Смалянчук А. Гісторыя Беларусі найноўшага часу ў дакументах і матэрыялах
Подождите немного. Документ загружается.
Тэма 5. Палітычнае жыццё незалежнай Беларусі. 1990-2007
Перыяд парламенцкай рэспублікі. 1990-1994
171. Дэкларацыя Вярхоўнага Савета БССР аб дзяржаўным
суверэнітэце ад 27 ліпеня 1990 г.
Верховный Совет Белорусской Советской Социалистической
Республики, выражая волю народа Белорусской ССР, осознав
ответственность за судьбу белорусской нации, подтверждая уважение
достоинства и прав людей всех национальностей, проживающих в
Белорусской ССР, свидетельствуя уважение к суверенным правам всех
народов Союза ССР и мира, считая республику полноправным и
независимым членом мирового сообщества, действуя в соответствии с
принципами Всеобщей декларации прав человека и другими
общепризнанными международными правовыми актами, торжественно
провозглашает полный государственный суверенитет Белорусской ССР
как верховенство, самостоятельность и полноту государственной власти
республики в границах ее территории, правомочность ее законов,
независимость республики во внешних отношениях и заявляет о
решительности создать правовое государство,
СТАТЬЯ 1.
Белорусская Советская Социалистическая Республика – суверенное
государство, утвердившееся на основе осуществления белорусской
нацией ее неотъемлемого права на самоопределение государственности
белорусского языка, верховенства народа в определении своей судьбы.
Неотъемлемые права Белорусской ССР как суверенного
государства реализуются в соответствии с общепризнанными нормами
международного права. Белорусская ССР охраняет и защищает
национальную государственность белорусского народа.
Белорусская ССР имеет свой герб, флаг и гимн.
Любые насильственные действия против национальной
государственности Белорусской ССР со стороны политических партий,
общественных объединений или лиц преследуются по закону.
СТАТЬЯ 2
Граждане Белорусской ССР всех национальностей составляют
белорусский народ, являющийся носителем суверенитета и
единственным источником государственной власти в республике. Его
полновластие реализуется непосредственно и через представительные
органы государственной власти.
273
Право выступать от имени всего народа республики принадлежит
исключительно Верховному Совету Белорусской ССР.
СТАТЬЯ 3
Государственный суверенитет Белорусской ССР утверждается во
имя высшей цели – свободного развития и благополучия, достойной
жизни каждого гражданина республики на основе обеспечения прав
личности в соответствии с Конституцией Белорусской ССР и ее
международными обязательствами.
СТАТЬЯ 4
Гражданство Белорусской ССР является неотъемлемой частью ее
суверенитета. Республика охраняет честь, здоровье, права и законные
интересы своих граждан, обеспечивает их социальную защищенность.
Они находятся под ее защитой, пребывая за пределами Белорусской
ССР. Республика принимает в гражданство и решает вопросы о выходе
из гражданства.
СТАТЬЯ 5
Земля, ее недра, другие природные ресурсы на территории
Белорусской ССР, воздушное пространство являются собственностью
белорусского народа, которому принадлежат исключительные права по
их владению, пользованию и распоряжению.
Определение правового режима всех видов имущества относится к
исключительной компетенции Белорусской ССР.
Белорусская ССР имеет право на свою долю в общесоюзном
имуществе соответственно вкладу белорусского народа и как
республика – основательница Советского Союза, которая была его
праводейственным субъектом, имеет право на свою долю от алмазного,
валютного фондов и золотого запаса СССР.
Белорусская ССР образует национальный банк, подчиненный
Верховному Совету республики, создает свою финансово-кредитную
систему, подтверждает права собственности на специализированные
банки, находящиеся на ее территории на момент принятия этой
Декларации, организует собственные налоговую и таможенную службы,
имеет право на создание собственной денежной системы.
СТАТЬЯ 6
Территория Белорусской ССР является неделимой и
неприкосновенной и не может быть изменена или использована без
согласия Белорусской ССР.
Все вопросы о границах решаются только на основе взаимного
согласия между Белорусской ССР и смежными суверенными
государствами путем заключения соответствующих договоров, которые
подлежат ратификации Верховным Советом Белорусской ССР.
СТАТЬЯ 7
274
На территории Белорусской ССР устанавливается верховенство
Конституции Белорусской ССР и законов Белорусской ССР.
Все граждане и лица без гражданства, государственные органы,
предприятия, учреждения и организации, находящиеся или
действующие на территории Белорусской ССР, обязаны исполнять
законодательство Белорусской ССР.
Разграничение законодательной, исполнительной и судебной
власти является важнейшим принципом существования Белорусской
ССР как правового государства.
Высший надзор за точным и единообразным исполнением законов
Белорусской ССР осуществляется Генеральным прокурором
Белорусской ССР, который назначается Верховным Советом
Белорусской ССР.
СТАТЬЯ 8
Белорусская ССР самостоятельно устанавливает порядок
организации на территории республики охраны природы,
использования природных ресурсов и обеспечивает народу республики
экологическую безопасность.
Белорусская ССР имеет право на возмещение ущерба, нанесенного
ей действиями союзных органов, союзных республик и других
государств.
Белорусская ССР требует от правительства СССР безусловной и
срочной компенсации ущерба, связанного с преодолением последствий
чернобыльской катастрофы.
Свою свободу и суверенитет Белорусская ССР в первую очередь
использует на спасение народа Белорусской ССР от последствий
чернобыльской катастрофы.
СТАТЬЯ 9
Белорусская ССР самостоятельна в решении вопросов культурного
и духовного развития белорусской нации, других национальных
общностей республики, в создании собственной системы информации,
образования и воспитания. Белорусская ССР обеспечивает
функционирование белорусского языка во всех сферах общественной
жизни, сохранение национальных традиций и исторической символики.
Национальные, культурные и исторические ценности на
территории Белорусской ССР являются исключительно собственностью
республики и ее граждан.
СТАТЬЯ 10
Белорусская ССР имеет право на собственные Вооруженные Силы,
внутренние войска, органы государственной и общественной
безопасности, подконтрольные Верховному Совету Белорусской ССР.
275
Белорусская ССР имеет суверенное право определять порядок и
условия прохождения ее гражданами воинской службы, службы в
органах государственной и общественной безопасности, решать
вопросы размещения войск и вооружения на своей территории.
Никакие воинские формирования других стран, их военные базы и
сооружения не могут быть размещены на территории Белорусской ССР
без согласия ее Верховного Совета.
Белорусская ССР ставит целью сделать свою территорию
безъядерной зоной, а республику нейтральным государством.
СТАТЬЯ 11
Белорусская ССР самостоятельно осуществляет права на
добровольные союзы с другими государствами и свободный выход из
этих союзов.
Белорусская ССР предлагает безотлагательно приступить к
разработке договора о союзе суверенных социалистических государств.
СТАТЬЯ 12
Положение настоящей Декларации реализуется Верховным
Советом Белорусской ССР путем принятия новой Конституции
(Основного Закона) Белорусской ССР, законов Белорусской ССР.
Жытко А.П., Фамін В.М. Гісторыя Беларусі (1945 – 2002 гг.). –
Мн.: БДПУ, 2005. – С. 147-151
172.Заява Вярхоўнага Савета БССР аб падзеях у Літве. 17 студзеня
1991 г.
З пачуццём трывогі і заклапочанасці мы ўспрынялі трагічныя
падзеі, што адбыліся ў Літве. Нашы народы звязаны даўнімі і цеснымі
сувязямі, і мы не можам быць абыякавымі да таго, што здарылася. Мы
выказваем шчырае спачуванне сем’ям загінуўшых і ўсяму народу Літвы
ў сувязі з трагедыяй, якая прывяла да чалавечых ахвяр.
Мы рашуча асуджаем прымяненне войск супраць мірнага
насельніцтва, пратэстуем супраць выкарыстання ўзброенных сіл унутры
дзяржавы для дасягнення палітычных мэт.
Лічым, што ўсе супярэчнасці, якія ўзнікаюць паміж суверэннымі
рэспублікамі і Цэнтрам, павінны вырашацца толькі шляхам дыялогу і
палітычнага ўрэгулявання, з павагай да суверэнных правоў рэспублік.
Сілавы націск недапушчальны, толькі вольны выбар народаў будзе
гарантам міру і спакою ў рэспубліках.
Вярхоўны Савет БССР звяртаецца да Прэзідэнта СССР з
патрабаваннем: неадкладна спыніць удзел узброенных сіл у вырашэнні
палітычных праблем Літвы, правесці расследаванне дзейнасці так
званага камітэта нацыянальнага выратавання, прыняць неабходныя
276
меры па прадухіленню ў далейшым прымянення зброі пры выпашэнні
канфліктных сітуацый [...]
Законы, пастановы і іншыя акты, прынятыя на трэцяй сесіі
Вярхоўнага Савета БССР дванаццатага склікання, 5 снеж. 1990 г. –
27 лют. 1991 г. – С. 167-168
173. Васіль Быкаў пра Дэклярацыю аб дзяржаўным суверэнітэце
БССР. 27 ліпеня 1997 года.
“Каб дакумэнты такога роду адпавядалі свайму наміналу, патрэбны
адпаведны палітычны ўзровень народнай сьвядомасьці, выразная
дэмакратычная воля яго кіраўніцтва. А якая тут воля, калі ў гэтай залі
Вярхоўнага Савету, які прымаў Дэклярацыю, выразна панаваў хаўтурны
настрой, бо ўсё гэта рабілася супраць волі большасьці” […]
Што ж датычыцца апазыцыі ў Вярхоўным Савеце, то я думаю, што
ў тых умовах, у той час менавіта апазыцыя Беларускага Народнага
Фронту зрабіла гераічны ўчынак з таго, што дамаглася менавіта гэтай
сувэрэннасьці. Гэта яе заслуга. І чым далей, незалежна ад таго, чым гэта
скончыцца, незалежна ад лёсу Беларусі навогул, у гістарычным
вымярэньні гэта будзе вельмі значна, гэта будзе ацэнена празь вякі. […]
Быкаў на Свабодзе / Рэд. і ўклад. С.Навумчык. - Выд. 2-е, дап. –
Прага: Радыё “Свабодная Еўропа” / Радыё “Свабода”, 2005. – С. 83-84
174. Незалежнасць Беларусі – дэкларацыя альбо рэальнасць. З
артыкула народнага дэпутата БССР Уладзіміра Новіка.
[...] 19-21 жніўня [1993] у Маскве рэакцыйнымі коламі была
зробленая спроба дзяржаўнага перавароту. Кіраваў пераваротам, тады-ж
створаны, гэтак званы дзяржаўны камітэт па надзвычайнаму стану –
ДКНС. У склад гэтага камітэту ўвайшлі: віцэ-прэзыдэнт СССР Г. Янаў,
старшыня КДБ СССР В. Кручкоў, прэм’ер-міністр СССР В. Паўлаў,
міністр унутраных спраў СССР Б. Пуго, міністр абароны СССР Д. Язаў,
старшыня Сялянскага Саюзу СССР В. Старадубцаў, першы намесьнік
старшыні Савету Абароны СССР О. Бакланаў, прэзыдэнт Асацыяцыі
Дзяржаўных Прадпрыемстваў і Аб'ектаў Прамысловасьці, Будаўніцтва,
Транспарту й Сувязі СССР А. Цізякоў. Ужо сам склад ДКНС даводзіць
аб тым. што на чале перавароту стаялі прадстаўнікі ваенна-
прамысловага камплексу й ЦК КПСС.
Але дзякуючы рашучым дзеяньням кіраўніцтва РСФСР ды моцнай
падтрымцы міжнароднай супольнасьці, пераварот быў падаўлены ўжо
на трэйці дзень. На вялікі жаль, кіраўніцтва Беларускай ССР, а менавіта
Прэзыдыюм Вярхоўнага Савету БССР на чале з старшынём М.
Дземянцеем ды Савет Міністраў БССР не выказалі сваёй рашучай
277
пазыцыі з асуджэньнем антыдзяржаўнага перавароту. Заміж рашучых
крокаў каб перадухіліць дзеяньні загаворшчыкаў на Беларусі,
пракамуністычнае кіраўніцтва рэспублікі вырашыла моўчкі
зяседжвацца й вычэкваць.
У такі складаны для рэспублікі момант апазыцыя Беларускага
Народнага Фронту ў Вярхоўным Савеце БССР узяла на сябе ініцыятыву
зь першых-жа гадзінаў путчу арганізаваньня пратэсту супраць
дзеяньняў загаворшчыкаў. Апазыцыя БНФ адразу запатрабавала
скліканьня Надзвычайнай Сэсіі Вярхоўнага Савету БССР каб ацаніць
палітычную сытуацыю ды прыняць неабходныя меры для абароны
сувэрэнітэту і канстутыцыйнага ладу Беларускай ССР. Бязьдзейнае-ж
захаваньне Прэзыдыюму Вярхоўнага Савету БССР тлумачыцца тым,
што большасьць у Прэзыдыюме складаюць члены ЦК КПБ. Дык
Прэзыдыюм і кіраваўся указаньнямі гэтага, сумна ведамага, органу, які
фактычна, у сваёй заяве падтрымаў пераварот.
Тым-жа часам падзеі разгортваліся надзвычай хутка.
Дэмакратычныя сілы перамаглі. I вось пад націскам апазыцыі, ды калі
было сабрана па-над 100 падпісаў дэпутатаў, а пераварот быў
падаўлены, Прэзыдыюм Вярхоўнага Савету БССР прыняў пастанову 24
жніўня склікаць нечарговую сэсію Вярхоўнага Савету БССР. [...]
У часе адчыненьня пятае нечарговае сэсіі Вярхоўнага Савету БССР,
навакол парадку дня разгарнуліся войстрыя спрэчкі паміж
кансэрватыўнай камуністычнай бальшьшёй і дэмакратычнай
апазыцыяй. Бязумоўна, што бальшыня не хацела разгляду на сэсіі ролі
партыйных функцыянэраў у перавароце. Але ў выніку прынцыповай
пазыцыі дэмакратычнай меншасьці ды дзякуючы псыхалягічнай
падтрымцы мянчанаў, якія арганізавалі у час сэсіі бяспынны мітынг
асуджэньня путчыстаў, Вярхоўны Савет БССР прыйшоў да кампрамісу.
Прапановы апазыцыі былі часткава ўлучаныя ў дзённы парадак сэсіі. У
сфармуляваньні парадку дня адыграла сваю ролю й пайменнае
галасаваньне адносна парадку дня. Адказнасьць перад выбаршчыкамі ў
многіх дэпутатаў пераважыла над партыйнымі амбіцыямі.
Прыняцьцё гістарычных пастановаў
Пасьля зацьверджаньня парадку дня сэсіі, старшыня Вярхоўнага
Савету БССР М. Дземянцей выступіў з дакладам аб бягучым мамэнце.
Ягонае выступленьне было ў такім тоне ды як бы сьведчыла, што ў
краіне нічога важнага не адбылося. Гэтаксама старшыня ані слоўцам не
абмовіўся аб магчымых пасьледствах у выпадку перамогі
загаворшчыкаў. У той-жа час усім вядома, што былі ўжо
падрыхтаванныя і сьпісы для арыштаў ды была ўжо замоўленая і
прадукцыя наручнікаў. У прамове М. Дземянцей казаў, што ён паступаў
зусім правідлова, заклікаўшы людзей да супакою у часе калі адбываўся
278
пераварот. Паводля яго, Беларусь павінна была-б у тым часе яшчэ ляпей
працаваць, а ДКНС зробіць рэвалюцыйны парадак. Аднак большасьць
дэпутатаў зусім інакш ацанілі пазыцыю старшыні Дземянцея ды
падтрымаўшых яго членаў Прэзыдыюма. Дэпутаты востра пачалі
крытыкаваць кіраўніцтва рэспублікі за згодніцкую з загаворшчыкачі
пазьшыю ды патрабавалі адстаўкі і прыцягненьня да адказнасьці
высокапастаўленых асобаў кіраўніцтва, а ў першую чаргу М.
Дземянцея. Быў час у ходзе сэсіі, калі здавалася, што камуністычная
большасьць у Вярхоўным Савеце так і не дасьць крытычнай ацэнкі
кіраўніцтву рэспублікі. Але на другі дзень сэсіі наступіў пераломны
мамэнт, пасьля таго як дайшла вестка, што Прэзыдэнт СССР і ён жа
Гэнэральны Сакратар ЦК КПСС выдаў указ аб спыненьні дзейнасьці
КПСС у сувязі з відавочнымі довадамі аб удзеле партыйных камітэтаў
усіх узроўняў у загаворы. У дадатак, Украіна 24 жніўня абвесьціла сваю
незалежнасьць. У гэты мамэнт стала ясна, што патрэбныя былі рашучыя
дзеяньні, каб абараніць гонар і інтарэсы рэспублікі.
Разьвязка прыйшла хутка. М. Дземянцей пайшоў у адстаўку. I пятая
нечарговая сэсія Вярхоўнага Савету БССР пачала прыймаць цэлы пакет
радыкальных законаў і пастановаў, якія датычаць вызначэньня
палітычнага курсу дзеяньнеў на шляху дасягненьня незалежнасьці
Беларусі ды ўсталяваньня ў ёй дэмакратычнага ладу. Вось гэтыя
пастановы й законы.
Закон БССР. «Аб наданьні статусу канстытуцыйнага закону
Дэклярацыі Вярхоўнага Савету БССР аб Дзяржаўным Сувэрэнітэце
БССР».
Дэклярацыя Вярхоўнага Савету БССР абвесьціла 27 ліпеня 1990
году Беларусь незалежнай дзяржавай ды задакумэнтавала асноўныя
прынцыпы ейнага існаваньня. Але дагэтуль абвешчаная Дэклярацыя
засталася звычайнай пустой паперкай. Цяпер гэты дакумэнт набыў
статус канстутыцыйнага акту і ёсьць асновай для распрацаваньня новай
канстытуцыі Рэспублікі Беларусь. [...]
Пастанова Вярхоўнага Савету БССР «Аб часовым прыпыненьні
дзейнасьці КПБ-КПСС на тэрыторыі Беларускай ССР» фактычна
паклала канец таталітарнай камуністычнай сыстэме ўлады і адчыніла
дарогу для ўстанаўленьня дэмакратычнага ладу ў рэспубліцы.
Пастанова Вярхоўнага Савету БССР «Аб дэпартызацыі органаў
дзяржаўнай улады і кіраваньня БССР, дзяржаўных прадпрыемстваў,
установаў, арганізацыяў і ўласнасьці КПБ і ЛКСМБ» пазбавіла
кампартыю непасрэднага ўплыву на дзяржаўныя структуры.
Пастанова Вярхоўнага Савету БССР «Аб забясьпечаньні
палітычнай і эканамічнай самастойнасьці Беларускай ССР» абвесьціла
незалежнасьць Беларусі.
279
Рэалізацыя гістарычных пастановаў
Любыя пастановы й законы застаюцца пустой паперкай, калі іх не
напоўніць рэальным зьместам. Для рэалізацыі заканадаўчых актаў
неабходна мець дакладную працэдуру і дасканалую сыстэму
выканаўчай улады. На жаль, на Беларусі і працэдура недасканалая, а
выканаўчая ўлада пракамуністычная. Цяпер былыя партыйныя
функцыянэры перасядаюць у крэслы выканаўчай улады і стрымоўваюць
дэмакратычныя працэсы, спадзяючыся на зварот таталітарнага
камуністычнага рэжыму. [..]
Менск, 31 жніўня 1991 году.
Уладзімір Новік, народны дэпутат Беларускай ССР
Беларус. – №382. – 1991. – вер. - С.1-2
175.Аб парадку рэабілітацыі ахвяр палітычных рэпрэсій 20-50-х
гадоў у Беларускай ССР. З Пастановы Вярхоўнага Савета БССР ад
6 чэрвеня 1991 г.
[...] 1. Прызнаць, што неабгрунтавана рэпрэсіраванымі з’яўляюцца
грамадзяне Беларускай ССР, СССР, замежных дзяржаў або асобы без
грамадзянства, прыцягнутыя на тэрыторыі Беларускай ССР судовымі
або несудовымі органамі па палітычных, сацыяльных, нацыянальных,
рэлігійных і іншых матывах да крымінальнай адказнасці за дзяржаўныя
(контррэвалюцыйныя) злачынствы, а таксама па гэтых жа матывах
падвергнутыя ссылцы, высылцы, накіраванню на спецпасяленне,
выдаленню за межы Беларускай ССР у адміністрацыйным парадку.
2. На падставе выкладзенага рэабілітацыі падлягаюць:
а) асобы незаконна асуджаныя судамі па абвінавачванню ва
ўчыненні дзяржаўных (контррэвалюцыйных) злачынстваў, за
выключэннем выпадкаў, указанных у гэтай пастанове;
б) асобы, рэпрэсіраваныя па рашэннях несудовых органаў: калегій і
асобых нарад ВЧК, ДПУ – АДПУ, НКУС, МДБ, “двоек”, “троек” ДПУ,
УНКУС – НКУС;
в) сяляне, члены іх сем’яў і іншыя грамадзяне, якія незаконна
падвергліся ссылцы, высылцы, накіраванню на спецпасяленне,
выдаленню за межы Беларускай ССР у адміністрацыйным парадку.
3. Патрабаванні аб рэабілітацыі могуць узбудзіць родныя, блізкія
сваякі рэпрэсіраваных, а таксама іншыя зацікаўленыя грамадзяне і
арганізацыі [...]
8. Не падлягаюць рэабілітацыі асобы, у адносінах да якіх у
крымінальных справах маюцца бясспрэчныя доказы ва ўчыненні
наступных злачынстваў:
280
а) здрада Радзіме, удзел ва ўзброенным паўстанні або ўварванні ў
контррэвалюцыйных мэтах на савецкую тэрыторыю ў саставе
ўзброенных банд, шпіянаж, шкодніцтва, учыненне тэрарыстычных
актаў, дыверсій;
б) дапамаганне здраднікам Радзімы і фашысцкім акупантам,
учыненае ў час Вялікай Айчыннай вайны;
в) ваенныя злачынствы, злачынствы супраць міру і супраць
чалавецтва;
г) звязаных з арганізацыяй бандфарміраванняў, якія ўчынялі
забойствы, насіллі і грабяжы, удзелам у іх дзейнасці і актыўным
дапамаганнем такім фарміраванням;
д) учыненых службовымі асобамі праваахоўных органаў супраць
правасуддзя ў часы палітычных рэпрэсій.
Законы, пастановы і іншыя акты, прынятыя на чацвёртай сесіі
Вярхоўнага Савета Беларускай ССР дванаццатага склікання (21 мая
– 27 чэрвеня 1991 г.). – Мінск, 1991. – С. 138-142
176. Наданне статуса канстытуцыйнага закона Дэкларацыі
Вярхоўнага Савета Беларускай ССР “Аб дзяржаўным суверэнітэце
БССР”. 25 жніўня 1991 г.
Верховный Совет Белорусской Советской Социалистической
Республики постановляет.
1. Придать статус конституционного закона Белорусской ССР
Декларации Верховного Совета Белорусской Советской
Социалистической Республики о государственном суверенитете
Белорусской Советской Социалистической Республики.
2. В случаях, когда статьи действующей Конституции (Основного
Закона) Белорусской ССР входят в противоречия с положениями
Декларации Верховного Совета Белорусской Советской
Социалистической Республики о государственном суверенитете
Белорусской Советской Социалистической Республики,
руководствоваться Декларацией как конституционным законом
Белорусской ССР.
3. Поручить Комиссии Верховного Совета Белорусской ССР по
законодательству подготовить к следующей сессии Верховного Совета
Белорусской ССР поправки к действующей Конституции Белорусской
ССР.
4. Поручить Конституционной комиссии привести текст проекта
подготавливаемой Конституции республики в соответствии с
положениями Декларации Верховного Совета Белорусской Советской
281
Социалистической Республики о государственном суверенитете
Белорусской Советской Социалистической Республики.
Жытко А.П., Фамін В.М. Гісторыя Беларусі (1945 – 2002 гг.). –
Мн.: БДПУ, 2005. – С. 152-153
177.Аб назве дзяржавы. З закона ад 19 верасня 1991 г.
Вярхоўны Савет Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі
пастанаўляе:
1. Беларускую Савецкую Сацыялістычную Рэспубліку надалей
называць «Рэспубліка Беларусь», а ў скарочаных і састаўных назвах –
«Беларусь».
Устанавіць, што гэтыя назвы транслітэруюцца на іншыя мовы ў
адпаведнасіц з беларускім гучаннем. [...]
Устанавіць, што выкарыстанне назвы Беларуская Савецкая
Сацыялістычная Рэспубліка і яе скарочаных варыянтаў на афіцыйных
бланках, пячатках, штампах і г. д. дапускаецца на працягу 1991-1993
гадоў.
Гэты Закон уступае ў сілу з моманту яго прыняцця.
Заканадаўчыя акты аб дзяржаўнай сімволіцы Рэспублікі
Беларусь / Склад.: А.Трусаў, І.Лазавікоў. – 2-е выд., дап. – Мн.:
Беларусь, 1994. – С. 6
178.Аб дзяржаўным гербе Рэспублікі Беларусь. З закона ад 19
верасня 1991 г.
Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь пастанаўляе:
Дзяржаўным гербам Рэспублікі Беларусь з'яўляецца старажытны
беларускі герб «Пагоня», які ўяўляе сабой выяву размешчанага на
чырвоным фоне конніка белага колеру, скіраванага ў левы бок, з
узнятым мячом і шчытом з крыжам [...]
Заканадаўчыя акты аб дзяржаўнай сімволіцы Рэспублікі
Беларусь / Склад.: А.Трусаў, І.Лазавікоў. – 2-е выд., дап. – Мн.:
Беларусь, 1994. – С. 7
179.Аб дзяржаўным сцягу Рэспублікі Беларусь. З закона ад 19
верасня 1991 г.
Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь пастанаўляе:
Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь уяўляе сабой палотнішча, якое
складаецца з трох гарызантальна размешчаных каляровых палос роўнай
шырыні: верхняй і ніжняй белага, а сярэдняй – чырвонага колеру.
Адносіны шырыні сцяга да яго даўжыні – 1:2 [...]
282