Kolodziejczyk Dariusz. The Crimean Khanate and Poland-Lithuania (ENG)

Подождите немного. Документ загружается.

DOCUMENT 66 (16 OCTOBER 1667)

e Crimean instrument of the Treaty of Podhajce (Pidhajci)

[Facs. XIII]

Original paper document in Polish: AGAD, AKW, Dz. tat., k. 60, t. 125,

no. 131.

A folded sheet of paper, written on both sides, thereby making 4 pages

(1 page is blank).

sheet format: 30.5 × 38.5 cm; page format: 30.5 × 19.5 cm.

text (black)

four almond-like seals and six oval seals are impressed at the bottom

Polish copies:

A. AGAD, Metryka Koronna, Libri Inscriptionum, no. 206, fol. 717a–718a.

B. AGAD, Archiwum Zamoyskich, no. 3036, fol. 123a–123b [pp. 205–206].

C. Bibl. Czart., ms. 612, pp. 465–466.

D. Bibl. Czart., ms. 162 (Teki Naruszewicza), pp. 553–556.

E. L’vivs’ka Naukova Biblioteka im. V. Stefanyka NAN Ukrajiny, fond 5

(Oss.), opys 1, no. II-1848 (a digital copy also available in Wrocław in

Bibl. Ossol.: kopia elektroniczna sygn. DE-894), pp. 97–99.

Published

in Acta Historica res gestas Poloniae illustrantia, vol. 2: Acta

Joannis Sobieski, vol. 1, pt. 1, pp. 285–287.

Ponieważ Sołtan Jego Miłość Krym Gerey gałga nie z inną tu w państwa Jego

Królewskiej Miłości i Rzeczypospolitej z wojskami krymskiemi, nohayskiemi,

budziackiemi, biłogrodzkiemi wszedł intencyją, jeno aby dawne i od tak wielu

is copy also contains a list of the Polish commissioners who countersigned a

copy of the treaty that was kept by the Tatars (today lost): Strony zaś naszych na też

punkta co się podpisali: Jan Sobieski m[arszałek] w[ielki], h[etman] p[olny] k[oronny],

Alexander Polanowski, Michał Zbrożek oboźny wojskowy, Jerzy Bałaban, Władysław

Wieldowski, Marek Mateczyński [it should rather read Matczyński], Hieronim Kuro-

patnicki, Jędrzej Chełmiński, Samuel Czaplicki, stolnik chełmski, strażnik wojskowy.

Jerzy Bałaban and Samuel Czaplicki belonged to the most experienced ocers in the

Polish army (cf. their biographies by Eugeniusz Latacz and Tadeusz Nowak in PSB,

although the rst one ignores Bałaban’s activity aer 1663 and the second one erro-

neously states that Czaplicki was absent at Pidhajci). Hieronim Kuropatnicki, Marek

Matczyński, Aleksander Polanowski and Michał Zbrożek were close condants of Het-

man Jan Sobieski and owed their future careers to his patronage (cf. the biographies of

the rst three ones by Zoa Trawicka, Henryk Kotarski, and Eugeniusz Janas in PSB);

on Bałaban, Matczyński, Polanowski and Zbrożek, see also Marek Wagner, Kadra

ocerska armii koronnej w drugiej połowie XVII wieku (Toruń, 1995), pp. 102–103,

116, 121, and 135.

Aer the E. copy, with a note: z odpisu sporządzonego przez St. Przyłęckiego. is

copy (and consequently the published version as well) is full of errors and spelling

mistakes; for instance, instead of Islam Gereiem it reads: i z Langurciem, and instead

of Orakołów and Urumbetołów it reads Oczakowców and Visabetików.

document 66 (16 october 1667) 985

lat nieraz przysięgą stwierdzone z Królem Jego Miłością i Rzecząpospolitą

imieniem Chana Jego Miłości teraźniejszego i po nim następującego, także

i całego Krymu potwierdził i ponowił pakta, a mianowicie te, które świeżej

stanęły pamięci tak z Chanem Jego Miłością Islam Gereiem, z świata tego

zeszłym, jako i następcą jego, Chanem Jego Miłością Mechmet Gereiem. Tedy

tu na tym pod Podhaycami zszedszy się z sobą miejscu, takowe do wiecznej

przyjaźni i nigdy nie rozerwanego pokoju—Jego Miłość Pan hetman imie-

niem Jego Królewskiej Miłości i całej Rzeczypospolitej, a Sołtan Jego Miłość

imieniem Chana Jego Miłości teraźniejszego i na potym następującego, jako i

całego Krymu i ord wszytkich—umówiwszy, spólnie poprzysięgli punkta:

Naprzód: co się kolwiek stało miedzy obiema narodami, tak zimy prze-

szłej, jako i teraźniejszych czasów, w wieczną puścić niepamięć, oddawszy to

skrytym sądom boskim, ktokolwiek był przyczyną i okazyją rozerwania tak

dobrze ugruntowanej przyjaźni.

Żeby tedy teraz i na potym do takowego między sobą nie przychodzić

przyjaźni rozerwania, tedy to sobie pod tąż przysięgą waruje Jego Miłość Pan

hetman, iż kiedy by jakieżkolwiek i z którejkolwiek okazyjej między pomie-

nionemi państwy miały zachodzić różności, urazy, i pretensyje, takowe przez

posłów odniesione być mają, do powrotu których spokojnie, żadnego nie zaczy-

nając nieprzyjaźni znaku, zachować się powinne wojska Chana Jego Miłości.

A że Sołtan Jego Miłość imieniem Chana Jego Miłości teraźniejszego i

następców jego, jako i całego Krymu, obiecuje i poprzysięga być nieprzyjacie-

lem wszytkim nieprzyjaciołom Jego Królewskiej Miłości i Rzeczypospolitej i

stawić się z wojskami, jakich Jego Królewska Miłość i Rzeczypospolita potrze-

bować będzie na każdą Rzeczypospolitej usługę, tedy też wzajem Jego Miłość

Pan hetman upominki według dawnych zwyczajów należące Chanowi Jego

Miłości i ordom krymskim od zaczęcia tej poprzysiężonej zobopólnie przy-

jaźni rokami po sobie następującemi oddawać imieniem Króla Jego Miłości

i Rzeczypospolitej obiecuje i assekuruje, i swoich dwóch ludzi na znak tego

i wiecznej z Chanem Jego Miłością i Krymem przyjaźni przy Sołtanie Jego

Miłości na rezydencyją

do boku Chana Jego Miłości ordynuje, którzy tak

długo

tam zostawać mają, póki poseł po upominki na sejm wyprawiony do

Chana Jego Miłości nie powróci. Wojsk jednak żadnych Chan Jego Miłość w

Ukrainę i państwa Jego Królewskiej Miłości bez wiadomości i wyraźnej woli

Jego Królewskiej Miłości i całej Rzeczypospolitej posyłać nie ma.

A że niektóre ordy, jako to budziacka, biłogrodzka, także i Nohaiów, to jest

Orakołów, Urumbetołów niemała część, nie mienią się być pod posłuszeń-

stwem Chana Jego Miłości, tedy i w tym Sołtan Jego Miłość assekuruje Jego

Miłości [sic] Pana hetmana i upewnia, że jeżeliby swowolnie lub torhakami,

lub też wielkiemi chcieli w państwa Jego Królewskiej Miłości chodzić kupami,

tedy onych Sołtan Jego Miłość imieniem Chana Jego Miłości powściągać

obiecuje, żadnej im nie dając protekcyjej, ani swoim z nimi się dopuszczając

łączyć wojskom.

Kozaków ponieważ za instancyją Chana Jego Miłości i sołtan gałgi Jego

Królewska Miłość i Rzeczpospolita jako własnych swoich przyjmuje do łaski

In the original orthography: residentią.

In the original orthography: długą.

986 document 66 (16 october 1667)

poddanych, aby tym się kontentowali, cokolwiek onym przez kommissyją od

Jego Królewskiej Miłości naznaczoną deklarowano będzie, i w tym uczynność

swoję przysięgą stwierdzając obiecuje Sołtan Jego Miłość.

Na utwierdzenie zaś gruntowniejszej przyjaźni i wiecznego braterstwa

obiecuje Sołtan Jego Miłość sprawić to u Chana Jego Miłości, iż więźniów

pobranych pod Brayłowem, jako to pana Machowskiego i innych, którzy się

już odzywają i odzywać będą, Chan Jego Miłość do Polski powróci. A Jego

Miłość Pan hetman wzajem obiecuje to uprosić u Jego Królewskiej Miłości,

iż na znak szczerego braterstwa z Chanem Jego Miłością Tatarów różnie do

więzienia pobranych wypuścić na wolę każe.

Assekuruje i w tym Sołtan Jego Miłość ze wszytkiemi ordami Jego Miłości

Pana hetmana prawdziwie obiecując, iż tak z miejsca, jako i powracając do

Krymu żadnych zagonów za wiadomością swoją i murzów w żadną stronę

puścić nie każe, i owszem, aby nie chodziły surowo

zakaże, a swowolnych

gromić pozwala, co się ma i przysięgą stwierdzić, a to na znak gruntowniej-

szego braterstwa.

Co dlia lepszej wiary z podpisiem rąk

naszych i pieczięć przyciśnieli. Data

pod Podhayciamy 16 oktobra Anno 1667.

[1] Qırım Gėrey Sultan Krim Gieray, kałga sołtan

bin Devlet Gėrey Sultan

wielkich ord krymskich

[2] ‘İnayet Gėrey Sultan bin

Feth Gėrey Sultan

Nit Gieray Sołtan

[3] Taht Gėrey Sultan ibn Feth Tachti Gieray Sołtan

Gėrey Sultan

[4] Mengli Gėrey Bek ceddühü Min Gieray Szyrim bey

Hacı Gėrey Han

[5] xxx

Karasz Aga

[6] xxx Murtaza Bek

Murtaza bey

In the original orthography: surową.

From here written by another hand, perhaps by a Tatar scribe who knew Polish

and entered a corroborating formula along with the names of the Crimean dignitaries,

whose seals are impressed below.

In the original orthography: rok.

Text of the seal in Arabic script; the almond-like seal measures 2 cm. in height.

Here and in the column below all signatures in Latin script are entered by the

same hand, perhaps by a Tatar scribe who knew Polish; cf. n. d above.

Text of the seal in Arabic script; the almond-like seal measures 2 cm. in height.

Text of the seal in Arabic script; the almond-like seal measures 1.8 cm. in height.

Text of the seal in Arabic script; the almond-like seal measures 1.9 cm. in height.

e same seal is impressed on the three letters in Polish, sent by Mengli Giray Bey to

the Polish king and chancellor in the years 1661–1664; see AGAD, AKW, Dz. tat., k.

61, t. 97, no. 239; t. 98, no. 240; t. 151, no. 295 (his forth letter, preserved in the Polish

archives, is not provided with a seal; cf. ibidem, k. 61, t. 163, no. 307).

e text of the seal is hardly legible; the oval seal, impressed upside down, mea-

sures 1.7 × 1.9 cm.

e upper text of the seal is hardly legible; the oval seal measures 1.4 × 1.7 cm.

document 66 (16 october 1667) 987

[7] xxx

Adilsza Murza

[8] Murad-şah Mirza

Muratsza Murza Mansur ułu

[9] Mehmed-şah Mirza bin Mehmesza Murza

Qutlı-şah Bek

[10] xxx

Szah Murza

Translation:

As His Majesty, the prince [sultan],

Qalga Qırım Giray, has entered the

domains of His Royal Majesty and the Commonwealth along with the Crimean,

Nogay, Budjak, and Akkerman troops with no other intention but to conrm

and renew in the name of His Majesty, the present khan, his successor, and

the whole Crimea, the ancient treaties with His Royal Majesty and the Com-

monwealth that had been repeatedly sworn since so many years: namely those

[treaties] of recent memory that had been concluded with His Majesty, the

late khan Islam Giray, and with his successor, His Majesty, the khan Mehmed

Giray. us, having met at the present place near Pidhajci, they—His Majesty,

the hetman,

in the name of His Royal Majesty and the whole Commonwealth,

and His Majesty, the prince,

in the name of His Majesty, the present khan, his

successor, and the whole Crimea and all the hordes—have agreed and mutually

sworn the following articles of eternal friendship and unbreakable peace:

Firstly: whatever has happened between both nations, either last winter, or

presently, one should forget it forever and leave it to the secret divine judgment,

no matter who gave the reason and occasion for breaking of such well grounded

friendship.

In order to prevent such breaking of mutual friendship, at present and in

the future, His Majesty, the hetman, provides that, under the present oath,

if any dissent, resentment, or claim arises between the aforementioned states

for whatever reason, it should be committed to envoys, until whose return the

troops of His Majesty, the khan, should behave peacefully, without displaying

any sign of enmity.

As His Majesty, the prince, engages and swears in the name of His Majesty,

the present khan, his successors, and the whole Crimea, to be an enemy of all

e text of the seal is hardly legible; the oval seal measures 1.5 × 1.5 cm.

Text of the seal in Arabic script; the oval horseshoe-shaped seal, impressed upside

down, measures 1.0/1.3 × 1.5 cm.

Text of the seal in Arabic script; the oval seal, impressed upside down, measures

1.5 × 1.7 cm.

e text of the seal is hardly legible; the oval seal measures 1.3 × 1.5 cm.

In the Crimea, the term sultan referred to a prince from the Giray dynasty; in the

text of the present document it consequently refers to the qalga and is translated as

“prince;” the original term sultan has been preserved in the translation only in occur-

rences, where it constitutes an integral part of a title (e.g., qalga sultan) or of a proper

name (e.g., Qırım Giray Sultan).

I.e., the eld hetman, Jan Sobieski, the future king John III; he is referred to with

the Polish title pan (Jego Miłość Pan hetman).

I.e., the qalga, Qırım Giray; cf. n. 3 above.

988 document 66 (16 october 1667)

the enemies of His Royal Majesty and the Commonwealth, and to arrive with

the number of troops required by His Royal Majesty and the Commonwealth,

whenever the Commonwealth needs assistance, in return His Majesty, the het-

man, engages and assures in the name of His Royal Majesty and the Common-

wealth to send the gis due to His Majesty, the khan, and the Crimean hordes,

in accordance with the ancient customs, from the beginning of the present,

mutually sworn friendship, in future annual installments; and—as a warranty

of the above [engagement] and of his eternal friendship with His Majesty, the

khan, and with the Crimea—he appoints his two men

to accompany His Maj-

esty, the prince, [to the Crimea] to reside at the side of His Majesty, the khan,

and to remain there until the [Tatar] envoy, sent to the [Polish-Lithuanian]

Diet in order to collect the gis, returns to His Majesty, the khan. Yet, His Maj-

esty, the khan, should not send any troops to the Ukraine and to the domains

of His Royal Majesty without knowledge and explicit permission of His Royal

Majesty and the whole Commonwealth.

And as some hordes, namely the Budjak and Akkerman ones, as well as a

substantial part of the Nogays, namely of the Oraq-oghlu and Or-Membet-

oghlu,

do not regard themselves as subjects of His Majesty, the khan, also in

this matter His Majesty, the prince, assures and convinces His Majesty, the

hetman, that if they willfully enter the domains of His Royal Majesty in forays

[torhaks]

or in big groups, then His Majesty, the prince, promises in the name

of His Majesty, the khan, to restrain them without giving them any protection

or letting their own [i.e., Crimean] troops join them.

As at the instance of His Majesty, the khan, and the qalga sultan, His Royal

Majesty and the Commonwealth extend their grace towards the Cossacks as

their proper subjects, the latter should be content with any provision to be

passed by the commission appointed by His Royal Majesty, while His Majesty,

the prince, declares his assistance in this matter, conrming it with his oath.

In order to strengthen the complete friendship and eternal brotherhood, His

Majesty, the prince, promises to persuade His Majesty, the khan, so that His

Majesty, the khan, send back to Poland the captives taken at Brajiliv, namely

Pan Machowski and others, who have already given notice [of their where-

abouts], or who will do so in the future.

In return His Majesty, the hetman,

Not mentioned by names; these were Lieutenant [porucznik] Mikołaj Złotnicki

and Standard-bearer [chorąży] Adam Łychowski; cf Document 69, n. 1.

e Oraq-oghlu (“the sons of Oraq”) and the Or-Membet-oghlu (“the sons of

Or-Membet,” whereas Membet is a Nogay form of the name Mehmed) constituted the

two major Nogay clans dwelling in Budjak; cf. Document 64, notes 12 and 15.

e word torhak (“foray”) was used in seventeenth-century Polish; cf. Stanisław

Stachowski, Słownik historyczny turcyzmów w języku polskim (Cracow, 2007), pp. 426–

427. It apparently origins from the Turkish word turġaq (“guard” or “watchman”); see

Radlov, Opyt slovarja tjurkskix narečij, vol. 3, pt. 2 (St. Petersburg, 1905), col. 1458.

I am very thankful to Henryk Jankowski for his help in tracing this etymology.

On 19 December 1666, a regiment of Polish troops commanded by Colonel Sebas-

tian Machowski was defeated by the Cossack-Tatar army in the battle of Brajiliv (Pol.

Braiłów or Brahiłów; a town situated between Bar and Vinnycja). Machowski and a

number of Polish ocers were taken prisoner by the Tatar commander, Nureddin

Devlet Giray; see Majewski, “Podhajce,” p. 50. e identity of the Tatar commander,

document 66 (16 october 1667) 989

promises to request His Royal Majesty to order to set free the Tatars taken

prisoner in various circumstances, in display of his sincere brotherhood with

His Majesty, the khan.

Moreover, His Majesty, the prince, along with all his hordes, assures and

truly promises His Majesty, the hetman, that neither here, nor on his way back

to the Crimea, will he or [his] mirzas authorize any incursion in any direction;

on the contrary, he will severely forbid [such incursions] and he allows to rout

marauders, which [declaration] should be conrmed with an oath in display of

the most complete brotherhood.

To strengthen [the mutual] trust we have signed with our hands and stamped.

Given near Pidhajci on 16 October 1667.

[seals] [names entered in Latin script]

[1] Qırım Giray Sultan, Qırım Giray, the qalga sultan

son of Devlet Giray Sultan

of the great Crimean hordes

[2] Inayet Giray Sultan, son of Inayet

Giray Sultan

Feth Giray Sultan

[3] Takht Giray Sultan, son of Takht

Giray Sultan

Feth Giray Sultan

[4] Mengli Giray Bey, his forefather Mengli

Giray, the bey of

[was] Hadji Giray Han

the Shirins

unnamed in the Polish historiography, can be established on the basis of the khan’s

letter to the king dated in Redjeb 1078 A.H. (17 December 1667–15 January 1668),

announcing Machowski’s release; see AGAD, AKW, Dz. tat., k. 64, t. 3, nos. 531–532.

Machowski indeed returned to Poland in the spring of 1668; see his biography by

Wiesław Majewski in PSB, vol. 18, pp. 637–639.

Devlet Giray, also known as Choban Mustafa, was the illegitimate son of Khan

Feth Giray (r. 1596–1597) and the founder of a side branch of the Giray dynasty,

known as the Choban Girays. He was the father of Khan Adil Giray, his brother and

qalga, Qırım Giray, and their older brother, Feth Giray, who in turn fathered Nured-

din Devlet Giray and the princes Inayet and Takht Girays (see below); cf. Josef Matuz,

“Eine Beschreibung des Khanats der Krim aus dem Jahre 1669,” pp. 132–133. On the

Choban Girays, see also notes 388 and 495 in Part I.

Recorded in a corrupt form as Nit.

Recorded in a corrupt form as Tachti.

Recorded in a corrupt form as Min.

Mengli Giray Bey, the leader of the Shirin clan, is already mentioned in the

Crimean chronicle of Senai as a participant of the campaign of 1649; see Senai, Histo-

ria chana Islam Gereja III, p. 109. e fact that he was named aer the former khan

proves the ambitions of the Shirins, who customarily married princesses from the

Giray dynasty (on the position of the Shirins, cf. Matuz, “Eine Beschreibung,” p. 145).

Personal ambitions of Mengli Giray Bey are best conrmed by his adoption of an

almond-like seal, otherwise reserved for the Genghisids. A Shirin tradition, recorded

aer the Russian annexation of the Crimea, claimed that the right to use an almond-

like seal had been rst granted to Ruktemir, the then Shirin leader, by Tokhtamısh

Khan. e tradition is convincingly dismissed as spurious by Usmanov; cf. idem,

Žalovannye akty Džučieva ulusa XIV–XVI vv., p. 171. Yet, as we see, it might have

been current long before the Russian conquest. Strikingly, the inscription of the Shirin

leader’s seal does not contain the name of his own father, but instead invokes Hadji

Giray, his distant Genghisid forefather who had been the founder of the Giray dynasty

990 document 66 (16 october 1667)

[5] xxx Qarash Agha

[6] xxx Murtaza Bey Murtaza Bey

[7] xxx Adil-shah Mirza

[8] Murad-shah Mirza Murad-shah Mirza

Mansur-oghlu

[9] Mehmed-shah Mirza, son of Mehmed-shah Mirza

Qutlu-shah Bey

[10] xxx Shah Mirza

and the Crimean Khanate. Having in mind the controversy regarding the legitimacy

of the Choban Girays (cf. n. 10), this demonstration was telling.

Perhaps identical with Adil-shah Mirza, the Crimean envoy sent to Sweden in

December 1654; cf. Karl Zetterstéen, Türkische, tatarische und persische Urkunden im

Schwedischen Reichsarchiv (Uppsala, 1945), pp. 90–91.

I.e., from the Mansur clan; on the Mansurs (i.e., Manghıts), cf. Document 58,

n. 9.

Qutlu-shah Bey should be probably identied with Bahadır Giray’s envoy to

Poland in 1637, whose long detainment the khan reproached in his following instru-

ment from 1640; cf. Documents 52 and 55.

DOCUMENT 67 (16 OCTOBER 1667)

e oath by the Crimean plenipotentiaries sworn

at Pidhajci (Podhajce)

[Facs. XIV]

Authenticated text in Polish: AGAD, AKW, Dz. tat., k. 60, t. 126, no. 132.

A folded sheet of paper, inscribed on one inside page.

sheet format: 31 × 39 cm; page format: 31 × 19.5 cm.

text (black)

Polish copies:

A. AGAD, Metryka Koronna, Libri Inscriptionum, no. 206, fol. 718a–718b.

B. Bibl. Jagiell., ms. 101, vol. 2, fol. 12a–12b.

C. Bibl. Czart., ms. 612, p. 493.

D. Bibl. Czart., ms. 162 (Teki Naruszewicza), p. 551.

E. L’vivs’ka Naukova Biblioteka im. V. Stefanyka NAN Ukrajiny, fond 5

(Oss.), opys 1, no. II-1848 (a digital copy also available in Wrocław in

Bibl. Ossol.: kopia elektroniczna sygn. DE-894), p. 100.

Published in Acta Historica res gestas Poloniae illustrantia, vol. 2: Acta

Joannis Sobieski. Edited by F. Kluczycki, vol. 1, pt. 1 (Cracow, 1880), p.

287.

Przysięgamy Panu Bogu Jedynemu, temu, który stworzył niebo, ziemię, morze,

i wszytko, że tego dotrzymamy wszytkiego i każdego z osobna z tych punktów,

które są napisane i wyrażone w traktacie podpisanym. A jeźli w czymkolwiek nie

dotrzymamy i złamiemy przysięgę naszę, niech nas ten Pan Bóg, którego wzy-

wamy, karze na tym i na tamtym świecie, i aby szabla nieprzyjacielska górę zawsze

nad nami miała i nad potomkami naszymi. A to imieniem Chana Jego Miło-

ści, sołtanów gałgi, nuradyna, i innych, jako i wszytkich bejów, agów, murzów,

i całego Krymu, i innych ord i państw pod Chanem Jego Miłością będących.

J. Sobieski

Translation:

We swear to the one and only God, who created heaven, earth, sea, and every-

thing, that we will keep all and one by one from among those articles that are

written and formulated in the signed treaty. And if we do not keep and break

our oath in any way, may the same God, whom we invoke, punish us in this

and in the other world, and may the enemy’s saber always prevail over us and

Handwritten signature.

992 document 67 (16 october 1667)

our descendants. [And we swore this oath] in the name of His Majesty, the

khan, the sultans: qalga, nureddin, and others, also all the beys, aghas, mirzas,

and the whole Crimea, and other hordes and domains being under His Maj-

esty, the khan.

[authentication] J. Sobieski

e signature by the eld hetman, Jan Sobieski, served to attest that the oath

actually took place.

DOCUMENT 68 (16 OCTOBER 1667)

e oath by the Polish commissioners sworn at Pidhajci (Podhajce)

[Facs. XV]

Authenticated text in Polish: AGAD, AKW, Dz. tat., k. 60, t. 127, no. 133.

sheet format: 15.5 × 20 cm.

text (black)

Polish copies:

A. AGAD, Metryka Koronna, Libri Inscriptionum, no. 206, fol. 718b.

B. Bibl. Czart., ms. 612, pp. 493–494.

My, komisarze wojska Jego Królewskiej Miłości i Rzeczypospolitej od Jaśnie

Wielmożnego Jego Miłości Pana marszałka wielkiego i hetmana polnego

koronnego do utwierdzenia przyjaźni między Królem Jego Miłością polskim

i Rzecząpospolitą, a Chanem Jego Miłością krymskim, wszystkiemi bejami,

murdzami, i wszystkiemi in genere ordami, wysadzeni, przysięgamy Panu

Bogu w Trójcy Świętej Jedynemu, przed Naświętszą Panną i Wszystkiemi

Świętemi, iż tego wszystkiego dotrzymamy, cośmykolwiek pismami między

sobą namówiwszy zatwierdzili, dokładając przy tej przysiędze naszej tego,

iż jeśliby przyszło z Moskwą o pokój wieczny traktować, bez wiadomości i

komisarza Chana Jego Miłości nie będziemy, assekurując i o tym, iż Jego

Miłość Pan hetman wojsk Jego Królewskiey Miłości koronnych przed sejmem

w Ukrainę nie pośle. Tak nam Panie Boże dopomóż i Męka Jego Święta.

J. Sobieski

Translation:

We, the commissioners of His Royal Majesty and the Commonwealth, appointed

by His Majesty, the Crown grand marshal and eld hetman,

to conrm the

friendship between His Majesty, the Polish king and the Commonwealth, and

[—on the other side—] His Majesty, the Crimean khan and all the beys, murzas,

and all the hordes, we swear to God, One in the Holy Trinity, before the Holy

Virgin and all the saints, that we will keep all [the points] that we have mutu-

ally agreed upon and conrmed in writing, adding on the occasion of this oath

that if it came to negotiate an eternal peace with Muscovy, we would not pro-

ceed without the knowledge of His Majesty, the khan, and his commissioner

Handwritten signature.

I.e., Jan Sobieski, the future king John III; he is referred to with the Polish title

pan ( Jego Miłość Pan marszałek wielki i hetman polny koronny).