титулы)
грандиозный пр гаять зур, искиткеч зур ♦ Грандиозное сооружение. – Гаять зур
корылма.
граненый пр 1. (стакан) кырлы; 2. (хрусталь) кырланган, кырлап ясалган
гранильный пр кырлый торган
гранильщик сущ кырлаучы, кырлаучы оста
гранить гл кырлау
граница сущ чик ♦ Граница возможного. – Мөмкин булганның чиге.
граничить гл 1. (иметь общую границу) чиктәш булу, чикләшү, янәшә булу; 2. перен якын
тору, бер булу
гранула сущ төерчек
гранулировать гл ваклау, бөртекләндерү
гранулироваться гл ярмалану, ваклану
грануляция сущ ваклау, бөртекләндерү
грань сущ 1. (куба) кыр; 2. перен аерма
грассировать гл “р” авазын сакау итеп әйтү
графа сущ багана
график сущ 1. (изображение) җәдвал; 2. (художник) график, рәссам-график
графит сущ 1. минер кара таш; 2. графит, карандаш үзәге
графить гл графалау, баганалау, багана-багана сызу
графлёный пр сызыклы, юллы
грациозность сущ нәзакәтлелек, зифалык
грациозный пр зифа буйлы, матур чынлы, нәзакәтле ♦ Грациозный танец. – Нәзакәтле
бию.
грация сущ нәзакәт, матурлык
грач сущ кара карга
грачонок сущ кара карга баласы
гребенка сущ тарак
гребенчатый пр тараксыман ♦ Гребенчатые листья. – Тараксыман яфраклар.
гребень сущ 1. тарак; 2. тех тарак, тәрәш тарагы; 3. (у птиц) кикрик; 4. (верхний край
чего-либо) сырт; 5. перен алдынгы саф
гребец сущ ишкәкче
гребешок сущ 1. тарак; 2. (у птиц) кикрик; 3. (верхний край чего-либо) сырт
гребля сущ 1. (работать веслами) ишү; 2. (сгребать) тырма белән җыю, тырмалау, көрәү
гребной пр 1. (на лодке) ишү ...; 2. ишкәкле ♦ Гребная лодка. – Ишкәкле көймә.
гребок сущ ишем
грёза сущ хыял, татлы хыял
грезить гл 1. татлы хыяллану; 2. (видеть во сне) төшләнү
грезиться гл 1. хыялга килү, күз алдына килү; 2. (сниться) төшкә керү
грек сущ грек, грек кешесе
грелка сущ җылыткыч
греметь гл 1. күкрәү, (о громе) күк күкрәү; (о музыке) яңгырау; (о стрельбе) шартлау;
(бренчание железом) шалтырату, чалтыр-чолтыр китерү; (о телеге) дөбердәү, дыңгырдау
♦ Греметь ключами. – Ачкычлар белән шалтырау. ♦ Там гремела музыка. – Анда музыка
яңгырап торды.
гремучий пр 1. хим шартлагыч; 2. зоол (змея) шалтырак
гренадер сущ гренадер
гренки сущ кыздырылган икмәк кисәкләре, кәтермәч
грести гл 1. (работать веслами) ишү; 2. (сгребать) тырма белән җыю, тырмалау, көрәү,
көрәп алу ♦ Хоть лопатой греби. – Көрәк белән көрәп алырлык.
греть гл җылыту, кыздыру
греться гл җылыну, (на солнце) кызыну ♦ Они грелись возле костра. – Алар учак янында
җылынып утырдылар.
грех сущ 1. гөнаһ, язык; 2. перен гөнаһ, гаеп, гаепле эш; 3. в знач сказ ярамый, яхшы түгел
♦ Снять грех с души. – Җаннан гөнаһны төшерү.
греховность сущ гөнаһлылык
греховный пр языклы, гөнаһлы
греховодник сущ гөнаһлы кеше, бозык кеше, гөнаһ капчыгы
грехопадение сущ гөнаһка чуму
грецкие орехи сущ әстәрхан чикләвеге
греча сущ карабодай, карабодай боткасы
гречиха сущ карабодай ♦ У нас все поля засеяны гречихой. – Бездә бөтен кырларда
карабодай чәчелгән.
гречишный пр карабодай ...
гречневый пр карабодай ...
грешить гл 1. гөнаһ кылу, гөнаһлану; 2. (против истины) каршы бару, бозу ♦ Грешить
против истины. – Дөреслеккә каршы килү.
грешник сущ гөнаһлы кеше
грешно в знач сказ хәрәм, гөнаһ, оят, яхшы түгел
грешный пр гөнаһлы, языклы, гаепле
гриб сущ гөмбә, мәшкә ♦ В этом году было много грибов. – Быел гөмбә күп булды.
грибник сущ гөмбәче
грибница сущ гөмбәлек
грибной пр 1. гөмбәле; 2. (пирог) гөмбә ...
грибовар сущ гөмбә эшкәртүче
грибоварня сущ гөмбә эшкәртү бинасы (оешмасы)
грибоварочный пр гөмбә эшкәртү ...
грибовидный пр гөмбәсыман
грибок сущ 1. (маленький гриб) гөмбәчек; 2. (грибки) гөмбәчек; 3. калып
грива сущ ял
гривастый пр яллы
гривенник сущ ун тиен, ун тиенлек акча
гривистый пр (в названиях животных: гривистый волк) яллы (бүре)
гримаса сущ чырай бозу
гримасник сущ чыраен бозучы
гримасничать гл чырай бозу, чырай сыту
гримерный пр гримга караган
гримировать гл гримлау, грим салу
грим-уборная сущ грим салу бүлмәсе
гроб сущ табут
гробануть гл простореч үтерү, бетерү
гробить гл простореч үтерү, бетерү
гробница сущ төрбә, зиннәтле кабер
гробовой пр табут ..., кабер ...
гробовщик сущ табутчы, табутлар ясаучы
гроза сущ 1. күк күкрәп яшен яшьнәү, яшенле яңгыр, күкрәүле яңгыр; 2. перен (то, что
внушает страх) дәһшәт, куркыныч ♦ Затишье перед грозой. – Яшенле яңгыр алдындагы
тынычлык.
гроздь сущ тәлгәш, чук
гроздьями нар тәлгәшләп
грозить гл 1. янау, куркыту, өркетү; 2. (делать угрожающий жест) янау; 3. (смерть) ...га
тору, ... алдында тору, куркыныч тудыру ♦ Грозить кулаком. – Йодрыкны янау.
грозиться гл 1. янау, куркыту, өркетү; 2. (делать угрожающий жест) янау
грозный пр 1. (суровый) рәхимсез, кансыз, усал; 2. дәһшәтле, куркыныч ♦ Грозный взгляд.
– Усал караш.
грозовой пр яшенле, яшенле-яңгырлы
гром сущ 1. күкрәү, күк күкрәү; 2. перен дөбердәү, гөрселдәү, каты шартлау
громада сущ бик (гаять) зур (корылма, таулар)
громадина сущ бик зур нәрсә
громадный пр гаять зур, бик дәү ♦ Громадная крепость. – Гаять зур ныгытма.
громила сущ 1. (грабитель) талаучы; 2. кыручы
громить гл 1. талау, җимерү; 2. перен тетү, тетеп ташлау; 3. (врага) тар-мар итү, туздыру
громкий пр 1. каты, кычкырып ..., яңгыравыклы, көчле; 2. перен (имя) данлыклы, атаклы;
3. перен (напыщенный) кабарынкы, күперенке, буш ♦ Громкий голос. – Каты тавыш. ♦
Громкий скандал. – Каты ыгы-зыгы.
громко нар ишетерлек, каты, кыткылдау, кычкырып
громко стучать - даңгырдату
громкоговоритель сущ кычкырып сөйләүче, репродуктор
громкоголосый пр каты тавышлы
громкость сущ катылык
громовой пр 1. күк күкрәү; 2. перен бик каты, көчле
громогласный пр каты тавыш белән ..., бөтен кеше ишетерлек ...
громоздить гл 1. өю, өсте-өстенә өю; 2. перен тутыру, өсте-өстенә тутыру
громоздиться гл өелептору, берсе өстенә берсе өелеп тору
громоздкий пр зур һәм авыр
громоотвод сущ яшен уздыргыч, яшен кайтаргыч
громоподобный пр күк күкрәгәндәй, бик көчле
громыхать гл дөбердәү, дыңгырдау, дөбер-дөбер килү, шалтыр-шолтыр килү ♦
Громыхают колеса. – Тәгәрмәчләр дыңгырдау.
громыхнуть гл гөрселдәп кую, дөбердәп алу
грот сущ тау куышы, мәгарә
грохнуть гл 1. шап иттереп ташлау, гөрс иттереп ыргыту, шап иттереп төшерү; 2. (издать
грохот) шарт итү, гөрс итү, гөрселдәү; 3. (громко рассмеяться) пырхылдап җибәрү, кинәт
кычкырып җибәрү
грохнуться гл шап итеп егылу, шап итеп егылып төшү, гөрселдәү
грохот 1 сущ гөрселдәү, гөрелдәү, дөбердәү
грохот 2 сущ тех эре иләк
грохотанье сущ күк күкрәү, дөбердәү - гөрелдәү
грохотать гл күк күкрәү, дөбердәү - гөрелдәү
грохочущий пр гөрелдәвекле
грош сущ 1. устар ярты тиен; 2. бик арзан, бик аз акча
грошовый пр 1. бик арзан, бик арзанлы; 2. перен вак-төяк
грубеть гл 1. (о голосе) тупаслану, дорфалану; 2. (кожа) кытыршылану ♦ Голос загрубел.
– Тавышы дорфаланды.
грубить гл начар (әшәке, тупас) сүзләр әйтү
грубиян сущ тупас (дорфа) кеше, каты бәрелүчән, гөрбиян
грубиянить гл тупаслык эшләү, әдәпсезлек күрсәтү
грубо нар дорфа, әдәпсез, төксе, тупас
грубость сущ 1. тупаслык, дорфалык; 2. тупас сүзләр, тупасмөгамәлә, тупаслык
грубошерстный пр тупас йонлы, тупас йоннан эшләнгән
грубый пр 1. (плохо отделанный) тупас; 2. (жесткий) каты, тупас, кытыршы; 3. перен
(недостаточно искусный) тупас; 4. (о голосе) тупас, калын; 5. (нетактичный) тупас,
дорфа, тәрбиясез; 6. (недопустимый) тупас ♦ Грубая душа. – Кытыршы җан. ♦ У него
голос стал грубым. – Аның тавышы тупасланды.
груда сущ өем, күч
грудами нар өем-өем
грудастый пр киң күкрәкле, калку күкрәкле
грудина сущ 1. анат түш (күкрәк); 2. түш ите
грудинка сущ түш ите
грудник сущ сабый, бәби, имчәк бала
грудница сущ мед имчәк шешү
грудничок сущ сабый, бәби, имчәк бала
грудной пр 1. анат күкрәк, имчәк ...; 2. (ребенок) имчәк
грудобрюшный пр анат күкрәк-корсак пәрдәсе, түш ярысы, диафрагма
грудь сущ 1. күкрәк, түш; 2. (женская) имчәк, түш; 3. (у платья, рубашки) күкрәкчә ♦
Широкая грудь. – Киң күкрәк.
груженый пр йөкле, йөк төялгән
груз сущ 1. авырлык, авыр нәрсә; 2. йөк ♦ Подвесить груз. – Авырлыкны элеп кую. ♦
Отправить груз. – Йөкне җибәрү.
груздь сущ гөреҗдә
грузило сущ рыб батыргыч
грузить гл төяү
грузиться гл төялү, төянү
грузнеть гл авыраю
грузно нар авыр, салмак
грузный пр авыр сөякле, авыр гәүдәле, салмак
грузовик сущ йөк автомобиле
грузовладелец сущ йөк хуҗасы
грузовой пр йөк ... ♦ Грузовые автомобили “Камаз” собираются в Татарстане. – “Камаз”
йөк автомобильләре Татарстанда җыела.
грузооборот сущ йөк әйләнеше
грузоотправитель сущ җибәрүче
грузоподъемность сущ йөк күтәрүчәнлек, авырлык күтәрә алу дәрәҗәсе
грузоподъемный пр йөк күтәрү ...
грузополучатель сущ йөк алучы
грузопоток сущ йөкләр хәрәкәте
грузчик сущ йөкче, төяүче
грум сущ атлы хезмәтче
грунт сущ 1. туфрак, җир; 2. (твердое дно) су төбе; 3. живоп җирлек, грунт; 4. живоп (на
рисунке) сырланган фон ♦ Илистый грунт пруда. – Инешнең ләм су төбе.
грунтовать гл җирлек салу
грунтовка сущ җирлек салу; җирлек
грунтовой пр 1. җир астыннан чыга торган, җир асты ...; 2. живоп җирлек ...
группа сущ төркем, туплам, фирка
группами нар өер-өер, төркемләп
группировать гл төркемләү
группироваться гл төркемләнү
группировка сущ оешма, берләшмә, төркем
групповой пр төркем ..., төркемле, төркем белән ... торган
групповщина сущ төркемчелек
грустинка сущ кечкенә кайгы
грустить сущ ямансылау, сагыну, юксыну, күңелсезләнү ♦ Грустить по семье. – Гаиләне
сагыну.
грустно нар 1. күңелсез, моңсу, ямансу; 2. в знач сказ күңелсез, моңсу, ямансу
грустный пр күңелсез, кайгылы, ямансу, моңсу ♦ Грустное чувство. – Ямансу хис.
грусть сущ кайгы, сагыш, хәсрәт, моң
груша сущ бот армут
грушанка сущ бот каеш яфрак
грушевидный пр армутсыман
грыжа сущ мед бүсер
грыжевой пр бүсер ...
грызло сущ авызлык
грызня сущ 1. (между животными) тешләшү, талашу; 2. перен (склока) ачуланышу,
сүгеш, ызгыш, талаш ♦ Мелочная грызня. – Вакчыл талашу.
грызть гл 1. кимерү, ватып ашау; 2. перен чәйнәү, талау, колак итен ашау
грызться гл 1. тешләшү, талашу; 2. перен тиргәшү, талашу, әрләшү
грызун сущ зоол кимерүче
гряда сущ 1. (ряд холмов) таулар тезмәсе, ташлар тезмәсе; 2. (ряд облаков) өем, төркем
грядка сущ түтәл
грядущий пр киләчәк, якынлашып килә торган ♦ Грядущие события. – Якынлашып килә
торган вакыйгалар.
грязевой пр ләм ...
грязекаменный пр ташлы ләм ...
грязелечебница сущ ләм белән дәвалау шифаханәсе
грязи сущ мн ч 1. (лечебное средство) ләм; 2. (место) ләм белән дәвалау урыны
грязнеть гл пычрану, керләнү, каралу
грязнить гл 1. пычрату, буяу, керләндерү, тап төшерү, каралту; 2. (в комнате) чүпләү
грязниться гл пычрану, буялу, керләнү, каралу
грязно нар 1. пычрак, шапшак, әшәке; 2. в знач сказ пычрак
грязнуля сущ быкырдык, пычрак, шапшак
грязнуха сущ быкырдык, пычрак, шапшак
грязный пр 1. пычрак, быкырдык, әшәке; 2. пычрак, буялган, пычранган, керләнгән,
каралган; 3. (о цвете) соргылт-тонык; 4. перен әшәке, бозык, нәҗес ♦ Грязный двор. –
Пычрак ишегалды. ♦ Грязная игра. – Әшәке уен.
грязь сущ 1. пычрак, баткак, быкырдык; 2. (на теле, белье) кер; 3. (нечистота) пычрак,
чүп-чар; 4. перен (бесчестность) пычраклык, әшәкелек
грянуть гл 1. гөрселдәү, гөрселдәп китү; 2. (оркестр) уйный башлау; 3. перен (война)
башлану, башланып китү ♦ Грянул гром. – Яшен яңгырады.
грясти гл якынлашып килү
губа 1 сущ 1. ирен; 2. тех (тиски, клещи) борын
губа 2 сущ геогр култык
губадия сущ (национальное блюдо) гөбәдия
губан сущ зоол иренләч балык
губастый пр зур (калын) иренле, иренләч
губернатор сущ губерна башлыгы
губернаторский сущ губерна башлыгы ...
губерния сущ губерна
губитель сущ 1әлак итүче, харап итүче
губительный пр һәлакәтле, һәлакәткә китерә торган, һәлак иткеч, җанкыйгыч, җимергеч
губить гл һәлак (харап) итү
губка сущ болыт
губной пр ирен ...
губоцветные сущ ирен чәчәклеләр
губошлеп сущ 1. салпы ирен, бәлеш авыш; 2. (растяпа) мәми авыз, булдыксыз, уҗым
бозавы
губчатый пр вак-вак (күз-күз) тишекле, көпшәк
гугнивый пр тыңкыш
гуд сущ гүләү, гөрелдәү, ыжгыру, гүелдәү
гудеть гл 1. гүләү, гөрелдәү, ыжгыру, гүелдәү; уылдау, улау, жуылдау; 2. (ноги) сызлау ♦
Ветер гудит в трубе. – Җил торбада гөрелди.
гудок сущ кычкырту
гудронировать гл гудронлау, гудрон белән каплау
гуж сущ камыт бавы
гужевой пр җигүле
гужом нар ат белән
гукать гл һу-һу-һу тавышын чыгару
гул сущ шау, гөрелдәү тавышы, гөрелте
гули-гули межд (для подзывания голубей) гөр-гөр
гулкий пр гөрелдәвекле, яңгыравыклы, ачык ишетелгән, яңгыраулы ♦ Гулкие шаги. –
Яңгыраулы адымнар.
гулливый пр төрле җирдә йөрергә яратучан
гульба сущ типтерү, типтереп күңел ачу
гулькин: с гулькин нос - бик аз, чебен чукындырырлык кына
гуляка сущ типтерүче, типтерергә яратучы
гулянка сущ простореч күңел ачу мәҗлесе
гулянье сущ (массовое празднество) күмәк күңел ачу
гулять гл 1. (совершать прогулку) йөрү, саф һавада йөрү; 2. (иметь выходной) эштән
бушап тору, ял итү; 3. простореч күңел ачу, типтерү, әйттерү; 4. (парень с девушкой) йөрү,