Львів. Leopolis. Lwow. Lemberg. Genius Loci

Подождите немного. Документ загружается.

"

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

PERINCLITI

SENATUS LEOPOLIENSIS NOBILISSIMIS

VIRIIS DOMINIS CONSULIBUS

Iniuriam gravem precalaro nomini vestro

infligeret, quicunque Leopolim, cuius potior pars

estis, amplioribus laudibus cumulandam censerel,

supra quam ab universa Polonia laudes accepit,

postquam ornamentum tutamentumque terrarum

Russiae ore totius regni pronuntiata est. Quo uno

acroamate quid amplius ad famam eius fingi aut

illustrius ad gloriam dei a quopiam poterit, cum

omnes omnium panegyres in se complectatur? Non

negaverim plerasque externarum urbium lata

admodum agnomina indita habere, in iisque sibi

applaudere. Etiamnum Romam caput mundi, orbis

magistram, Antiochiam theopolim, Damascum

oculum orientis, Panormum hortum Siciliae,

Turingiam lumen Germaniae, Hiberniam patriam

sanctorum, Antverpiam occellum urbium, Latii

lumen Florentiam, maris reginam Venetiam

nominari audimus.Verum huiusmodi adulteria

vocamina e cerebro fabulosi poëtae aut logodaedali

rhetoris promanasse nemo infitiari potest, quorum

vernantia ingenia elegantiis factitiorum verborum

potissimum solet scatere. At Leopolim, non

domestici praeconis clogio aut professoria scriptoris

ÍÀÉØËßÕÅÒÍ²ØÈÌ

ÌÓÆÀÌ, ÏÀÍÀÌ ÐÀÄÍÈÌ

ÑÅÍÀÒÓ ËÜÂ²ÂÑÜÊÎÃÎ

Âåëèêó ïðèêð³ñòü çàâäàâ áè óñëàâëåíîìó

³ìåí³ âàøîìó, ÿêùî á íàéîáøèðí³øèìè ïîõâàëà-

ìè , ùî íàäõîäÿòü ç ö³ëî¿ Ïîëüù³, íå îö³íèâ Ëüâ³â,

÷èºþ âèçíà÷íîþ ÷àñòèíîþ âè º, ÿêèé âóñòàìè

ö³ëîãî êîðîë³âñòâà ïðîãîëîøåíèé ïðèêðàñîþ

³ çàõèñòîì ðóñüêèõ çåìåëü. ×è ö³ºþ îäí³ºþ ðîç-

ïîâ³ääþ ùå á³ëüøå äî ñëàâè éîãî äîëó÷èòèñÿ, ÷è

ùå ÿñêðàâ³øå, äå ò³ëüêè ìîæíà, ãîâîðèòè ïðî ñëà-

âó, áî æ ïåðåïîâíåíî óñå ïàíåã³ðèêàìè? Íå çàïå-

ðå÷óâàâ áè îïëåñêè âñåçàãàëüíî â³äîìèì ³ìåíàì

á³ëüøîñò³ èíøèõ ì³ñò, áî Ðèì ñòîëèöåþ ìèðó,

â÷èòåëåì ñâ³òó, Àíò³îõ³þ áîãîëþáèâîþ, Äàìàñê

îêîì ñõîäó, Ïàíîðì³é æèòíèöåþ Ñèöèë³¿, Òþð³í-

ã³þ ñâ³òëîì Ãåðìàí³¿, Ã³áåðí³þ áàòüê³âùèíîþ

ñâÿòèõ, Àíòâåðïåí ïåðëèíîþ ì³ñò, Ôëîðåíö³þ

ñâ³òî÷åì Ëàö³þ, Âåíåö³þ öàðèöåþ ìîðÿ íàñì³ëþº-

ìîñÿ íàçèâàòè. Ä³éñíî, òàê³ ñôàëüøîâàí³ íàéìå-

íóâàííÿ í³õòî íå ìîæå çàïåðå÷óâàòè, áî æ âîíè

ïðîëèëèñÿ ç ãîëîâè êàçêîâîãî ïîåòà ÷è ïðèìõ-

ëèâîãî ðèòîðà, ÷è¿ ìîëîä³ òàëàíòè, ïåðåâàæíî,

íàéá³ëüøå ðÿñí³þòü âèøóêàíîñòÿìè çâè÷àéíèõ

ñë³â. À Ëüâ³â, íå ó êîðîòêîìó âèñëîâ³ äîìîðîùå-

íîãî ïðîâîçâ³ñíèêà àáî ìîâîþ â÷èòåëÿ ðèòîðè-

êè, ïðèõîâàíîãî àâòîðà, àëå ó ïóáë³÷íèõ âèñëîâ-

ëþâàííÿõ íàéîáøèðí³øèõ ñòàí³â êîðîë³âñòâà íà-

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

umbratici lingua, sed publico amplissimorum

ordinum regni oraculo decus et munimen Russiae

appellatam, maiore testimonio et praeconio non

indigere vel ipsa invidia fatebitur. Plamarium

siquidem est virum magni nominis encomiasten

habere, quid totam illamque liberam rempublicam,

cuius gloria caelos ascendit? Proinde neque ego

tantae dignationi de meo quidquam affingere

praesumpsi; comitiis tantummodo centuriatis

plausum. Leoni autem vestro, in sole Sarmatico

hospitanti, pompam face historiali addere statui,

quamvis hanc quoque facem

solus amor patriae ratione valetior omni

subdiderit mihi, ut in recensendis rebus

domesticis facundia cuivis, in pervestigandis autem

diligentia nemini cederem, hocque tenue vectigal,

natali meo debitum, ad sanctius aerarium vestrum

deferrem. Ut enim, quae res est, eloquar, magnam

partem mei, maiorem litteraturae, si quae mihi

inest, Leopolis sibi vindicat, cuius appetentiam

adhuc in schola uteri materni infanti insevit, cum

primo lacte sub magistrio patris puero instillavit,

tota denique vita ipsa cariorem redditit.

Nec dubium senatus vester regnum supra

Minervam meam adii, ex quo multiplex ingenium

eius iniecta, ut verbis Senecae utar, manu e caeno

plebeio extraxit, neve amplius intra vulgus pateret,

calamo particio per septem viros suos, excelsos

çâàíî ïðèêðàñîþ ³ îïëîòîì Ðóñ³, ³ á³ëüøîãî

ñâ³ä÷åííÿ ³ ïðîñëàâëåííÿ íå ïîòðåáóº íàâ³òü ñàìà

çàçäð³ñòü. Äå æ âçÿòè õâàëó äëÿ ìóæà âåëèêîãî

³ìåí³, óâ³í÷àíîãî ïàëüìàìè, ùî ñëàâó òî¿ ö³ëî¿

â³ëüíî¿ äåðæàâè ï³äíåñå äî íåáåñ? Êð³ì öüîãî,

ÿ íå íàñì³ëþâàâñÿ äî òàêî¿ ã³äíîñò³ ùîñü â³ä ñåáå

äîäàòè; ò³ëüêè îïëåñêè òàêîìó ïèøíîìó ç³áðàí-

íþ, à ëåâîâ³ âàøîìó, ÿêèé îñåëèâñÿ ï³ä ñàðìàòñü-

êèì ñîíöåì, ÿ âèð³øèâ äîäàòè ïèøíîñò³ ³ñòîðè÷-

íèì ôàêåëîì, õî÷à öåé ôàêåë

ò³ëüêè ëþáîâ äî â³ò÷èçíè ñèëüí³øà çà

âñÿê³ ï³äñòàâè

ïåðåäàëà ìåí³, ùîá ó ïåðåïîâ³äàíí³ äî-

ìàøí³õ ñïðàâ áóäü-êîìó (ìîæíà ïîñòóïèòèñÿ)

êðàñíîìîâñòâîì, àëå ó ðåòåëüíèõ äîñë³äæåííÿõ

í³êîìó íå ïîñòóïàâñÿ ñòàðàíí³ñòþ, ³ öþ íåçíà÷íó

äàíèíó, íàëåæíó ìî¿é áàòüê³âùèí³, ïîâåðíóâ ÿ äî

ñâÿùåííî¿ âàøî¿ ñêàðáíèö³. Áî æ íàâ³òü Ëüâ³â ñàì

âèìàãàº ñêàçàòè, ÿê ñïðàâè ìàþòüñÿ, âåëèê³ ùîäî

ìîº¿ ó÷àñò³, á³ëüø³ ùîäî îñâ³÷åíîñò³, ÿêùî ÿêóñü

ìàþ, ïðàãíåííÿ äî ÿêî¿ äîíèí³ â øêîë³ ëîíà ìà-

òåðèíñüêîãî äèòèí³ ïðèùåïëåíî, ç ìîëîêîì ìà-

òåðèíñüêèì ï³ä ïðîâîäîì áàòüêà õëîïöåâ³ âëè-

òî, íàðåøò³ ïðîòÿãîì ö³ëîãî æèòòÿ çðîáëåíî íàé-

äîðîæ÷èìè.

Áåç ñóìí³âó, ñåíàò âàø ñòàâèâ âëàäó ïîçà

ìîþ Ì³íåðâó, çâ³äêè é ïîõîäÿòü ¿¿ íàé÷èñëåíí³ø³

òàëàíòè , áî, êîðèñòóþ÷èñü ñëîâàìè Ñåíåêè, ïëå-

áåÿ ðóêîþ ç íå÷èñòîò âèòÿãíóâ, ³ ùîá á³ëüøå íå

ïîøèðþâàâñÿ ñåðåä ïðîñòîãî ëþäó, ïåðîì øëÿ-

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

meos, quorum nominibus gratus assurgo, supra

nidum gentilem evexit, eodemque calamo, fortuna

priore proscripta, fascibus consularibus Musas meas

suburbanas adscripsit. Tot igitur nominibus nomen

meum censui vestro obnoxium. Cumalia ratio

expugnendi haud suppeteret, illum ipsum calamum

a patribus vestris acceptum in patrios annales

strinxi, hos fasces urbanos fastis popularibus

submisi, ut scilicet patriam, quam mihi sors

nascendi dedit, neque per Livios Roxanos aeternam,

neque per augustos vestrates marmoream hucusque

factam, saltem e latericia litterariam, e Russica

Romanam pro virili mea facerem. Quia vero nemo

spernit artificem, nisi qui artem eius ignorat, vos

autem et litteras probe nostis et digna illis agentes

odisse non potestis, Leopolim quoque meam

litterariam una cum archtecto eius fraterna manu

excipite, in latericia longum, in litteraria aeternum

vivite!

õåòíèì çà äîïîìîãîþ ñåìè ìóæ³â ñâî¿õ, íà÷àëü-

íèê³â ìî¿õ, ïåðåä ³ìåíàìè ÿêèõ âäÿ÷íèé âñòàþ,

íàä ðîäîâèì ãí³çäîì âèð³ñ ³ òèì æå ïåðîì, ÿêèì

ïåðøà ùàñëèâà äîëÿ ï³äïèñàíà, â³äçíàêàì ðàºöü-

êèì Ìóç ìî¿õ ïåðåäì³ñüêèõ ïðèïèñàâ. Îòæå,

ñò³ëüêîì ³ìåíàì ³ìÿ ìîº âèð³øèâ âàøîìó ï³äêî-

ðèòè. Êîëè æ èíøèé ñïîñ³á â³ääÿ÷óâàííÿ íå

çîâñ³ì ï³äõîäèòü, òå ñàìå ïåðî, â³ä áàòüê³â âàøèõ

ïðèéíÿòå, äî áàòüê³âñüêèõ àííàë³â íàãîñòðèâ, ò³

ôàñö³¿ ì³ñüê³ õðîí³êàì íàðîäíèì ï³äêîðèâ, ùîá

áàòüê³âùèíó, ÿêó ìåí³ äîëÿ äàëà äëÿ íàðîäæåí-

íÿ, àí³ ë³â³éöÿìè äëÿ ðîêñàí³â â³êîïîìíîþ, àí³

ñâÿòèìè ïðåäêàìè âàøèìè äîòåïåð íå çðîáèâ ìàð-

ìóðîâîþ, àëå ç öåãëÿíî¿ ë³òåðàòóðíîþ, ç ðóñüêî¿

ðèìñüêîþ â ì³ðó ñèë ñâî¿õ çðîáèâ. Ä³éñíî îñê³ëü-

êè í³õòî íå íåõòóº ìèòöåì, õ³áà ùî íå çíàº éîãî

ìèñòåöòâà, âè æ áî ³ íàóêè äîáðå çíàºòå ³ òèõ, õòî

íèìè äîñòîéíî çàéìàºòüñÿ, íåíàâèä³òè íå ìîæå-

òå, Ëüâ³â òàêîæ ì³é ë³òåðàòóðíèé ðàçîì ç éîãî

àðõ³òåêòîðîì áðàòñüêîþ ðóêîþ ïðèéì³òü, ó öåã-

ëÿíîìó äîâãî, ó ë³òåðàòóðíîìó â³÷íî æèâ³òü!

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

IN STEMMA CIVITATIS LEOPOLIENSIS,

LEONEM ANTERIORIBUS PEDIBUS TRES

COLLES STELLA INSIGNITOS TENENTEM:

In caelo stellis, in terra montibus altis

Pulchrius atgue nihil grandius orbis habet.

Haec leo Roxanus quoniam gerit ambo trophaea,

Plus illi caelum nec dare terra potest.

Vitiferos montes inter monumenta triumphi

Pompeium loquitur fama tulisse ducem.

Sidera qui raperet caelo, vel rapta trophaeis

Adderet astra suis, nemo vel unus erat.

Soli Roxano montes stellamque leoni

Roma triumphatrix deditione dedit.

Iosephus Bartholomaeus Zimorowicz

ÍÀ ÃÅÐÁ Ì²ÑÒÀ ËÜÂÎÂÀ,

ËÅÂÀ, ßÊÈÉ ÏÅÐÅÄÍ²ÌÈ ËÀÏÀÌÈ ÒÐÈÌÀª ÒÐÈ

ÏÀÃÎÐÁÈ, Â²ÄÌ²×ÅÍ² Ç²ÐÊÎÞ:

Â³ä íåáåñíèõ ç³ðîê ³ â³ä ã³ð, ùî âèñîêî âåðøèíè ï³äíîñÿòü,

Íåìàº íà ñâ³ò³ í³÷îãî ìèë³ø, òà é íå òðåáà.

² ðóñüêîìó Ëüâîâó, ÿêèé öèõ äàð³â ìàº äîñèòü,

Í³÷îãî íå ìîæóòü âæå äàòè çåìëÿ àí³ íåáî.

Ì³æ òð³óìôàëüíèõ â³äçíàê ãîðè, ëîçîþ ïîêðèò³,

Ãíåÿ Ïîìïåÿ âîíè, êàæóòü, çðîáèëè âîæäåì.

Ç íåáà âõîïèâøè ç³ðêè, íåìîâáè çâè÷àéí³ òðîôå¿,

¯õ ðîçäàâàâ äëÿ ñâî¿õ  æîäåí ùå òàê íå ÷èíèâ.

Ò³ëüêè îäíîìó ðóñèíñüêîìó ëåâó ³ ãîðè, ³ ç³ðêó

Ðèì, òð³óìôóþ÷èé ñàì, í³áè äàíèíó â³ääàâ.

Éîçåô Áàðòîëîìåé Ç³ìîðîâè÷

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

ËÜÂ²Â ÐÓÑÜÊÈÉ

Òðè Ëüâîâà â îäíîìó ÿ â³äêðèâàþ:

1270. (Òóò ³ äàë³  ð³ê. Ïðèì. ðåä.) Ïåðøèé

ðóñüêèé, çàêëàäåíèé Ëåâîì, êíÿæè÷åì ðóñüêèì,

à ðàäøå ðîçïî÷àòèé, í³æ çáóäîâàíèé, ³ òîìó, ÿê

óñ³ òâîð³ííÿ äàâíèíè, áåçôîðìíèé, íåçóãàðíèé,

ãðóáèé, á³ëüøå äî â³éñüêîâèõ óêð³ïëåíü, í³æ äî

ì³ñòà, ïîä³áíèé, ñïî÷àòêó Ëüâèãîðîäîì íàçâàíèé.

1340. Äðóãèé í³ìåöüêèé, ïðèéíÿòèé ðàí³-

øå â³ä ðóñèí³â Êàçèìèðîì Âåëèêèì ï³ñëÿ êàï³-

òóëÿö³¿, ÿê óñ³ ñâ³ä÷àòü, î÷èùåíèé ïîëüñüêèì ïî-

ëóìÿì, çì³íåíèé íà êðàùå êàìÿíèìè ìóðàìè,

ñàêñîíñüêèìè ïðàâàìè, òåâòîíñüêîþ çàëîãîþ,

íàçâàíèé Ëåìáóðãîì.

1551. Òðåò³é, ùî ñòàâ ï³ñëÿ äâîõ ïîïå-

ðåäí³õ ïîëüñüêèì, ÿêèì ³ äî ñüîãîäí³ çàëèøàºòü-

ñÿ. Ïåðâ³ñí³ æèòåë³, ùî çã³äíî ç ì³ñöåâèìè çâè-

÷àÿìè äðóæèí áðàëè ñåðåä ëÿøñüêèõ ä³â÷àò, ïî-

ñòóïîâî ïåðåðîäæóâàëèñÿ, áî çíèêëè ÷óæ³ çâè-

÷à¿ ïîòèõåíüêó, ³ çì³íèëàñÿ íàðîäíà êóëüòóðà,

³ ì³ñöåâà ìîâà çàïàíóâàëà íàä ÷óæîþ.

Íåõàé õòîñü äèâóºòüñÿ ñò³ëüêîì îáëè÷÷ÿì

îäíîãî ì³ñòà, àäæå ³ ëþäè, ³ ¿õ öàðñòâà ìàþòü ñâî¿

÷åðåäóâàííÿ, îáåðòàííÿ ³ ïàä³ííÿ. Îñü Ðèì, â³÷íå

ì³ñòî, â³ä ÿêîãî, êð³ì äðåâíüîãî ³ìåí³, í³÷îãî èí-

øîãî íå çàëèøèëîñÿ, àáî, ÿê ãîâîðèòü ïàíîðì³-

òàíñüêèé ïîåò:

Íåïåðåìîæåíèé Ðèì ³ çíèùåíèé º ïåðåìîæöåì.

Îòæå, ïîâåðòàþñÿ äî Ëüâîâà, íàçâàíîãî

ìíîþ òðèãîðîääÿì, ³ óñå, äîñòîéíå çíàííÿ ïðî

êîæåí ç íèõ, ùî çì³ã âè÷åðïàòè ç äîìàøí³õ àí-

íàë³â, ðîáëþ â³äîìèì.

Ïåðøèì ç ïðàâèòåë³â Ðóñ³ òà çàñíîâíèêîì

Ëüâîâà áóâ êíÿçü Ëåâ, íàéñòàðøèé ñèí Äàíèëà,

êîðîëÿ òî¿ æ ï³âäåííî¿ Ðóñ³, à îíóê Áåëè, êîðîëÿ

óãîðñüêîãî, ïî Êîíñòàíö³¿, ñèëüíèé çàâäÿêè ÷èñ-

ëåííèì çâÿçêàì ìîíàðõ³â óãîðñüêèõ ³ ïîëüñüêèõ.

Áî æ ó ò³ ÷àñè êîðîë³ ïîëüñüê³ íå ðîçäóìóâàëè

ïðèíàéìí³ ïðî îáðàçó ã³äíîñò³ ñâîãî ìàºñòàòó,

êîëè áðàëè ðóñüêèõ êíÿç³âåíü äî ñï³ëüíîãî ëîæà

³ áåðëà. Òàê, Êàçèìèð, âñòóïèâøè íà êîðîë³âñü-

êèé òðîí, Ìàð³þ, äî÷êó Âîëîäèìèðà ³ Àííí,

ð³äíó ñåñòðó Êîíñòàíòèíà ³ Âàñèë³ÿ, êåñàð³â êîí-

ñòàíòèíîïîëüñüêèõ, çðîáèâ ñîá³ äðóæèíîþ, ïî-

ëÿêàì êîðîëåâîþ, à Áîëåñëàâó Ñì³ëèâîìó ìàò³-

ðþ. Çà òèì æå ïðèêëàäîì òðè Áîëåñëàâè - Ñì³ëè-

âèé, Êó÷åðÿâèé, Á³ëèé, à êð³ì íèõ Ìå÷èñëàâ, Êà-

çèìèð, Âëàäèñëàâ ïåðåì³øàëè êîðîë³âñüêó êðîâ

ç óñ³ìà ìàéæå êíÿçÿìè ðóñüêèìè ÷åðåç øëþáí³

çâÿçêè. Îñü ÷îìó òàêîæ âîëîäàð³ Ðóñ³, áóäó÷è

(ì³æ ñîáîþ) ÷åðåç äî÷îê ó êðîâíèõ çâÿçêàõ, êîëè

òðàïëÿëèñÿ òÿæê³ â³éíè, ïîñèëàëè ñâî¿õ çÿò³â.

Ðîìàí, ä³ä íàøîãî Ëåâà, Êàçèìèðó, ñèíó

Êðèâîóñòîãî, ðîäè÷åâ³ ïî ªëåí³, êíÿãèí³ áåëçü-

ê³é, çðîáèâ âèã³äíó ñïðàâó ïðîòè Ìå÷èñëàâà

Ñòàðîãî ³ íàâ³òü ðàí³øå çàõîïèâ ïåðø³ñòü ó áèò-

âàõ, à ïðè ð³÷ö³ Ìîçãàâà ä³ñòàâ áàãàòî ïîðàíåíü.

Êðàùîþ áóëà äîëÿ Äàíèëîâ³, áàòüêîâ³ Ëåâà,

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

ÿêèé íàäàâ ï³äòðèìêó Áîëåñëàâó Ñòèäëèâîìó, áî

æ ìîðàâ³â, ïðèáîðêàíèõ çàë³çîì, ïðèâ³â äî ïî-

ñëóõó, ÿêèé âîíè ïîðóøèëè. Ïîëÿêè ñâîÿêàì ³

ñóñ³äàì ñâî¿ì, ÿêèõ êîëèñü â³äêèíóòî ïîïóëÿð-

íèìè ä³ÿìè âåðõîâíèõ âëàä, ùå ïîâ³ëüí³øå, í³æ

ñâî¿ì ðîäè÷àì, íàäàëè âçàºìíó ïîñëóãó. Áî æ

ä³éñíî, æàäîáà ïàíóâàííÿ, ïðèâàáëèâ³øà çà âñ³

ïðèñòðàñò³, íåð³äêî çâÿçóâàëà îáèäâîõ ì³æ ñî-

áîþ: ïîëÿê³â, ÿêèì âèäàâàëîñÿ, ùî çðîñòàþòü íà

çàãèáåëü ¿ì, ðóñèí³â, ÿê³ êðè÷àëè, ùî ïîëÿêè ï³ä

âèãëÿäîì äîïîìîãè ñîá³ âèäîáóâàþòü ïåðåìîãó.

1202. Òàêèì ÷èíîì, ï³ñëÿ òîãî, ÿê ñê³ôè,

íàéá³ëüø³ âàðâàðè ç óñ³õ âàðâàð³â, ç Êàñï³éñü-

êîãî ìîðÿ âèðèíóëè, ÿê ç áåçîäí³, îõëÿë³ ç ãîëî-

äó òà çëèäí³â ³ ãîòîâ³ äî âñ³ëÿêèõ áåç÷èíñòâ, ñïó-

ñòîøèâøè îáèäâ³ Àç³¿, êóìàí³â, ãåò³â, ïîëîâö³â,

ðîçïîðîøèâøè ¿õ ëèøå ò³ëüêè áðÿçêàííÿì çáðî¿

³ ê³íñüêèì òóïîòîì, àáî âèêèíóâøè ¿õ ç îñåëü ç

òàìòîãî áîêó Òàíà¿ñó òà Ìåîò³äè, âäåðëèñÿ

íàâ³òü äî Õåðñîíåñó Òàâð³éñüêîãî ³ âæå íàâèñëè

(ïîãðîçîþ) íàä ñïèíàìè ðóñèí³â. Äàíèëî Ðîìà-

íîâè÷, ÿêèé íà òîé ÷àñ ³ìåíóâàâñÿ êîðîëåì ðóñü-

êèì, ïåðøèì â³ä÷óâ ñèëó òàòàð ³ ñîþç ç íèìè

âèêîðèñòàâ, íà ùî îõî÷å ïðèñòàëè ñê³ôñüê³ ïî-

ñëè, ³ òèì ñâî¿ì ïðèêëàäîì ö³ëó Ðóñü ïåðåòÿãíóâ

íà á³ê ñê³ô³â. À çâ³äòàì ðóñèíè, ïðèãí³÷åí³ òà-

òàðñüêîþ çàãðîçîþ ³ íåîáõ³äí³ñòþ, ÿê³é íàâ³òü

áîãè ï³äêîðÿþòüñÿ, â³ä³ðâàí³ â³ä ïîëÿê³â í³áè

ñòèõ³éíèì ëèõîì, ÷åðåç íàéá³ëüøèé çëî÷èí, õðè-

ñòèÿíè ç ìàãîìåòàíàìè, ñïîð³äíåí³ ïðîòè áëèçü-

êèõ, âèêîðèñòàëè çàñ³äêè, çáðîþ, ñèëó, îáºäíàëè

ðóñüêó ñïðèòí³ñòü ³ç ñê³ôñüêîþ øâèäê³ñòþ ³ ñâî¿-

ìè ãîëîâàìè çâåëè ì³ñò äî Ïîëüù³. Ñê³ôè, ï³äáà-

äüîðåí³ òàêîþ ïîáëàæëèâ³ñòþ ðóñèí³â, áî âæå

ìàéæå ö³ëà Òàòàð³ÿ ïåðåíåñëàñÿ íà Ðóñü, ÷àñò³øå

çÿâëÿþ÷èñü ç ïðèêîðäîííèõ ¿¿ ñõîâàíîê ìîâ÷àç-

íèì íàòîâïîì, âèïåðåäæóþ÷è çâ³ñòêó ïðî ñâ³é

ïðèõ³ä, (ïðîíîñÿ÷èñü) ÷åðåç îáèäâ³ Ïîëüù³, Ñ³ëå-

ç³þ, Ìîðàâ³þ, Óãîðùèíó, øàëåí³ëè â ïîæåæàõ,

âáèâñòâàõ, ðîçïóòàõ ³ çâ³äóñ³ëü ñòÿãàëè ó Ðóñüê³

íàäðà çäîáè÷, ÿê äî ÿêîãîñü âåëè÷åçíîãî ðîçáè-

øàöüêîãî ë³ãâà; çíîâó ³ çíîâó íåâèííîþ êðîâþ

ïîçíà÷àëè ñâî¿ øëÿõè ó Ïîëüù³, ïîëèøàþ÷è çà

ñîáîþ ïîðóøåí³ ìîãèëè, çàëèøàþ÷è íàï³âìåð-

òâèõ, ïîçáàâëÿþ÷è ñïóñòîøåí³ ïîëÿ îðà÷³â, àæ

ïîêè ñâîþ æîðñòîê³ñòü íå âãàìóâàëè âáèâñòâà-

ìè, à õòèâ³ñòü áåçñòèäñòâàìè, ³ íåíàñèòíà æàä³á-

í³ñòü âàðâàð³â íå âäîâ³ëüíèëàñÿ ãðàáóíêàìè.

[Ëåâ â³ääàíèé òàòàðàì ó çàëîãó]. Íàéá³ëü-

øà ÷àñòèíà öèõ ïîðàçîê - Ëåâ Ðóñüêèé, çàïðèñÿ-

æåíèé ñîþçíèê âàðâàð³â, íàãëÿäà÷ äîð³ã, ãîëî-

âóþ÷èé â³éñüê, òâîðåöü ìàøèí ó çàâîéîâàíèõ

òâåðäèíÿõ, çàãàðáíèê ³ ïîä³ëüíèê çäîáè÷³, çàõîï-

ëåíî¿ ó ñóñ³ä³â. Áî æ çîâñ³ì ùå ìîëîäèì áóâ â³ääà-

íèé áàòüêîì Äàíèëîì òàòàðàì ó çàðó÷íèêè ³ â

¿õí³õ øàòðàõ ïðèçâè÷à¿âñÿ äî âñ³ëÿêèõ äèêîñòåé,

³ ëåãêî ïîä³áí³ñòþ çâè÷à¿â ãðóáîãî íàðîäó äî

ñåáå ïðèòÿãóâàâ äóø³ (ëþäåé).

1240. Òîä³ âèçíàíèé íàéçíàòí³øèìè, íå-

â³äºìíèé ñóïóòíèê òàòàðñüêèõ âòîðãíåíü, âèðó-

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

øàâ ÿê ñîëäàò ç Êàéäàíîì ³ Áàòòîþ, òèðàíàìè

æàõëèâîãî ³ìåí³, ÿê³ Óãîðùèíó òà Ïîëüùó çàë³-

çîì ïîòîïèëè â êðîâ³, îñêâåðíèëè âîãíåì, ñïóñ-

òîøèëè ãðàáóíêàìè. Íàðåøò³ íàñèòèâøèñü òà-

êèì ðîçá³éíèöòâîì, Íîãàºâ³ ³ Òåëåáóç³, íàéêðè-

âàâ³øèì òàòàðñüêèì êíÿçüêàì, ï³äí³ñ êíÿçþâàí-

íÿ ó Ïîëüù³ ³ íàäàâ äîïîìîãó, ç³áðàâøè ÷èñëåí-

íå â³éñüêî ç ðóñüêèõ äîáðîâîëüö³â.

1259. Íàðåøò³ ç öüîãî êîðîë³âñòâà, íàéíå-

ã³äí³øèì ÷èíîì âáèâñòâàìè, ïîæåæàìè, ãðàáóí-

êàìè ñïóñòîøåíîãî, êðèâàâî¿ ð³çí³, â÷èíåíî¿

ïðîòè ïåðåìîæåíèõ ó Ñàíäîìèðñüêîìó çàìêó,

âçàãàë³ óñ³õ íåùàñòü, çàâäàíèõ òàòàðàìè ïîëüñü-

êîìó íàðîäó ïîçà çàêîíàìè â³éíè, âèíÿòêîâèé

ï³äáóðþâà÷, ïîì³÷íèê ³ äîâ³ðåíèé Àõàò ïîâñòàâ.

Ïðîòå òàêîãî ðîäó ïîñëóãàìè ïîæàäëèâ³ ðóêè

ñê³ô³â, ÿê³ ââàæàþòü ãàíåáíèì æèòè ³íàêøå, ÿê ç

ãðàáóíê³â, ñïðîì³ãñÿ ñõèëèòè (íà ñâ³é á³ê), àëå,

òèì íå ìåíøå, íà Ðóñ³ òðàïëÿºòüñÿ ³ õóäîáà â³ëü-

íà, ³ ëþäè, ÿê ùî-íåáóäü î÷åâèäíå, ïðèâîäÿòü ç

ñîáîþ ïîëîíåíîãî, íå çâàæàþ÷è àí³ íà ñâÿòèí³,

àí³ íà íåîñâÿ÷åí³ áóä³âë³, àëå, îñê³ëüêè Ïîëüùà

íå â ñòàí³ (äàòè ðàäó) ñâî¿ì çëî÷èíàì, â³äí³ìàþ-

÷è ñîþçíèê³â ó âîðîã³â, ³ ö³ ïðèõë³áíèêè ñê³ôñü-

êîãî áðàòñòâà äîñòàòíüî âàðâàðñüêèì æàðòîì

â³ääàâàëè ãîëîñ.

Êîëè Ëåâ çðîçóì³â, ùî éîãî âîâê çà âóõà

ñõîïèâ, âèð³øèâ ÿêíàéñêîð³øå çàáåçïå÷èòè áåç-

ïåêó âëàñíó òà ìàºòêàì êíÿç³âñòâà, ÿêå ì³æ êó-

âàäëîì ïîëÿê³â ³ ìîëîòîì ñê³ô³â çíàõîäèòüñÿ, ïî-

÷óâàâ ñåáå áåçïå÷í³øèì ³ âë³òêó, ³ âçèìêó, êîëè

áóâ îòî÷åíèé îõîðîíîþ. Îñê³ëüêè æàä³áí³ äî

áàãàòî¿ çäîáè÷³ òàòàðè ùîðîêó ñïóñòîøóâàëè íà-

ïàäàìè Ðóñüêó çåìëþ, âñ³ ïàíè, çàäóìóþ÷è îõî-

ðîíó äëÿ âåëèêî¿ ê³ëüêîñò³ áåççàõèñíîãî ëþäó,

çàêëàäàëè óêð³ïëåííÿ àáî íà ñòð³ìêèõ ïàãîðáàõ,

àáî ì³æ íåäîñòóïíèìè áîëîòàìè, ðîçóì³þ÷è, ùî

íà¿çäè íåïðèÿòåëüñüê³ íå ò³ëüêè ñèëîþ çáðî¿, àëå

é òâåðäèíåþ ìóð³â ñòðèìàòè ìîæíà. Çà ¿õí³ì ïðè-

êëàäîì íàø Ëåâ çàõîäèâñÿ áóäóâàòè òâåðäèíþ.

1270. Òâåðäèíÿ Ëüâ³âñüêà çâîäèòüñÿ. Óãëå-

ä³âøè âò³ì íà ñàì³é ãðàíèö³ ñâîº¿ ïðîâ³íö³¿ ãîðó,

âèãëÿäó îáîðîííîãî, çíèçó ë³ñèñòèìè äîëèíàìè

í³áè çàñóâàìè îïîÿñàíó, à äîñòóïîì äî âåðõ³âêè

äóæå ïðèêðèì (ùî ìîæå ñòðèìàòè âîðîãà, áî

òÿæêî äèõàòè íà òàê³é ñòð³ìíèí³), çàðàç æå íà ¿¿

âåðõ³âö³ çàìîê ç áðèë, òàì æå æ âèëàìàíèõ, çáó-

äóâàâ, çàãîðîæàìè òà ì³öíèìè ÷àñòîêîëàìè îòî-

÷èâ, ó ÿêèõ ïîñêëàäàâ êíÿæ³ êëåéíîäè, ñêàðá,

òðîôå¿, àðñåíàë, ³ ñàì, ïî÷óâàþ÷èñü íà ö³é

âåðõ³âö³ áåçïå÷í³øèì, çàëîæèâ òóò ñòîëèöþ ñâîþ

êíÿç³âñüêó.

Öÿ ãîðà, ñïî÷àòêó íàçâàíà çàìêîì, ñòâî-

ðèëà ï³çí³øå á³ëÿ ñâîãî ï³äí³ææÿ áîëîòèñò³ ïå-

ðåïîíè äëÿ ì³ñòà Ëüâîâà, äîñèòü áðèäê³ ³ íå ïî-

êðàùåí³ æîäíèìè ëþäñüêèìè ïîìèñëàìè.

Âðåøò³ êíÿçü ïåðåáóâ ëèøå çèìó â öüîìó çàìêó ³

÷åðåç íåâèã³äíå ïîìåøêàííÿ, ùî ïîñò³éíî îáäó-

âàëîñÿ æîðñòîêèì ï³âí³÷íèì â³òðîì, òàêîæ ³ ÷å-

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

ðåç íåâèã³äí³ñòü ï³äéîìó, ÿêèì ëåäâå ï³äí³ìàëà-

ñÿ çàäèõàíà õóäîáà, çíåíàâèä³â öå ì³ñöå.

Çàìîê Íèçüêèé áóäóºòüñÿ. Íåäàëåêî äðó-

ãèé çàìîê, á³ëüø ïðèñòîñîâàíèé äî æèòëà ³ äëÿ

îáîðîíè, ïîñòàâèâ ó çàáîëî÷åí³é ì³ñöåâîñò³,

à âèùèé ïðèçíà÷èâ äëÿ íàä³éíîãî ñõîâèùà â³ä

ïðè¿æäæèõ ÷óæèíö³â ñêàðá³â, ùî òàì çáåð³ãàþòü-

ñÿ íà âèïàäîê â³éíè, ³ äðóæèíà ç âàðòîþ âäåíü

³ âíî÷³ áåç ñíó îõîðîíÿëè (ñêàðá). À êíÿæà ñëóæ-

áà, ÿê-îò ÷åëÿäü, ñòðàæ³-ïðèá³÷íèêè é èíø³ ïðè-

äâîðí³, ìàëè áóòè çàâæäè ãîòîâèìè äî âèêîíàí-

íÿ ïàíñüêèõ çàïîâ³äåé. Âîíè çàéíÿëè ïðîì³æîê

ì³æ îáîìà çàìêàìè, îñåëèëèñÿ ó ïîáóäîâàíèõ

ïîñï³õîì õàëóïàõ, ³ áóâ òàì ïîñò³éíèé ðóõ òóäè

é ñþäè; òàê áåç ïîïåðåäíüîãî çàäóìó ñòâîðèëà-

ñÿ ïåðøà ïîäîáèçíà ïåðåõ³äíèêà, ïåðåð³çàíîãî

âóëè÷êàìè, íà çðàçîê ì³ñòå÷êà ï³ä çàìêîì. ² ç òèõ

ï³ð àæ äî íàøèõ ÷àñ³â öå ïåðåäì³ñòÿ çàñåëåíå ðó-

ñèíàìè, à ñêîð³øå â³ðìåíàìè òà æèäàìè, ³ äîòå-

ïåð ³ñíóþòü ñâÿòèí³, íèìè çáóäîâàí³, áî æ ¿õí³

ïðåäêè ùå çà ïàíóâàííÿ Ëåâà îñ³ëè íà ï³äí³ææ³

ö³º¿ ãîðè.

Òèì ÷àñîì òàòàðè, âîðîãè Áîæ³ ³ ëþäñüê³,

íå ïåðåñòàâàëè ãðàáóâàòè Ðóñü, ÿêà òàê (â³ä÷àé-

äóøíî) áîðîíèëàñÿ, çàáèðàþ÷è ëþäåé ³ õóäîáó,

÷åðåç ùî ñåëÿíè, âèãíàí³ ç³ ñâî¿õ îñåëü, ùîäåííî

þðáàìè âò³êàëè äî Ëüâîâà â òàê³é ê³ëüêîñò³, ùî

àí³ íà óçã³ð¿, àí³ â çàáóäîâàõ íà äîëèí³ ïîì³ñòè-

òèñÿ íå ìîãëè. Ëåâ áóâ ïîïåðåäæåíèé ïðî òàêó

íàâàëó ç ìåòîþ î÷èñòèòè ï³äçàìêîâ³ ñàäè â³ä òî¿

ãîëîòè â äîëèí³, íèæ÷å ñòð³ìêèõ óêð³ïëåíü îáîõ

çàìê³â, ùî ãóñòî ïîçàðîñòàëà ë³ñîì ³, âëàñíå êà-

æó÷è, ïðèçíà÷àëàñÿ äëÿ çàáóäîâè ì³ñòà, ñâîãî

÷àñó áóëà äëÿ óêð³ïëåíü îõîðîíîþ, çâ³äêè ìîæíà

â³äáèâàòè íàòèñêè íåïðèÿòåëÿ, ÿêèé íàäõîäèòü.

Ñêóï÷åíà ÷åðåäà ìåíøå äáàëà ïðî ìàéáóòíº,

³ àáè ò³ëüêè ìîãëà óíèêíóòè ïàçóð³â ñê³ôñüêèõ

ãàðï³é, ââàæàëà âèã³äíèì áóäü-ÿêèé ïðèòóëîê,

¿ì âêàçàíèé. Øâèäêî çàõîäèëèñÿ âèðóáóâàòè

ë³ñè, ãà¿ ³ ñòàâèòè äîìè ç òîãî æ ìàòåð³àëó.

Àáè áåçëàäíî íå îñ³äàëà òàêà âåëüìè

çì³øàíà ãðîìàäà, ðîçïîä³ëèâ ¿¿ áóâ ñàì êíÿçü,

çã³äíî ç ãðîìàäñüêèì çâè÷àºì, ïî íàðîäàõ, ÿê³

ñêëàäàëè íàñåëåííÿ ì³ñòà, íà ÷îòèðè ä³ëüíèö³,

òîáòî: äëÿ ðóñèí³â, ÿê ñâî¿õ, (íàäàíî) ñòîðîíó

âèã³äí³øó ç³ ñõîäó, äëÿ ºâðå¿â ³ ïîä³áíèõ äî íèõ

ïðàâîâ³ðíèõ ñàðàöåí³â ç ïîëóäíÿ, äëÿ â³ðìåí

³ òàòàð, ùî çâèêëè äî ñï³ëüíîãî òîâàðèñòâà, âè-

çíà÷åíî (ä³ëüíèöþ) ç ï³âíî÷³, à äëÿ ñåáå ³ ñâîãî

äâîðó îáðàâ Ëåâ ÷àñòèíó çàõ³äíó, áî ïîïåðåäíüî

âîíà âæå áóëà çàáóäîâàíà çàìêîì. ²ç ñò³ëüêîõ

íàðîä³â, ùî ð³çíÿòüñÿ ì³æ ñîáîþ ìîâîþ, çâè÷à-

ÿìè, îáðÿäàìè òà â³ðîâèçíàííÿì, ñêëàäàâñÿ ïðè-

äâîðíèé ïî÷åò Ëåâà.

Òàòàðè, çã³äíî ç óêëàäåíîþ óãîäîþ, çèìó-

þ÷è ïî ñåëàõ, çàéìàëè íàéáëèæ÷³ çèì³âë³ ñåðåä

âèã³äíèõ âëàñíèõ îáºäíàíü, à áàãàòî ç íèõ òâî-

ðèëè äîïîì³æíó êíÿæó ñòîðîæó. Ç òèõ æå äåÿê³

ïðèáëóäè, ÿê³ âñþäè òÿãàëè çà ñîáîþ ñâî¿õ âî-

øèâèõ äîìî÷àäö³â, øêàðàäíèõ ä³òèñüîê ³ ¿õí³õ

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

ìàòåð³â, á³ëüøå ïîä³áíèõ äî â³äüì, ðîç¿æäæàëè

ñêð³çü íà âîçàõ ³, áóäó÷è â çàõîïëåíí³ â³ä òàêî¿

âåëèêî¿ ê³ëüêîñò³ ïëîäþ÷î¿ çåìë³, ñïîêóñèâøèñü

äîñòàòêîì, ëåãê³ñòþ çäîáè÷³ ³ çíà÷íîþ ïëàòíåþ,

çðåêëèñÿ âëàñíî¿ çåìë³ ³ çàìåøêàëè òóò. ² ÷àñòèíó

ì³ñòà, ïðèçíà÷åíó êíÿçåì, çàéíÿëè. Àáè, îäíàê,

÷îëîâ³÷èé ¿õ ð³ä íå çíèê â îäíîìó ïîêîë³íí³, â³ä

ñàðìàòñüêèõ ä³â, òàºìíî âèêðàäåíèõ íåâ³ëüíèöü,

ÿêèõ çàæàäàëè ³ç-çà ò³ëåñíî¿ êðàñè òà ïîäîáèç-

íè, ïîíàðîäæóâàëè (ñîá³) âèçâîëåíö³â, à ï³çí³øå,

êîëè ðàçîì ç Ðóññþ ï³äïàëè ï³ä âëàäó ïîëÿê³â

³ çàõîïëåííÿ ÷è âèêðàäåííÿ ñàá³íÿíîê áóëî çà-

áîðîíåíå, òî ðóñüê³ ìàòðîíè çàíàäòî áðèäèëèñÿ

òèìè ïðàâîâ³ðíèìè, ³ ç ÷àñîì ¿õ ñòàëî ìåíøå. Äî

ñèõ ï³ð æèâîþ ïàìÿòòþ ïðî íå÷åñòèâèé íàðîä º

îêîïèùå, ðîçòàøîâàíå ï³ä âèñîêèì çàìêîì, à â

àííàëàõ ³ñòîð³¿ âóëèöÿ, ùî ñüîãîäí³ âåäå â³ä Êðà-

ê³âñüêî¿ áðàìè ³ çâåòüñÿ Êðàê³âñüêîþ, äâà ñòî-

ë³òòÿ òîìó ìàëà ñâîþ íàçâó â³ä òàòàð.

Â³ðìåíè â³ä òèõ æå òàòàð, ïåðåõîäÿ÷è ïî-

ïðèÿòåëüñüêè ÷åðåç Âåëèêó Àç³þ, áóëè çðóøåí³ ç

ñâî¿õ îñ³äëîñòåé íàãëèì ïîøòîâõîì ³ òîìó ãâàë-

òîì çàãíàí³ íà Ðóñü, ñïî÷àòêó áóëè â íèæí³é

ñëóæá³ ì³æ ï³õîòèíöÿìè, à ï³çí³øå, çàãíàí³ þð-

áîþ äî ñê³ôñüêèõ ðîò, ìîãëè â³äçíà÷àòèñÿ ðèöàð-

ñüêèìè äîáëåñòÿìè, çäîáóâøè âîëüí³ñòü. Îäíàê,

áóäó÷è õðèñòèÿíàìè, îáºäíàíèìè ì³æ ñîáîþ òî-

âàðèñòâîì ³ àáñóðäíèì øàëîì äî Ìàãîìåòà, à

òàêîæ ìàþ÷è õàðàêòåð, ïîä³áíèé ÷åðåç íåëþäñü-

êó â³ääàí³ñòü íà òàòàðñüêèé, äî ÷îãî ÷àñòêîâî

çâèêëè ìîíàðõè, ëåãêî ïåðåéøëè ï³ä õîðóãâè

Ëåâà ³, ÿê â³éñüêîâ³, çàéíÿëè ç éîãî âîë³ âñþ ÷åò-

âåðòó ÷àñòèíó ì³ñòà.

ªâðåéñüê³ ïèÿâèö³, ÿê³ çâèêëè æèð³òè á³ä-

í³ñòþ ñóñ³ä³â, íåïðîøåíèìè äî ïîâíèõ ðóñüêèõ

êîìîð ïðîíèêëè ï³ä âèâ³ñêîþ êóïåöòâà ïîä³áíî

äî ùóðÿ÷èõ çãðàé, êîëè ¿õí³ ñóïåðíèêè òàòàðè

ñåðåä Ðîêñîëàí³¿ çàêëàëè ðîçïîä³ëüíèê ñâî¿õ åêñ-

ïåäèö³é, ä³éñíî âèã³äíèé äëÿ òîðãó ç ÷óæî¿ çäî-

áè÷³. Ëüâ³â âæå òîä³ áóâ íàáàãàòî á³ëüøèé çà çâè-

÷àéíå ðîçá³éíèöüêå êóáëî, äå ïðîñòî ðîçïðàâ-

ëÿëèñÿ ç íåâ³ëüíèêàìè, ðàõóâàëè (ãðîø³) ³ âñå àá-

ñîëþòíî â³ä ãðàá³æíèê³â â³äáèðàëè òà ñêëàäàëè.

Öèì çàéìàëèñÿ âèçíà÷åí³ îñîáè, ÿê³ ïðîäàâàëè

íà ðàõóíîê ³ ì³ðó, à íàñïðàâä³ çà áåçö³íü, çã³äíî

³ç çâè÷àºì, âëàñòèâèì óñ³ì ðîçá³éíèêàì, ùî ëåã-

êî çäîáóòèé òîâàð øâèäêî çáóâàòè.

Êîëè æ ì³æ íàðîäàìè ðîçíåñëàñÿ çâ³ñòêà

ïðî òàê³ âñåçàãàëüí³ òîðãè, ñïðèòí³ êóïö³ íàâ³òü

³ç çàìîðñüêèõ êðà¿â, ïîçá³ãàëèñÿ íà Ðóñü ÷åðåç

ñêåë³, âîãîíü ³ ìîðå òëóìàìè, à ç óñ³õ, æàä³áíèõ

äî çèñêó, íàéïåðøèìè (çá³ãëèñÿ) øàáàøíèêè,

ÿêèõ, çà ñëîâàìè ñàòèðèêà, êð³ì áàæàííÿ, ïðè-

ìóøóº ãíàòèñÿ íåíàæåðëèâ³ñòü. Ï³ñëÿ íèõ ðàáî-

òîðãîâö³-ñàðàöåíè ùå ìàþòü äîñâ³ä çíóùàííÿ

ç ëþäåé, à òàêîæ ºâðå¿, ÿê³ ïðîäàâàëè ëàõì³òòÿ,

íà÷èííÿ, ì³íÿëè ãðîø³, à èíøèì àç³àòñüêèì ïåí-

òàïîë³òàíöÿì, õòèâèì äî ïîä³áíèõ ðîçâàã, çà âè-

ñîêó ö³íó ïðîäàâàëè ãàðíèõ õëîï÷èê³â, âèêóï-

ëåíèõ ÿê ðàá³â. Óñ³ ö³ íàðîäè òÿãíóëèñÿ ç íàéâ³ä-

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

#

äàëåí³øèõ êðà¿â äî Ëüâîâà, íåìîâáè íà çîëîò³é

âóäö³, ³ çàéíÿëè, ÿê âæå ãîâîðèëîñÿ, ÷åòâåðòó

÷àñòèíó ì³ñòà.

Ñàðàöåí³â âèãàíÿþòü ç Ðóñ³. Ïëîäþ÷å

ºâðåéñüêå ïëåìÿ ðîçðîñëîñÿ äî íåçë³÷åíîãî; ñà-

ðàöåíè, â³äîì³ ç íåâ³ðè ó Õðèñòà òà âèêðàäåííÿ

õðèñòèÿíñüêèõ õëîï÷èê³â, áóëè âèãíàí³ ç ö³ëî¿

Ðóñ³, Ïðîòå âóëèöÿ, íà ÿê³é âîíè êîëèñü ìåøêà-

ëè, õî÷à é çàëèøåíà íèìè, ñïî÷àòêó íàçèâàëàñÿ

Ñàðàöåíñüêîþ, ï³çí³øå, â³ä âèêðàäåííÿ íàçâàíà

Çàðâàíñüêîþ, ³ äîíèí³ íîñèòü ãàíåáíå ³ìÿ.

Ââàæàþ íåïîòð³áíèì ïèñàòè ïðî ðóñèí³â

ÿê ïðî ïðèáóëüö³â, áî æ öå ïðèðîäí³é ïàðîñòîê

öüîãî ñòîâáóðà ³ ñïðàâæí³ òóá³ëüö³; â³äêëàäàþ

äëÿ íàñòóïíî¿ ðîçïîâ³ä³ í³ìö³â ³ ïîëÿê³â, íà-

ùàäê³â ÿêèõ ðàí³ø³ íàðîäè, ÿê ïåðåâàðåíèõ,

ñêëàëè äî ñâîº¿ òîðáè.

Öå íåçóãàðí³ñòü äóø³, ÿêà ðîçäóìóº, ÷è íå

çàáîðîíèòè ïîñï³øàþ÷îìó ïåðó äàë³ ïðîñóâàòè-

ñÿ âïåðåä, (îïèñóþ÷è) îáºäíàí³ ñòàðàííÿ Ðóñü-

êî¿ äåðæàâè çðóéíóâàòè ö³ëèé ñâ³ò, ç óñ³õ ìàéæå

êðà¿í äî ñåáå äîëó÷èòè êîëîí³¿, íàðîäè, ÿê³ îä-

íèì ëèøå íåáîì ì³æ ñîáîþ ð³çíÿòüñÿ, ³ çðîáèòè

ãðîìàäÿíàìè îäí³º¿ ðåñïóáë³êè. ² êîæåí ïîäèâ-

ëÿòèìå êîðîíó Ïîëüñüêîãî êîðîë³âñòâà, ñêëàäå-

íà â îäíå ê³ëüöå ç Ëèòâè, Ðóñ³, Ïðóñ³¿, Ìàçîâ³¿,

Ë³âîí³¿, Æåìàéò³¿, ÿê ðàí³øå Ðèì, ñï³ëüíà äëÿ

âñ³õ áàòüê³âùèíà, ùî ñàì âèð³ñ íà ðó¿íàõ Àëüáè

³ îäíîãî äíÿ òèõ ñàìèõ ÷óæèíö³â çðîáèâ ãðîìà-

äÿíàìè. Ïîäèâèñü íà á³ëüø³ñòü òèõ, êîìó ëèøå

íåçì³ðí³ ì³ñòà äàþòü ïðèòóëîê, - ïèñàâ êîëèñü

íàéðîçóìí³øèé éîãî ãðîìàäÿíèí, - Âåëèêà ÷àñ-

òèíà ö³º¿ þðáè ïîçáàâëåíà áàòüê³âùèíè, ç

â³ëüíèõ ì³ñò ³ êîëîí³é ñâî¿õ, ç ö³ëîãî âðåøò³ ñâ³òó

ïîñò³êàëàñÿ. Îäíèõ ïðèâåëà àìá³ö³ÿ, äðóãèõ íå-

îáõ³äí³ñòü ãðîìàäñüêîãî îáîâÿçêó, èíøèõ æà-

äîáà ðîçêîø³, ïîøóêè áàãàòîãî òà âèã³äíîãî

ì³ñöÿ ñëóæáè, ùå èíøèõ ïðàãíåííÿ äî â³ëüíèõ

ñòóä³é; êîãîñü ïðèòÿãíóëà äðóæáà, êîãîñü ïðà-

öåëþáí³ñòü.

Îòàê öå ì³ñòî ç ÷îòèðüîõ íàðîä³â, ÿê ç ÷î-

òèðüîõ ñòèõ³é, ñêëàäåíå; â³ä ³ìåí³ ñâîãî çàñíîâ-

íèêà âçÿëî íàçâó Ëüâèãîðîä; íåâ³äîìî, îäíàê,

÷è çã³äíî ç âîëåþ êíÿçÿ òàê íàçâàíå, ÷è äâîðÿíè

éîãî (òàê íàçâàëè), ùîá ñïîäîáàëîñÿ (âîëîäà-

ðåâ³), áî æ ïðåö³íü Êè¿â, Âîëîäèìèð, Êîíñòàí-

òèí³â, ßðîñëàâ ³ èíø³ äîñòîïàìÿòí³ ì³ñòà îòðè-

ìàëè íàçâè â³ä ñâî¿õ çàñíîâíèê³â.

Ãåðá Ëüâîâà. Ãåðá æå, íàäàíèé öüîìó

ì³ñòó, íå â³ä êîðîëÿ çâ³ð³â, àëå â³ä êíÿçÿ Ðóñüêî-

ãî áåðå ñâ³é ïî÷àòîê, ùî ï³äòâåðäæóþòü çàëèø-

êè íàéäàâí³øèõ ïàìÿòîê; à òàêîæ ï³âí³÷íà ç³ðêà,

ÿêà ñóïðîâîäæóº öüîãî ñîíÿ÷íîãî çâ³ðà. Âæå

íàâ³òü ó íàéäàâí³ø³ ÷àñè öåé óðî÷èñòèé çíàê

íàøîãî Ëåâà âæèâàâñÿ âåëèêèìè ïîíòèô³êàìè,

³ìïåðàòîðàìè, êîðîëÿìè. Áóâ íàäàíèé (öåé ãåðá)

Àëåêñàíäð³¿, ÿê â³ä ïåðøîçàñíîâíèêà, ïîò³ì Ðè-

ìîâ³ Ëüâîì IV ³ áàãàòüîì èíøèì ì³ñòàì. Îäíàê

ìàíäðóâàâ â³í ïî ð³çíèõ çåìëÿõ, àæ ïîêè çíàé-

øîâ ñîá³ ì³ñöå ó Ëüâîâ³, äå é äîòåïåð çíàõîäèòü-