Сабиров Р.А. Русско-татарский полный учебный словарь

Подождите немного. Документ загружается.

бездарность пр сәләтсезлек, булдыксызлык ♦ Этот певец – полная бездарность. – Бу

җырчы – тулы булдыксызлык.

бездарный пр булдыксыз, булмаган, уңмаган, сәләтсез

бездействие пр эшлексезлек, гамьсезлек, бернәрсә дә эшләмәү

безделица сущ вак-төяк, юк-бар нәрсә, әһәмиятсез нәрсә

безделушка сущ вак-төяк, юк-бар нәрсә, әһәмиятсез нәрсә

безделье сущ тик йөрү, эшсезлек

бездельник сущ хөрәсән, эшлексез, эшсез, эшсезлек, ялкау

безденежный пр акчага мохтаҗ, акчасыз ♦ Безденежный человек. – Акчага мохтаҗ кеше.

безденежье пр акчасызлык, акчага мохтаҗлык

бездетность сущ баласызлык

бездетный пр баласыз ♦ Бездетная семья – несчастная семья. – Баласыз гаилә – бәхетсез

гаилә.

бездеятельность сущ җебегәнлек, эшлексезлек

бездеятельный пр җебегән, эшлексез, эштә сүлпән

бездна сущ 1. упкын, чоңгыл, тоба, тирән чокыр; 2. перен чиксез күп, исәпсез-хисапсыз

бездожье сущ яңгырсызлык ♦ В тот год стояло бездожье. – Ул елны яңгырсызлык булды.

бездоказательно нар дәлилсез-нисез

бездоказательность сущ дәлилсезлек

бездоказательный пр дәлилсез, исбат ителмәгән

бездольные сущ бот мн ч өлешсезләр

бездомный пр өйсез, иясез, йортсыз-җирсез, гаиләсез

бездонный пр төпсез, бик тирән

бездорожный пр юлсыз, начар юллы

бездорожье сущ юлсызлык

бездумный пр уйсыз, гамьсез, ваемсыз ♦ Бездумное житье. – Уйсыз яшәү.

бездумье сущ гамьсезлек, ваемсызлык

бездуховный пр рухсыз

бездушность сущ хиссезлек

бездушный пр хиссез, каты күңелле, миһербансыз ♦ Бездушный человек. – Миһербансыз

кеше.

бездымный пр төтенсез

бездыханно нар тынсыз

бездыханный пр җансыз ♦ Бездыханное тело. – Җансыз гәүдә.

безжалостно нар аяусыз, залимнәрчә, кызганычсыз, рәхимсез

безжалостность сущ кансызлык, рәхимсезлек

безжалостный пр аяусыз, залимнәрчә, канечкеч, канкорткыч, кызганусыз, кызганычсыз,

мәрхәмәтсез, рәхимсез, шәфкатьсез ♦ Безжалостный человек. – Кызганычсыз кеше. ♦

Безжалостное время. – Рәхимсез дәвер.

безжизненность сущ җансызлык

безжизненный пр җансыз, рухсыз, үле, үлгән

беззаботно нар ваемсыз, гамьсез, хәсрәтсез

беззаботность сущ ваемсызлык, гамьсезлек, кайгысызлык

беззаботный пр азапсыз, ваемсыз, гамьсез, кайгысыз, уйсыз, хәсрәтсез, пошамансыз

беззаветность сущ фидакарьлек

беззаветный пр үзен аяймыйча, җан-тән белән, чын күңелдән, фидакарьләрчә

беззаконие сущ хокуксызлык ♦ Власть беззакония. – Хокуксызлык хакимияте.

беззаконный пр хокуксызлы, хокукка каршы, хокукка сыймаган

беззастенчивость сущ әрсезлек

беззастенчивый пр әрсез, оятсыз, сөмсез

беззащитный пр таянычсыз, ярдәмчесез, яклаучысыз

беззвучно нар тавышсыз

беззвучный пр тавышсыз, тын, ишетелер-ишетелмәс

безземелье сущ җирсезлек, җир азлык ♦ Безземелье сельского хозяйства. – Авыл

хуҗалыгы җирсезлеге.

безземельный пр җирсез

беззлобный пр ачусыз, йомшак күңелле, юаш

беззубый пр 1. тешсез; 2. перен көчсез, йомшак

безлесный пр урмансыз, урманга ярлы ♦ Безлесная местность. – Урмансыз җир.

безликий пр үзенчәлексез, төссез

безлистый (о дереве) пр ялангач

безлюдный пр аулак, кешесез, кеше аз яши торган

безмен сущ бизмән, үлчәү

безмерно нар чамасыз, чиксез

безмерный пр чамасыз, чиксез ♦ Он ест безмерно. – Ул чамасыз ашый.

безмозглый пр мисез, мокыт, аңгыра, миңгерәү

безмолвие сущ тынлык, тынычлык

безмолвный пр 1. сүзсез, тавыш-тынсыз, сүзсез-нисез, дәшми-нитми; 2. тын, тыныч ♦ Лес

был совершенно безмолвным. – Урман тып-тын булып чыкты.

безмолвствовать гл эндәшмәү, бер сүз дә әйтмәү

безмятежно пр азапсыз, рәхәт

безмятежность сущ рәхәт

безмятежный пр тыныч, борчусыз, гаугасыз, азапсыз

безнадёжно нар өметсез ♦ Безнадежно больной. – Өметсез авыру.

безнадёжность сущ өметсезлек

безнадежный пр өметсез, ышанычсыз

безнаказанно нар җәзасыз

безналичный пр 1. акчасыз, акча түләнми торган; 2. банк хисабы аша ♦ Безналичный

расчет. – Банк хисабы аша.

безногий пр аяксыз

безногий и безрукий пр аяксыз-кулсыз

безносый пр борынсыз

безнравственность сущ азгынлык, бозыклык, әдәпсезлек, әхлаксызлык

безнравственный пр азгын, бозык, әдәпсез, әхлаксыз, оятсыз

безобидно нар юаш

безобидный пр 1. хәтер калдырмый торган, үпкәләтми торган; 2. зарарсыз, юаш

безоблачный пр 1. болытсыз; 2. перен тыныч, якты, мәшәкатьсез ♦ Безоблачный день. –

Болытсыз көн. ♦ Безоблачное счастье. – Тыныч бәхет.

безобманный пр алдаусыз

безобразие сущ 1. (уродство) шәкәтсезлек, шыксызлык, ямьсезлек; 2. тәртипсезлек,

котсызлык, юньсезлек ♦ Безобразие от рождения. – Тумыштан ямьсезлек. ♦ В городе

случились безобразия. – Шәһәрдә тәртипсезлекләр килеп чыкты.

безобразить гл ямьсезләү, бозык күрсәтү

безобразник сущ әшәке, тәртипсез

безобразничать гл азыну, кабахәтләнү, әшәке кылану, тәртипсезләнү

безобразно нар иләмсез, ямьсез

безобразность сущ кабахәтлек, килбәтсезлек, шөкәтсезлек, юньсезлек, ямьсезлек

безобразный пр иләмсез, кабахәт, килбәтсез, котсыз, өтек, шөкәтсез, шыксыз, юньсез,

ямьсез ♦ Он оказался безобразным человеком. – Ул кабахәт кеше булып чыкты.

безоглядный пр уйламыйчан эшләү

безоговорочно нар берсүзсез, шартсыз

безоговорочный пр шартсыз, берсүзсез, чикләүсез, каршылыксыз

безопасно нар имин

безопасность сущ иминлек, куркынычсызлык, хәвеф-хәтәрсезлек ♦ Безопасность очень

важна на рыбалке. – Балык тотканда иминлек аеруча мөһим.

безопасный пр имин, куркынычсыз, хәвеф-хәтерсез

безоружность сущ коралсызлык

безоружный пр коралсыз, кораланмаган

безостановочно нар туктамастан, туктаусыз

безостановочный пр туктаусыз, өзлексез ♦ Безостановочный поезд. – Туктаусыз поезд. ♦

Безостановочное чтение. – Өзлексез уку.

безостый пр кылчыксыз

безответно нар җавапсыз

безответный пр җавапсыз

безответственно нар җавапсыз

безответственность сущ җавапсызлык

безответственный пр җавапсызлы

безотказность сущ күндәмлек

безотказный пр карусыз, күндәм, тоткарсыз, тоткарсыз эшли торган

безотлагательный пр кичектергесез, ашыгыч

безотлучный пр беркая китми (торган)

безотносительный пр нисбәтсез, үзгәрми торган

безотрадный пр куанычсыз, юанычсыз, сөйнечсез ♦ Безотрадное существование. –

Куанычсыз гомер итү.

безотцовщина сущ атасызлык, атасыз үсү

безотчётно нар белештермичә

безотчетный пр ихтыярсыз, абайламыйча, ирексездән, сәбәпсез ♦ Безотчетный страх. –

Сәбәпсез курку.

безошибочно нар дөрес, хатасыз

безошибочный пр дөрес, хатасыз, дөреслек

безработица сущ эшсезлек, эш юклык, эш булмау ♦ Рост безработицы. – Эшсезлек үсү.

безработный пр эшсез

безрадостный пр шатлыксыз, куанычсыз, эшпошыргыч

безраздельный пр бүленмәс ♦ Безраздельная власть. – Бүленмәс хакимият.

безразличие сущ кызыксыкмау, салкын караш, ваемсызлык

безразлично пр барыбер, ваемсыз

безразличный пр кызыксынусыз, салкын, ваемсыз ♦ Безразличный взгляд. – Салкын

караш.

безрассудно нар акылсыз, дуамал

безрассудность сущ акылсызлык

безрассудный пр уйламыйча, акылсыз, дуамал, төпсез ♦ Безрассудный поступок. –

Уйламыйча эшләнгән эш (Акылсыз кыланыш).

безрассудство сущ дуамаллык

безрезультатный пр нәтиҗәсез, уңышсыз

безрогий пр мөгезсез

безродный пр туган-тумачасыз, кардәш-ырусыз, нәсел-нәсәпсез, нәселсез

безропотно нар сүзсез, юаш

безропотный пр буйсынучан, сүзсез, сукранмаучан, юаш, карышмаучан ♦ Безропотный

исполнитель. – Сүзсез башкаручы.

безрукавка сущ җиңсез күлмәк

безрукий пр кулсыз

безрыбье сущ балыксызлык, балык юклык

безубыточно нар зыянсыз

безубыточный пр зыянсыз ♦ Безубыточное производство. – Зыянсыз җитештерүчәнлек.

безударный пр линг басымсыз ♦ Безударный слог. – Басымсыз иҗек.

безудержный пр тыелгысыз

безукоризненность сущ кимчелексезлек, тел тидермәслек, сүз әйтмәслек, әйбәтлек

безукоризненный пр камил

безумец сущ 1. тиле, акылсыз, акылдан язган; 2. башсыз, ахмак, дуамал

безумие сущ акылсызлык, тилелек

безумно нар акылсыз, дуамал

безумный пр дивана, дуамал, тиле, тилергән ♦ Безумное намерение. – Тиле ният.

безумолчный пр тынмас, туктаусыз, тоташ

безумство сущ дуамаллык

безумствовать гл акылсызлану, ярсу, дулау, ду килү (килергә), дуамаллану, шашу

безупречный пр саф, керсез, тел тидермәслек, бик яхшы, мактауга лаек

безусловно нар әлбәттә (конечно); шөбһәсез ♦ Безусловно, я лучший. – Мин иң яхшысы,

әлбәттә.

безусловный пр һичшиксез, шартсыз

безуспешный пр уңышсыз, файдасыз, нәтиҗәсез

безустанный пр туктаусыз, бертуктаусыз, өзлексез

безутешный пр юанычсыз, кайгыга чумган, юатып булмый торган

безучастный пр ваемсыз, салкын, кызыксынмаучан ♦ Безучастный взгляд. – Ваемсыз

караш.

безчувственный пр сөмсез

безъязыкий пр телсез

безымянный пр атсыз, исемсез ♦ Безымянный герой. – Атсыз батыр.

безыскусственный пр садә, гади, табигый

безысходность сущ котылгысызлык

безысходный пр котылгысыз булу, чарасызлык, төзәлмәслек, авыр

бек сущ бәк

бекас сущ зоол чуллык

бекеша сущ бекеш

белая кость сущ аксөяк

белая отметина на лбу (у животных) сущ кашка

белена сущ бот тилебәрән

белёный пр акшарлы

беленый пр агартылган, акка буялган

белесоватость сущ аксыллык

белесоватый пр аксыл

белёсый пр аксыл

белеть гл агару, аксыллану, агарып күренү ♦ Белеет парус одинокий. – Ялгыз җилкән

аксыллана

белиберда сущ юк-бар сүз, сафсата, сүз боткасы

белизна сущ аклык

белила сущ акшар ♦ Свинцовые белила. – Кургаш акшар.

белильный пр агарткыч

белильщик сущ агартучы

белить гл агарту, акбурлау, акшарлау, акка буяу

белиться мелом гл акбурлану

беличий пр тиен ...

белка сущ тиен ♦ Как белка в колесе. – Тәгәрмәч эчендәге тиен сыман.

белковина сущ аксым

белковый пр аксым …, аксымлы ♦ Белковая пища. – Аксымлы ризык.

беллетристика сущ матур әдәбият

белобрысый пр җирән чәчле, аксыл чәчле

беловатость сущ аксыллык

беловатый пр аксыл

беловой пр акка язылган

белоголовый пр акбаш

белок 1 сущ аксым ♦ Белковые корма. – Аксымлы азыклар.

белок 2 сущ 1. (глаза) ак 2. (яйца) йомырка агы

белокаменный пр акташлы ♦ Белокаменный кремль Казани. – Акташлы Казан кремле

(кирмәне).

белокопытник сущ бот каз чәчәге

белокровие сущ акканлылык

белокурый пр аксыл чәчле

белолицый пр ак йөзле

белоручка сущ эш сөймәүче

белорыбица сущ ак балык

бело-сивый (о масти лошади) пр акбүз

бело-синий пр аклы-күкле

белоснежный пр ап-ак, кардай ♦ Белоснежная рубашка. – Ап-ак күлмәк.

белошвейка сущ җөйче, тегүче

белуга сущ кырпы балыгы

белый пр ак, аклы

белый хлеб сущ күмәч

бельё сущ күлмәк-ыштан, (подлежащее стирке или выстиранное) кер ♦ Шелковое

белье. – Ефәк күлмәк-ыштан.

бельмо сущ күзгә төшкән

беляк сущ ак куян

беляш сущ бәлеш ♦ В Москве в свое время любили маленькие беляши. – Мәскәүдә үз

чорында вак бәлешләрне яратканнар.

бергамот сущ грушаның бер сорты

бёрдо сущ кылыч

бердыш сущ айбалта

берег сущ яр ♦ Крутой берег. – Текә яр.

береговая ласточка сущ зоол керәшә

береговой пр яр ...

бередить гл кузгату, әрнетү, авырттыру

бережливо нар сак

бережливость сущ саклык, сакчыллык

бережливый пр сак, сакчыл, хәстәрле, сак тотучан ♦ Бережливый хозяин. – Сакчыл

хуҗа.

бережно нар кадерләп, хасиятләп

бережный (в отношении себя) пр хасиятле, сак, сакчыл

береза сущ каен ♦ Белая (черная) береза. – Ак (кара) каен.

березняк сущ каенлык

берёзовка сущ зоол каен чыпчыгы

берёзовый пр каен ... ♦ Берёзовая роща. – Каенлык. ♦ Берёзовый лес. – Каенлык.

беременеть гл йөккә узу, балага узу

беременная пр, сущ авырлы, йөкле, корсаклы, көмәнле

беременность сущ көмән, кормаклылык, корсак, йөклелек, авырлылык

бересклет сущ бот кабар агачы

бересклетовый пр бот кабар агачы ...

береста сущ туз, каен тузы ♦ Содрать бересту. – Каен тузын юынып алу.

берестяной пр туз ...

беречь гл саклау (сакланырга), сак тоту (тотарга), әрәм итмәү (итмәскә)

беречься гл саклану (сакланырга), сак булу (булырга)

беркут сущ бөркет

берлога сущ өн, оя, аю өне

берце сущ сыйрак

берцо сущ балтыр сөяге, сыйрак

берцовая кость сущ балтыр сөяге

берцовый пр сыйрак …

бес сущ җен, пәри, шайтан

беседа сущ әңгәмә, гәп, фикер уртаклашу ♦ Дружеская беседа. – Дусларча әңгәмә.

беседка сущ күшәк, чатыр

беседовать гл гәпләшү, әңгәмә кору, гәпләшү

бесить гл җенләндерү, тилертү, ачуын кабарту, шаштыру ♦ Ты меня бесишь. – Син мине

җенләндерәсең.

беситься 1. котыру (о животных); 2. котырыну, шашыну, җенләнү, дулау, юләрләнү

бесклассовый пр сыйныфсыз

бесконечно нар биниһая, чиксез ♦ Мои желания бесконечны. – Минем теләкләрем чиксез.

бесконечность сущ иксез-чиксезлек

бесконечный пр иксез-чиксез, һичтуктаусыз, очсыз, чиксез, очсыз-кырыйсыз

бесконтрольный пр тикшерми

бесконфликтный пр низагсыз

бескормица сущ азыксызлык

бескорыстный пр тәмгысыз, риясыз, хирыссыз ♦ Бескорыстный работник. – Хирыссыз

хезмәтче.

бескостный пр сөяксез

бескрайний пр чиксез, очсыз-кырыйсыз, иксез-чиксез ♦ Бескрайние леса Сибири. –

Себернең чиксез урманнары.

бескрайность сущ чиксезлек

бескровный пр кансыз, аз канлы

бескрылый пр канатсыз

бескультурье сущ караңгылау, караңгылык

бесноватый пр җенле

бесноваться гл ажгыру, котырыну

бесовский пр җенле

беспалый пр бармаксыз, бармаклары өзелгән

беспамятный пр онытучан, хәтерсез, зиһенсез

беспамятство сущ онытучанлык, хәтерсезлек ♦ Впасть в беспамятство. – Хәтерсезлеккә

чуму.

беспардонный пр оятсыз, әдәпсез, тыйнаксыз, пырдымсыз

бесперебойно нар тоткарсыз

бесперебойный пр туктаусыз, өзлексез

бесперпективный пр киләчәккә өметсез ♦ Это бесперспективная работа. – Бу өметсез

эш.

бесперспективность сущ өметсезлек

бесперспективный пр өметсез

беспёрый пр йонсыз

беспечальный пр кайгысыз, борчулысыз, хәсрәтсез, гамьсез

беспечно нар ваемсыз, гамьсез, уйсыз

беспечность сущ ваемсызлык, гамьсезлек, илтифатсызлык, кайгысызлык, уйсызлык

беспечный пр гамьсез, ваемсыз, кайгысыз, уйсыз, пошмас, гафил, пошамансыз ♦

Беспечное отношение к делу. – Эшкә карата кайгысыз мөнәсәбәт.

бесписьменный пр язусыз, язуы булмаган

бесплатно нар акчасыз, буш, бушка, бушлай, тиккә, түләүсез

бесплатный пр акчасыз, буш, түләүсез, тиген, әҗерсез ♦ Бесплатное обучение. – Түләүсез

уку.

бесплодие сущ 1. нәселсезлек; 2. балага узмау (хатыннарга карата); кысырлык

(хайваннарга карата)

бесплодно нар буш, әрәм

бесплодный пр буш, коры, нәселсез; перен буш, юкка ♦ Бесплодные усилия. – Юкка

көчләнү.

бесповоротный пр катгый, кискен, тайпылышсыз

бесподобный пр мисалсыз, тиңдәшсез, чагыштыргысыз, охшашы булмаган

беспозвоночный пр умырткасыз ♦ Группа беспозвоночных животных. – Умырткасыз

җәнлекләр төркеме.

беспокоить гл 1. борчу, тынычсызлау, бимазаулау; 2. куркуга төшерү, курку тудыру; 3.

комачаулау

беспокоиться гл 1. борчылу, тынычсызлану, кайгыру, тынгысызлану, үрсәләнү, пошыну;

2. мәшәкатьләнү

беспокойно нар тынгысыз, тынычсыз

беспокойный пр 1. тынычсыз, ваемлы, борчулы, тынгысыз; 2. мәшәкатьле

беспокойство сущ ваем, борчу ♦ Извините за беспокойство. – Борчу өчен гафу итегез.

беспокоящий пр борчучан

беспокоящийся пр борчылучан

бесполезно нар тиккә, тәк, файдасыз

бесполезность сущ файдасызлык

бесполезный пр игелексез, коры, файдасыз, (труд) әрәм, нәтиҗәсез ♦ Бесполезное

занятие. – Файдасыз шөгыль.

бесполость сущ җенессезлек

бесполый пр җенессез

беспомощно нар ярдәмчесез

беспомощность сущ булдыксызлык, гаҗизлек, юлсызлык

беспомощный пр 1. ярдәмгә мохтаҗ, ярдәмчесез, көчсез; 2. перен пешмәгән, начар ♦

Беспомощный ребенок. – Көчсез бала. ♦ Беспомощный старик. – Ярдәмгә мохтаҗ карт. ♦

Беспомощные стихи. – Начар (пешмәгән) шигырьләр

беспорочный пр пакъ

беспорядки сущ мн ч ыгы-зыгы

беспорядок сущ буталчык, тәртипсезлек, тәртип юклык, тәртип бозу ♦ В комнате

беспорядок. – Бүлмәдә тәртипсезлек.

беспорядочно нар таркау, тәртипсез, тырым-тырагай

беспорядочность сущ таркаулык, тәртипсезлек, чуалчыклык, юньсезлек

беспорядочный пр тәртипсез, буталчык, таркау, юньсез, рәтсез

беспочвенность сущ дәлилсезлек, нигезсезлек

беспочвенный пр дәлилсез, нигезсез, төпсез, терәксез ♦ Беспочвенное обвинение. –

Нигезсез гаепләү.

беспощадно нар аяусыз, залимнәрчә, кызганычсыз

беспощадность сущ рәхимсезлек

беспощадный пр аяусыз, мәрхәмәтсез, рәхимсез, шәфкатьсез, каты, залимнәрчә,

кызганычсыз

бесправие сущ хокуксызлык

бесправный пр хаксыз, хокуксыз ♦ Бесправный человек. – Хокуксыз зат.

беспредельно нар биниһая

беспредельность сущ чиксезлек

беспредельный пр 1. чиксез, иксез-чиксез, очсыз-кырыйсыз; 2. чиге булмаган, бик көчле

♦ Беспредельные поля. – Очсыз-кырыйсыз кырлар. ♦ Беспредельная любовь. – Чиге

булмаган мәхәббәт.

беспредметный пр максатсыз, нигезсез, эчтәлексез

беспрекословно нар берсүзсез, һичсүзсез, тоткарсыз

беспрекословный пр һичсүзсез

беспрепятственно нар берсүзсез, тоткарлыксыз

беспрепятственный пр тоткарсыз, киртәсез

беспрерывно нар бертоташтан, бертуктамыйча, өзми-куймый, һичтуктаусыз, тоташ,

тотлыксыз, туктамастан

беспрерывный пр һичтуктаусыз, өзлексез, тоташ, туктаусыз ♦ Беспрерывный дождь. –

Өзлексез яңгыр.

беспрестанно нар бертоташтан, бертуктамыйча, көнен-төнен, тоташ, туктаусыз

беспрестанно болтать гл пытылдау, пытырдау

беспрестанный пр тоташ, туктаусыз

беспрецедентный пр моңарчы булмаган, охшашы булмаган, тиңдәшсез

бесприбыльный пр табышсыз, файдасыз

бесприданница сущ бирнәсез кыз

беспризорник сущ тәрбиячесез бала, урам бала

беспризорный пр 1. иясез; 2. тәрбиячесез, караучысыз

беспримерный пр 1. мисалсыз; 2. охшашы булмаган, искиткеч, тиңдәшсез ♦

Беспримерный героизм. – Тиңдәшсез батырчылык.

беспринципность сущ аумакайлык, ныклы фикерләрнең (карашларның) юклыгы

беспринципный пр аумакай, керделе-чыктылы, муенсыз

беспристрастно нар гадел

беспристрастность сущ гаделлек

беспристрастный пр гадел, риясыз, дөрес, хаклы ♦ Беспристрастный суд. – Гадел (хаклы)

хөкем.

беспричинно нар кирәкле-кирәксезгә, тиккә

беспричинный пр сәбәпсез, сылтаусыз ♦ Беспричинный смех. – Сәбәпсез көлү.

бесприютный пр йортсыз-җирсез, торыр җире булмаган, сыеныр урыны булмаган

беспробудно нар уянмастан

беспробудный пр 1. уянмас; 2. айнымас, туктаусыз, чиктән тыш ♦ Беспробудное пьянство.

– Туктаусыз сәрхүшчелек.

беспроигрышный пр оттырышсыз

беспросветный пр караңгы

беспутничать гл азу-тузу, азгынлыну, бозыклыкка бирелү

беспутность сущ азгынлык, фасикълык

беспутный пр азгын, бозык, юлдан язган ♦ Беспутный человек. – Азгын кеше.

беспутство сущ азгынлык, бозыклык, бозык тормыш

бессвязно нар аңлаешсыз

бессвязный пр аңлаешсыз, бәйләнешсез, өзек-өзек

бессемянный пр орлыксыз

бессердечность сущ йөрәксезлек

бессердечный пр йөрәксез, рәхимсез, шәфкатьсез, каты күңелле, миһербансыз, кансыз ♦

Бессердечный царь. – Миһербансыз патша.

бессилие сущ көчсезлек, хәлсезлек, куәтсезлек

бессильный пр хәлдән тайган, егәрсез, куәтсез, көчсез, хәлсез

бессистемный пр тәртипсез

бесславный пр дансыз

бесследно нар эзсез эзсез-хәбәрсез, хәбәрсез ♦ Бесследно пропасть. – Үлү (хәбәрсез

югалу).

бесследный пр эзсез, хәбәрсез, эзсез-хәбәрсез, бөтенләйгә

бессловесность сущ телсезлек

бессловесный пр телсез, эндәшмәс, сөйләшми торган

бессменно нар алмашсыз

бессменный пр алмашсыз, даими

бессмертие сущ үлемсезлек, мәңгелек

бессмертник сущ бот үлмәс гөл

бессмертный пр мәңгелек, үлемсез ♦ Бессмертный подвиг. – Мәңгелек каһарманлык.

бессмысленно нар иңке-миңке

бессмысленность сущ мәгънәсезлек

бессмысленный пр мәгънәсез, аңлаешсыз, буталчык ♦ Бессмысленный набор слов. –

Мәгънәсез сүзләр җыелмасы.

бессмыслица сущ мәгънәсезлек, аңлаешсызлык, буталчыклык

бессовестность сущ вөждансызлык

бессовестный пр вөҗдансыз, намуссыз, оятсыз, битсез, ертлач, имансыз, йөзсез ♦

Бессовестный обман. – Оятсыз ялган.

бессодержательность сущ мәгънәсезлек

бессодержательный пр сай эчтәлекле, эчтәлексез, кызыксыз, буш,мәгънәсез,

бессознательный пр аңсыз, аңын югалткан

бессонница пр йокысызлык

бессонный пр йокысыз, йокысыз үткәрелә торган ♦ Бессонная ночь. – Йокысыз төн.

бесспорно пр бәхәссез, шөбһәсез

бесспорный пр бәхәссез, шөбхәсез, ачыктан-ачык ♦ Бесспорная истина. – Бәхәссез

хаклык.

бессрочный пр вакыты чикләнмәгән

бесстрастие сущ тынычлык, салкын канлылык, салкын күңеллелек, ваемсызлык

бесстрастный пр тыныч, салкын күңелле, салкын канлы; ваемсыз

бесстрашие сущ куркусызлык, кыюлык, батырлык, җөрьәт, йөрәклелек

бесстрашный пр курыкмаучан, йөрәкле ♦ Бесстрашный воин. – Йөрәкле гаскәри.

бесстыдник сущ йөзсез, оятсыз, әдәпсез, инсафсыз, җир бит

бесстыдничать гл кадерсезләнү, кәнтәйләнү, оятсызлану

бесстыдный пр оятсыз, әдәпсез, инсафсыз, йөзсез

бесстыдство сущ оятсызлык, әдәпсезлек, инсафсызлык

бесстыжий пр битсез, гарьсез, йөзсез, оятсыз ♦ Бесстыжие твои глаза. – Синең оятсыз

күзләрең.

бессчётный пр санаусыз

бестактный пр тотнаксыз, әдәпсез, сөмсез

бесталанный пр сәләтсез, булдыксыз

бестия сущ әрсез кеше, ертлач, алдакчы

бестолково нар кирле-мырлы

бестолковость сущ аңсызлык, башсызлык, төпсезлек, юньсезлек

бестолковщина сущ тәртипсезлек, чуалчылык, буталчылык

бестолковый пр 1. аңгыра, миңгерәү; 2. мәгънәсез, рәтсез, юньсез ♦ Бестолковый ученик.

– Миңгерәү укучы. ♦ Бестолковый рассказ. – Мәгънәсез хикәя.

бестолочь сущ ахмак, миңгерәү

бестрепетный пр куркусыз, кыю, батыр, йөрәкле

бестселлер сущ тиз сатылучан (әсәр)

бесформенный пр чуалчык, буталчык

бесхарактерный пр аумакай, йомшак холыклы, муенсыз

бесхвостый пр койрыксыз

бесхитростность сущ еркатлылык, хәйләсезлек

бесхитростный пр хәйләсез, эчкерсез, беркатлы; гади, садә, бормалы-сырмалы булмаган ♦

Бесхитростный ребенок. – Эчкерсез бала.

бесхлопотный пр азапсыз, мәшәкатьсез

бесхозный пр хуҗасыз, иясез

бесхозяйственность сущ хуҗасызлык

бесхребетный пр сыртсыз, аумакайлык ♦ Бесхребетное решение. – Аумакайлык карар.

бесцветный пр төссез, үтә күренмәле

бесцельно пр кирәкле-кирәксезгә, кирәкмәскә, максатсыз

бесцельный максатсыз, файдасыз, буш, кирәксез ♦ Бесцельное времяпровождение. –

Максатсыз вакыт уздыру.

бесценный пр бәя биреп бетергесез, бик кыйммәтле, бәясез

бесценок сущ юк бәягә, бик арзанга, шалкан бәясенә

бесцеремонно нар дорфа, тартынусыз

бесцеремонность сущ дорфалык, сөмсезлек, тәкәллефсезлек

бесцеремонный пр әдәпсез, тупас, дорфа, тартынусыз, сөмсез, тәкәллефсез ♦

Бесцеремонное поведение. – Үз-үзеңне әдәпсез тоту.

бесчеловечность сущ залимлек, кешелексезлек, кыпгыйлык

бесчеловечный пр кешелексез, рәхимсез, шәфкатьсез, аяусыз, кансыз, залим

бесчестие сущ рисвайлык

бесчестить гл хур итү, яман атын сату, оятлы итү

бесчестность сущ кер

бесчестный пр намуссыз, вөҗдансыз, инсафсыз ♦ Бесчестное занятие. – Намуссыз

шөгыль.

бесчестье сущ хурлау, мәсхәрәләү, намусына тукыну

бесчинство сущ тәртип бозу, җәнҗал, гауга, башбаштаклык

бесчинствовать гл тәртип бозу, җәнҗал кубару, гауга чыгару, азыну

бесчисленно пр бихисап, исәпсез, исәпсез-сансыз исәпсез-хисапсыз

бесчисленный пр исәпсез-сансыз, сансыз, хисапсыз ♦ Бессчисленная армия. – Исәпсез-

сансыз гаскәр.

бесчувственность сущ сөмсезлек

бесчувственный пр сиземләү сәләтен югалткан, тою сәләтен югалткан, туң, хиссез ♦ В

бесчувственном состоянии. – Хиссез хәлдә.

бесчувствие сущ 1. аңны югалту, аңсызлык хәле; 2. ваемсызлык, салкын күңеллелек, таш

күңеллелек

бесшабашность сущ башсызлык

бесшабашный пр 1. гамьсез, ваемсыз; 2. башсыз, чая

бесшовный пр җөйсез

бесшумно пр тавышсыз, тавышсыз-тынсыз, тынсыз

бесшумный пр тавышсыз, тавышсыз-тынсыз, шау-шусыз, тып-тыныч, тын

бетонировать гл бетонлау

бетономешалка сущ бетонболгаткыч

бечева сущ аркан, юан бау

бечевка сущ бау

бешенство сущ дулату

бешеный сущ 1. котырган (хайваннар турында); 2. перен чиктән тыш көчле, чиктән тыш

зур; 3. перен ярсулы, котырынкы, пәриле, җенле ♦ Бешеная собака. – Котырган эт. ♦

Бешеная скорость. – Чиктән тыш көчле тизлек. ♦ Бешеный характер. – Җенле холык.

бешмет (зимнее пальто на вате без воротника) сущ бишмәт

библиотека сущ китапханә ♦ Центральная библиотека города. – Шәһәрнең үзәк

китапханәсе.

библиотекарь сущ китапханәче

библиофил сущ китаплар сөюче

библия сущ Тәүрат

бивень сущ зоол казык теш

бивни сущ мн ч казык тешләр, бәрмә-тешләр (мамонт, филләр, мөгезборын кебек

хайваннарда)