Хохол Е.Г. В помощь издателям: автору, редактору, корректору
Подождите немного. Документ загружается.
251
Продолжение табл. 2
Слова (словазлучэнне) Скарачэнне
Умовы
прымянення
кангрэс кангр. Тое ж
кандыдат канд. У назве вучонай ступені
канферэнцыя канф. Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
капейка к. Пры лічбах
каробка кар.
карта к. Пры лічбах
картаграма картагр.
картка карт.
карціна карц. Пры лічбах
карэспандэнт кар. Пры прозвішчы ці назве газеты (часопіса)
кастрычнік кастр.
каталог кат.
кафедра каф.
квартал кв.
кінафільм кф
кіраўнік кіраўн.
кіраўніцтва кіраўн.
клас кл.
кніга кн.
копія коп.
красавік крас.
краявы краяв. Скарачаецца таксама ў загалоўку
Л
лабараторыя лаб.
ліпень ліп.
ліст л. Пры лічбах і заўвагах
лістапад лістап.
літаграфія літагр.
літаратура літ.
літаратура і мастацтва ЛіМ Назва газеты пры аналітычным апісанні
люты лют.
М
малодшы мал. Скарачаецца таксама ў загалоўку
малое прадпрыемства МП У выхадных даных і пры назве
малюнак мал.
манаграфія манагр.
Масква М. У выхадных даных
мастак маст. Пры прозвішчы
матэматычны мат. Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
медыцынскі мед. Тое ж
месяц мес.
механічны мех. Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
мікракарта мк.
мікракопія мкоп.
мікрафільм мф.
мікрафіша мфіша
мікрафотакопія мфотакоп.
міністэрства м-ва Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
Мінск Мн. У выхадных даных
252
Продолжение табл. 2.
Слова (словазлучэнне) Скарачэнне
Умовы
прымянення
Н
навуковы навук. Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
надзагаловак надзаг.
надрукаваны надрук.
намаграма намагр.
намеснік нам. Пры назве пасады
нарматыўны нармат.
народны нар.
нацыянальны нац. Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
нотаграфія нотагр.
нумар N Пры лічбах
П
паведамленне паведамл.
пагінацыя паг.
падабраў падабр.
падзагаловак падзаг.
падручнік падруч.
падрыхтоўка падрыхт.
паказальнік паказ.
папраўка папр.
папраўлена папраўл.
папулярны папул.
партрэт партр.
пасёлак пас. Пры назве
пасёлак гарадскога тыпу п. г. т. Тое ж
пасляслоўе паслясл.
пачатак пач. Пры лічбах
педагагічны пед. Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
перавыданне перавыд.
перадрукоўка перадрук.
пераклад пер.
перакладчык пер. Пры прозвішчы
пералажэнне пералаж.
пераплёт пер.
перапрацоўка перапрац.
перфакарта перфак.
перфастужка перфастуж.
план пл.
прадметны прадмет.
прадмова прадм.
прамысловасць прам-сць
прамысловы прам. Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
прафесар праф. Пры прозвішчы ці назве ўстановы
прафесійны праф. Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
прафесіянальны праф. Тое ж
працы пр.
У значэнні «Запіскі»
прыплецена прыпл.
прысвячаецца прысвяч.
прысвячэнне
прысвяч.
253
Продолжение табл. 2
Слова (словазлучэнне) Скарачэнне
Умовы
прымянення
прэпрынт прэпр.
псеўданім псеўд.
публікацыя публ.
Р
раён р-н Скарачаецца таксама ў загалоўку
раённы раён. Тое ж
раздзел раздз. Пры лічбах і заўвагах
рака р. Пры назве
ранішні ран. Пры абазначэнні выпуску газеты
распрацоўка распрац.
распрацоўшчык распрац.
ратапрынт ратапр.
рубель р. Пры лічбах
рукапіс рукап.
рысунак рыс.
рэгістр рэг.
рэдактар рэд. Пры прозвішчы
рэдакцыйная калегія,
рэдкалегія
рэдкал.
рэдакцыя рэд.
рэзюме рэз.
рэкамендаваны рэк.
рэкамендацыйны рэк.
рэпраграфія рэпрагр.
рэпрадукцыя рэпрад.
рэпрынт рэпр.
рэспубліка рэсп.
Рэспубліка Беларусь Беларусь
рэтраспектыўны рэтрасп.
рэферат рэф.
рэфератыўны часопіс РЧ
рэферэнт рэф. Пры прозвішчы
рэцэнзія рэц.
С
саісканне саіск.
сакавік сак.
Санкт-Пецярбург СПб. У выхадных даных
сельскагаспадарчы с.-г. Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
серыя сер.
сесія сес.
сімпозіум сімп. Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
сістэматычны сіст.
скарачэнне скарач.
складальнік склад. Пры прозвішчы
складанне склад.
слоўнік слоўн.
службовы служ.
слупок слп. Пры лічбах і заўвагах
снежань снеж.
спецыфікацыя спецыф.
спынены спын.
стагоддзе
ст.
Пры лічбах
254
Продолжение табл. 2
Слова (словазлучэнне) Скарачэнне
Умовы
прымянення
станіца ст-ца Пры назве
станцыя ст. Тое ж
старонка с. Пры лічбах і заўвагах
старшы стар.
старшыня старш. Пры назве ўстановы
старэйшы ст. Скарачаецца таксама ў загалоўку
статыстычны стат.
студзень студз.
ступень ступ.
стэнаграма стэнагр.
стэрэатыпны стэр.
сумеснае прадпрыемства СП У выхадных даных і пры назве
сшытак сш.
сяло с. Пры назве
Т
табліца табл.
таварыства т-ва Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
таварыства з абмежаванай
адказнасцю
ТАА
У выхадных даных і пры назве
твор тв.
том т. Пры лічбах і заўвагах
транспарт трансп.
тыпаграфія тыпагр.
тыраж тыр.
тытульны ліст тыт. л.
тэзісы тэз.
У
уводзіны уводз.
уводзіцца уводз.
узнаўленне узнаўл.
укладальнік уклад. Пры прозвішчы
укладанне уклад.
укладны ліст укл. л.
уключна уключ.
універсітэт ун-т Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
універсітэцкі унів.
упраўленне (як установа) упр. Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
урывак урыв.
Ф
фабрыка ф-ка Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
факсіміле факс.
факультэт фак.
фанаграма фанагр.
фатаграфія фат.
фатограф фат. Пры прозвішчы
фізічны фіз. Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
філасофскі філас.
філіял філ.
фільмаграфія
фільмагр.
255
Т а б л и ц а 3 — Особые случаи сокращения слов в библиографической
записи на белорусском языке, которые наиболее часто встречаются в описании
нормативно-технических документов
Окончание табл. 2
Слова (словазлучэнне) Скарачэнне
Умовы
прымянення
фотакопія фотакоп.
фрагмент фрагм.
франтыспіс франт.
футляр футл.
Х
хімічны хім. Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
Ц
цана ц. Пры лічбах
Ч
чарцёж чарц.
часопіс часоп.
частка ч.
член чл. Пры прозвішчы ці назве ўстановы
чыгуначны чыгунач. Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
чэрвень чэрв.
Ш
школа шк.
шмуцтытул шмуцтыт.
штодзённы штодзён.
штомесячны штомес.
штотыднёвы штотыдн.
Э
эканамічны экан. Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
экземпляр экз.
энцыклапедыя энцыкл.
Слова (словазлучэнне) Скарачэнне
Умовы
прымянення
А
апісанне вынаходства а. в. Пры датах
аўтарскае пасведчанне а. п. Скарачаецца таксама ў загалоўку
Д
дадатковае аўтарскае
пасведчанне
дадат. а. п.
Скарачаецца таксама ў загалоўку
дадатковы патэнт дадат. пат. Тое ж
дзяржаўная рэгістрацыя ДР Пры нумары
З
залежнае аўтарскае
пасведчанне
залеж. а. п.
Скарачаецца таксама ў загалоўку
залежны патэнт залеж. пат. Тое ж
256
Т а б л и ц а 4 — Особые случаи сокращения слов в библиографической
записи на белорусском языке, которые наиболее часто встречаются в описании
аудиовизуальных и нотных изданий и материалов
Слова (словазлучэнне) Скарачэнне
Умовы
прымянення
А
абаротаў за мінуту * аб/мін
аднагалосы аднагал.
акампанемент акамп.
акардэон акард. У вобласці колькаснай характарыстыкі
альт (голас) А Тое ж
ансамбль * анс. Пры ўказванні сродкаў выканання
аператар * апер. Пры прозвішчы
аперэта * ап-та
аплікатура аплікат.
аранжыраваў аранж. Пры прозвішчы
аранжыроўка аранж. Тое ж
арган арг. У вобласці колькаснай характарыстыкі
аркестр арк.
аркестраваў аркестр. Пры прозвішчы
аркестроўка аркестр. Тое ж
аўдыёвізуальны матэрыял * АВМ
афарміцель * афарм. Пры прозвішчы
Б
балалайка балал. У вобласці колькаснай характарыстыкі
балетмайстар балетм. Пры прозвішчы
барытон (голас) Бар. У вобласці колькаснай характарыстыкі
бас (голас) Б Тое ж
Окончание табл. 3
Слова (словазлучэнне) Скарачэнне
Умовы
прымянення
заменены патэнт замен. пат. Тое ж
заяўлена заяўл.
І
інвентарны інв. Пры нумары
К
кампанія КА Скарачаецца таксама ў загалоўку, калі
не з’яўляецца першым словам
Л
лімітэд лтд Скарачаецца таксама ў загалоўку
П
патэнт пат. Тое ж
прамысловы ўзор ПУ
прыярытэт прыяр.
Т
таварны знак ТЗ
тэрмін дзеяння патэнта тэрмін дз. пат. Пры лічбах
257
Продолжение табл. 4
Слова (словазлучэнне) Скарачэнне
Умовы
прымянення
В
вакальна-інструментальны
ансамбль *
ВІА
Скарачаецца таксама ў загалоўку апісання
валторна влт. У вобласці колькаснай характарыстыкі
відэафільм * вф. У вобласці колькаснай характарыстыкі — ВДФ
віяланчэль в-чэль Тое ж
выканальніцкі выканальніц.
вядучая партыя вядуч. парт.
Г
габой габ. У вобласці колькаснай характарыстыкі
гарманізаваў гарманіз. Пры прозвішчы
гарманізатар гарманіз. Тое ж
гарманізацыя гарманіз.
гітара гіт. У вобласці колькаснай характарыстыкі
гукавы * гук.
Д
дарожка * дар. У вобласці фізічнай характарыстыкі
духавы дух.
дырыжор дыр. Пры прозвішчы
З
заканчэнне * заканч.
змешаны змеш.
І
інструментаваў інструм. Пры прозвішчы
інструментоўка інструм. Тое ж
К
кадр * кд. Пры лічбах
кадраў за секунду * кд/с
кампазітар камп. Пры прозвішчы
кампазіцыя * кампаз.
кампанент * камп.
камплект * к-т
канверт * канв.
кансультант * канс. Пры прозвішчы
кантрабас к-бас У вобласці колькаснай характарыстыкі
кантральта (голас) К-альта Тое ж
канцэртны канц.
квадрафанічны * квадра
кінастудыя * к/с
кінафільм * кф
кінематаграфіст * кінематагр. Пры прозвішчы
кінематаграфія * кінематагр
клавесін, клавікорды клав. У вобласці колькаснай характарыстыкі
кларнет клр. Тое ж
Л
лібрэта лібр. У звестках аб адказнасці
М
магазін маг. У выхадных даных
магнітная фанаграма на касеце * мфк.
258
Продолжение табл. 4
Слова (словазлучэнне) Скарачэнне
Умовы
прымянення
магнітная фанаграма на шпулі* мгф.
мажор маж.
мандаліна мандал. У вобласці колькаснай характарыстыкі
мецца-сапрана МС Тое ж
мінор мін.
многагалосы многагал.
(шматгалосы) (шматгал.)
монафанічны * мона
музыка муз. Пры прозвішчы
мультыплікатар * мультыпл. Тое ж
мультыплікацыя * мульт.
Н
набор дыяпазітываў * ндп
нараджэнне * нарадж. Пры даце нараджэння
нумар дошкі Н. д.
О
опус оп.
П
партытура партыт. У вобласці колькаснай характарыстыкі
партыя парт. Тое ж
пастаноўка паст. Пры прозвішчы
пастаноўшчык паст. Тое ж
практыкаванне * практ. Пры лічбах
працягласць працягл. У звестках аб выкананні
Р
радок * рад.
рэжысёр рэж. Пры прозвішчы
С
сантыметраў за секунду см/с
сапрана (голас) С У вобласці колькаснай характарыстыкі
сімфанічны сімф.
скрыпка скр. У вобласці колькаснай характарыстыкі
словы сл. Пры прозвішчы
стэрэафанічны * стэрэа
суправаджэнне суправадж.
сцэнарый * сцэн. Пры прозвішчы
сцэнарыст * сцэн. Тое ж
Т
танцавальны танц.
творча-вытворчае аб’яднанне * ТВА
трамбон трамб. У вобласці колькаснай характарыстыкі
транскрыбіраваў транскр. Пры прозвішчы
транскрыпцыя транскр. Тое ж
транслітарацыя трансліт.
»
транспаніраваў транспан.
»
транспаніроўка транспан.
»
тэлебачанне * ТБ
тэлефільм * тф.
тэнар (голас) Т У вобласці колькаснай характарыстыкі
У
урок *
ур.
Пры лічбах
259
Т а б л и ц а 5 — Особые случаи сокращения слов в библиографической
записи на белорусском языке, которые наиболее часто встречаются при
описании изобразительных изданий
Окончание табл. 4
Слова (словазлучэнне) Скарачэнне
Умовы
прымянення
Ф
фагот фаг. У вобласці колькаснай характарыстыкі
фанаграма фанагр.
фартэпіяна фп.
філармонія філарм.
фільм * фм
фільмаграфія * фільмагр.
фільмакопія * фільмакоп.
флейта фл. У вобласці колькаснай характарыстыкі
Х
харавы хар.
харэаграфічны харэагр.
харэаграфія харэагр.
Ч
чорна-белы * ч. б.
Э
этыкетка * этык.
* Словы, пазначаныя «зорачкай», скарачаюцца толькі пры апісанні аўдыёвізуальных матэрыялаў.
Слова (словазлучэнне) Скарачэнне
Умовы
прымянення
А
акватынта акват.
аловак алов.
ансамбль анс.
аўталітаграфія аўталітагр.
аўтапартрэт аўтапартр.
аўтатыпія аўтатып.
В
вакальна-інструментальны вак.-інстр.
вытворчае аб’яднанне ВА
выяўленчы выяўл.
Г
глыбокі друк глыб. друк
гравёр грав. Пры прозвішчы
гравіраваў грав. Тое ж
гравюра на дрэве грав. на др.
гравюра на метале грав. на мет.
К
кадр кд. Пры лічбах
кінастудыя к/с
260
Т а б л и ц а 6 — Особые случаи сокращения слов в библиографической
записи на белорусском языке, которые наиболее часто встречаются при
описании картографических изданий и материалов
Окончание
табл.
5
Слова (словазлучэнне) Скарачэнне
Умовы
прымянення
ксілаграфія ксілагр.
Л
лінагравюра лінагр.
М
металаграфія металагр.
Н
невядомы мастак невяд. маст. Пры прозвішчы
П
пастаноўка паст. Пры прозвішчы
пастаноўшчык паст. Тое ж
радок рад.
разцовая гравюра разц. грав.
С
скульптар скульпт. Пры прозвішчы
скульптура скульпт.
сцэнарый сцэн. Пры прозвішчы
сцэнарыст сцэн. Тое ж
Т
творча-вытворчае аб’яднанне ТВА
трафарэт траф.
тыпалітаграфія тыпалітагр.
тыпафоталітаграфія тыпафоталітагр.
Ф
фотамастак фотамаст. Пры прозвішчы
фотамеханічны друк фотамех. друк
фотапартрэт фотапартр.
Х
хромалітаграфія хромалітагр.
Ш
шаўкаграфія шаўкагр.
штрыхавая цынкаграфія штрых. цынкагр.
Слова (словазлучэнне) Скарачэнне
Умовы
прымянення
А
аазіс ааз. У загалоўку апісання
адлегласць адлегл.
архіпелаг арх. У загалоўку апісання
арыенціроўка арыенц.
атлас атл. У аналітычным апісанні