Беларуская мова. Прафесійная лексіка

Подождите немного. Документ загружается.

201

му, но с каждым разом упражнения, которые раньше получались

без особых усилий, становятся всё более трудными. Постепенно

начинает пропадать желание тренироваться – это важный субъек-

тивный признак начинающейся перетренировки.

Чтобы правильно проводить тренировки, необходимо знать

некоторые признаки утомления. Небольшое утомление. Жалоб нет.

Точное выполнение указаний тренера. Небольшое покраснение кожи

и умеренная потливость. Дыхание учащённое, но ровное. До конца

занятий сохраняется правильная координация движений. После тре-

нировки хорошее настроение. Бодрость.

Значительное утомление. Жалобы на усталость, боль в мыш-

цах и суставах. Учащённое сердцебиение. Одышка. Значительное

покраснение кожи. Большая потливость. Некоторое нарушение ко-

ординации при выполнении упражнений и невнимательность. Рабо-

тоспособность к концу тренировки несколько падает. Восстановле-

ние дыхания и частоты пульса после нагрузки происходит замед-

ленно. Чувство усталости.

Переутомление. Жалобы на боли в мышцах, головные боли,

иногда тошнота и рвота. Резкое покраснение или побледнение кожи.

Поверхностное дыхание через рот. Нарушена координация. Настро-

ение подавленное.

Для предупреждения утомления необходимы правильная до-

зировка нагрузок, благоприятный эмоциональный фон занятий, ра-

зумное чередование упражнений, связанных с напряжением и рас-

слаблением (ЭСЮС).

Футбол

 Спортивная командная игра с мячом. Одна из самых попу-

лярных в мире. Футбол – это игра двух команд, цель которых – за-

бить мяч в ворота соперников. В составе каждой команды 11 чело-

век, включая вратаря. Продолжительность игры – 90 минут (два

тайма по 45 минут с 10-минутным перерывом). Игроки в поле не

имеют права касаться мяча руками, это разрешается делать толь-

ко вратарю и только в пределах своей штрафной площади.

Местом для игры служит ровное поле с травяным покровом в

форме прямоугольника со сторонами от 100 до 110 м в длину и от

69 до 75 м в ширину. На поле наносится соответствующая размет-

ка. На линии ворот на одинаковом расстоянии от углов поля уста-

навливаются ворота, ширина которых 7 м 32 см от одной верти-

кальной стойки до другой, высота – 2 м 44 см от земли до гори-

202

зонтальной перекладины. На ворота с внешней их стороны прикреп-

ляется верёвочная сетка. Игра ведётся кожаным мячом с окружнос-

тью от 68 до 71 см, вес мяча от 396 до 453 г.

Название игры произошло от английских слов «фут» – «ступ-

ня», «бол» – «мяч». Известно, что «ножной мяч» появился в Анг-

лии более ста лет тому назад. Однако истоки современного футбо-

ла уходят в далёкое прошлое, его черты находят в различных играх

с мячом, которые были известны ещё до нашей эры в странах Древ-

него Востока и в античном мире.

В Англии нашли самую совершенную по тем временам и не

устаревшую сейчас круговую форму проведения футбольных со-

ревнований (когда каждая команда играет с каждой другой).

На Британских островах возник и первый футбольный клуб –

«Шеффилд Юнайтед» (1855). Причём это произошло раньше, чем

были сформулированы первые правила игры. В отличие от всех дру-

гих видов спорта футбол самый консервативный. Правила игры по-

чти не изменились с 1863 г. Но в них не было двух очень существен-

ных положений, без которых современный футбол немыслим: 11-мет-

рового штрафного удара, называемого пенальти, и судьи в поле. В

прежние времена он руководил действиями футболистов с трибуны.

В 1904 г. было образовано международное футбольное объе-

динение – ФИФА (Международная федерация футбольных ассо-

циаций). Сегодня ФИФА – самая крупная в мире международная

спортивная организация.

В программе Олимпийских игр футбол появился в 1900 г., а

первый чемпионат мира по футболу состоялся в 1930 г. Мировые

первенства проводятся с тех пор почти регулярно каждые 4 года в

промежутке между Олимпийскими играми.

Первенство России было проведено в 1912 г. В том же году

сборная России приняла участие в Олимпийских играх в Стокголь-

ме. К весне 1915 г. Всероссийский футбольный союз объединял 7

тыс. футболистов (ЭСЮС).

Да лекцыі 4. ЛЕКСІКАЛОГІЯ І ЛЕКСІКАГРАФІЯ

Заданне 1. Карыстаючыся энцыклапедычнымі даведнікамі,

размяркуйце прыведзенныя тэрміны ў наступным парадку:

1) спрадвечнабеларуская лексіка, 2) запазычаная лексіка.

203

 Аб’ект права, апазіцыя, арцель, балістыка судовая, банда,

банкаўскі крэдыт, бацькоўскія правы і абавязкі, біржа, браты і сёс-

тры, бюджэтнае права, бягучы рахунак, дармаедства, валюта, ве-

тэран, віна, вобыск, водпуск, вотум, вочная стаўка, высновы, выся-

ленне, ганарар аўтарскі, гарантыя, гаспадарчае аб’яднанне, гаспа-

дарчы суд, генацыд, гімн, гіпотэза, грамадзяне, дактыласкапія, дзя-

журства, дыскрымінацыя, дэкларацыя, дэ-факта, дэ-юрэ, жалоба,

закон аб уласнасці, захоўванне, звычай, злачынства, іск, кадастр

водны, калгас, калгасны двор, калегія, капа, касацыя, кіраванне,

кодэкс, крыміналістыка, ламбард, латарэя, легалізацыя, ліцэнзія,

лясы калгасныя, магістрат, мажарытарная сістэма, манархія, ман-

дат, мараторый, мафія, махлярства, маці-гераіня, мацярынства,

мачаха, мемарандум, міліцыя, міністэрства, місія, мытня, навацыя,

нагляд, надомнікі, народаўладдзе, натарыус, незалежнасць суддзяў,

непрацаздольнасць, нетры, норма права, няўхільнасць пакарання,

рэспубліка, рэферэндум, рэцыдывіст, сабатаж, статус-кво, суверэні-

тэт, суддзя, трансферт, трасалогія, тыранія, тэрарызм, удзельнікі,

ультыматум, фальсіфікацыя, хадатайніцтва, цэнз, цэнзура, цялесныя

пашкоджанні, шантаж, шпіянаж, штаты, штраф, якасць, ярлык.

Аблігацыя, аванс, авіза, авуары, адміністраванне, акрэды-

тыў, актывы, акцыз, акцыя, акцыянернае таварыства, акцэпт, аль-

тэрнатыва, альянс, амартызацыя, ануляцыя, апцыён, арэнда, асар-

тымент, асацыяцыя, асігнаванні, аўдытары, аўкцыён, аўтаркія, аў-

тэнтык, баланс, баніфікацыя, банк, банкноты, банкруцтва, бартэр,

безнаяўныя разлікі, бізнес, біржа, брокер, брута, валавая прадук-

цыя, валюта, ваўчар, вэксаль, гандаль, гарантыя, дагавор, дарэнне,

датацыя, дыверсіфікацыя, дывідэнд, дылер, дэбітор, дэвальвацыя,

дэмпінг, дэнамінацыя, дэнансацыя, дэпазіт, дэпанент, дэфляцыя, за-

клад, зберажэнні, заяўка, імпарт, інвестар, індэксацыя, інкаса, інфля-

цыя, іпатэка, калькуляцыя, камерцыя, канверсія, кантракт, каціроў-

ка, каштарыс, каштоўныя паперы, квота, клірынг, купюра, лакаўт,

лібералізацыя цэн, лізінг, ліквіднасць, ліміт, маёмасныя правы, маё-

масць, маклер, манаполія, манетная адзінка, маркетынг, менеджэр,

мытнік, мытня, навацыя, нажніцы цэнаў, накапленні, накладная, не-

плацежаздольнасць, нерухомая маёмасць, нерэнтабельны, нета,

нуліфікацыя, офіс, падатак, пасіў, пеня, пошліна, прадпрымальніцт-

ва, прыватызацыя, рахунак, рынак, рэвальвацыя, рэімпарт, рэнта,

рэнтабельнасць, сабекошт, самаакупнасць, свабодная зона,

скупшчык, субарэнда, субсідыя, суверэнны, тавар, тарыф, транзіт,

трасант, уклад, улік, фінансы, фірма, фоліо, фузія, хабар, холдынг,

204

цана, ценявая эканоміка, цэнаўтварэнне, чэк, эканоміка, эмбарга,

эмісія.

 Акрабат, арыентаванне, бадмінтон, барэц, баскетбол, ба-

тэрфляй, більярд, бокс, брас, буліт, бягун, веславанне, віраж, вяр-

чэнне, гандбол, гантэлі, гарадкі, гнуткасць, гросмайстар, дэбютант,

захоп, каноэ, каратэ, катанне, крос, лапта, ліга, луза, накаўт, падзен-

не, падкат, падскокі, плывец, пляцоўка, размінка, рынг, рэгбі, саль-

та-мартале, самба, спорт, стойка, сумо, таэквандо, трэк, трэнер,

трэнінг, удар, ферзь, фінт, фланг, фрыстайл, футбол, шпагат, штанга.

Заданне 2. Карыстаючыся энцыклапедычнымі даведнікамі,

размяркуйце прыведзенныя тэрміны ў наступным парадку:

1) актыўная лексіка, 2) пасіўная лексіка: а) гістарызмы,

б) архаізмы, в) неалагізмы.

 Аброк, абшчына, актавыя кнігі, апраўданне, асуджэнне, аў-

тарскі ганарар, ашуканства, багаж, баніты, бартэр, бацькоўства,

бежанцы, бенефіцый, бенкарт, беспрацоўе, бікамералізм, васалітэт,

вета, войт, вываланцы, галоўшчына, геалагічны кантроль, геалагіч-

ны фонд, генеральны пракурор СССР, глейт, гродскі суд, дабро, двор

судовы, донары, допыт, дэцкі, звада, земствы, кабальная здзелка,

Казіміраў прывілей, камбатант, камора, кананічнае права, кансэн-

сус, каптуровы суд, ліберум вета, ліцаванне, люблінская унія, людзі

лёзныя, магдэбургскае права, магістрат, маніторынг зямель, мая-

рат, навязка, намова, нацыянальны парк, неасцярожнасць, «ноў-хаў»,

павераны, падрад, пакт, паліцыя, парафіраванне, парламент, пасад,

патэнт, пахвалка, пашпарт, пенсія, пеня, пераводны рубель, поддан-

ства, правакацыя, пракуратар, пракуратура, пралангацыя, прамуль-

гацыя, прапінацыя, пратэктарат, пратэст, працэнты, прывілеі, пры-

суд, прэамбула, прэнгер, прэрагатыва, прэтэнзія, прэцэдэнт, псеўданім,

Саксонскае зярцала, сейм, трыбунал ВКЛ, ураднік, цывільнае пра-

ва, шкрутыніум, экзекутар, эмітэнт.

Авансаатрымальнік, аўтаркія, актыў, акцэптаванне, асар-

тымент, грыўня, мыта, акцэпт, аўдытар, дылер, банкрут, аўкцыён,

біржавік, валюта, бухгалтар, іпатэка, фузія, брокер, кансэнсус, цэр-

тыфікат, асыгнаваць, акцыянэр, гарантаванне, набытак, даход, алі-

гаполія, алонж, апцыён, арэнда, аферта, еўравалюта, дэкорт, дэку-

вер, маркетынг, менеджэр, накладная, ностра, нуліфікацыя, абара-

чальнасць, ліхвяр, гербавы збор, скарбнік, сельскагаспадарчая

205

камуна, тэрміновыя купоны, базная кніга, гарцавы збор, заборная

кніжка, чырвоны процант, ападаткавальны ліст, ордарная кніга, ясак,

здзелка, інвестыцыі, капітал, карупцыя, квота, кансалтынг, кансор-

цыум, кантракт, ламбард, ліміт, неплацежаздольнасць, рынак, рэ-

вальвацыя, рэверсія, сабекошт, злічва, посул, манко, літацыя, сор-

тымент, дастаўнік, банкавы крэдыт, рэзервенны капітал, корэспан-

давальны рахунак, субсыдыя, попыт, прыватызацыя, продаж, рэн-

табельнасць, вартасць, фірма, цэнаўтварэнне, спонсар, трэт, чар-

тэр, арандатар, баланс, кансэнсус, купюра.

* Заданне 3. Прачытайце тэксты. Знайдзіце словы, што

адпавядаюць студэнцкаму слэнгу.

– Хай, пипл! Хаер не мыт, фэйса не брита. Сегодня отходняк?

– Жизнь плющит: горшки звенят. Так колбасился до двух ночи,

а затем как нормальный чел отправился подушку давить. Как

вспомню, крышу сносит.

– А меня в депрессию вогнал этот безмазовый сэйшн. Там

один цивильник беспонтово скачет, ни одного волосатого! Темно-

та! Достал отстойный музон, лабать не умеют, чилдрэны. Где игра,

драйв, накал? Я вообще в последнее время на Цеппелинах зави-

саю. Ну ещё у Хендрикса навёрнутые запилы.

– Слышь, есть маза вписаться на новый сэйшн. Я тикеты до-

стал.

– Весь колокол на измене: реалайзовать или не реалайзовать,

вот в чём заморочка. Ты меня подсадил на полный приход.

– Дай чик-фаер, у меня смок есть, покумарим.

– Оставь натады, пошли лучше в твою вписку хавкой заки-

немся.

– Ко мне сейчас без мазы, у меня мазер на флэту. Опять кон-

цептуал о лагере двигать будет. Эти разборки с пэрэнтами меня

уже загрузили.

– Напряг!

– А бразер у меня клёвый. Он мне рекорду с бундэсовской

печаткой и пищук на бездник подарил. Эта фишка всех пробила.

– Будь челом, дай люкс. Я фирмовые шузы и байтовый трузер

с лэйблом на зипере хочу комершн.

– Ну у тебя совесть в ауте, ты мне ещё тэн грин-лям должен.

– Пипл, я к тебе всей душой примыкаю, а тебя замыкает на

такой фигне. Ладно, пора на базу, я те завтра рингану.

206

– Привет! Немытый, небритый. Ну как, отошёл после вчераш-

него?

– Жизнь угнетает: голова раскалывается. Так безудержно

танцевал до двух ночи, а потом как нормальный человек отправил-

ся спать. Как вспомню, разум отступает.

– А на меня скуку навёл этот хлипкий музыкальный концерт.

Там одни цивилизованные люди, ни одного хиппи. Надоела плохая

музыка. Играют как дети, никаких чувств. Я вообще в последнее

время «Led Zeppelin» слушаю или соло на гитаре Джима Хендрикса.

– Слушай, есть удачная возможность попасть на новый кон-

церт. Я билеты достал.

– Не могу решить: идти или не идти, вот в чём вопрос. Но ты

меня заинтересовал.

– Дай зажигалку, у меня сигареты есть, покурим.

– Оставь на потом, пошли лучше к тебе домой чего-нибудь

перекусим.

– Ко мне сейчас идти бесперспективно, у меня мама дома.

Опять об учёбе расспрашивать будет. О, как мне надоели эти вы-

яснения отношений с родителями!

– Неприятная ситуация!

– А вот с братом мне повезло. Он мне западную пластинку и

пейджер на день рождения подарил. Всем понравилось.

– Будь человеком, отдолжи денег. Я хочу купить ботинки и

белые джинсы с фирменным знаком на молнии.

– У тебя нет совести, ты мне ещё 10 долларов должен.

– Я же к тебе всей душой, а ты денег пожалел. Ладно, пора

возвращаться, я тебе завтра позвоню.

(В.Е. Егорычев)

* Заданне 4. Прааналізуйце, як падаюцца наступныя тэр-

міны ў ТСБМ, БелСЭ, «Слоўніку іншамоўных слоў» А.М. Бу-

лыкі, «Энцыклапедыі прыроды Беларусі». Зрабіце выснову.

Біятлон, -а, м. Спартыўныя спаборніцтвы, у якіх лыжная гонка

спалучаецца са стральбой з вінтоўкі на некалькіх агнявых рубяжах.

[Ад лац. bis – двойчы і грэч. athlon – спаборніцтва, барацьба.]

(ТСБМ).

Біятлон (ад лац. bi – дзвюх + грэч. athlon – барацьба; сучас-

нае зімовае дваяборства). Лыжная гонка на 20 км са стральбой з

вінтоўкі на чатырох агнявых рубяжах. Спартсмен робіць 5 стрэлаў

на кожным агнявым рубяжы са становішча лежачы ці стоячы, а на

207

апошнім – стоячы, без упору. Мішэні ставяцца звычайна на 3; 8; 13 і

18-м км; дыстанцыя стральбы адпаведна 250, 200, 150 і 100 м. За

кожны промах налічваецца штраф 2 хв., які дадаецца да паказанага ў

лыжнай гонцы часу. У праграму спаборніцтваў па біятлоне ўваходзіць

таксама эстафетная гонка 4 х 7,5 км са стральбой па шарах.

Спаборніцтвы па біятлоне праводзяцца на Беларусі з 1961 г.

(БелСЭ).

Біятлон, -а, м. (ад лац. bis – двойчы + грэч. athlon – спабор-

ніцтва, барацьба). Спартыўныя спаборніцтвы, дзе лыжная гонка спа-

лучаецца са стральбой з вінтоўкі на некалькіх агнявых рубяжах.

Біятланіст (А.Б.).

Рапіра, -ы, ж. Калючая халодная зброя з доўгім і гнуткім ча-

тырохгранным клінком, якая ў цяперашні час ужываецца толькі ў

вучэбным і спартыўным фехтаванні. Фехтаванне на рапірах.

[Фр. rapiere.] (ТСБМ).

Рапіра (фр. rapiere), спартыўная калючая зброя, якая выкары-

стоўваецца ў спаборніцтвах па фехтаванні.

Складаецца з лёгкага стальнога клінка, гарды, якая ахоўвае

руку спартсмена. Клінок прамавугольнага сячэння, даўжынёй 90

см, на канцы мае спецыяльны ахоўны наканечнік. Гарда бывае

дыяметрам да 12 см. Вага зманціраванай рапіры не павінна пера-

вышаць 500 г, даўжыня 110 см. З 1954 г. у практыку судзейства па

фехтаванні на рапірах уведзены электрарапіры і электрафіксатар

(БелСЭ).

Рапіра, -ы, ж. (рус. pапира < фр. rapiere). Калючая зброя з доўгім

гібкім чатырохгранным клінком, якая зараз выкарыстоўваецца толькі

ў вучэбным і спартыўным фехтаванні. Рапірыст (А.Б.).

Собаль, -я, м. 1. Невялікі драпежны звярок сямейства куніца-

вых з каштоўным футрам бурай афарбоўкі.

2. Футра гэтага звярка. Абшыты собалем каўнер (ТСБМ).

Собаль (Martes zibellina), млекакормячая жывёла сям. куніц

атр. драпежных звяроў. Насяляе тайгу Сібіры, Урала, Д. Усходу, а

таксама поўнач Манголіі, Карэі, Японіі, Кітая.

Даўжыня цела 32–58 см, маса да 1,8 кг (самцы большыя за

самак). Поўсць ад жоўта-бурай да чорна-бурай, густая, шаўкаві-

стая. На гарляку і грудзях жоўтая пляма. Корм жывёльны (пера-

важна мышападобныя грызуны) і раслінны (ягады рабіны, кедра-

выя арэхі). Нараджае 1–7 дзіцянят. Каштоўны прамысловы звер

(БелСЭ).

208

Собаль (Martes zibellina), млекакормячая жывёла сям. куніца-

вых атр. драпежных звяроў. Пашыраны пераважна ў лясной зоне

ад Пячоры да берагоў Ціхага акіяна. У XV–XVIII ст. бел. і літ.

лясы былі мяжой пашырэння С. на захад. На Беларусі ў XV–XVI ст.

мясц. сабалінае футра (па 100–200 шт.) прадавалася ў Мінску, На-

вагрудку, Полацку і інш. месцах (гіст. дакументы «Роспіс ардынш-

чыны», 1501; «Заўвагі да генеральнага межавання» і інш.). Вельмі

каштоўны прамысловы пушны звер. Аб’ект зверагадоўлі.

Даўж. 43–58 см, маса 0,9–1,9 кг. Цела прысадзістае, гібкае,

вушы вялікія акруглыя, хвост пушысты, даўж. да 19 см. Поўсць

густая, мяккая, пушыстая, ад светла-карычневай да чорна-бурай,

бліскучая; на горле і грудзях невыразная жоўтая пляма. Жыве па-

асобку. Аселы, трымаецца ў асноўным на зямлі, можа лазіць па дрэ-

вах. Гняздо ў дуплах паваленых дрэў, пад каранямі, вываратнямі,

сярод камення і г.д. Нараджае да 5 (7) дзіцянят у красавіку-маі.

Працягласць жыцця ў няволі да 15–18 гадоў. Скрыжоўваецца з ку-

ніцай лясной, у выніку з’яўляюцца т. зв. кідусы. А.К. Фядосаў (ЭпБ).

Шахматы, -мат; адз. няма. 1. Гульня на дошцы, раздзеленай

на 64 светлыя і цёмныя клеткі (палі), паміж 16 белымі і 16 чорнымі

фігурамі па ўстаноўленых для іх правілах хадоў. Бухгалтар Селі-

вей і планавік Ігнат у шахматы гулялі. Корбан.

2. Набор фігур для такой гульні. Расстаўляць шахматы.

[Ад перс. sah mat – цар памёр] (ТСБМ).

Шахматы (ад перс. шах – гасудар + араб. мат. – памёр) –

спартыўная гульня, якая спалучае элементы спартыўнай бараць-

бы, навуковага мыслення і мастацкай творчасці; від спорту.

Гуляюць 2 праціўнікі на квадратнай дошцы, падзеленай на 64

светлыя і цёмныя палі. У кожнага па 16 фігур (кароль, ферзь, 2 ладдзі,

2 сланы, 2 кані і 8 пешак), якія перамяшчаюцца паводле пэўных

правіл. Мэта гульні – даць мат каралю (становішча, калі кароль не

можа абараніцца ад нападу фігур праціўніка).

Лічаць, што шахматы ўпершыню з’явіліся ў Індыі ў канцы V ст.

Сучасную форму шахматы набылі ў XVI ст. у еўрапейскіх краінах

(Іспанія, Італія, Францыя, Англія). Афіцыйныя спаборніцтвы па шах-

матах праводзяцца з XIX ст. (першы міжнародны турнір прайшоў у

Лондане ў 1851 г.).

Першы чэмпіянат БССР па шахматах адбыўся ў 1924 г. (пе-

раможца С.К. Разенталь). Першы майстар спорту па шахматах на

Беларусі – У.І. Сіліч (БелСЭ).

209

Шахматы, -мат, мн. (ад перс. sah mat – шах памёр). 1. Гуль-

ня двух партнёраў на раздзеленай на 64 светлыя і цёмныя клеткі

дошцы 32 светлымі і цёмнымі фігурамі з мэтай аб’явіць мат кара-

лю праціўніка. 2. Набор фігур для такой гульні. Расставіць на дош-

цы шахматы.  Шахматны, шахматыст (А.Б.).

Заданне 5. Карыстаючыся энцыклапедычнымі даведні-

камі, размяркуйце прыведзеныя тэрміны ў наступным парад-

ку: 1) мнагазначныя словы, 2) амонімы, 3) сінонімы, 4) анто-

німы, 5) паронімы.

 Абавязкі, абаліцыя, абвінавачаны, адказчык, адкрытае га-

ласаванне, акупацыя, аналогія, ануляванне, ахова прыроды, банда,

беззаконне, бікамералізм, брак, бяздзейнасць злачынная, вайна,

валюта, віна, выдача злачынцаў, вымаганне, вымагацельства, вы-

сяленне, вэксаль, грамата, грошы, грузаадпраўшчык, грузаатры-

мальнік, грыф, дабро, данос, дарослыя, даўжнік, двухпалатная сістэ-

ма, дзеці, дыпламант, дыпламат, дыпламатычнае прадстаўніцтва,

дыплом, дэкрэт, дэмакратыя, дэнансацыя, дэнатуралізацыя, дэпазіт,

дэпутацкая недатыкальнасць, завочнае навучанне, закон, законнасць,

замах, засяленне, збор, звальненне, знак, знешні гандаль, імпарт,

імунітэт дэпутата, імя, ісцец, кааліцыя, казнь, калецтва працоўнае,

камітэнт, камітэт, кананічнае права, кантроль, канфесія, канцэсія,

кара, квота, конкурс, копія, крэдытор, лёгкія цялесныя пашкоджанні,

ліст, лячэнне дабравольнае, лячэнне прымусовае, маёмасць, мала-

летнія, манархія, мандат, мараторый, марка, мафія, мемарандум,

мінімальны спажывецкі бюджэт, міністэрства, мір, місія, навучанне

без адрыву ад вытворчасці, нагляд, натуралізацыя, нацыяналізацыя,

неадпаведнасць, недры, непаўналетнія, непаўналецце, нетры, нор-

ма, нота, нядбайнасць злачынная, ордэн, пай, знос, пакаранне, па-

мілаванне, паручыцельства, пасаг, пастанова, патранат, патуранне,

паўналецце, пойвар, правы, прагал, прагул, прадстаўленне, пражы-

тачны мінімум, пралангацыя, прамульгацыя, прамы доказ, пратэст,

працаўладкаванне, прыватная амністыя, прыватызацыя, прыяры-

тэт, прэзідэнт, прэтэнзія, раён, развод, раздзяржаўленне, рэкет, рэк-

ламацыя, сесія, спадчына, стандарт, субстанцыя, сям’я, тайнае га-

ласаванне, тратта, траўма вытворчая, узнагарода, ускосны доказ,

халатнасць, цана, царкоўнае права, цяжкія цялесныя пашкоджанні,

шайка, шантаж, шлюб, штаты, штраф, экалогія, экспарт, экспеды-

тар, экстрадыцыя, эмбарга, якасць, яўка.

210

Акцэпт наступны, андэррайтынг, валюта, дэпорт, дысконт,

камбіст, акцэпт папярэдні, канцэлінг, баланс плацёжны актыўны,

квота, кантрафакцыя, крэдытор, акцэпт папярэдні, ліквіднасць,

ліцэнзія, манаполія, патэнт, прэмія на біржы, прынцыпал, рэверс,

рэтрата, роялці, здзелка, другасны попыт, структура заработнай

платы, акцэпт папярэдні, тэндэр, баланс плацёжны пасіўны, аўды-

тар, баланс гандлёвы актыўны, рэвізор, эксперт, валюта некан-

версуемая, экс-дывідэнд, валюта канверсуемая, манапалізацыя,

банкруцтва, дэманапалізацыя, нацыяналізацыя, неплацежаздоль-

насць, дэнацыяналізацыя, інвестыцыі запланаваныя, дэфіцыт, эка-

номіка, інвестыцыі незапланаваныя, квота імпартная, недахоп, ф’ю-

чарс, квота экспартная, мядзведзь, індасамент, франшыза, бык,

справаздачнасць, аб’яднанне вертыкальнае, жырант, траст, аб’-

яднанне гарызантальнае, аб’ём прапановы, жыра, індасант, транс-

ферт, аб’ём попыту, аперацыі банкаў актыўныя, ін’екцыя, апера-

цыі банкаў пасіўныя, адказнасць неабмежаваная, упрыскванне,

рахунак, адказнасць абмежаваная, сфера вытворчая, карупцыя,

вартасць, сфера невытворчая, актыў, подкуп, пасіў, плацежаздоль-

насць, зліццё гарызантальнае, крос-курс, авуары, зліццё вертыкаль-

нае, рээкспарт, курс валютны, рэімпарт, раўнавага стабільная, аба-

рачальнасць валюты, акрэдытыў, раўнавага нестабільная, пошліны

імпартныя, арбітраж, пошліны экспартныя, прадпрыемства закры-

тае, канверсавальнасць валюты, прадпрыемства адкрытае, вы-

даткі вычарпальныя, стагнацыя, бардэра, выдаткі невычарпаль-

ныя, эканоміка закрытая, валюта, застой, трата, эканоміка адкры-

тая, вексель, улік, справаздачнасць.

 Абарона, абаронца, адзінаборства, адзінаццаціметровы,

арбітр, атака, аўтсайдэр, афсайд, брамнік, варатар, выйгрыш, вы-

сокі мяч, галкіпер, гандбол, грубае парушэнне, гулец, доўгая дыс-

танцыя, доўгая перадача, дыскваліфікацыя, заканчэнне, згібанне,

ігрок, інсайд, кароткая дыстанцыя, кароткая перадача, кваліфіка-

цыя, контратака, конь, ладдзя, лідар, мат, нападаючы, нападзенне,

нізкі мяч, паражэнне, пас, пасаваць, паўабаронца, паўэрліфтынг, паў-

сярэдні нападаючы, пенальці, пентатлон, перадача, перамога, пера-

можца, перыяд, пешка, поле, праціўнік, пройгрыш, пяцібор’е, раз-

гібанне, расслабленне, раунд, ручны мяч, рэлаксацыя, рэферы, са-

пернік, сілавое трохбор’е, спрынтар, стаер, становішча па-за гуль-

нёй, старт, суддзя, сэт, тайм, тур, фінал, фініш, фол, форвард, хаў-

бек, цэнтрфорвард, чэмпіён, шар, шах, шматбор’е.