Михед Т.В., Якубіна Ю.В. (упоряд.) Антична література. Греція. Рим. Хрестоматія
Подождите немного. Документ загружается.
Ïëå÷å âçíàòè ìîæëèâî; ïðèêëàäè äî íüîãî
Äîëîíþ, ùî âóçäîþ çâèêëà âòèõîìèðþâàòè êîíåé.
Î ãîðå! Íå âñå îïëàêàòè ò³ëî ìîæåìî ìè.
Òåçåé
Ñóìíó ïðàöþ òåðïè, ðóêà òðåìòÿ÷à!
Íåõàé íå ñòðóìåí³þòü ñëüîçè ïî ñóõèõ ùîêàõ,
Ïîêè âñ³ ÷ëåíè íå ïåðåðàõóâàâ áàòüêî
² ò³ëà íå ñêëàâ. Ùî îòóò, ïîçáàâëåíå
Îáëè÷÷ÿ, ïîêàë³÷åíå ðàíàìè?
ßêà ÷àñòèíà – íå çíàþ, àëå òâîÿ âîíà.
Ñþäè êëàäè, äå ì³ñöå º â³ëüíå.
² öå – êðàñà, ùî ç³ðêîþ ñâ³òèëà,
Âîðîã³â â³äâîäèòè ïîãëÿäè çìóøóâàëà?
Ïðîêëÿòà äîëÿ, áåçñìåðòíèõ ìèë³ñòü ãð³çíà!
Òàêèì ì³é ñèí âåðíóâñÿ – íà áëàãàííÿ áàòüêà!
Ïðèéìè äàðóíêè áàòüêîâ³ îñòàíí³,
Î áàãàòîðàçîâî ïîõîâàíèé! Íåõàé áàãàòòÿ
Ñïàëèòü îñòàíêè. Ñêîðáîòíèé â³ä³ìêí³òå ä³ì!
Õàé êëè÷ ñóìíèé ëóíຠó Ìîïñîﳿ!
Âè äî öàðñüêîãî áàãàòòÿ íåñ³òü ñìîëîñêèïè,
Âè â ïîë³ çáèðàéòå òðóï ïîøìàòîâàíèé, –
À ö³é ÿìó âèðèéòå ãëèáîêó:
Õàé ãîëîâó çåìëÿ ãí³òèòü çëî÷èííó.
ÏÐÈ̲ÒÊÈ
2 ...Ðîç³éä³òüñÿ ñêîð³øå, Êåêðîïà ñèíè! – ²ïïîë³ò ðîçñèëຠñâî¿õ ìèñëèâö³â (àô³íÿíè, íàùàäêè
ëåãåíäàðíîãî Êåêðîïà) ïî óñ³é Àòò³ö³.
Ïàðíåò – ãîðè íà ï³âíî÷³ Àòò³êè.
6 Á’ºòüñÿ îá áåðåã Òð³àñ³éñüêèõ äîëèí – ðîäþ÷à ð³âíèíà ïîáëèçó Åëåâñèíà.
8 ... ñèâèõ â³ä ðèôåéñüêèõ ñí³ã³â – éäåòüñÿ ïðî çàñí³æåí³ Ê³ôåðîíñüê³ ãîðè, ñõîæ³ íà êàçêîâèé
ï³âí³÷íèé Ðèôåé.
13 ²ë³ñ – íåãëèáîêà ð³÷êà ïîáëèçó Àô³í.
17 Ìàðàôîí – íåâåëèêå ì³ñòî íà óçáåðåææ³ Àòò³êè, ì³ñöå ìàéáóòíüî¿ ïåðåìîãè ãðåê³â íàä ïåð-
ñàìè.
20 Àõàðíè – íåâåëèêå ì³ñòå÷êî ó Àòò³ö³.
22 óìåò – ìåäîíîñíà ãîðà íà ï³âäí³ Àòò³êè.
23 Àô³äíè – ì³ñòå÷êî íà ñõîä³ Àòò³êè.
26 Ñóí³éñüêèé ìèñ – ï³âäåííà ÷àñòèíà Àòò³êè. Ô볿 – ïîñåëåííÿ ó ã³ðñüê³é ÷àñòèí³ Àòò³êè.
31 Ìîëîñè – âåëèê³ ìèñëèâñüê³ ñîáàêè ç Åï³ðó.
46 ... ïåðîì áàãðÿíèì... –  äàâíèíó ÷åðâîíå ï³ð’ÿ âèêîíóâàëî ôóíêö³þ ÷åðâîíèõ ïðàïîðö³â ï³ä
÷àñ îáëàâè íà õèæàê³â.
55–72 ijâà-ëó÷íèöÿ – ijàíà.
88 ... øëÿõàìè Íåðåÿ... – ìîðñüêèìè øëÿõàìè. Íåðåé – ìîðñüêå áîæåñòâî, ÷àñòî âèñòóïຠÿê
ïåðñîí³ô³êîâàíèé îáðàç ìîðÿ.
881
Луцій Анней Сенека
90... çàðó÷íèöåþ... – Ôåäðà çãàäóº ïðî âîðîæíå÷ó ì³æ Òåçåºì ³ ̳íîñîì, â³ä÷óâàþ÷è ñåáå ó
Àô³íàõ ïîëîíÿíêîþ.
95–97 ... áëóêຠâî¿í íàðå÷åíîãî ïèõàòîãî... – Òåçåé çíàõîäèâñÿ ó ï³äçåìíîìó öàðñòâ³, äîïî-
ìàãàþ÷è ñâîºìó äðóãîâ³, öàðþ ëàï³ô³â Ïèð³ôîþ, â³ä³áðàòè ó ijòà Ïðîçåðï³íó.
104 Ðåìåñëî Ïàëàäè – òêàöüêà ñïðàâà, ïîêðîâèòåëüêîþ ÿêî¿ áóëà Àô³íà Ïàëàäà (ðèì. – ̳íåð-
âà).
108 ....áåçñë³âíèõ ñâ³äê³â òà¿íñòâ ... – Åëåâñèíñüê³ ì³ñòåð³¿.
110 Çàñòóïíèöþ êðà¿íè, ñóäîì ¿é â³ääàíó, – ̳íåðâó, ïîêðîâèòåëüêó ðåìåñëà ³ ìèñòåöòâà, ÿêà
ñïåðå÷àëàñÿ ç Íåïòóíîì çà âëàäó íàä Àòò³êîþ.  ñóïåðå÷ö³ âîíà ïåðåìîãëà, îñê³ëüêè ïîäàðóâàëà
àô³íÿíàì ìàñëèíîâå äåðåâî, òîä³ ÿê Íåïòóí ëèøå ñîëîíå äæåðåëî.
114... ìàòåðèíñüêà ôàòàëüíà íåäóãà... – Éäåòüñÿ ïðî ïðèñòðàñòü Ïàñèôà¿, ìàòåð³ Ôåäðè, äî
áèêà.
122 Ìîïñîï³ÿ – äàâíÿ íàçâà Àòò³êè.
126–129 Äàâíî çà ïóòà ìñòèòü ñâî¿ òà Ìàðñîâ³ – Ïðî çâ’ÿçîê Âåíåðè ç Ìàðñîì ¿¿ ÷îëîâ³ê Âóë-
êàí äîâ³äàâñÿ â³ä Ñîíöÿ. Âóëêàí âèêóâàâ ì³öí³ ïóòà é îïîâèâ íèìè êîõàíö³â. Çà çðàäó ïîïëàòèëàñÿ Ïà-
ñèôàÿ, äî÷êà Ñîíöÿ, ³ ¿¿ ç ̳íîñîì äî÷êè – Ôåäðà é Àð³àäíà.
130 ...êðîâ Þï³òåðà... – Þï³òåð áóâ áàòüêîì ̳íîñà é ä³äîì Ôåäðè.
148 ˺òåéñüêà áåçîäíÿ – ï³äçåìíå öàðñòâî, äå ïðîò³êຠð³÷êà çàáóòòÿ ˺òà.
157...áëèñêàâêó åòí³éñüêó – Þï³òåð îçáðîºíèé ïåðóíîì, ÿêèé âèêóâàëè öèêëîïè ó êóçí³ Åòíè.
175...äîìó áðàòîâîìó... – Ëàá³ðèíò, ïîìåøêàííÿ ̳íîòàâðà, áðàòà Ôåäðà ïî ìàòåðèíñüê³é ë³í³¿,
ÿêîãî âáè Òåçåé.
186-193 ... áîãà ìîãóòíüîãî – Àìóðà (ãð. – Åðîò), â³ä ñòð³ë ÿêîãî çàïàëþâàëèñÿ ïðèñòðàñòþ
Þï³òåð, Ìàðñ, Âóëêàí, Àïîëëîí.
200 Åð³öèíà – ïð³çâèñüêî Âåíåðè â³äïîâ³äíî äî õðàìó ó ñèö³ë³éñüêîìó Åð³êñ³.
210 Ëàð – áîã äîìàøíüîãî âîãíèùà.
224 ...ïñà ñòèã³éñüêîãî... – Êåðáåðà, òðèãîëîâîãî é ç쳺õâîñòîãî ïñà, ÿêèé îõîðîíÿâ âõ³ä äî
ï³äçåìíîãî öàðñòâà.
228 Àíò³îïà – ìàòè ²ïïîë³òà; çà îäíèì ïåðåêàçîì, âîíà áóëà ïðèíåñåíà Òåçåºì â æåðòâó áî-
ãàì, çà ³íøèì – ñàìà î÷îëèëà íàñòóï àìàçîíîê ³ áóëà âáèòà ó áîþ.
265 ...òâåðäèí³ ...Ïàëàäèíî¿ – ç³ ñêåë³ Àêðîïîëÿ, äå çíàõîäèâñÿ õðàì ̳íåðâè.
280 Î áîãèíå... – çâåðíåííÿ äî Âåíåðè, äî÷êè ìîðñüêî¿ áîãèí³ Ä³îíè.
281 Äâî¿ñòèé ... Êóï³äîí... – ïðî äâî¿ñòó ïðèðîäó Åðîòà (Àìóðà, Êóï³äîíà) ïèñàâ Ïëàòîí. Òðà-
äèö³éíî çîáðàæóºòüñÿ ïóñòîòëèâèì õëîï÷èêîì, ñèíîì Âåíåðè, õî÷à, çà âåðñ³ºþ Ãåñ³îäà, â³í âèíèê
ðàí³øå â³ä ³íøèõ áîã³â, òèì ñàìèì ðîçïî÷àâøè ïåðåòâîðåííÿ õàîñó.
292 ... ïîáëèçó â³ä Ãåñïåð³éñüêî¿ ì³òêè... – íà Çàõîä³, á³ëÿ Ãåðêóëåñîâèõ ñòîâï³â.
294 ... í³ìôè ïàððàñ³éñüêî¿ ñÿéâî... – Âåëèêà Âåäìåäèöÿ, íà ÿêó îáåðíóëàñÿ àðêàäñüêà (ïàð-
ðàñ³éñüêà) í³ìôà Êàëë³ñòî.
302 Ôåá ãàíÿâ êîð³â ... – Àïîëëîí ïàñ ÷åðåäó Àäìåòà, ôåññàë³éñüêîãî öàðÿ, çà ðîçïîâñþäæå-
íèì ì³ôîì – ÿê ïîêàðàííÿ çà âáèâñòâî öèêëîï³â.
304 Ïëåêòð – áðÿöàëî, êîòðèì ãðàëè íà ë³ð³.
305–314 ...ãîíèòåëü õìàð... – Þï³òåð; ó âèãëÿä³ ëåáåäÿ â³í ïîºäíàâñÿ ç ˺äîþ, à îáåðíóâøèñü
íà áèêà, âèêðàâ ªâðîïó.
315 Òà, ùî òåìíèé ñâ³ò îñ³íÿº ñÿéâîì... – êîõàííÿ áîãèí³ ì³ñÿ÷íîãî ñÿéâà äî ïðåêðàñíîãî ïà-
ñòóõà Åíä³ì³îíà.
323 Àëêìåíè ñèí – Ãåðêóëåñ, çàêîõàâøèñü ó ë³ä³éñüêó öàðèöþ Îìôàëó, ñëóæèâ ¿é, ïåðåâäÿãíó-
òèé ó æ³íî÷å âáðàííÿ; á³ëüø òðàäèö³éíà âåðñ³ÿ – ñïîêóòà çà âáèâñòâî ²ô³òà, ñèíà öàðÿ Åâð³òà ³ áðàòà
²îëè.
332 Ïåðñèäà – ãîëîâíà ïðîâ³íö³ÿ Ïåðñüêîãî öàðñòâà; ó äàíîìó âèïàäêó – Ïåðñ³ÿ.
335...âáðàííÿ ç ò³ð³éñüêèõ êðîñåí... – îäÿã ç ì’ÿêî¿ ÷åðâîíî¿ òêàíèíè, ÿêèé âèðîáëÿëè ô³í³ê³éö³.
343 Íåðå¿äè – ìîðñüê³ í³ìôè, äî÷êè Íåðåÿ.
882
Àíòè÷íà ë³òåðàòóðà. Ãðåö³ÿ. Ðèì
359 Ëóêàíñüêèé áèê – ñëîí, ðèìëÿíè âïåðøå ïîáà÷èëè öèõ òâàðèí ó Ëóêàí³¿ (íà ï³âäí³ ²òà볿) íà
ïî÷. ²²² ñò.äî í.å., ï³ä ÷àñ â³éíè ïðîòè ϳððà Åì³ðñüêîãî, ó êîòðîãî íà îçáðîºíí³ áóëè áîéîâ³ ñëîíè.
395 ...ñ³ê ç òèðñüêî¿ ìóøë³... – ïóðïóð.
396 ...íèòêè, ùî ç ã³ëîê ñåð³éöåì ç³áðàí³. – êèòàéñüêèé (ñåð³éñüêèé) øîâê.
403 Òóë – ñàãàéäàê.
406 ³ä Ïîíòà çåìëåþ Àòò³÷íîþ... – â³ä Òàíà¿ñà (Äîíó) äî Ìåîò³äè (Àçîâñüêîãî ìîðÿ) éøëè
àìàçîíêè, î÷îëþâàí³ Àíò³îïîþ.
409–410...ùèòîì êðèâèì, ÿê ì³ñÿöü... – àìàçîíêè çîáðàæóâàëèñÿ ç ïåëüòîþ – ì³äíèì ùèòîì,
ÿêèé çà ôîðìîþ íàãàäóâàâ ï³âì³ñÿöü.
428 ...çàêëÿòòÿ ôåññàë³éñüê³... – äóæå ñèëüí³, îñê³ëüêè Ôåññàë³ÿ áóëà â³äîìà ñâî¿ìè ÷àêëóíêà-
ìè.
506 Îáñèïàâøè ñòî áèê³â áîðîøíîì ñâÿùåííèì... – Ðèòóàëüíà ÷àñòèíà âåëèêîãî æåðòâîïðè-
íîøåííÿ (òàê çâàíî¿ “ãåêàòîìáè”).
511 Àëôåé – íàéá³ëüøà ð³÷êà â Ïåëîïîííåñ³, ÿêà âïàäຠ⠲îí³éñüêå ìîðå.
513 Ëåðíà – äæåðåëî íåïîäàë³ê Êîð³íôó.
535 Íå áóâ ñâÿùåííèé êàì³íü... – Íóìà, ñïàäêîºìåöü Ðîìóëà, çàïðîâàäèâ êóëüò ðèìñüêîãî áî-
ãà êîðäîíó Òåðì³íà, ÿêîãî âøàíîâóâàëè ó âèãëÿä³ ìåæîâîãî êàìåíÿ.
569 ...äðóæèíó Åãåÿ Ìåäåþ... – Ìåäåÿ ñòàëà äðóæèíîþ Åãåÿ ï³ñëÿ âòå÷³ ç Êîð³íôó äî Àô³í.
573 ѳðò – â³äëþäíà ì³ëèíà íà óçáåðåææ³ Àôðèêè.
583 ...ºäèíèé ñèí ó ïëåìåí³ – àìàçîíêè âáèâàëè íåìîâëÿò ÷îëîâ³÷î¿ ñòàò³, òîìó ñàìå ³ñíóâàí-
íÿ ²ïïîë³òà ïîðóøóâàëî çàêîíè ìàòåðèíñüêîãî ïëåìåí³.
631 Íå äîâåäè ïðèêìåò³ ö³é çä³éñíèòèñÿ! – öàðñüêèé æåçë, çàïðîïîíîâàíèé ²ïïîë³òó, áóâ äëÿ
Òåçåÿ ïîãàíîþ ïðèêìåòîþ, ïðîòå ñèí ñëîâàìè â³äâåðòຠçíàìåííÿ.
660 ijì ÷óäîâèñüêà – ëàá³ðèíò, ïîìåøêàííÿ ̳íîòàâðà.
662–663 Îïîâèò³ êó÷åð³ æåðòîâíîþ ïîâ’ÿçêîþ... – Òåçåÿ áóëî ïîñëàíî â Ëàá³ðèíò ÿê æåðòâó
ëþäîæåðîⳠ̳íîòàâðó (æåðòîâíèõ òâàðèí óâ³í÷óâàëè ñâÿùåííîþ ïîâ’ÿçêîþ).
667 ...íèì âîðîã ïîëîíèâñÿ – íàòÿê íà äî÷êó âîðîæîãî àô³íÿíàì ̳íîñà Àð³àäíó, òàêîæ “âîðî-
ãà”. Äàë³ Ôåäðà çâåðòàºòüñÿ äî ñâ ñåñòðè-áîãèí³ (ñò.674–682).
673 Ñåñòðà – Àð³àäíà, çà äîïîìîãîþ íèòêè, ÿêó âîíà äàëà, Òåçåé âèéøîâ ç Ëàá³ðèíòó.
710 Êîëõ³äñüêà ìà÷óõà – Ìåäåÿ, äðóæèíà Åãåÿ, áàòüêà Òåçåÿ.
730 ...Îêåàíà, ä³äà ìîãóòíüîãî... – òîáòî Íåïòóíà; çà îäíèì ç âàð³àíò³â ì³ôó, Òåçåé – ñèí Íåï-
òóíà.
763–764 ...Âåñïåð...æåíå ìîðîê, ³ì’ÿ çì³íèâøè – Òóò ²ïïîë³ò ïîð³âíþºòüñÿ ç³ ñâ³òèëîì Âåíåðîþ,
ÿêó íàçèâàëè Âåñïåðîì óâå÷åð³ ³ Ëþöèôåðîì (“ñâ³òëîíîñåöü”) âðàíö³.
766–767 ³ä...³íä³â... ÿâèâñÿ â³÷íèé îòðîê... – Âàêõ, ÿêèé çàâæäè çîáðàæóâàâñÿ þíèì. ̳ô ïðî
çàâîþâàííÿ Âàêõîì (˳áåðîì) ²í䳿 áóâ øèðîêî ðîçïîâñþäæåíèé àíòè÷íîþ òðàäèö³ºþ.
768 Âèíîãðàäíèì ñïèñîì – òèðñ, (îïîâèòå ëîçîþ áåðëî ç øèøàêîì íà ê³íö³, àòðèáóò âàêõàíîê).
773 Êîìó (íå òîá³!) íàäàëà ïåðåâàãó Ôåäðè ñåñòðà. – ìîâà éäå ïðî Òåçåÿ, ÿêîãî Àð³àäíà êî-
õàëà äî Âàêõà, òîìó çãàäêà ïðî ñóïåðíèöòâî ï³äòâåðäæóº ïåðåâàãó Òåçåÿ.
794 ² ïîëîíÿ÷è êðàñåí³â, âîíè âãëèá äæåðåë ¿õ ìàíÿòü. – Íàòÿê íà äîëþ óëàñà, óëþáëåíöÿ ³
çáðîºíîñöÿ Ãåðêóëåñà, âèêðàäåíîãî íàÿäàìè.
797 Ïàí – áîã ë³ñ³â ³ ãà¿â.
799 Òå ñâ³òèëî, ÷èé ð³ä ñòàðøèé â³ä àðêàäÿí... – Ñåëåíà, áîãèíÿ ì³ñÿöÿ, àðêàäÿíè ââàæàëè ñå-
áå íàéäàâí³øèì (“äîì³ñÿ÷íèì”) íàñåëåííÿì Åëëàäè.
810 Áëèñê çàòüìàðèëî á âîíî êàìåíþ ïàðîñüêîãî – ìàðìóð, íàéêðàù³ ñîðòè ÿêîãî äîáóâàëè
íà îñòðîâ³ Ïàðîñ.
824 Êàñòîð – ñèí Þï³òåðà (ó ãðåê³â – Çåâñà), îäèí ç ijîñêóð³â, áóâ ê³ííîòíèêîì. ʳëëàð – ÷óäåñ-
íèé ê³íü Êàñòîðà, äàðóíîê Íåïòóíà.
844 ϳòôåé – ä³ä Òåçåÿ ïî ìàòåð³, òðåçåíñüêèé öàð.
856 Àëê³ä – ³ì’ÿ Ãåðêóëåñà, îòðèìàíå íèì ïðè íàðîäæåíí³.
883
Луцій Анней Сенека
861 Ôëåãåòîí – âîãíÿíà ð³÷êà ó ï³äçåìíîìó öàðñòâ³.
918 ...ðîäó... àêòåéñüêîãî – àòò³÷íîãî (Àêòåÿ – Àòò³êà).
922 Òè, ùî ó öàðñòâ³ äðóãîìó... – çâåðíåííÿ äî Íåïòóíà.
1000 ...ôàñö³¿ ðàäèé ... âðó÷èòè... – ó Ðèì³ ôàñö³¿ áóëè çíàêîì âèêîíàâ÷î¿ âëàäè; ïó÷îê ð³çîê,
îïîâèòèõ ðåìåíåì ³ç ñîêèðîþ óñåðåäèí³. “Âðó÷èòè ôàñö³¿” îçíà÷ຠîáðàòè íà îäíó ç äåðæàâíèõ ïîñàä.
Ïîä³áíèõ çâè÷à¿â ó ãðåê³â íå áóëî.
1032 Ëåâêàäà – ñêåëÿñòèé ï³âîñòð³â ó çàõ³äí³é Ãðåö³¿.
1040 .... áîãà åï³äàâðñüêîãî...– Åï³äàâð áóâ ãîëîâíèì öåíòðîì êóëüòó áîãà ë³êàðñüêî¿ ñïðàâè
Åñêóëàïà.
1041 ...Ñê³ðîíà êàìåí³... – ðîçá³éíèê Ñê³ðîí ïîáëèçó Ìåãàðè (ì³æ Àô³íàìè é Êîð³íôîì) óáèâàâ
ïåðåõîæèõ, ñêèäàþ÷è ¿õ ç³ ñêåë³ ó ìîðå, äå ¿õ ïîæèðàëà æàõëèâà ÷åðåïàõà.
1042 ... Çåìëÿ, äâîìà ìîðÿìè ñòèñíóòà – Êîð³íôñüêèé ïåðåøèéîê (²ñòì).
1084 ...óðàæàòè áèê³â... – Ó þíîñò³ Òåçåé âáèâ ñòðàøíîãî Ìàðàôîíñüêîãî áèêà, ïðèâåçåíîãî
Ãåðêóëåñîì ç Êðèòó, ï³çí³øå çà äîïîìîãîþ Àð³àäíè – êðèòñüêîãî ̳íîòàâðà.
1147 Åâð – ñõ³äíèé â³òåð.
1154–1155 ...ôðèã³éñüêèé ë³ñ – ʳáåëèí ïðèòóëîê... – ʳáåëà – ôðèã³éñüêà áîãèíÿ, îòîòîæíþâà-
ëàñÿ ç ìàò³ð’þ áîã³â Ðåºþ.
1166 Àâåðí – îçåðî â ³òàë³éñüê³é Êàìïàí³¿, ÿêå ðèìëÿíè ââàæàëè âîðîòàìè ó ï³äçåìíå öàðñòâî.
1184–1185 ...áàòüêà ³ ñèíà âîíî óáèëî... – Òåçåé áóâ âèíóâàòöåì çàãèáåë³ âëàñíîãî çåìíîãî
áàòüêà Åãåÿ, òîìó ùî, ïîâåðòàþ÷èñü ç Êðèòó ï³ñëÿ âáèâñòâà ̳íîòàâðà, íå çàì³íèâ ÷îðíå æàëîáíå
â³òðèëî íà á³ëå. Åãåé, âèð³øèâøè, ùî éîãî ñèí çàãèíóâ, êèíóâñÿ â ìîðå, íàçâàíå íà éîãî ÷åñòü Åãåéñü-
êèì.
1188 Ïðîêðóñò (òîé, ùî âèòÿãóº) – ïð³çâèñüêî ðîçá³éíèêà Äàìàñòà, ÿêèé ï³äãàíÿâ ïîäîðîæí³õ
â³äïîâ³äíî äî ðîçì³ð³â ëîæà (ïðîêðóñòîâå ëîæå), âêîðî÷óþ÷è ¿õ àáî âèòÿãóþ÷è çà äîïîìîãîþ ñîêèðè ³
ìîëîòêà. Áóâ óáèòèé Òåçåºì ó òàêèé ñàìèé ñïîñ³á.
1189 Ñèí³ä – ðîçá³éíèê, ÿêèé æèâ íà Êîð³íôñüêîìó ïåðåøèéêó: ðîçðèâàâ ñâî¿õ áðàíö³â íàâï³ë,
ïðèâ’ÿçóþ÷è ì³æ äâîõ ç³ãíóòèõ ñîñåí. Óáèòèé Òåçåºì ó òàêèé ñàìèé ñïîñ³á.
1190 Äâîâèäèé êðèòñüêèé áèê – ̳íîòàâð, íàï³âáèê-íàï³âëþäèíà.
1191 Äåäàë³â ä³ì – ëàá³ðèíò, ïîáóäîâàíèé Äåäàëîì äëÿ ̳íîòàâðà.
1222 Òåíàð – ìèñ íà ï³âäí³ Ïåëîïîííåñó, âîðîòà äî ï³äçåìíîãî öàðñòâà, çà â³ðóâàííÿìè ãðåê³â.
1226 Ïðîòåé – ìîðñüêå áîæåñòâî, çäàòíå çì³íþâàòè çîâí³øí³ñòü.
1233 Íåìຠ÷åòâåðòîãî ñâ³òó... – òîáòî ñâ³ò ïîä³ëåíèé ì³æ Þï³òåðîì, Íåïòóíîì ³ ijòîì.
1250 Ëèõîä³éí³ ò³í³...– Òåçåé ïåðåðàõîâóº ãð³øíèê³â, ÿê³ òåðïëÿòü ó ï³äçåìíîìó öàðñòâ³ ÷èñ-
ëåíí³ ìóêè.
1251 ...ñòàðöÿ Åîë³äà...– êîð³íôñüêîãî öàðÿ Ñèç³ôà, ñèíà Åîëà, ì³ô³÷íîãî ðîäîíà÷àëüíèêà
ãðåöüêîãî ïëåìåí³ åîë³éö³â.
1253 ... íåõàé ìàíèòü âîëîãà ³ â³ä âóñò ò³êàº... – Ãåðîé îäíîãî ç ïîïóëÿðíèõ ì³ô³â Òàíòàë ñòî-
ÿâ ó ï³äçåìíîìó öàðñòâ³ ïî øèþ ó âîä³, íàä éîãî ãîëîâîþ çâèñàëè ç äåðåâ ïëîäè; â³í ñòðàæäàâ â³ä
ñïðàãè ³ ãîëîäó, ïðîòå êîëè çáèðàâñÿ çðîáèòè êîâòîê, âîäà â³äñòóïàëà, êîëè òÿãíóâñÿ äî ã³ëêè, âîíà
ï³äíîñèëàñÿ âãîðó.
1254 Ò³ò³é – âåëåòåíü, ÿêèé íàìàãàâñÿ ñèëîþ îâîëîä³òè áîãèíåþ Ëîòîíîþ (˺òî).  ï³äçåìíî-
ìó öàðñòâ³ ëåæàâ ðîçïðîñòåðòèé íà çåìë³ ³ äâà êîðøàêè ïîñò³éíî òåðçàëè éîãî ïå÷³íêó.
1256 Ïèð³ôîÿ... áàòüêî – ²êñ³îí, öàð ëàï³ô³â, ÿêèé çàç³õíóâ íà ÷åñòü Þíîíè ³ áóâ ïîêàðàíèé: ó
ï³äçåìíîìó öàðñòâ³ éîãî ïðèêóâàëè äî âîãíåííîãî êîëåñà, ÿêå ïîñò³éíî îáåðòàëîñÿ.
1272–1273 ...áàòüêà ïðèêëèêàâ ÿ – Íåïòóíà, ÿêèé ó òàêèé ñïîñ³á çãóáèâ ñâîãî îíóêà ²ïïîë³òà.
Âèêëàäåíî çà âèäàííÿì: Ñåíåêà. Òðàãåäèè. – Ì.:
Èñêóññòâî, 1991. – 496 ñ. (Àíòè÷. äðàìàòóðãèÿ. Ðèì).
Ïåð. ç ðîñ. óïîðÿäíèê³â.
884
Àíòè÷íà ë³òåðàòóðà. Ãðåö³ÿ. Ðèì
ÔÅÄÐ
(áë. 15 ð. äî í.å. – áë. 70 ð. í. å.)
Ðèìñüêèé áàéêàð, êîëèøí³é ðàá, ÿêîãî Àâãóñò â³äïóñòèâ íà âîëþ. ˳òåðàòóðíó
ä³ÿëüí³ñòü ðîçïî÷àâ ïåðåêàçóâàííÿì ëàòèíîþ áàéîê Åçîïà, çàâäÿêè ÷îìó áàéêà, ÿê
ñàìîñò³éíèé æàíð, ïî÷àëà ôóíêö³îíóâàòè â ðèìñüê³é ë³òåðàòóð³. Çáåðåãëîñÿ 134 áàéêè
Ôåäðà, ùî óêëàëè ï'ÿòü êíèæîê "Åçîïîâèõ áàéîê". Ïî÷àâøè ç àäàïòàö³¿ Åçîïîâèõ áàéîê,
Ôåäð ïåðåéøîâ äî ñòâîðåííÿ âëàñíèõ îðèã³íàëüíèõ òâîð³â, â ÿêèõ àêöåíòóâàëîñü
ìîðàë³ñòè÷íå íà÷àëî. Òâîð÷³ñòü Ôåäðà ìàëà ñèëüíèé âïëèâ íà ä³ÿëüí³ñòü áàéêàð³â
íîâîãî ÷àñó: Ëàôîíòåíà, Ãåëëåðòà, Ëåññ³íãà.  Óêðà¿í³ äî ñþæåò³â éîãî áàéîê
çâåðòàëèñü Ã.Ñêîâîðîäà, ª.Ãðåá³íêà, Ë.Ãë³áîâ, ².Ôðàíêî.
ÁÀÉÊÈ
ÊÍÈÃÀ ÏÅÐØÀ
Ïðîëîã
Ïîåò Åçîï áàéêè ö³ ïîâèãàäóâàâ,
À ÿ ëèøå ó øåñòèñòîïí³ â³ðø³ âêëàâ.
Ïîäâ³éíà êîðèñòü ç êíèæêè: ³ ñì³øèòü âîíà,
² ó÷èòü æèòè ìóäðîþ ïîðàäîþ.
Êîëè æ çàõî÷å õòîñü ìåí³ çàêèíóòè,
Ùî çâ³ð³ ³ äåðåâà ðîçìîâëÿþòü òóò,
Õàé çíàº, ùî áåç æàðòó íå áóâà áàéîê.
2. Ïðî Æàá, ùî ïðîñèëè ñîá³ öàðÿ
Êîëè â Àô³íàõ êâ³òëà äåìîêðàò³ÿ,
Ëþäåé áåçìåæíà âîëÿ ç ðîçóìó çâåëà
² äàâíÿ ñòðèìàí³ñòü áóëà çàíåäáàíà.
Óçäð³âøè ÷âàðè ïîì³æ ãðîìàäÿíàìè,
Çàáðàâ ó ì³ñò³ âëàäó ϳç³ñòðàò, òèðàí.
À ÿê àô³íö³ ñòàëè äîëþ ïðîêëèíàòü
² íà íåâîëþ ñêàðæèòèñü (õî÷ áóâ òèðàí
Íå çëèé, òà âñå íåçâè÷íå – çàâñ³ãäè òÿæêå!),
Òàêó ¿ì áàéêó ðîçïîâ³â ïîåò Åçîï:
Îäíîãî ðàçó Æàáè ó Þï³òåðà
Ïðîñèëè ãàëàñëèâî ³ ñîá³ öàðÿ,
ßêèé çóì³â áè ¿õ ïðèáîðêàòü ñèëîþ.
885
Федр
² Ãðîìîâåðæåöü æàðòîìà ïîæáóðèâ ¿ì
Îöóïîê äåðåâà, ùî, â òâàíü øóáîâñíóâøè,
Òàê áîÿçêèõ ïåðåëÿêàâ, ùî çíèêëè âðàç.
Òà îñü îäíà ç íèõ ãîëîâó âèñîâóº
Òèõåíüêî ³ç áàãíà ³ êëè÷å ³íøèõ Æàá
²òè öàðÿ õóò÷³øå ðîçäèâëÿòèñÿ.
Äå é ñòðàõ ïîä³âñÿ â ïîëîõëèâèõ Æàá: ãóðòîì
Ïëèâóòü ³ ë³çóòü íà êîëîäó ñì³ëèâî.
À ÿê ñïàñêóäèëè éîãî, âçÿëèñÿ çíîâ
Ïðîñèòè ³íøîãî öàðÿ â Þï³òåðà,
Áî äàíèé ¿ì ðàí³øå – äîâáíÿ äîâáíåþ.
² áîã æîðñòîêó óäðó íåòÿìêèì ïîñëàâ,
ßêà ¿õ ïîîäèíö³ ñòàëà íèùèòè.
Áëàãàòè ñë³çíî Æàáè ïî÷àëè òîä³
Þï³òåðà, ùîá ó íåùàñò³ ïîì³÷ äàâ –
Íå ïîçáàâëÿâ ïðèíàéìí³ ¿õ æèòòÿ.
À â³í: “Çà òå, ùî íå ñõîò³ëè äîáðîãî öàðÿ,
Âè çëîãî ìàºòå!”
Íàóêà, ëþäè, âàì:
Òåðï³òü öå çëî, áî ïðèéäå ã³ðøå ó ñòî êðàò!
4. Ïðî ñîáà÷ó çàæåðëèâ³ñòü
ßêîñü Ñîáàêà ç ì’ÿñîì ÷åðåç ð³÷êó ïëèâ
² ðàïòîì îäñâ³ò ó âîä³ ïîáà÷èâ ñâ³é,
Àëå ïîäóìàâ, ùî òî ³íøèé Ïåñ ïëèâå,
² çäîáè÷ â íüîãî âèð³øèâ çàáðàòü. Ïðîòå
³äêðèâøè ðîòà, âìèòü ïîçáóâñÿ â³í ñâîãî
² áàæàíîãî îñÿãíóòè òåæ íå ì³ã.
Õòî çàç³õຠíà ÷óæå, ñâîº âòðà÷à.
7. Ëèñèöÿ ³ òðàãåä³éíà ìàñêà
Ëèñèöÿ ìîâèòü, ìàñêó ðîçãëÿäàþ÷è:
“Òàêà êðàñóíÿ, à áðàêóº ìîçêó ¿é!”
Öå ñêàçàíî äëÿ òèõ, êîìó ³ ñëàâó, é ÷åñòü
Äàðóº äîëÿ, – íå äຠëèø ðîçóìó.
8. Âîâê òà Æóðàâåëü
Õòî âäÿ÷íîñò³ ÷åêຠâ³ä íåã³äíèêà,
Òîé äâ³÷³ õèáèòü: ïîòóðຠçëîìó – ðàç,
Ïî-äðóãå – òðàòèòü ÷àñ ³ ìàðíî òðóäèòüñÿ.
Çàñòðÿãëà ê³ñòêà â ïàù³ âîâ÷³é; â³í,
³ä áîëþ âèþ÷è, ñòàâ êîæíîãî áëàãàòü,
Àáè çà ùåäðó íàãîðîäó âèòÿã õòîñü.
Íàðåøò³ âçÿâñÿ çà öþ ñïðàâó Æóðàâåëü.
886
Àíòè÷íà ë³òåðàòóðà. Ãðåö³ÿ. Ðèì
 ñòðàøíó ïàùåêó ãîëîâó çàñóíóâøè,
³í ê³ñòêó, ùî ñòèð÷àëà â ãîðë³, âèòÿãíóâ
² âèìàãàòè äÿêè ñòàâ ó ѳðîãî.
À òîé: “Æèâèì ç ì ïàù³ âèáðàâñÿ,
Òà ùå é ïëàòíþ äàâàé òîá³, íåâäÿ÷íîìó?!”
14. Øâåöü-ë³êàð
Íåâì³ëèé øâåöü, â³ä çëèäí³â óò³êàþ÷è,
Íà ÷óæèíó ïîäàâñÿ ³ ñòàâ ë³êàðåì.
Ïðîäàþ÷è âñ³ëÿê³ òðàâè, í³áèòî
Ïðîòèîòðóéíå ç³ëëÿ, â³í ïðîñëàâèâñÿ.
Òàì ÷àñîì òÿæêî çàíåäóæàâ ñèí öàðÿ,
² äî ïàëàöó ë³êàðÿ ïîêëèêàíî.
Öàð õî÷å éîãî âïðàâí³ñòü ïåðåâ³ðèòè
É âîäè ó êåëèõ íàëèâàº, âäàþ÷è,
Ùî çì³øóº îòðóòó ç ÷óäî-ë³êàìè,
À ïîò³ì ïðîïîíóº âñå öå âèïèòè.
Øàõðàé, çëÿêàâøèñü ñìåðò³ íåìèíó÷î¿,
dzçíàâñÿ, ùî ó ë³êàõ íåòÿìóùèé â³í,
À âñëàâèâñÿ ëèø ÷åðåç ãëóïîòó ëþäñüêó.
Òîä³, ç³áðàâøè âñ³õ íà çáîðè, öàð ñêàçàâ:
“ßê³ æ âè, ãðîìàäÿíè, íåðîçâàæëèâ³,
Âè äîâ³ðÿëè ñâî¿ ãîëîâè òîìó,
Êîìó ðàí³øå é í³ã íå äîâ³ðÿâ í³õòî!”
Ñòîñóºòüñÿ óñå öå íåîáà÷íèõ òèõ,
Êîãî íåã³äíèêè âèêîðèñòîâóþòü.
15. Îñåë äî ñòàðîãî Ïàñòóõà
Õòî º ïðè âëàä³, á³äíîìó îäíàêîâî;
̳íÿºòüñÿ ñàìå ³ì’ÿ ãîñïîäàðÿ,
À ³íøå âñå áåç çì³íè çàëèøàºòüñÿ.
Îñëà íà ìîð³æêó ïàñ ïîëîõëèâèé ä³ä.
Íåæäàíèì êðèêîì çëî䳿â íàëÿêàíèé,
³í ñòàâ Îñëîâ³ ðàäèòè âò³êàòü ìåðù³é.
Íà öå ëåäà÷èé: “Òè, íàïåâíî, äóìàºø,
Ùî ò³ íà ìåíå á³ëüø³ ïîêëàäóòü ñàêâè?”
Ïàñòóõ: “Òà í³!” – “Äëÿ ìåíå, îòæå, áàéäóæå,
Êîìó ñëóæèòè, äîêè ÿ âàíòàæ íåñó”.
26. Ëèñ òà Ëåëåêà
ͳêîìó çëà íå òðåáà ó÷èíÿòè, áî,
ßê ìîâèòü áàéêà, ïî çàñëóç³ ìàòèìåø.
Ëåëåêó ïåðøèì, êàæóòü, çàïðîñèâ ó ä³ì
Äî ñåáå Ëèñ-îáëóäíèê, é ãîñòåâ³ ïîäàâ
887
Федр
гäêî¿ þøêè íà òàð³ëö³ ç ìàðìóðó.
Òà ñêóøòóâàòè ã³ñòü ¿¿ í³ÿê íå çì³ã.
Òîä³ ïîêëèêàâ Ëèñà ïòàõ, ³ â ãëå÷èêó
Íà¿äîê äàâ. Ëþáåíüêî ñàì ñìàêóþ÷è,
Âæå â³í äðàæíèâ òåïåð Ðóäîãî ¿æåþ.
Óçäð³âøè çäàëåêó, ÿê ñëèíó Ëèñ êîâòà,
Ïòàõ ïåðåë³òíèé ìîâèâ (ùîá ïî÷óëè é ìè):
“Õàé ïîòåðïຠé òîé, õòî ïðèêëàä ïîäດ.
30. Æàáè, íàëÿêàí³ á³éêîþ Áóãà¿â
Á³äà ïðîñòîëþäó, ÿê ìîæí³ ÷óáëÿòüñÿ.
Ñêàçàëà Æàáà, âçäð³âøè á³éêó Áóãà¿â:
“Îé ëèøåíüêî, ïðîïàëè æ ìè, íåùàñí³¿!”
À äðóãà çàïèòàëà: “×îì òè òàê êðè÷èø? –
Àäæå ò³ Áóãà¿ çà ïåðø³ñòü â ÷åðåä³
Çìàãàþòüñÿ é äàëåêî â³ä áîë³ò æèâóòü.
Äî íàñ íåìà ¿ì ä³ëà, â íèõ ñâîº æèòòÿ!”
“Àëå æ, – çíîâ ïåðøà, – ïåðåìîæåíèé âò³êà
²ç ÷åðåäè ñþäè, ó ãëóøèíó áîë³ò,
² ãðóáèìè íîãàìè íàñ ðîç÷àâëþº.
Òîé øàë íåñå á³äó é íà íàø³ ãîëîâè!..”
Ïåðåêëàä Â.Ëèòâèíîâà
ÊÍÈÃÀ ÄÐÓÃÀ
Ïðîëîã (1)
Áàéêàðñüêå ïëåì’ÿ ïîëþáëÿº ïðèêëàäè.
ªäèíà â áàéêè º ìåòà é ïðèçíà÷åííÿ –
Ïîãàí³ ñìåðòíèõ âèïðàâëÿòè çâè÷à¿
² çàêëèêàòè ëþä äî ñïðàâåäëèâîñò³.
Õî÷à íåð³äêî é æàðòîìà òóò ìîâèòüñÿ,
Ïðîòå ñåðéîçíà äóìêà â æàðò³ ñõîâàíà,
² öå íàéá³ëüøå óñ³ìà ö³íóºòüñÿ.
ß íåîäì³ííî çáåðåæó Åçîï³â äóõ,
À ùîñü êîëè â³ä ñåáå ³ äîäàì íàðàç,
Òàê öå äëÿ òîãî, ùîá áóëî ö³êàâ³øå.
Ïðèéìè é ìîº, ÷èòà÷ó, äîáðîçè÷ëèâî –
² â íàãîðîäó ñòèñë³ñòü äóìêè ìàòèìåø.
Áàãàòîñë³âíà ïîõâàëà òîãî íå çíà,
×îìó íàñòèðëèâèõ â³äãîíÿòü ëþäè ãåòü,
³ääàâøè íàãîðîäó íàéñêðîìí³øîìó.
Ïåðåêëàä Â.Ëèòâèíîâà
888
Àíòè÷íà ë³òåðàòóðà. Ãðåö³ÿ. Ðèì
(2)
 Åçîïà â÷³òüñÿ äîáð³ ëþäè
Äëÿ òîãî áàéêà øòðèêà ï³ä ðåáðî.
Ùîá âèïðàâëÿòü ëþäñüê³ çàáëóäè
² ïîõâàëÿòü êðàñó é äîáðî.
Õî÷ ðîçïîâ³äü êîðîòêà é æàðò³âëèâà,
Ìåòà ¿¿ ÿñíà é ïðàâäèâà.
Âàæëèâèé çì³ñò, íå ïð³çâèùå ìèòöÿ.
Åçîï³â äóõ ÿ â áàéö³ çáåð³ãàþ,
Êîëè é äîäàì ñâ ãð³õà íå ìàþ:
Æèòòÿ íå âèêðèâëÿ ïåðî òâîðöÿ.
Ïðèéìè ëàñêàâèì ñåðöåì íàñ, ÷èòà÷ó!
Êîðîòê³ñòþ òîá³ â³ääÿ÷ó.
Ïåðåñï³â Ì.Ãîäîâàíöÿ
2. Ïðî ÷îëîâ³êà òà äâîõ éîãî êîõàíîê
×îëîâ³ê³â ñâî¿õ ÷è ïîëþáîâíèê³â
Ƴíêè äåðóòü îäíàêîâî. Îñü ïðèêëàä âàì:
Ïîâîäæåííÿì äîëàäíèì â³ê õîâàþ÷è,
Ñòàðà ìóæ÷èíó ïîêîõàëà. À éîìó
Çàïîëîíèëà ñåðöå þíà ä³â÷èíà.
Ƴíêè, àáè õî÷ âèäîì ç íèì çð³âíÿòèñÿ,
Ïî âîëîñèí³ ðâàëè â íüîãî ðàç ó ðàç.
Òàê, ïåñòîùàì îáîõ æ³íîê äîâ³ðèâøèñü,
Íàðåøò³ ãîëîìîçèì ñòàâ, áî ä³â÷èíà
Âñå ñèâå âèñêóáëà, à ñòàðøà – ÷îðíå âñå.
3. Åçîï ïðî íåã³äíèê³â
Ðàç íåçíàéîìåöü, ëþòèì Ïñîì ïîêóñàíèé,
Ùå é õë³áà êèíóâ éîìó øìàò, âìî÷èâøè â êðîâ,
Áî ÷óâ, – öå ïîìàãຠçàæèâàííþ ðàí.
Éîìó Åçîï: “Îé, íå ðîáè òàê íà âèäó
Ó ³íøèõ Ïñ³â, áî ïîæåðóòü íàñ âñ³õ æèâöåì,
Óçäð³âøè, ÿê âèíàãîðîäæóºòüñÿ çëî!”
³ä óñï³õó çëî÷èíö³ ëèø çóõâàë³ø³!
ÊÍÈÃÀ ÒÐÅÒß
Ïðîëîã
ßêùî, Åâò³õå, ïðî÷èòàòü íàäóìàºø
Ìî¿ áàéêè, òî ïåðøå íàá³ê â³äêëàäè
Óñ³ ä³ëà, ùîá ñèëó â³ðøà çì³ã â³ä÷óòü.
889
Федр
Òè ñêàæåø: “Ùî ìåí³ òàëàíò òâ³é òà áàéêè!
Äàðåìíî ò³ëüêè çãàþ ÷àñ, ÷èòàþ÷è”.
 òàêîìó âèïàäêó ³ â ðóêè íå áåðè
Òîãî, íà ùî íå õî÷åø íàâ³òü ãëÿíóòè.
À, ìîæå, ñêàæåø: “Íàä³éäóòü ñâÿòêîâ³ äí³ –
Äîçâ³ëëÿ ñïîíóêóº ïî÷èòàòè ¿õ”...
Òà ùî äëÿ òåáå, ìàáóòü, â³ðøèêè ìî¿?!
Òè êðàùå ïî õàçÿéñòâó ïîòóðáóºøñÿ,
Ïîãîìîíèø ³ç äðóçÿìè, ç äðóæèíîþ
² ò³ëó, ³ äóø³ äàñè ñïî÷èíóòè,
Ùîá ñèë íîâèõ íàáðàòèñÿ íà äàëüø³ äí³.
À ÿê äî Ìóç ó õðàì ñòóïèòü íàâàæèøñÿ,
Òî çâè÷íèé ÷èí æèòòÿ òîä³ çì³íè!
Ðîäèâñÿ ÿ íà ñõèëàõ ϳåð³éñüêèõ ã³ð,
Äå Ìíåìîç³íà âëàäíîìó Þï³òåðó
Çðîäèëà ö³ëèé õîð ³ç äåâ’ÿòè ìèñòåöòâ.
Íàðîäæåíèé ñëèâå ó øêîë³, çàâæäè ÿ
Ó ãëèáèí³ äóø³ áàãàòñòâîì íåõòóâàâ;
ß íà âèçíàííÿ âñå ñâîº æèòòÿ ÷åêàâ,
Ïðîòå ïðàâäèâîãî ³ äîñ³ íå çäîáóâ.
Íó ÿê, ïîâ³äàé, äîãîäèòü áàãàòîìó,
Êîòðèé íàáóòîê ëþáèòü ëèø ïðèìíîæóâàòü,
ßêîìó ãðîø³ é çîëîòî – ïîíàä óñå?!
“Õàé áóäå òå, ùî áóäå!” – ÿê êàçàâ ѳíîí,
Äî Äàðäàí³éñüêîãî öàðÿ ïðèâåäåíèé;
Ïî÷íó ÿ òðåòþ êíèãó íà Åçîï³â ëàä,
Íà çíàê ïîâàãè ïðèñâÿòèâøè âñþ òîá³.
ßê ïðî÷èòàºø – áóäó ðàäèé, à ÿê í³ –
Ïðèíàéìí³ õàé íàùàäêè íåþ ò³øàòüñÿ.
À íèí³ ðîçïîâ³ì, çâ³äê³ëü áàéêè âçÿëèñü:
Ðàáè, ùî íå ìîãëè í³ÿê íàâàæèòèñü
³äâåðòî ãîâîðèòè òå, ùî äóìàþòü,
Ïðèõîâóâàëè âëàñí³ ïî÷óòòÿ â áàéêàõ,
Âèñì³þþ÷è â íèõ ñâî¿õ ãíîáèòåë³â.
ß öþ ñòåæèíó òðîõè äàë³ ïðîòîïòàâ,
Äîäàâøè ³ ñâîãî äî òîãî, ùî áóëî,
Áî é ñàì äîâîë³ ãîðÿ ó æèòò³ ñüîðáíóâ.
ßêáè áóâ ³íøèé çâèíóâà÷, à íå Ñåÿí,
² ñâ³äîê ³íøèé áóâ, ³ ³íøèé áóâ ñóääÿ,
Òî, ìîæå á, ³ çìèðèâñÿ ÿ ç ïîêàðîþ,
² íå òóæèâ áè òàê, ÿê íèí³ öå ðîáëþ!..
Íó, à ÿêùî çàíàäòî ï³äîçð³ëèé õòîñü
Óñ³ ò³ âàäè ÿê ñâî¿ ñïðèéìàòèìå,
³í öèì ëèøå íå÷èñòó ñîâ³ñòü âèÿâèòü.
Òà íàâ³òü ³ éîãî ïðîøó ïðîáà÷èòè,
890
Àíòè÷íà ë³òåðàòóðà. Ãðåö³ÿ. Ðèì