Сабиров Р.А. Русско-татарский полный учебный словарь

Подождите немного. Документ загружается.

ступня сущ үкчә

стучать гл 1. шакылдау, шакылдату (молотком); 2. шаку (в дверь) ♦ Зубы стучат от

холода. – Тешләр салкынна шакылдыйлар.

стучаться гл шакылдату

стыд сущ оят, гарьлек

стыдиться гл оялу, гарьләнү

стыдливый пр оялчан, оялучан ♦ Стыдливая девушка. – Оялчан кыз.

стыдно нар в значении сказуемого оят

стягивать гл 1. (затянуть) тартып бәйләү; 2. (туго перевязать) кысып бәйләү, кысып

буу; 3. (войска) җыю, туплау, тарттыру; 4. (своровать) чәлдерү

стянуть гл 1. (затянуть) тартып бәйләү; 2. (туго перевязать) кысып бәйләү, кысып буу;

3. (войска) җыю, туплау, тарттыру; 4. (своровать) чәлдерү

суббота сущ шимбә

субботник сущ өмә, шимбә өмәсе

сувенир сущ истәлекле бүләк ♦ Раздавать сувениры. – Истәлекле бүләкләр тарату.

суверенитет сущ мөстәкыйльлек, бәйсезлек

суверенный пр мөстәкыйль

сугроб сущ көрт ♦ Высокий сугроб. – Биек көрт.

суд сущ хөкем

судак сущ судак балыгы

судить гл 1. хөкем итү; 2. фикер йөртү

судиться гл хөкемләшү ♦ Судиться за наследство. – Мирас өчен хөкемләшү.

судно сущ зур көймә, судно

судорога сущ көзән җыеру

судьба сущ язмыш, тәкъдир ♦ Судьба зла и слепа. – Язмыш усал һәм сукыр.

судья сущ хаким

суеверие сущ хорафат, юк-барга ышану

суеверный пр хорафатка ышанучы, юк-барга ышанучан

суета сущ юк-бар эш, юк-бар мәшәкать

суждение сущ 1. фикер, уй; 2. хөкем

сук сущ ботак

сукно сущ тукыма

сулить гл 1. (обещать) вәгъдә итү, ышандыру; 2. (предвещать) алдан күрсәтү, күрсәтеп

тору

султан сущ солтан

сумасбродный пр дуамал

сумасшедший пр акылдан язган, тиле ♦ Сумасшедший больной. – Акылдан язган авыру.

суматоха сущ ыгы-зыгы

сумбур сущ читтән тыш буталчылык, чуалчылык

сумбурный пр буталчык, чуалчык ♦ Сумбурный день. – Буталчык көн.

сумерки сущ эңгер-меңгер

суметь гл ...а алу, булдыра алу

сумрак сущ караңгылык

сумрачный пр караңгылы-яктылы; перен төксе, кәефсез ♦ Сумрачное лицо. – Кәефсез

чырай.

сундук сущ сандык

суп сущ аш

супруг сущ ...ның ире

супруга сущ ...ның хатыны

суроветь гл кырыслану

суровый пр 1. кырыс; 2. каты, салкын; 3. авыр, ачы ♦ Суровый человек. – Кырыс кеше. ♦

Суровая погода. – Салкын һава торышы.

сурок сущ байбак

суслик сущ йомран

сустав сущ буын

сутки сущ тәүлек ♦ Магазин работает круглые сутки. – Кибет тәүлек буена эшли.

сутолока сущ этеш-төртеш, ыгы-зыгы

сутолочный пр этеш-төртешле, ыгы-зыгылы

сутулить гл аз гына бөкрәйтү, аркасын чыгару

сутулиться гл аз гына бөкрәю, аркасын чыгару

сутулый пр бөкрәебрәк йөрүче (кеше); аз гына бөкре ♦ Сутулый работник. – Аз гына

бөкре хезмәтче.

суть сущ асылы, төп нигезе, төп җирлеге

суффикс сущ кушымча

сухарница сущ сохари савыты

сухари сущ сохари

сухой пр коры ♦ Сухой ветер. – Коры җил.

сушеный пр киптерелгән, кипкән

сушилка сущ 1. (аппарат) ашлык киптергеч; 2. (помещение) ашлык киптерү бинасы

сушить гл киптерү ♦ Сушить яблоки. – Алма киптерү. ♦ Любовь сушит. – Мәхәббәт

киптерә (корыта)

сушиться гл кибү

существительное сущ грамм исем

существо 1 сущ асыл, төп, нигез ♦ Говорить по существу. – Төп мәсьәлә буенча сөйләү.

существо 2 сущ адәм, зат, кеше ♦ Живое существо. – Тереклек иясе.

существовать гл 1. яшәү, гомер кичерү; 2. яшәү, тереклек итү, көн күрү

сущность сущ асылы, нигезе, төп нигезе ♦ Вникнуть в сущность вопроса. – Сорауның

асылына төшенү.

схватить гл эләктерү, тотып алу, эләктереп алу

схватка сущ бәрелеш, көрәш

схема сущ сызым

сходить 1 гл төшү (по лестнице, с трапа)

сходить 2 гл барып кайту, барып килү (в магазин)

сходство сущ охшашлык

схожий пр 1. охшаш; 2. яраклы ♦ Схожие люди. – Охшаш кешеләр.

сцена сущ 1. сәхнә; 2. күренеш

счастливый пр бәхетле

счастье сущ бәхет

счет сущ исәп, исәп-хисап

счетовод сущ хисапчы

счетоводство сущ хисапчылык

счетчик сущ санагыч

считалка сущ санамыш

считать гл санау, исәпләү

считаться гл исәпләшү, хисаплашу, санашу, санга алу ♦ Считаться с врагом. – Дошманны

санга алу.

сшить гл тегү, тектерү

съедать гл ашау, ашап бетерү

съедобный пр ашарга яраклы ♦ Съедобный гриб. – Ашарга яраклы.

съезд сущ корылтай, съезд

съездить гл барып кайту

съесть гл ашап бетерү, ашап кую

съехать гл 1. төшү, утырып төшү, (на санках) шуып төшү; 2. (с квартиры) китү, күчеп

китү

съехидничать гл мыскыллап алу, чәнчүле сүзләр әйтү

сыворотка сущ эремчек суы, сүл

сыграть гл уйнау

сызмала нар яшьтән, яшьтән үк

сызнова нар яңабаштан ♦ Начать сызнова. – Яңабаштан башлау.

сын сущ ул

сынок сущ улым

сыпать гл 1. (при обращении) салу, тутыру; 2. (разбрасывать) сиптерү, яудыру; 3. (об

осадках) сибәләү; 4. перен яудыру

сыпаться гл коелу, сибелү

сыпучий пр таралучан, чәчүлечән

сыпь сущ (на теле) тимгел

сырец сущ чимал, ярымфабрикат

сыро нар дымлы, юеш

сыроежка сущ ал гөмбә

сырой гл 1. пешмәгән, чи; 2. дымлы, юеш ♦ Сырая еда. – Пешмәгән ризык. ♦ Сырой угол. –

Дымлы почмак.

сырость сущ дымлылык, юешлелек

сыскать гл табу, эзләп табу

сыскаться гл табылу

сытный пр туклыклы ♦ Сытный суп. – Туклыклы аш.

сытый пр тук

сыч сущ чырайсыз ябалак

сычуг сущ карта

сыщик сущ эзтабар, эзләүче

сэкономить гл экономия ясау ♦ Сэкономить на налогах. – Салымнарда экономия ясау.

сюда мест монда, бире, бирегә

та мест теге (хатын)

табак сущ тәмәке

табаковод сущ тәмәкече

табаководство сущ тәмәкәчелек

таблетка сущ дару төймәсе

таблица сущ җәдвал ♦ Таблица умножения. – Тапкырлау җәдвалы.

табун сущ көтү, өер

табунщик сущ ат көтүчесе

табурет сущ урындык ♦ Удобный табурет. – Уңайлы урындык.

таврить сущ терлекне билгеләү, көйдереп тамга салу

тавро сущ тамга, терлек тамгасы

таган сущ чаяк, таган

таджик сущ таҗик

таз сущ ләгән

таинственный пр серле, яшертен ♦ Таинственный остров. – Серле утрау.

таинство сущ тылсымлы йола, серле йола

таить гл яшерү, сер итеп тоту, сиздермәү

таиться гл яшеренү, посып яту

тайком нар яшертен, яшерен рәвештә

тайна сущ сер

тайник сущ яшерен урын (җир)

тайнопись сущ шартлы язу, яшерен язу

тайный пр яшертен, яшерен, серле ♦ Тайное собрание. – Яшерен җыелыш.

так мест 1. шулай, алай, болай; 2. ярый; 3. шундый

также 1. нар шулай ук, ... да; 2. союз шулай ук, һәм

таки нар тәки; барыбер

таков мест шул, шулай, шундый

такой мест 1. шундый, мондый, андый; 2. шундый, шулкадәр ♦ Такой работник нам

нужен. – Безгә мондый хезмәткәр кирәк.

такой-то мест фәлән

такой-сякой мест фәлән-төгән

такт сущ әдәп, әдәплелек

так-таки част шулай да, шулай итеп, шуңа карамастан

талант сущ сәләт

талантливый пр сәләтле ♦ Талантливый писатель. – Сәләтле язучы.

талисман сущ бөти

талия сущ бил

талмуд сущ талмыт

талмудист сущ талмытчы

талмудизм сущ талмытчылык, хәрефкә ябышып яту

талый пр эрегән ♦ Талый лед. – Эрегән боз.

тальник сущ таллык, тал куагы

там нар 1. анда, шунда, тегендә; 2. аннары, анңан сон

таможня сущ чиктә тикшерү

тамошний пр андагы, шундагы, тегендәге ♦ Тамлшние жители. – Андашы яшәүчеләр.

там-сям нар тегендә-монда

танец сущ бию

танцевальный пр бию ... ♦ Танцевальный вечер. – Бию кичәсе.

танцевать гл бию

танцмейстер сущ бию укытучысы

танцовщик сущ биюче

танцор сущ биюче

танцплощадка сущ бию сәхнәсе

тапочки сущ тәпкәләр

таракан сущ таракан

тарахтеть гл дыңгырдау, шалтырау; такылдау, лыкылдау

таращить гл акайту, акайтып карау ♦ Таращить глаза. – Күзләрне акайту.

таращиться гл акаю, әкерәю, акаеп карау

тарелка сущ тәлинкә

тары-бары сущ юк-бар сүз, сафсата

таскать гл 1. ташу, күтәреп йөрү; 2. тарту, йөртү

татары сущ татарлар

татарин сущ татар, татар кешесе

татарка сущ татар хатыны (кызы)

тащить гл сөйрәү, сөйрәп алыл бару

таять гл эрү, юкка чыгу ♦ Тает снег, идет весна. – Кар эри, яз килә.

твердеть гл кату, катылану

твердить гл 1. кат-кат әйтү, туку; 2. (учить наизусть) ятлау, кабатлау

твердость сущ катылык, ныклык

твёрдый пр 1. каты (карандаш); 2. ныклы, нык (решение)

твой, твоего, твоя, твоей, твоё, твоего мест синең, синеке

творить гл 1. иҗат итү, тудыру, барлыкка китерү; 2. эшләү, башкару

творог сущ эремчек

творожистый пр эремчек ...

творческий пр иҗади ♦ Творческое вдохновение. – Иҗади илһам.

творчество сущ иҗат

твоя мест синең, синеке

те мест тегеләр

театрализовать гл театрлаштыру, сәхнәләштерү

тезка сущ адаш

текст сущ текст

текучий пр 1. (жидкий) ага торган, агучан, агым ..., сыек; 2. перен алмашынып тора

торган, үзгәреп тора торган ♦ Текучее масло. – Сыек (агучан) май.

текучка сущ көндәлек эшләр

текущий пр агым

телега сущ арба

тележка сущ кечкенә арба

теленок сущ бозау

телеса сущ симез гәүдә, юан гәүдә

телесный пр тән ..., тән төсле ♦ Чулки телесного цвета. – Тән төсле оек.

телец сущ зодиак Үгезбозау

телецентр сущ телеүзәк

телка сущ тана

тело сущ 1. тән, гәүдә (туловище); 2. җисем (твёрдое)

телогрейка сущ сырма

телодвижение сущ тән хәрәкәте

телосложение сущ тән төзелеше

телохранитель сущ тән сакчысы, җан сакчысы

тельце сущ биол тәнчек

телятина сущ бозау ите

телятник сущ бозау абзары

телячий пр 1. бозау ..., 2. перен (нежности) артык иркә, назлы

тем союз шул хәтле, шулкадәр, ...ган саен

теменной пр анат түбә ...

темень сущ караңгы, караңгылык

темнеть гл 1. караңгылану, караңгы төшү; 2. (меняться в цвете) каралу ♦ День темнеет. –

Көн караңгылана. ♦ Грибы темнеют. – Гөмбәләр карала.

темнить гл караңгыландыру, бутау

темно нар караңгы

темнота сущ 1. караңгылык; 2. перен наданлык

тёмный пр 1. караңгы (ночь); 2. кара, карасу (платье)

темя сущ анат баш түбә, түбә

теневой пр (скрытный) күләгәле, яшеренке, кире, тискәре ♦ Теневая экономика. –

Яшеренке икътисад.

тень сущ күләгә

теперешний пр хәзерге

теперь нар хәзер

тепленький пр җылыча

теплеть гл җылыну; безл җылыту

тепло нар җылы

тепловой пр җылылык ..., җылылык ярдәмендә

теплоемкость сущ җылысыешлык, җылы сыемы

теплокровные сущ зоол җылы канлылар

теплолюбивый пр җылы яратучан ♦ Теплолюбивое животное. – Җылы яратучан җәнлек.

теплообмен сущ җылылык алмашу

теплопровод сущ җылыүткәргечлек

теплопроводность сущ җылыүткәргечлек

теплопроводный пр җылыүткәргеч, җылы үткәрә торган ♦ Теплопроводное вещество. –

Җылыүткәргеч матдә.

теплота сущ җылылык

тёплый пр җылы

теребить гл тарту, йолку

тереть гл ышку, уу

тереться гл ышкылу, сөртенү, ышку

терзать гл ботарлау, өзгәләү, җәфалау

терка сущ кыргыч, угыч

терпеливый пр түземле, чыдамлы ♦ Түземле хезмәтче. – Терпеливый работник.

терпение сущ түземлек, сабырлык, чыдамлык

терпеть гл 1. чыдау, сабыр итү (боль); 2. түзү, чыдау (возражения); 3. күрү, кичерү

(лишения)

терпимый пр түземле, сабыр

терпкий пр авыз камаштыра торган ♦ Терпкий вкус. – Авыз камыштыра торган тәм.

терять гл югалту, җую, кимү, әрәм итү

теряться гл югалу, юкка чыгу

тес сущ такта, юка такталар

тесак сущ 1. (плотничий топор) юнгыч балта; 2. (оружие) кыска кылыч

тесаный пр юнылган, тасланган ♦ Тесаные доски. – Юнылган такта.

тесать гл юну, таслау

тесемка сущ кыска тасма, тар тасма

тесина сущ бер такта

теснина сущ тарлавык, кысрык

теснить гл кысу, тыгызлау, кысрыклау

тесно нар тыгыз

теснота сущ тыгызлык, кысрыклык

тесный пр 1. кысан, тар (комната); 2. кысынкы, тар (обувь)

тесто сущ камыр

тестообразный пр камырсыман

тесть сущ каената

тесьма сущ зияк

тетерев сущ зоол көртлек

тетка сущ апа, түти, туган апа

тетрадь сущ дәфтәр ♦ Толстая тетрадь для записи нот. – Ноталар язар өчен калын

дәфтәр.

тетя сущ апа, түти

течение сущ агым ♦ Сильное течение. – каты агым.

течь 1 гл 1. агу, агып тору; 2. үтү, узу

течь 2 сущ (лодка дала течь) су үткәрү

тешить гл көлдерү, күңелен ачу

тешиться гл юану, күңел ачу, көлү

теща сущ каенана, хатынның анасы

тигр сущ юлбарыс

тигренок сущ юлбарыс баласы

тигрица сущ ана юлбарыс

тигровый сущ юлбарыс ...

тикать гл келт-келт итү, келт-келт йөрү

тина сущ ләм, лай, бака ефәге, баткаклык

тинистый пр ләмле, лайлы, баткаклы ♦ Тинистое дно озера. – Күлнең баткаклы төбе.

тип сущ төр, тип

тире сущ сызык, тире

тис сущ бот тиле нарат

тискать гл кысу, кыскалау

тискаться гл кыскалану

тихий пр 1. әкрен, әкертен (голос); 2. тыныч (спокойная жизнь) ♦ Тихие дни октября. –

Октябрьнең тыныч көннәре.

тихо 1. нар әкрен, әкертен (петь); 2. в значении сказуемого тын, тыныч (на улице тихо)

тихомолком нар эндәшмичә, шыпырт, сиздермичә

тихоня сущ мыштым кеше, юаш кеше

тихоходный пр әкрен йөрешле

тише нар әкренрәк, шауламагыз ♦ Пожалуйста, тише! – Шауламагыз, зинһар!

тишина сущ тынычлык, тынлык

тишком нар белдермичә, шыпырт кына, сиздермичә

тишь сущ тынычлык

тканый пр тукылган

ткань сущ тукыма

ткать гл 1. туку, сугу; 2. (о насекомых) үрү

ткацкий пр туку ...

ткач сущ тукучы

ткачество сущ тукучылык

тлен сущ черек, черек көле, фани нәрсә

тленный пр чери торган, бетә торган ♦ Тленное вещество. – Чери торган матдә.

тлетворный пр зарарлы, зыянлы, бетерә торган

тлеть гл пыскып яту

тля сущ зоол гөблә, бет, үлән бете

тмин сущ әнис

то ли ... то ли союз әллә ... әллә ♦ То ли дождь, то ли слезы. – Яңгырмы, күз яшьләреме.

то ... то союз әле ... әле

товар сущ товар

товарищ сущ иптәш

товарищеский сущ иптәш ..., иптәшләрчә ♦ Товарищеский суд. – Иптәшләрчә хөкем.

товарищество сущ иптәшлек, ширкәт

тогда нар ул вакытта, ул чакта, ул чагында

тогдашний пр ул (шул) чактагы ♦ Тогдашние события. – Шул чактагы вакыйгалар.

тождественный пр бердәй, бертигез

тождество сущ бердәйлек, тәңгәллек

тоже нар да, шулай ук

ток сущ ындыр табагы

токовать гл гөлдерәү, гөлдердәү

толика нар аз-маз, аз гына

толк сущ 1. (смысл, суть) мәгънә, рәт, юнь; 2. (польза, прок) мәгънә, файда

толкатель сущ этәргеч

толкать гл этеп җибәрү, төртеп җибәрү ♦ Толкать в спину. – Аркага этеп җибәрү.

толкаться гл этешү-тертешү ♦ Толкаться локтями. – Терсәкләр белән этешү.

толки сущ меш-мимеш хәбәрләр

толкование сущ аңлатма

толкователь сущ аңлатучы

толковать гл аңлату, аңлатма бирү

толковый пр акыллы, төпле, аңлы; аңлатмалы ♦ Толковый словарь татарского языка. –

Татар теленең аңлатмалы сүзлеге.

толком нар яхшылап, рәтләп, ипләп

толкотня сущ этеш-төртеш, ыгы-зыгы

толкучка сущ 1. этеш-төртеш, ыгы-зыгы; 2. базар

толмач сущ тылмач, тәрҗемәче

толочь гл төю, төеп ваклау

толпа сущ төркем, халык төркеме

толпиться гл җыелышып тору

толстеть гл калынаю, юанаю

толстокожий пр калын тиреле

толстосум сущ бай кеше, акча капчыгы

толстуха сущ юан хатын (кыз)

толстый пр 1. калын (книга); 2. юан (человек)

толстяк сущ юан кеше

толчок сущ 1. этеп җибәрү; 2. этәргеч

толща сущ калын-катлам

толщина сущ калынлык, юанлык

только 1. част бары, фәкать; 2. союз әмма, ләкин, тик

том сущ кисәк, том

томительный пр зарыгып, зарыктыргыч, интектергеч, ялыктыргыч ♦ Томительное

ожидание. – Зарыгып көтү.

томить гл зарыктыру, интектерү, ялыктыргыч

томный пр моңсу, сагышлы ♦ Томный взгляд. – Сагышлы караш.

тонкий пр 1. юка, нәфис, нәзек; 2. нечкә

тонкокожий пр юка тиреле

тонконогий пр нәзек аяклы

тонкость сущ нечкәлек, нәзеклек, юкалык

тонуть гл бату

топать гл атлау, аяк тибү

топить 1 гл ягу (жечь) ♦ Топить печь. – Мичне ягу.

топить 2 гл батыру (в воде) ♦ Топить котят в реке. – Мәче балаларын елгада батыру.

топкий пр баткаклы, сазлыклы

топленый пр 1. (воск) эреткән, эретелгән; 2. (о молоке) кайнаган, кайнатылган

топливо сущ ягулык

тополь сущ тирәк, тополь

топор сущ балта

топорище сущ балта сабы

топорный пр тупас, килбәтсез ♦ Топорная работа. – Тупас эш.

топот сущ аяк тавышы

топтать гл 1. таптау; 2. (наследить) пычрату

топтаться гл (бер урында) таптану

топырить гл (пальцы) тырпайту (бармакларны)

торгаш сущ вак сәүдәгәр

торгашество сущ вак сәүдәгәрлек

торговать гл сату итү, сәүдә итү ♦ Торговать обувью. – Аяк киеме булән сәүдә итү.

торговаться гл сатулашу

торговец сущ сәүдәгәр

торговля сущ сәүдә

торговый пр сәүдә ... ♦ Торговый дом. – Сәүдә йорты.

торжественный пр тантаналы

торжество сущ тантана

торжествовать гл бәйрәм итү, тантана итү

тормоз сущ 1. тормоз; 2. тоткарлык, киртә

тормошить гл тарту, йолку, борчу

торопить гл ашыктыру, тизләтү ♦ Торопить работников. – Хезмәтчеләрне ашыктыру.

торопиться гл ашыгу

торопливый пр ашыгучан, кабаланучан, ашыгыч ♦ Торопливый человек. – Ашыгучан

кеше.

торчать гл 1. чыгып тору, тырпаеп тору; 2. (долго находиться) китми тору

торчком нар тырпаеп

тоска сущ 1. сагыну, юксыну; 2. сагыш, эч пошу

тоскливый пр сагышлы, күңелсез, ямансу ♦ Тоскливый взгляд. – Сагышлы караш.

тосковать гл сагыну, сагышлану, юксыну

тот мест 1. теге, шул, ул; 2. башка, бүтән, икенче; 3. бусы, ансы

тотчас нар шунда ук, шул чакта ук

точеный пр кайралган, үткенләнгән ♦ Точеный карандаш. – Үткенләнгән карандаш.

точилка сущ 1. кайрак; 2. карандаш очлагыч

точило сущ чар, чар ташы, кайрак

точильщик сущ үткерләүче, кайраучы

точить гл кайрау, үткенләү

точка сущ нокта

точно 1 нар 1. төгәл, дөрес итеп; 2. нәкъ; 3. әйе, дөрес; 4. чыннан да ♦ Он пришел точно. –

Ул төгәл килде.

точно 2 вводн сл әйтерсең

точность сущ төгәллек

точный пр төгәл

точь-в-точь нар төп-төгәл, дөп-дөрес

тошнить гл күңел болгану

тошнота сущ күңел болгану, укшу, укшыту

тошнотворный пр күңел болгата торган, җирәнгеч, чирканыч

тошный пр эчпошыргыч, күңел кайтаргыч

тощий пр 1. ябык, арык; 2. ач, буш ♦ Тощая лошадь. – Арык ат.

тпру межд трр

трава сущ үлән

травинка сущ үлән сабагы

травить гл 1. агулау, агулап үтерү; 2. (преследовать) аулау, өстерү, эт белән куу

травма сущ яра ♦ Тяжелая травма. – Авыр яра.

травник сущ үләннәр китабы

травоядный сущ үсемлек белән туенучы

травянистый пр үләнле, үләнчел ♦ Травянистый луг. – Үләнле болын.

трагический пр 1. лит (свойственный трагедии) трагедия ...; 2. (полный страданий)

фаҗигале, һәлакәтле, дәһшәтле

традиция сущ гореф-гадәт, гадәт

трасса сущ юл, юл юнәлеше, юл сызыгы

трата сущ акча түгү, чыгым

тратить гл (деньги, силы) акча тоту, көч түгү

тратиться гл чыгымлану, тоту ♦ Сильно потратиться в магазине. – Кибеттән күп акча

тоту.

трафарет сущ үрнәк, өлге

трафаретный пр үрнәкле, өлгеле

трах межд гөрс, шап, шалт

требник сущ догалык, дога китабы

требование сущ таләп, сорау

требовательный пр таләпчән ♦ Требовательный учитель. – Таләпчән укытучы.

требовать гл таләп итү

требоваться гл таләп ителү, кирәк булу

требуха сущ эчәк-бавыр

тревога сущ борчылу, шом, шомлану

тревожить гл борчу, тынгысызлау

тревожиться гл 1. (волноваться) борчылу, тынычсызлану, шомлану; 2. (затруднять себя)

мәшәкатьләнү

тревожный пр борчулы, шомлы ♦ Тревожные дни. – Шомлы көннәр.

треволнение сущ борчылу, маза, тынычсызлык

треглавый пр 1. (церковь) өч гөмбәзле; 2. (в сказках) өч башлы

трезвенник сущ аек кеше

трезветь гл айну, айный төшү, айный бару

трезвонить гл 1. (звонить во все колокола) барлык чаңнарны кагу; 2. (распускать слухи)

гайбәт тарату, шалтырау

трезвый пр 1. аек; 2. аек акыллы ♦ Трезвый мужчина. – Аек ир кеше.

трезубец сущ өч япьле, өч тешле

трель сущ чут-чут итү, чутыллау

трение сущ ышку, ышкылу

тренировать гл күнектерү, өйрәтү ♦ Тренировать лошадь. – Атны өйрәтү.

тренировка сущ күнекмә

трепаный пр талкыган, талкылган, таушалган

трепать гл 1. туздыру, тузгыту; (книги) таушалдыру; (волосы) тарту; 2. перен (лихорадка)

калтырату, дерелдәтү

трепаться гл 1. (развеваться) җилфердәү, тузгу; 2. (изнашиваться) таушалу, тетелү, тузу;

3. (болтать) чүбәк чәйнәү, юк-барны сөйләү

трепач сущ юк-бар сөйләүче

трепет сущ 1. селкенү, тирбәлү; 2. перен дерелдәү, тетрәү, калтырау

трепетать гл селкенү, җелфердәү; калтырау, калтырап тору

трепетный пр лепелдәп торган, тетрәүле, дулкынланган ♦ Трепетные тени. – Лерелдәп

торган күләгәләр.

треск сущ чатнау, шартлау, шарт-шорт, шатыр-шотыр, чатырдау

треска сущ зоол тәрәч балыгы

трескаться гл чатнау, ярылу, шартлау

трескучий пр яңгыравыклы, шапырынулы

трескучий мороз – чатлама суык

треснутый пр чатнаган, ярылган, шартлаган ♦ Треснутая тарелка. – Чатнаган тәлинкә.

треснуть гл 1. шарт итү; 2. ярылу, чатнау, шартлау

третий числ 1. өченче; 2. в значении сущ өченче (третье блюдо)

треть числ өчтән бер өлеш

треугольник сущ өчпочмак

треугольный пр өчпочмаклы ♦ Треугольное лицо. – Өчпочмаклы бит.

трехлетний пр өчьеллык

трёхсотый числ өч йөзенче

трехсторонний пр өч яклы ♦ Трехсторонний договор. – Өч яклы килешү.

трехцветный пр өч төсле

трещать гл 1. шатырдау, шарт-шорт килү, чатырдау, черелдәү; 2. (болтать) лыкылдау,

лагырдау

трещина сущ ярык

три числ өч

трибуна сущ мөнбәр

тридцатый числ утызынчы

тридцать числ утыз

трижды нар өч тапкыр