Сабиров Р.А. Русско-татарский полный учебный словарь
Подождите немного. Документ загружается.
тринадцатый числ унөченче
триста числ өч йөз
трогательный пр күңелне дулкынландыра торган, дулкынландыргыч ♦ Трогательная
встреча. – Дулкынландыргыч очрашу.
трогать, тронуть гл тию, кагылу, тотыну
трогаться, тронуться гл кузгалу
трое числ өчәү
троеженец сущ өч хатынлы кеше
троиться гл өчкә аерылу
тропа сущ сукмак
тропинка сущ сукмак ♦ Лесная тропинка. – Урман сукмагы.
трос сущ аркан
тростинка сущ камыш сабагы
тростник сущ камыш
труба сущ 1. торба; 2. көпшә; 3. морҗа
трубообразный пр торбасыман
трубчатый пр торбасыман, торбалы
труд сущ 1. хезмәт (право на труд); 2. эш (тяжёлый труд)
трудиться гл эшләү, хезмәт итү
трудно нар авыр, кыен, читен
трудновоспитуемый пр тәрбияләргә авыр ..., тәрбияләргә авыр булган
трудность сущ авырлык, кыенлык, читенлек ♦ Не бойтесь трудностей. – Кыенлыклардан
курыкмагыз.
трудный пр авыр, кыен, читен
трудовой пр хезмәт ...
трудоемкий пр авыр, күп көч таләпчән
трудолюбивый пр хезмәт сөючән
трудоспособный пр хезмәткә сәләтле
трудоустройство сущ эшкә урнашу
трудящийся сущ хезмәт иясе
труженик сущ хезмәт иясе, эшче
труп сущ үлек, мәет
трус сущ куркак
трусить гл куркак булу, курку, шүрләү
трусливый пр куркак ♦ Трусливый солдат. – Куркак гаскәри.
трусость сущ куркаклык
трухлявый пр черек, черегән ♦ Трухлявый пень. – Черегән агач төбе.
трущоба сущ 1. (глушь) чатырманлык, караңгы почмак; 2. (грязная тесная часть города)
җимерек өйләр, ярлы мәхәлләләр
тряпичный пр чүпрәк ..., чүпрәктән эшләнгән ♦ Тряпичная кукла. – Чүпрәктән эшләнгән
курчак.
тряпка сущ чүпрәк
тряпье сущ чүпрәк-чопрак
трясина сущ баткаклык, сазламык
тряский пр селкенә торган, дыңгырдык
трясогузка сущ зоол сиртмәкойрык, чәперчек
трясти гл 1. селкетү, селкү; 2. кагу
трястись гл селкенү, дерелдәү, калтырап тору ♦ Трястись от смеха. – Көлүдән калтырау.
тряхнуть гл селкү, селкетү, кагу, селкеп алу
тсс межд тшш, чү
туалет сущ бәдрәф
тугой пр кысан
тугоплавкий пр авыр эрүчән
туда нар анда, ары, шунда
туземец сущ җирле кеше
туловище сущ гәүдә
тулуп сущ толып
туман сущ томан
туманить гл томанлау
туманиться гл томанлану
туманность сущ томанлык
туманный пр томанлы ♦ Туманное утро. – Томанлы иртә.
тунеядец сущ әрәмтамак
тунеядствовать гл кеше җилкәсен кимерү
тупеть гл тупаслану
тупик сущ тыкрык
тупить гл тупаслау
тупиться гл тупаслану
тупой пр 1. үтмәс; 2. җәенке; 3. аңгыра ♦ Тупой угол. – Тупас почмак. ♦ Тупой работник. –
Аңгыра хезмәтче.
турбовоз сущ торбайөрткеч
турецкий пр төрек
тусклый пр тонык, төссез
тускнеть гл тоныклану, төссезләнү
тут мест монда, биредә
тухлый пр сасыган, исләнгән ♦ Тухлое мясо. – Сасыган ит.
туча сущ болыт, кара болыт
туша сущ түшкә
тушеный пр томалап пешерелгән
тушить 1 гл сүндерү
тушить 2 гл томалап пешерү ♦ Тушить мясо. – Итне тумалап пешерү.
тушканчик сущ кушаяк, җир куяны
тщательно нар ныклап, нык
тщетно нар юкка, бушка, файдасызга
ты, тебя, тебе, тебя, тобой, о тебе мест син
тыква сущ кабак
тысяча числ мең
тысячный числ меңенче
тьма сущ 1. караңгылык; 2. наданлык; 3. томаналык
тьфу межд 1. тфү; 2. в знач сказ төкерәм
тюбетейка сущ түбәтәй
тюлень сущ зоол су эте, түлән
тюль сущ челтәр
тюльпан сущ лалә, тюльпан
тюрбан сущ чалма
тюремщик сущ төрмәче
тюрки сущ төркиләр
тюркология сущ төрки тел белеме
тюркский пр төрки
тюрьма сущ төрмә
тягостный пр авыр, кыен, читен, интектергеч ♦ Тягостное расставание. – Авыр аерылу.
тягость сущ авырлык, мәшәкать, кыенлык
тяготение сущ тартылу, тартылыш, тарту көче
тяготить гл мәшәкатьләү, уңайсызлау
тяготиться гл авырсыну, уңайсызлану
тягучий пр 1. (тянущийся) сузылучан, сузылмалы; 2. (густой) ябышкак, ябышучан, куе
тяжелеть гл авыраю, авырлашу, авыраю бару
тяжелоатлет сущ авыр атлет
тяжёлый пр авыр; кыен ♦ Тяжелый груз. – Авыр йөк.
тяжесть сущ авырлык
тянуть гл тарту, тартып бару, үткәрү, сузу ♦ Тянуть канат. – Аркан тарту.
У
у предлог с род.п. янында, ...да, ...дә, ...дан, ...дән
убавить гл киметү, азайту
убавиться гл кимү, азаю, кыскару
убаюкать гл 1. тирбәтеп йоклату; 2. (успокаивать) юату, тынычландыру
убегать гл качу, качып китү
убедительный пр ышандыргыч ♦ Убедительное доказательство. – Ышандыргыч дәлил.
убедить гл ышандыру, инандыру
убедиться гл ышану, инану
убежать гл 1. йөгереп китү, йөгерү; 2. качу, качып китү, чыгып качу
убеждение сущ ышаныч
убежденный пр 1. (голос) ышанган, инанган; 2. (коммунист) тайпылмас, какшамас, нык
торучан ♦ Убежденный в своей правоте. – Үзенең хаклыгына ышанган.
убежище сущ сыеныр урын, яшеренер урын
убелить гл агартып чыгу, агарту, агартып бетерү
уберечь гл саклап калу, саклау
убивать гл үтерү, һәлак итү
убийственный пр 1. (непереносимый) түзеп булмаслык, чыдый алмаслык; 2.
(поразительный) чамадан тыш, искиткеч, коточкыч
убийство сущ үтереш, үтерү
убийца сущ кеше үтерүче
убирать гл 1. җыештырып (алып) кую; 2. (на поле) урып (җыеп) алу; 3. җыештыру ♦
Убирать комнату. – Бүлмәне җыештырып кую.
убитый пр үтерелгән кеше, үлгән кеше, үлек
убить гл үтерү
убогий пр 1. (жилище) фәкыйрь, ярлы; 2. (воображение) сай, сыек, бик ярлы
убожество сущ фәкыйрьлек, ярлылык, сайлык, мескенлек
убой сущ сую, чалу, сугым
убор сущ кием
уборка сущ 1. җыештыру; 2. (на поле) урак өсте
уборная сущ 1. театр киенү бүлмәсе; 2. бәдрәф, әбрәкәй
уборочная сущ урак өсте, урып-җыю
уборщик, уборщица сущ җыештыручы
убрать гл 1. җыештырып (алып) кую; 2. (на поле) урып (җыеп) алу; 3. җыештыру
убраться гл 1. (к празднику) җыештырыну; 2. (уйти) китү, чыгып китү, ычкыну
убыль сущ 1. (вода) кимү, азаю, кайту; 2. (возместить) кимегән өлеш, зарар, зыян
убыток сущ зыян, зарар
убыточный пр зыянлы, зарарлы, зарар китерә торган ♦ Убыточное производство. –
Зарарлы җитештерү.
убыть гл кимү, азаю
уважаемый пр хөрмәтле ♦ Уважаемый человек. – Хөрмәтле кеше.
уважать гл хөрмәт итү, ихтирам итү
уважение сущ ихтирам, хөрмәт
уважительный пр ихтирамлы, хөрмәтле
уварить гл пешереп җиткерү, кайнатып киметү
уведомить гл хәбәр итү, белдерү
уведомление сущ белдерү кәгазе
увезти гл алып китү
увековечить мәңгеләштерү ♦ Увековечить имя писателя. – Әдип исемен мәңгеләштерү.
увеличивать гл арттыру, зурайту
увеличительный пр зурайтып күрсәтә торган ♦ Увеличительное стекло. – Зурайтып
күрсәтә торган пыяла.
увеличить гл 1. зурайту; 2. арттыру, күбәйтү; 3. көчәйтү
увеличиться гл зураю, күбәю, көчәю
уверенно нар ышанычлы
уверенность сущ ышанычлык
уверенный пр ышанган, ышанычлы, ышанулы ♦ Уверенный человек. – Ышанулы кеше.
уверить гл ышандыру
увернуться гл тайпылу, читкә тайпылып калу
увертливый пр 1. (ловкий) елгыр, елдам, җитез; 2. (хитрый) хәйләкәр, хәйләгә оста
увести гл алып китү
увечить гл имгәтү, гарипләндерү
увечный пр гарип, имгәнгән ♦ Увечный старик. – Имгәнгән карт.
увечье сущ гариплек, имгәнү, имгәтү
увещевать гл үгетләү, үгет-нәсихәт бирү; димләү
увидеть гл 1. күрү, күреп алу; 2. аңлап алу
увидеться гл күрешү, очрашу
увить гл урау, үрү, чорнау, урап алу
увлажнить гл дымландыру, юешләндерү
увлажниться гл дымлану, юешләнү
увлекательный пр мавыктыргыч, кызыклы ♦ Увлекательное литературное произведение.
– Кызыклы әдәби әсәр.
увлечение сущ күтәренке рух, дәрт
увлечь гл ияртү, мавыктыру
увлечься гл мавыгу, бирелү
уволить гл 1. эштән чыгару; 2. коткару
уволочь гл сөйрәп алып китү
увольнение сущ эштән чыгару, азат итү
увы межд (выражает сожаление) и-их, э-эх, аһ
увядший пр сулган, шиңгән ♦ Увядший цветок. – Шиңгән чәчәк.
увязать гл бәйләү, урап бәйләү, яраштыру
увязаться гл тагылу, иярү, ияреп китү
увязнуть гл 1. батып калу, бату; 2. (запутаться) буталып калу, буталу, бату
увянуть гл сулу, шиңү, пәҗү
угадать гл 1. белү, сизү, белеп алу; 2. (случайно оказаться правым) туры китерү, өстенә
басу
угар сущ ис, сөрем, исереклек, сөремлек
угасать гл сүнү, сүрелү, суыну
угаснуть гл сүнү, сүрелү, суыну
угловатый пр перен авыр гәүдәле, тупас хәрәкәтле ♦ Угловатый мужчина. – Авыр гәүдәле.
угловой пр почмак ...
углубить гл 1. тирәнәйтү; 2. арттыру
углубиться 1. тирәнәю; 2. перен тирәнәю, тулылану, кискенләшү
углубление сущ иңкүлек, чокыр, батынкылык
углубленный пр тирәнтен, нигезле, төпле ♦ Углубленное изучение татарского языка. –
Татар телен тирәнтен өйрәнү.
угнать гл куа китү, куып алып китү
угнаться гл куып җитү, артыннан җитә алу, ярыша алу, тиңләшү
угнетатель сущ изүче, җәберләүче, залим
угнетать гл 1. изү, газаплау, җәберләү; 2. җәфалау
угнетение сущ төшенкелек, күңел (рух) төшенкелеге
угнетенный пр боек, төшенке ♦ Угнетенный народ. – Боек хаоык.
уговор сущ куешкан сүз, килешү, шарт, вәгъдә
уговорить гл күндерү, ризалаштыру ♦ Его уговорили учиться. – Аны укырга
ризалаштырдылар.
уговориться гл вәгъдәләшү, сүз куешу, сүз беркетү
угодить гл канәгатьләндерү, күңелен табу, ярау
угодливый пр ялагай ♦ Угодливый человек. – Ялагай малай.
угодник сущ ярарга тырышучан, ялагай кеше
угодничать гл ярарга тырышу, ярамсаклану, ялагайлану, ошарга тырышу
угодный пр яраклы, кирәкле, теләгән, күңелгә хуш килә торган
угодье сущ җир-сулар, урманнар
угол сущ почмак ♦ Тупой угол. – Тупас почмак.
уголовник сущ җинаятьче
уголовный пр җинаять ...
уголок сущ почмак
уголь сущ күмер
угольник сущ почмаклык
угольный пр күмер ..., күмерле
угольщик сущ күмерче
угомонить гл тынычландыру, тыю
угомониться гл тынычлану, тыну ♦ Не может угомониться. – Тынычлана алмый
угон сущ куып алып китү
угонщик сущ куа китүче
угонять гл куа китү, куып алып китү
угорелый пр ис тигән
угореть гл ис тию
угорь 1 сущ зоол еланбалык
угорь 2 сущ (прыщик) бетчә, сыткы
угостить гл сыйлау, кунак итү
угоститься гл сыйлану
уготовить гл хәзерләп кую
угощать гл сыйлау
угощение сущ сый, сый-хөрмәт ♦ Вкусное угощение. – Тәмле сый-хөрмәт.
угробить гл үтерү, башын ашау, бетерү
угрожать гл куркыту, янау
угроза сущ 1. янау, куркыту, куркыныч, хәвеф-хәтәр
угрюмый пр караңгы, кырыс, сүрән, төнтек, төксе ♦ Угрюмый противник. – Кырыс
дошман.
удав сущ зоол буар елан
удаваться гл уңышлы барып чыгу, эш пешү, барып чыгу
удавить гл буып үтерү
удавиться гл буылып үлү
удаленный пр ерактагы, ерак урындагы
удалить гл 1. читкә алып кую; 2. алып ташлау
удалиться гл китү, читкә китү ♦ Удалиться на отдых. – Ялга китү.
удалой пр кыю, булдыклы, җитез
удаль сущ кыюлык, җитезлек, егетлек
удар сущ сугу, бәрү
ударение сущ басым
ударить гл 1. сугу, ору, чабу; (в барабан) кагу; 2. перен (по бюрократизму) көрәш ачу, чик
кую
удариться гл бәрелү, сугылу, орылу
ударник сущ (в ружье, в музыке) бәргеч; тех бәргеч; (передовик) алдынгы эшче
ударный пр 1. ашыгыч, кичектергесез, ашыгыч эш ...; 2. кагып уйнала торган, бәрмә; 3.
(армия) хәлиткеч, һөҗүм ясый торган ♦ Ударная работа. – Ашыгыч эш.
удаться гл уңышлы барып чыгу, эш пешү, барып чыгу
удача сущ уңыш, бәхет
удачливый пр уңышлы, бәхетле ♦ Удачливый игрок. – Уңышлы уенчы.
удачный пр уңышлы
удвоить гл икеләтә арттыру
удвоиться гл икеләтә арту
удел сущ язмыш, тәкъдир, өлеш, тигән өлеш
уделить гл бирү, бүлеп бирү, өлеш чыгару ♦ Уделить ему внимание. – Аңа игътибар бирү.
удержать гл 1. тотып калу, төшермәү; 2. (сохранить) саклап калу, бирмәү; 3. тотып калу,
тыеп калу
удержаться гл тотынып калу, торып калу
удешевить гл арзанайту
удивительно нар гаҗәеп, искиткеч
удивительный пр гаҗәеп, искиткеч ♦ Удивительное явление. – Гаҗәеп күренеш.
удивить гл шаккатыру, ис китерү
удивиться гл шаккату, ис китү
удивление сущ гаҗәпләнү, таң калу, шаккату
удивлять гл гаҗәпләндерү, шаккаттыру, ис китерү
удивляться гл гаҗәпләнү, шаккату, ис китү ♦ Удивляться красоты природы. –
Табигатьнең матурлыгына шаккату.
удилище сущ кармак сабы
удильщик сущ балыкчы (кармак белән тотучы)
удирать гл качып китү
удить гл балык тоту
удлиненный пр озынча, сузынкы ♦ Удлиненное лицо. – Озынча йөз.
удлинить гл озайту, сузу
удлиниться гл (стать длиннее) озынаю, сузылу; (сделаться более продолжительным)
озаю
удобный пр уңайлы, җайлы, ипле ♦ Удобная обувь. – Җайлы аяк киеме.
удобрение сущ ашлама
удобрить гл ашлау, ашлама кертү
удобство сущ уңайлылык, җайлылык
удовлетворение сущ канәгатьлек
удовлетворенный пр канәгатьләнгән, канәгать
удовлетворительно нар 1. канәгатьләнерлек; 2. (тройка) өчле
удовлетворить гл канәгатьләндерү
удовлетвориться гл канәгатьләнү ♦ Эш белән канәгатьләнү. – Удовлетворяться работой.
удовольствие сущ рәхәт, ләззәт, кәеф
удовольствоваться гл канәгатьләнү, тәэмин ителү
удод сущ һөдһөд
удой сущ савым
удойность сущ сөтлелек, сөт бирүчәнлек
удорожание сущ кыйммәтләнү, кыйбатлану
удорожить гл кыммәтләндерү, кыйбатландыру
удостоверение сущ таныклык ♦ Получить новое удостоверение. – Яңа таныклык алу.
удостовериться гл дөреслеген тикшереп белү
удостоить гл бүләкләү, илтифат итү
удостоиться гл лаек булу, бүләкләнү
удочка сущ кармак
удрать гл качып китү
удружить гл 1. яхшылык эшләү; 2. ирон аю хезмәте күрсәтү
удрученный пр төшенке, боек, күңелсез, борчулы ♦ Удрученный вид. – Күңелсез кыяфәт.
удручить гл кайгыга салу, кайгыга төшерү (калдыру), кәефен китәрү
удушить гл буу, буып үтерү, тончыктыру
удушливый пр тончыктыргыч, сулышны кыса торган, буылдыргыч ♦ Удушливый воздух.
– Буылдыргыч һава.
удушье сущ тын бетү, сулыш кысылу
уединение сущ ялгызлык
уединенный пр ялгыз, аулак, кешеләрдән аерылган ♦ Уединенный человек. – Ялгыз кеше.
уединиться гл кешеләрдән аерылу, аралашмый башлау
уезд сущ өяз
уезжать гл китү, китеп бару
уехать гл китү, китеп бару
уж 1 нар инде ♦ Он уж совсем взрослым стал. – Ул инде балигъ булган.
уж 2 сущ зоол тузбаш
ужалить гл чагу
ужас сущ коточкыч, кот алыну
ужаснуть гл котын алу, котын ачыру, куркыту
ужаснуться гл кот алыну, кот очу, курку, имәнү, хәвефләнү ♦ Ужаснуться от
неожиданности. – Кинәтлектән коты алыну.
ужасный пр котычкыч, куркыныч
уже (уж) нар инде
уживаться гл 1. тату яшәү; 2. (привыкнуть) ияләшү, күнегү
уживчивый пр ияләшүчән, күнегүчән ♦ Уживчивый сосед. – Ияләшүчән күрше.
ужин сущ кичке аш
ужинать гл кичке аш ашау
узбек сущ үзбәк
узда сущ йөгән
уздечка сущ йөгән
узел сущ төен, төенчек
узкий пр тар, кысан ♦ Узкая улица. – Тар урам.
узколобый пр тар маңгайлы; перен тар карашлы
узкоплечий пр тар җилкәле ♦ Узкоплечий парень. – Тар җилкәле егет.
узловой пр 1. төен ...; 2. (железнодорожная станция) үзәк ...
узнавать гл 1. тану, танып алу (знакомого по голосу); 2. белү (адрес)
узнать гл 1. тану, танып алу; 2. белү, ишетеп белү
узник сущ тоткын, әсир
узор сущ бизәк, парча
узорный пр бизәкле ♦ Узорная скатерть. – Бизәкле эскәтерт.
узорчатый пр бизәкле
узость сущ тарлык, кысанлык
уйгур сущ уйгыр
уйма сущ бик күп
уйти гл 1. китү, чыгып китү; 2. чыгу, ташлау; 3. качу; 4. кереп китү, тотылу ♦ Уйти от
ответственности. – Җаваплылыктан китү.
указ сущ боерык, указ
указание сущ күрсәтмә
указатель сущ күрсәткеч
указать гл 1. күрсәтү, төртеп күрсәтү; 2. билгеләү; 3. аңлату
указка сущ күрсәткеч таяк
указчик сущ күрсәтүче
указывать гл күрсәтү
укатать гл такырайту, шомарту
укатить гл тәгәрәтеп алып китү; (о машине) китеп бару
укачать гл 1. (убаюкать) тирбәтеп йоклату; 2. тирбәлүдән баш әйләнү
уклад сущ тәртип, тормыш тәртибе ♦ Принятый уклад. – Гадәткә кергән тормыш
тәртибе.
укладчик сущ салучы, түшәүче, өюче
уклейка сущ җилембалык, ач чабак
уклон сущ 1. (склон) авышлык, сөзәклек; 2. перен юнәлеш
уклониться гл 1. тайпылу, янтаю; 2. (повернуть с пути) борылу
уклончивый пр аумакай, икеле-микеле
уколоть гл кадау, чәнчү
уколоться гл кадалу, чәнчелү
укор сущ шелтә, әр
укоренить гл (внедрить) ныклап урнаштыру, гадәткә сеңдерү ♦ Укоренить хорошие
традиции. – Яхшы гореф-гадәтләрне ныклап урнаштыру.
укорениться гл тамыр җәю, тамырлану
укоризненный пр шелтәле
укоротить гл кыскарту, кыскарта төшү
укоротиться гл кыскару, кыскара төшү
укос сущ чабым, чабылган печән
украдкой нар яшеренеп кенә, яшертен генә
украсить гл бизәкләү ♦ Украсить елку. – Чыршыны бизәкләү.
украситься гл бизәкләнү
украсть гл урлау
украшать гл бизәү, бизәкләү
украшение сущ бизәк
украшения сущ бизәнү әйберләре
укрепить гл ныгыту ♦ Укрепить здоровье. – Сәламәтлекне ныгыту.
укрепиться гл ныгу, ныгаю
укрепление сущ ныгытма
укромный пр аулау, тын, кеше йөрми торган
укроп сущ шөет, туран уты
укротитель сущ кулга ияләштерүче
укротить гл кулга ияләштерү, буйсындыру, өйрәтү ♦ Укротить тигра. – Юлбарысны
буйсындыру.
укротиться гл 1. (усмириться) кулга ияләшү, басынкылану; 2. (утихнуть) басылу, тыелу
укрупнить гл эреләндерү
укрупниться гл эреләнү
укрывательство сущ яшереп тоту, качырып саклау, яшерү
укрытие сущ ышык урын, ышыклану урыны
укрыть гл 1. (покрыть) ябу, каплау, бөркәү, төрү; 2. (спрятать) яшерү, качыру, качырып
тоту
укрыться гл 1. (покрыться) ябыну, каплану; 2. (спрятаться) яшеренү, яшеренеп калу,
качыру ♦ Укрыться от дождя. – Яңгырдан яшеренү.
уксус сущ серкә
уксусный пр серкә ...
укус сущ тешләү, тешләү урыны
укусить гл 1. тешләү; 2. (жалить) чагу ♦ Его укусила змея. – Аны елан чакты.
укутать гл төрү, кат-кат төрү, урау, чорнау
улавливать гл 1. тотып алу, ишетеп алу; 2. (смысл) аңлап алу, тотып алу
уладить гл җайлау, җайга салу, көйләү, рәтләү ♦ Уладить проблему. – Мәсьәләне көйләү.
уладиться гл җайлану, көйләнү, рәтләнү
улей сущ умарта
улетать гл очып китү
улетучиться гл очып бетү, юкка чыгу
улечься гл 1. (лечь) яту; 2. (уместиться) сыю, сыеп бетү; 3. (пыль) утыру, куну, басылу
улика сущ дәлил, җинаять эзе, җинаять билгесе
улитка сущ әкәм-төкәм
улица сущ 1. урам (узкая); 2. урам, тыш (на улице (снаружи) холодно) ♦ На улице идет
дождь. – Тышта яңгыр ява.
уличить гл фаш итү
улов сущ тотым, тотылган балык
уловить гл 1. тотып алу, ишетеп алу; 2. (смысл) аңлап алу, тотып алу ♦ Уловить момент. –
Мизгелне тотып алу.
уловка сущ хәйлә, сылтау, әмәл
уложение сущ (свод законов) кануннар җыелмасы
уложить гл 1. яткыру; 2. (уместить) сыйдыру, сыйдырып бетерү;
уложиться гл 1. (лечь) яту; 2. (уместиться) сыю, сыеп бетү ♦ Уложиться в полчаса. –
Ярты сәгатькә сыеп бетү.
уломать гл көчкә ризалату
улус сущ ист олыс
улучшение сущ яхшырту
улучшить гл яхшырту ♦ Улучшить жизнь. – Тормышны яхшырту.
улучшиться гл яхшыру
улыбаться гл елмаю, көлемсерәү
улыбка сущ елмаю, көлемсерәү
улыбнуться гл елмаеп кую, көлемсерәп кую ♦ Он только улыбнулся. – Ул елмаеп кына
куйды.
улыбчивый пр көләч, көлемсәр, елмаючан
улюлюкать гл өстерү, мәсхәрәләп көлү, мыскыл итү
ум сущ акыл
умалишенный пр акылдан язган, юләр, тиле, дивана ♦ Умалишенный влюбленный. –
Акылдан язган гыйшык.
умалчивать гл юри әйтми калдыру, телгә алмау, яшереп калдыру
умаслить гл майлау, җайлау, юмалау
умастить гл хуш исле май сөртү
умаять гл алҗыту, арыту, йончыту, җиксендерү
умаяться гл алҗу, ару, йончу, җиксенү
умелец сущ оста, оста кул, алтын куллы кеше
умелый пр белеп эшләүче, оста, оста куллы, маһир ♦ Умелое руководство. – Оста
җитәкчелек.
умение сущ осталык, сәләт
уменьшаемое сущ мат киметелүче, киметелүче сан
уменьшительный пр кечерәйткеч, кечерәйтеп күрсәтә торган
уменьшить, уменьшать гл киметү, азайту
уменьшиться гл кимү, азаю
умеренный пр уртача, урта ♦ Умеренная погода. – Уртача һава торышы.
умереть гл үлү, вафат булу, дөнья кую
умерить гл киметү, азайту, басу, киметә төшү
умертвить гл үтерү, башына җитү
уместить гл сыйдырып бетерү
уместиться гл сыеп бетү
уместный пр урынлы, вакытлы ♦ Уместное замечание. – Урынлы кисәтү.
уметь гл белү, булдыра алу, кулдан килү
умеючи нар рәтен белеп, осталык белән
умиление сущ күңел булу, күңел йомшару
умилительный пр күңелне йомшарта торган, әсәрләндерә торган ♦ Умилительный
ребенок. – Әсәрләндерүчән бала.
умилить гл күңелне йомшарту, әсәрләндерү
умилиться гл күңел йомшару
умилостивить гл шәфкать уяту, мәрхәмәтләндерү
умирать гл үлү, вафат булу
умиротворенный пр тыныч, тынычланган, канәгать ♦ Умиротворенное состояние. –
Тынычланган хәл.
умиротворить гл тынычландыру, килештерү, татулаштыру
умнеть гл акыллылану
умник сущ 1. акыл иясе; 2. ирон акыллы баш, акыл сатучы
умница сущ акыл иясе, акыллы кеше
умножать гл мат тапкырлау; (увеличить в числе) арттыру, күбәйтү
умножить гл мат тапкырлау; (увеличить в числе) арттыру, күбәйтү
умный пр акыллы
умозаключение сущ (фикри) нәтиҗә, йомгак, сөземтә ♦ Сделать правильное
умозаключение. – Дөрес сөземтә ясау.
умозаключить гл (фикри) нәтиҗә ясау, йомгак ясау, сөземтә ясау
умозрение сущ коры фикерләү нәтиҗәсе
умозрительный пр коры фикерләүгә нигезләнгән ♦ Умозрительное доказательство. –
Коры фикерләүгә нигезләнгән дәлил.
умоисступление сущ фикерләү сәләтен югалту
умолить гл ялвару, үтенү
умолкнуть гл тынып калу, тын-тын булып калу, басылу
умолчать гл юри әйтми калдыру, телгә алмау, яшереп калдыру
умопомрачение сущ акыл зәгыйфьләнү, акыл чуалу
умопомрачительный пр гадәттән тыш, чиктән тыш, акылга сыймаслык ♦
Умопомрачительная новость. – Акылга сыймаслык яңалык.
уморительный пр үтә көлке, гаҗәеп кызык
уморить гл 1. (погубить) үтереп бетерү, үтерү, кыру; 2. (утомить) җәфалау, элсерәтү,
интектерү; 3. (сильно насмешить) көлдереп арытып бетерү
умственный пр акыл ...
умствование сущ акыл сату, фәлсәфә сату ♦ Не надо умствований. – Акыл сатулар
кирәкми.
умствовать гл акыл сату, фәлсәфә сату
умудрить гл акылын баету, акыллыландыру
умудриться гл җаен табу, әмәлен табу, хәйләсен табу
умчать гл чаптырып алып китү, куып алып китү