Львів. Leopolis. Lwow. Lemberg. Genius Loci
Подождите немного. Документ загружается.
#
http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua
http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua
#
Giacomo
Casanova
de Farussi
Äæàêîìî
Êàçàíîâà
äå Ôàðóññ³
Ïîäîðîæ
äî Ëüâîâà
#!
http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua
[...] ß ïðèáóâ äî Ëüâîâà íà øîñòèé äåíü
ï³ñëÿ òîãî, ÿê âè¿õàâ ç Âàðøàâè, àäæå ÿ íà ê³ëüêà
äí³â çóïèíÿâñÿ ó ïðèíöà Çàìîéñüêîãî. Ó íüîãî
áóëî ñîðîê òèñÿ÷ äóêàò³â íà ð³ê, àëå ðàçîì ç òèì
³ åï³ëåïñ³ÿ.
ß â³ääàâ áè âñ³ ñâî¿ ñòàòêè, ñêàçàâ â³í,
ò³ëüêè á çö³ëèòèñÿ.
ß ïðèãîëóáèâ ìîëîäó äðóæèíó Çàìîéñüêî-
ãî. Âîíà ïèøàëàñÿ ñâî¿ì ÷îëîâ³êîì, à òåïåð áóëà
çìóøåíà â³äìîâëÿòè éîìó, àäæå ïðèñòóïè õâîðî-
áè çàâæäè ïî÷èíàëèñÿ ó íüîãî â ìîìåíòè ëþáîâ-
íîãî çáóäæåííÿ. ¯¿ äîëÿ áóëà ã³ðêîþ ïîñò³éíî
â³äìîâëÿòè ÷îëîâ³êîâ³ ³ íàâ³òü ò³êàòè, êîëè â³í
ñòàâàâ íàäòî íàïîëåãëèâèì. Öåé âåëèêèé äîñòîé-
íèê, ÿêèé íåâäîâç³ ï³ñëÿ öüîãî ïîìåð, òèì÷àñîâî
ïîñåëèâ ìåíå â ÷óäîâ³é ê³ìíàò³ ö³ëêîì ïîçáàâ-
ëåí³é ìåáë³â. Òàêèì º ïîëüñüêèé çâè÷àé áðàòè
ñâî¿ ìåáë³ ç ñîáîþ.
Ó Ëüâîâ³ ÿ çóïèíèâñÿ ó ãîòåë³, ïðîòå íå-
âäîâç³ ïåðå¿õàâ çâ³äòè, ùîáè çàìåøêàòè ç³ çíàìå-
íèòîþ Êàì³íñêîþ, ÿêà áóëà ñìåðòåëüíèì âîðî-
ãîì Áðàí³öêîãî, à ðàçîì ç íèì âîðîãîì êîðîëÿ
òà âñ³º¿ âëàäè. Êîëèñü âîíà áóëà äóæå çàìîæíîþ,
àëå íåñê³í÷åíí³ çìîâè çðóéíóâàëè ¿¿ ìàºòêè. Âîíà
ðîçê³øíî ðîçâàæàëà ìåíå âïðîäîâæ òèæíÿ, ïðîòå
öåé â³çèò íå çàäîâîëüíèâ äî ê³íöÿ æîäíó ç ñòîð³í,
îñê³ëüêè âîíà âîëîä³ëà ëèøå ïîëüñüêîþ òà
í³ìåöüêîþ ìîâàìè.
dz Ëüâîâà ÿ ïî¿õàâ ó ìàëåíüêå ì³ñòå÷êî,
íàçâó ÿêîãî ÿ íå çàïàìÿòàâ (ïîëüñüê³ íàçâè äóæå
íåðîçá³ðëèâ³, íå÷³òê³) äëÿ òîãî, àáè ïðèíö Ëþáî-
ìèðñê³ ïðåäñòàâèâ ìåíå Éîçåôó Ðåâóöêîìó. Ðå-
âóöê³ ìàëåíüêèé ñòàðèé ÷îëîâ³÷îê, ùî íîñèâ
äîâãó áîðîäó íà çíàê ïðîòåñòó ïðîòè íîâàö³é,
ïðèíåñåíèõ ó éîãî êðà¿íó. ³í áóâ áàãàòèì, îñâ³-
÷åíèì, çàáîáîííî ðåë³ã³éíèì òà íàäçâè÷àéíî
ââ³÷ëèâèì. ß çàëèøàâñÿ ó íüîãî âïðîäîâæ òðüîõ
äí³â. Ðåâóöê³ áóâ êîìàíäóâà÷åì ôîðòåö³ ç ãàðí³-
çîíîì ó ïÿòñîò îñ³á. Ïåðøîãî äíÿ, êîëè ÿ áóâ
ó éîãî ïîêîÿõ ç ê³ëüêîìà èíøèìè îô³öåðàìè,
áëèçüêî îäèíàäöÿòî¿ ãîäèíè ðàíêó çàéøîâ ùå
îäèí îô³öåð ³ ïðîøåïîò³â ùîñü Ðåâóöêîìó, à òîä³
ï³ä³éøîâ äî ìåíå ³ ïðîøåïîò³â ìåí³ íà âóõî: Âå-
íåö³ÿ òà ñâÿòèé Ìàðê.
Ñâÿòèé Ìàðê, â³äïîâ³â ÿ âãîëîñ, º ñâÿ-
òèì ïîêðîâèòåëåì Âåíåö³¿.
ϳñëÿ öèõ ìî¿õ ñë³â âñ³ ïî÷àëè ñì³ÿòèñÿ.
ß çðîçóì³â, ùî Âåíåö³ÿ òà ñâÿòèé Ìàðê öå ïà-
ðîëü äëÿ âàðòîâèõ, ³ ïî÷àâ áàãàòîñë³âíî âèáà÷à-
òèñÿ, ï³ñëÿ ÷îãî ïàðîëü çì³íèëè.
Ñòàðèé êîìàíäèð ãîâîðèâ ç³ ìíîþ äóæå
ââ³÷ëèâî. ³í í³êîëè íå áóâàâ ïðè äâîð³, ïðîòå â³í
çâàæèâñÿ ïî¿õàòè äî Ñåéìó, ùîáè âñ³ìà ñèëàìè
http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua
#"
ïðîòèñòàâèòèñÿ ðîñ³ÿíàì. Á³äíèé ÷îëîâÿãà, ïî-
ëÿê ñòàðî¿ çàêâàñêè, áóâ îäíèì ç ÷îòèðüîõ, êîãî
кïí³í çààðåøòóâàâ ³ âèñëàâ íà Ñèá³ð.
ϳñëÿ òîãî, ÿê ÿ ïîêèíóâ ñòàðîãî ïàòð³îòà,
ÿ ïî¿õàâ ó Õðèñòèíîï³ëü, äå æèâ çíàìåíèòèé ãðàô
Ïîòîöüêèé îäèí ç êîõàíö³â ³ìïåðàòðèö³ Àííè
²âàí³âíè. ³í çàñíóâàâ ì³ñòî, â ÿêîìó æèâ, òà íà-
çâàâ éîãî íà ñâîþ æ ÷åñòü. Öåé äîñòîéíèê âñå ùå
ïåðåáóâàâ ó ÷óäîâ³é ôîðì³ òà óòðèìóâàâ ïðåêðàñ-
íèé äâ³ð. ³ä âøàíóâàâ ãðàôà Áðþëÿ, ïîñåëèâøè
ìåíå ó éîãî äîì³ íà äâà òèæí³, òà âèñèëàþ÷è ìåíå
íà ùîäåíí³ ïðîãóëÿíêè ç éîãî ë³êàðåì, çíàìåíè-
òèì Ñò³ðíåóñîì, çàïåêëèì âîðîãîì Âàí Ñâ³òåíà,
ùå â³äîì³øîãî ë³êàðÿ. Êð³ì òîãî, Ñò³ðíåóñ áóâ
ëþäèíîþ âèñîêîîñâ³÷åíîþ, õî÷à, íà ìîþ äóìêó,
äåùî åêñòðàâàãàíòíîþ òà çàáîáîííîþ. ³í ïðè-
òðèìóâàâñÿ Àñêëåﳺâî¿ ñèñòåìè, ÿêó èíø³ ë³êàð³
ââàæàþòü íåñïðîìîæíîþ ùå ç ÷àñ³â âåëèêîãî
Áóðãàâå. Òèì íå ìåíøå, íà öåé ðàç ñèñòåìà ñïðà-
öþâàëà.
Âå÷îðàìè ÿ çàâæäè áóâàâ ç ãðàôîì òà éîãî
äâîðîì. Ãðà íå áóëà âàæêîþ ³ ÿ çàâæäè âèãðàâàâ,
ùî áóëî íà òîé ÷àñ äóæå äîðå÷íèì ³ íàâ³òü íåîá-
õ³äíèì äëÿ ìåíå.
ϳñëÿ íàäçâè÷àéíî ïðèºìíîãî â³çèòó äî
ãðàôà ÿ ïîâåðíóâñÿ äî Ëüâîâà, äå òèæäåíü ðîçâà-
æàâñÿ ç ìèëîþ ä³â÷èíîþ, ÿêà ï³ñëÿ öüîãî òàê ïî-
ëîíèëà ñòàðîñòó Ñíÿòèíà ãðàôà Ïîòîöüêîãî, ùî
â³í îäðóæèâñÿ ç íåþ. Öÿ ÷èñòîòà êðîâ³ º ïî-
ìñòîþ ó âàøèõ áëàãîðîäíèõ ñ³ìÿõ!
Çàëèøèâøè Ëüâ³â, ÿ ïî¿õàâ äî Ïàëà⳿
÷óäîâîãî ïàëàöó íà ³ñòóë³, íà â³äñòàí³ 18 ë³ã â³ä
Âàðøàâè.
ßêîþ á ÷óäîâîþ íå áóëà îñåëÿ, ïðîòå ñà-
ìîòíÿ ëþäèíà çàíóäüãóº ³ ó í³é, ÿêùî ò³ëüêè ó íå¿
íå áóäå âò³õè â³ä êíèã ÷è â³ä ÿêî¿ñü âåëèêî¿ ³äå¿.
Ó ìåíå íå áóëî í³ òîãî, í³ èíøîãî, ³ íåâäîâç³ íóäü-
ãà äàëàñÿ ÷óòè.
Ïðèâàáëèâà ñ³ëüñüêà ä³â÷èíà óâ³éøëà äî
ì ê³ìíàòè, ³, îñê³ëüêè âîíà ñïîäîáàëàñÿ ìåí³,
ÿ ñïðîáóâàâ ïîêàçàòè ¿é öå, íå âæèâàþ÷è ñë³â,
ÿêèõ âîíà ³ òàê áè íå çðîçóì³ëà. Ïðîòå, âîíà îïè-
ðàëàñÿ ³ êðè÷àëà òàê ãîëîñíî, ùî çàéøîâ ñëóæ-
íèê ³ çàïèòàâ ìåíå:
ßêùî âàì ñïîäîáàëàñÿ ä³â÷èíà, ÷îìó âè
íå çðîáèòå âñå òàê, ÿê íàëåæèòü?
À ÿê öå?
Ïîðîçìîâëÿéòå ç ¿¿ áàòüêîì ³ âëàäíàéòå
ñïðàâó ïîëþáîâíî.
ß íå çíàþ ïîëüñüêî¿. ×è ìîãëè áè âè âñå
âëàäíàòè?
Çâè÷àéíî. ß äóìàþ, âè äàñòå çà öå 50 ôëî-
ðèí³â?
Âè ñ쳺òåñÿ. ß îõî÷å äàì 100, ÿêùî âîíà
âèÿâèòüñÿ öíîòëèâîþ ³ áóäå ïîê³ðíîþ, ÿê ÿãíÿòêî.
##
http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua
Æîäíèõ ïðîáëåì ó ïåðåìîâèíàõ íå âèíèê-
ëî, ³ îïåðàö³ÿ ç óñóíåííÿ öíîòè â³äáóëàñÿ òîãî æ
âå÷îðà. Ùîéíî îïåðàö³þ áóëî çàâåðøåíî, á³äíå
ÿãíÿòêî âèá³ãëî ó òàêîìó ïîñï³õó, ùî ÿ ïî÷àâ
ï³äîçðþâàòè, ùî áàòüêî, éìîâ³ðíî, çìóñèâ ¿¿ ïî-
ãîäèòèñÿ íà ìîþ ïðîïîçèö³þ. ßêáè ÿ çíàâ ïðî
öå, òî íå äîïóñòèâ áè òàêîãî.
Íàñòóïíîãî ðàíêó ìåí³ çàïðîïîíóâàëè
ê³ëüêîõ ä³â÷àò. Ó âñ³õ áóëè çàêðèò³ îáëè÷÷ÿ.
Äå òà ä³â÷èíà, ùî áóëà â÷îðà? ñïèòàâ ÿ,
ß õî÷ó ïîáà÷èòè ¿¿. ß õî÷ó ïîáà÷èòè ³ ¿õí³ îá-
ëè÷÷ÿ.
Äëÿ ÷îãî âàì îáëè÷÷ÿ, êîëè ç èíøèì âñå
ãàðàçä?
Îáëè÷÷ÿ íàäçâè÷àéíî âàæëèâå, â³äïîâ³â
ÿ, à ðåøòà äëÿ ìåíå º ëèøå äîäàòêîì.
Âîíè íå çðîçóì³ëè öüîãî. Íàðåøò³ îáëè÷-
÷ÿ ä³â÷àò â³äêðèëè, àëå æîäíà ç íèõ íå âèêëèêàëà
ìîãî áàæàííÿ. Çàçâè÷àé, ïîëüñüê³ æ³íêè ïî-
òâîðí³. Çóñòð³òè êðàñóíþ ñïðàâæíº äèâî, à ïðè-
âàáëèâ³ æ³íêè º ð³äê³ñíèì âèíÿòêîì. Íàïðèê³íö³
òèæíÿ, êîëè íåñê³í÷åíí³ áåíêåòóâàííÿ âèêëèêà-
ëè âòîìó, ÿ ïîâåðíóâñÿ äî Âàðøàâè.
Òàêèì ÷èíîì ÿ ïîáà÷èâ Ïîä³ëëÿ òà Âîëèíü,
ÿê³ ê³ëüêîìà ðîêàìè ï³çí³øå áóëè íàçâàí³ Ãàëè÷è-
íîþ òà Ëîäîìåð³ºþ, îñê³ëüêè çàðàç âîíè º ÷àñòè-
íîþ Àâñòð³éñüêî¿ ³ìïåð³¿. Êàæóòü, ùî â öåé ÷àñ
â Ãàëè÷èí³ íàñòàâ äîáðîáóò, ÿêîãî íå áóëî í³êîëè
ðàí³øå. [...]
Ïåðåêëàâ Îëåã Äåìê³â
http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua
#$
Tymofij
Havryliv
Nostalgie, àáî ïîâåðíåííÿ Êàçàíîâè
Òèìîô³é
Ãàâðèë³â
Nostalgie, abo povernenna Casanovy
#%
http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua
Õòî íå çíຠïðî ïðèãîäè Êàçàíîâè? Õòî
ïîòàéêè íå çàçäðèâ éîãî íåâ³äâîðîòíîìó óñï³õó?
Êîãî â³í íå æàõàâ? Êîãî íå çàõîïëþâàëà éîãî
øèáåíè÷íà â³ä÷àéäóøí³ñòü? Êîãî íå îáóðþâàëî
éîãî ñêàíäàëüíå íàõàáñòâî? Ñèí çä³áíî¿ àêòîð-
êè, äëÿ ÿêî¿ Êàðëî ¥îëüäîí³ (ê³ëüêà ïºñ âèäàòíî-
ãî ³òàë³éñüêîãî äðàìàòóðãà ñâîãî ÷àñó çàáëóêàëè
íà ñöåíè óêðà¿íñüêèõ òåàòð³â) íàïèñàâ êîìåä³þ
ϳäîï³÷íèé. Áðàò õóäîæíèêà Ôðàí÷åñêî Êàçà-
íî⳿ (ñïðàâåäëèâ³ñòü âèìàãຠ³íøîãî ñï³ââ³äíî-
øåííÿ; õóäîæíèê Ôðàí÷åñêî Êàçàíîâà, áðàò Êà-
çàíî⳿, òàê òå, ùî çíàºìî ã³ðøå, ìè ïðàãíåìî
âðÿòóâàòè, øóêàþ÷è àíàëîã³é ³ç çàãàëüíîâ³äî-
ìèì). À´åíò, ÿêèé âèêîíóâàâ êîíô³äåíö³éí³ äîðó-
÷åííÿ âîëîäàð³â òîä³øíüî¿ Åâðîïè, â³äâåðòàþ÷è
àáî çàëåæíî â³ä áàæàííÿ çàìîâíèêà ïðîâîêó-
þ÷è äâ³ðñüê³ ñêàíäàëè ³ çáðîéí³ êîíôë³êòè, ³, íå
âèêëþ÷åíî, ùî ñàìå Êàçàíîâà çàêëàâ ³íòðèãó, ÿêà
çãîäîì ãàê çóõâàëî ñïðàöþâàëà â Ñàðàºâî, ðîç-
êðóòèâøè ìåòàôîðè÷íèé ìàõîâèê ³ ïåðåòâîðèâ-
øè ÿêùî íå âñþ, òî ïðèíàéìí³ Öåíòðàëüíó Åâðî-
ïó íà àðåíó çÿñîâóâàííÿ ñòîñóíê³â ³ õòîçíà, ÷è
íå ïðèâîäèëà éîãî òà ÷è ³íøà òàºìíà ì³ñ³ÿ ó Ëüâ³â,
÷è â³í íå çóïèíÿâñÿ ï³ä ïðèêðèòòÿì (êðèëîì) ëåâà
ç ðîçãîðíåíîþ êíèæêîþ ó êàìÿíèö³ íà ïëîù³ Ðè-
íîê, â ÿê³é êîëèñü ìåøêàâ âåíåö³éñüêèé êóïåöü
³ êîíñóë ²âàí Ìàññàð³ (æèòòºïèñ Êàçàíîâè òàêî¿
ìîæëèâîñòè ÷³òêî íå ñïðîñòîâóº). Òâîðåöü ñîíåò³â
³ âòàºìíè÷åíèé ó ï³ôàãîð³éñüêó ì³ñòèêó êàááàëè.
Ô³ëîñîô, ÿêèé â³â åäóêîâàí³ áåñ³äè ç Ôð³äð³õîì
Âåëèêèì é ³ìïåðàòðèöåþ Êàòåðèíîþ ÿê ³ éîãî
ïðèÿòåëü Ìàð³-Àðóà Âîëüòåð: Ôð³äð³õ Âåëèêèé
õîò³â ïðèçíà÷èòè Êàçàíîâó âèõîâíèêîì-íàñòàâ-
íèêîì åë³òíî¿ êàäåòñüêî¿ øêîëè äëÿ ïîìåðàíñü-
êèõ þíêåð³â Êàçàíîâà óíèê ïîñì³õîâèñüêà,
âäàâøèñü äî íàãëî¿ âòå÷³ ³ íå âèêëàâøè äî ê³íöÿ
ñâî¿õ ì³ðêóâàíü ïðî äåë³êàòíó ðîçá³æí³ñòü ì³æ
îñâ³÷åíèì ìîíàðõîì ³ ìîíàðõîì-ô³ëîñîôîì ³ ïðî
ïîìèëêó, ÿêî¿ ïðèïóñòèâñÿ Ïëàòîí ³ ÿêà ìàëî íå
êîøòóâàëà éîìó æèòòÿ, ðîçãóáëåíèé ³ìïåðàòîð
ìàðíî ñëàâ íàâçäîã³í ã³íö³â ç áàòîãîì ³ ïðÿíè-
êîì. Ãðàâåöü, ÿêèé óïðîäîâæ îäí³º¿ êàðòÿðñüêî¿
íî÷³ âèãðàâàâ ³ ïðîãðàâàâ ìàºòêè. Ëîâåëàñ, íå-
ïîáîðíèì ÷àðàì ÿêîãî óëÿãàëè ÷åðíèö³ ñóâîðèõ
êàòîëèöüêèõ îðäåí³â, íå êàæó÷è âæå ïðî ñâ³òñüêèõ
ïàíåé ³ îñîáëèâî ïàíÿíîê. Äèñêóòàíò, ÿêèé
ìàâ ïåðåêîíëèâèé àðãóìåíò, ùî ïîáèâàâ ìóðè
ìîíàñòèð³â, çàìê³â, âÿçíèöü. Ñïðèòíèê, ÿêîãî íå
ìîãëè âï³éìàòè íà ãàðÿ÷îìó ³ âï³éìàòè ïîãîò³â
í³ ÷èñëåííå â³éñüêî äâ³ðñüêèõ ñåêñîò³â, í³ âèñî-
êîîïëà÷óâàí³ íèøïîðêè. Âèíàõ³äëèâèé ³ âèòîí-
÷åíèé çíàâåöü ìèñòåöòâà, â çíàìåíèòó êîëåêö³þ
ÿêîãî ìð³ÿëè ïîòðàïèòè ïåðø³ ëåä³ Åâðîïè.
http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua
#&
², íàðåøò³, àâòîð ñïîãàä³â, ç ÿêèõ ìè âñå öå ³ á³ëüøå
÷åðïàºìî.
Îäíàê ÷è áîäàé ðàç ïðîáóâàëè ìè óÿâèòè
ñîá³ Êàçàíîâó â, ñêàæ³ìî, ñ³ìäåñÿò ïÿòü ðîê³â?
Êîëè øê³ðà áåðåòüñÿ áðèæàìè, ñëüîçÿòüñÿ î÷³,
òðåìòÿòü ðóêè, à çàïàõ ç ðîòîâî¿ ïîðîæíèíè äåäà-
ë³ âàæ÷å ïåðåáèòè äóõìÿíèìè ðîñëèííèìè åêñ-
òðàêòàìè, êîëè â³äêðèâàºòüñÿ ãðîòåñêíà íåâ³ä-
ïîâ³äí³ñòü ì³æ ïîæàäàííÿìè äóõà ³ (íå)ñïðîìî-
ãîþ ò³ëà? Õòî óÿâëÿâ ñîá³ Êàçàíîâó íà ñõèë³
ðîê³â? Àðòóð Øí³öëåð ñïðîáóâàâ íàïèñàòè ïðî
ïÿòäåñÿòèòðüîõð³÷íîãî àâàíòóðíèêà. Ïðî âåëè-
êó íîñòàëüã³þ. Ïðî íåáàæàííÿ çìèðèòèñÿ ç òèì,
ùî æèòòÿ, çàâåðøóþ÷è àêö³îíàëüí³ñòü, âõîäèòü
ó íåðàòèâíó ôàçó, â ÿê³é äåäàë³ ìåíøå ïîä³é ³ äå-
äàë³ á³ëüøå ñïîãàä³â. Ïðî âèãíàíöÿ (âò³êà÷à),
ÿêîìó â îáì³í íà ïðèíèçëèâó ïîñëóãó äîçâîëåíî
ïîâåðíóòèñÿ íà áàòüê³âùèíó. Ïðî, ìîæëèâî, îñ-
òàííþ âåëèêó ³ áëèñêó÷ó ïðèãîäó ñòàð³þ÷îãî êî-
õàíöÿ. Öå ñàìå òîé â³ê, â ÿêèé àâñòð³éñüêèé ïèñü-
ìåííèê ñòâîðèâ öþ ñâîþ íàéêðàùó íîâåëó.
NOSTALGIE ôðàíöóçüêå ñëîâî, îçíà÷àº
òóãà çà áàòüê³âùèíîþ. Âñÿêà ³íøà òóãà òî
tristesse.
#'
http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua
http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua
$
Tymofij
Havryliv
Õòî òàêèé Íåñòðîé?
Òèìîô³é
Ãàâðèë³â
Xto takyj Nestroj?