Львів. Leopolis. Lwow. Lemberg. Genius Loci

Подождите немного. Документ загружается.

!&

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

Íàñïðàâä³ ìîâà áóäå éòè ïðî ìàëþâàííÿ.

×è íå çðîäèëîñü ìàëþâàííÿ ç ìèñëèâñüêî¿ ìàã³¿?

Íàñêåëüí³ ìàëþíêè Òàññ³ë³ òà Àëüòàì³ðè, ´ðàô³-

êà ñèá³ðñüêèõ ïèñàíèöü òà é Ãîñòðî¿ ñêåë³ â Óðè÷³

çîáðàæóþòü òâàðèíó, ÿêó ìàëè íàì³ð çäîáóòè

ìèñëèâö³. Ìàëþéòå Ëüâ³â  âè ïîñåëèòå éîãî,

æèâöåì óï³éìàíîãî, â ñâîºìó ñâ³ò³, ìîæå, ó ñâ³ò³

äðóç³â, ìîæå, é ïðîäàñòå  Ëüâîâà â³ä âàøèõ ä³é

ò³ëüêè ïîá³ëüøàº. Òèì-òî ç ïåðøèì òåïëîì, ðàçîì

ç ïåðâîöâ³òîì, çàñåëþþòü ñõèëè Ãóáåðíàòîðñüêèõ

âàë³â õóäîæíèêè,  ïåðåâàæíî ñòóäåíòè. Âë³òêó

äî íèõ äîëó÷àþòüñÿ ìàíäð³âíèêè. Âðîæàé ñõîäèâ

âîñåíè, âçèìêó: íà âèñòàâêàõ Ðè´è, à õî÷ ³ òîä³ø-

íüîãî Ëåí³í´ðàäó ïðè çàãàëüí³ì çàõâàò³ ãëÿäà÷³â

äåìîíñòðóâàëèñü ö³ë³ ãðàô³÷í³, ãâàøîâ³, àêâà-

ðåëüí³ ñåð³¿, ïðèñâÿ÷åí³ àðõ³òåêòóð³ Ëüâîâà.

20 ë³ò òîìó Ëüâ³â ìàëþâàëè ïîì³æ ëüâ³âÿí

ìàéæå ñàì³ ñòóäåíòè. Íà îô³ö³éíèõ âèñòàâêàõ

âèäè Ëüâîâà áóëè íåáàæàí³,  òóò, äå íå ãëÿíü, 

õðåñò. À õðåñòà âëàäîìîæö³ áîÿëèñü, ÿê ÷îðò õðå-

ñòà. ×åðåç õðåñòè ï³øëà ï³ä í³æ âæå âèäðóêîâàíà

êíèãà ²âàíà Ìîãèòè÷à Àíñàìáëü âóëèö³ Ðóñü-

êî¿. Ç ôîòî³ëþñòðàö³é êíèãè Ðîìàíà Ëèïêè

Àíñàìáëü âóëèö³ Â³ðìåíñüêî¿ áóëî íàêàçàíî ...

âèøêðåáòè ðàìåíà õðåñò³â àáî ñõîâàòè ¿õ çà õìàð-

êàìè (ùî, îäíàê, íå çàëèøèëîñü íåïîì³òíèì

ó íàäðóêîâàí³é êíèç³).

Òîìó íà âèñòàâêàõ ñåðåä ïåéçàæ³â ïåðåâà-

æàëè Êàðïàòè  Äçåìáðîíÿ, Êðèâîð³âíÿ  åêçî-

òèêà áîêîðàø³â, êèïòàð³â ³ òðåìá³òàð³â. Ïîëþá-

ëÿëè ³ Ãóðçóô. Íà Ëüâ³â ñîâ³òñüêèõ âèñòàâîê ³ñíó-

âàëè ñâî¿ ñïîñîáè áåç ãð³õ³â ïðîòè ðåàëüíîñò³.

Õðåñòè õîâàëè çà ðàìó êàðòèíè, îáèðàëè á³÷íèé

ðàêóðñ. ² âñå-òàêè ì³ñüêèõ ïåéçàæ³â áðàêóâàëî.

Ëèøå ïåðøèé ñâîá³äíèé âåðí³ñàæ-ïðîäàæ â ìó-

ðàõ Áåðíàðäèí³â âîñåíè 1988 ïîêàçàâ, ÿê ëüâ³âÿ-

íè ëþáëÿòü ì³ñüêèé ïåéçàæ. Ó 1974 ðîö³, çàóâà-

æèìî íà ìàð´³íåñ³, êîëè Ëþáàðò Ë³ùèíñüêèé âè-

ñóíóâ ³äåþ ïðî â³ëüíèé ïðîäàæ õóäîæíèêàìè

âëàñíèõ òâîð³â, âîíà âèäàâàëàñü ó ò³é äåðæàâ³ íà-

ñò³ëüêè äèêîþ, ùî ó äîñòîéíèê³â â³ä àðõ³òåêòóðè

âèêëèêàëà íåïîãàìîâàíèé ñì³õ. Îäíàê, âäàëîñÿ

íà ì³ñö³ ñë³äó â³ä áåðíàðäèíñüêèõ øïèõë³ð³â

çðîáèòè ´îíòîâèé äàøîê äëÿ ìàéáóòí³õ êàðòèí,

ÿêèé áóâ âèêîðèñòàíèé çà ïðèçíà÷åííÿì  ÷åðåç

13 ðîê³â!  ëèøå îäèí ðàç. Çãîäîì âåðí³ñàæ ñòàâ

ïîñò³éíèì íà ì³ñö³ Íèçüêîãî çàìêó, ëüâ³âñüêèé

ïåéçàæ  ³ ïðîôåñ³éíèé, ³ ê³ò÷åâèé  òàì çàéìàº

á³ëüø ÿê ïîëîâèíó ïëîù³ ïîëîòåí. Ãëÿäà÷ ãîëî-

ñóº ãðîøèìà.

Ãëÿäà÷ ñàì îáèðàº ì³ñòî, ÿêå éîìó íàëå-

æèòü ëþáèòè. Çà ëþáîâ òðåáà ïëàòèòè. Õóäîæíèê

â³äãóêóºòüñÿ íà ëþáîâ. Óëþáëåí³ ì³ñòà ì³íÿþòüñÿ.

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

Â ÕV²² ñò. öå Âåíåö³ÿ. Ó ÕV²²² ñò. öå Ðèì. Ç ñåðå-

äèíè Õ²Õ ñò. öå Ïàðèæ. Ï³ñëÿ 2-¿ Ñâ³òîâî¿ â³éíè

 Íüþ-Éîðê. Ïðèñòðàñò³ ñïîæèâà÷³â ìèñòåöòâà

ì³íÿþòüñÿ, ³ âñüîìó ïðè÷èíà òàì, äå çàêîïàíî ñî-

áàêó Ïàâëîâà. Ïåðåñèò, çíóäæåíÿ (ãàëüìóâàííÿ,

çà ïðîô. Ïàâëîâèì) º âñåìîãóòíüîþ îñíîâíîþ

ïðè÷èíîþ çì³íè ìîä, ñòèë³â, ïîâåä³íêè, êîõàíîê,

à ìîæëèâî, ³ ïðåçèäåíò³â.

Ç îäíîãî áîêó, ó ñâîºìó âèáîð³ ãëÿäà÷ îãëÿ-

äàâñÿ íà äóìêó õóäîæíèêà. Öå õóäîæíèê îáèðàâ

îáºêò ³ âèñëîâëþâàâ ñâîº ñòàâëåííÿ äî íüîãî.

Ç äðóãîãî áîêó, ãëÿäà÷ êóïóâàâ òå, ùî ìàëî îçäî-

áèòè éîãî îòî÷åííÿ, ñêîð³øå íàâ³òü òå, ùî íàëå-

æàëî ìàòè çà ñóñï³ëüíîþ óìîâîþ (ùî, âëàñíå

³ º ìîäîþ), àí³æ çà âëàñíèì óïîäîáàííÿì. Òàê íà-

âçàºì áóäóâàëîñü  í à ñ â ³ é ÷ à ñ, à ñêëàäàëîñü

 â ³ ÷ í å ò³ëî ìèñòåöòâà.

²íîä³ õóäîæíèêó âäàâàëîñü ðàäèêàëüíî

çì³íèòè êóò çîðó ö³ëîãî ñóñï³ëüñòâà.

Òàê, çà Âàéëäîì, ëîíäîíö³ ïîì³òèëè ëîí-

äîíñüê³ òóìàíè ï³ñëÿ êàðòèí Òåðíåðà. Òà é ñåð³ÿ

ïåéçàæ³â Êëîäà Ìîíå (1899-1904) çìèëà íà äîáðå

áðèòàíöÿì êóðÿâó ç îêóëÿð³â. Äî Òåðíåðà ³ Ìîíå

Ëîíäîí ìàâ îï³í³þ äîñèòü æîðñòîêîãî ì³ñòà, ì³ñ-

òà Áëåéêà, Ãî´àðòà ³ Äèêåíñà. Ïåðø³ â³äâ³äèíè

Ëîíäîíà íàëÿêàëè Ãåðòðóäó Ñòàéí âëàñíå Äè-

êåíñîì.

×àð³âëèâ³ñòü ùîäåííîãî Ïàðèæà â³äêðèëè

³ìïðåñ³îí³ñòè. À îò ïðîåêò âåæ³ Åéôåëÿ âèêëèêàâ

áóðõëèâ³ ïðîòåñòè ìèòö³â. Àëå, ÿê îïîâ³äàº Áëåç

Ñàíäðàð, äåâÿíîñòî ðîê³â òîìó îäíå ìîëîäå àð-

òèñòè÷íå ïàðèçüêå ïîäðóææÿ íà ï³âì³ñÿöÿ óâÿç-

íèëî ñåáå ó çàòåìíåí³ì ìåøêàíí³. Ï³ñëÿ çàê³í÷åí-

íÿ òåðì³íó ìàëåñåíüêà ä³ðà â øòîð³ ïåðåòâîðèëà

ê³ìíàòó íà ïîá³ëüøåíó êàìåð-îáñêóðó. Ïåðøå, ùî

ïîáà÷èëè äîáðîâ³ëüí³ âÿçí³ Ñîíÿ Òåðê ³ Ðîáåð

Äåëîíå íà ñò³í³, ïðîòèëåæí³é â³êíàì,  ïåðåâåð-

íóòèé àáðèñ âåæ³ Åéôåëÿ â ðàéäóæí³é îáëÿì³âö³.

Òàê çðîäèâñÿ îðô³çì. À íåïðèñòîéíî ðîçêàðÿ-

÷åíà çàë³çíà ìàäàì çðîáèëà â³äòîä³ ïðèãîëîìø-

ëèâó êàðºðó ìîäåëüêè, âðåøò³-ðåøò ñòàâøè ñèì-

âîëîì Ïàðèæà.

Ïåòåðáóðçüêà òåìà áóëà àêòóàë³çîâàíà

ò³ëüêè íà ïî÷. ÕÕ ñò. êðóãîì õóäîæíèê³â æóðíàëó

Ìèð èñêóññòâà  ³íñï³ðîâàíà éîãî âèäàâöåì,

óðîäæåíèì ó Áó÷à÷³ Êíåáåëåì, ó ñâî¿ ñòóäåíòñüê³

â³äåíüñüê³ ë³òà íåâòîìíèì ìàíäð³âíèêîì ïî ìó-

çåÿõ ³ êíèãàðíÿõ ³ñòîðè÷íèõ ì³ñò ªâðîïè. Äî öüî-

ãî ïîøòîâõó çà ïîïåðåäí³ ï³âñòîë³òòÿ íå áóëî ñòâî-

ðåíî æîäíî¿ êàðòèíè íà ïåòåðáóðçüêó òåìàòèêó.

Íàì çàâæäè âèäàâàëèñü áåçñóìí³âíèìè

ÿêîñò³ Ëüâîâà, ÿêèé îõî÷å ïîçóº äî ìàëþíêó òà

é äî ôîòî´ðàô³¿. Âñå òàê íå áóëî. Ëüâ³â äîâøèé

÷àñ íå äàâàâ ñåáå ïðèðó÷èòè. Íå÷èñëåíí³ øòèõè

!&!

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

ç âèäîì ì³ñòà, ïî÷èíàþ÷è ç Ïàñàðîò³, ñëóãóâàëè

ëèøå äîïîâíåííÿì îïèñ³â ÷è ìàï. Íå ñïîñòåð³ãàº-

ìî îçíàê ñóñï³ëüíîãî çàëþáëåííÿ ó ëüâ³âñüêó àð-

õ³òåêòóðó. Âëàäèñëàâ Ëîçèíñüêèé íà ï³äñòàâ³ äî-

êóìåíò³â ïðî ïîä³ë ñïàäêó ñòâåðäæóâàâ, ùî ó ÕVI-

XVII ñò. ñåðåä ëüâ³âñüêîãî ïàòðèö³àòó çâè÷àéíèì

áóëî ìàòè ñîòíþ-ï³âòîðè îáðàç³â. Ïåðåìíîæèâ-

øè íà ñîðîê (ñîðîê ìóæ³â), îòðèìóºìî ïðèãî-

ëîìøëèâ³ öèôðè 4-6 òèñ.! ² òî íå ðàõóþ÷è âëàñ-

íîñòè çàìîæíèõ ì³ùàí. ßê áè íå ðîçñèïàëèñü ò³

çá³ðêè, ÷è íå äèâíî, ùî ïðè òàê³é ê³ëüêîñò³ âè-

ñõ³äíîãî ìàòåð³àëó äî íàñ íå ä³éøëî, îêð³ì ÷óäà

ßíà ç Äóêë³ â ïðåñâ³òåð³¿ êîñòåëó Áåðíàðäèí³â,

æîäíî¿ âåäóòè Ëüâîâà. Çàóâàæèìî íà ìàð´³íåñ³, ùî

âàðøàâñüê³ îáðàçè Êàíàëåòòà ïðèñëóæèëèñÿ ïðè

â³äáóäîâ³ Ñòàðîãî Ì³ñòà ³ Êîðîë³âñüêîãî çàìêó.

Ëÿéïö³´ñüêèé ³ Äðåçäåíñüêèé ðèíêè ó íàñ

çîáðàæàëèñÿ áåçë³÷ ðàç³â, òîä³ ÿê ç Ëüâ³âñüêèì

öüîãî ùå í³êîëè íå áóëî, ïèøå í³ìåöüêèé ó÷åíèé

ïîäîðîæíèê Éîãàíí Êîëü ó 1838 ðîö³. (Â äóæ-

êàõ çàóâàæèìî, ùî Þ.Ãëîãîâñüêèé òàêè âñòèã

ñïîðòðåòóâàòè ñòàðó ëüâ³âñüêó ðàòóøó äî ðîçá³ð-

êè; éîãî ðèñóíîê íà äîáðå ïðèñëóæèâñÿ ßíó

Â³òâ³öüêîìó ïðè ñòâîðåíí³ ëå´åíäàðíî¿ ïàíîðàìè

Ëüâîâà).

À îñü ùî ïèøå â 1908 ðîö³ ïîâàæíèé êðà-

ê³âñüêèé æóðíàë Àðõ³òåêò:

Ìîëîäèé ó÷åíü ëüâ³âñüêî¿ øêîëè (àðõ³-

òåêòóðè) ïîâåðòàºòüñÿ ïî ê³ëüêàãîäèíí³é ïðîãó-

ëÿíö³ ì³ñòîì ç ïîðîæíüîþ òåêîþ ðèñóíê³â ³ ç³ çíå-

îõî÷åííÿì â ðóõàõ. Îá³éøîâ ìàéæå âñ³ âóëèö³,

ïåðåøóêàâ Áàéêè, Çàìàðñòèí³â, Êðàê³âñüêå ïåðåä-

ì³ñòÿ, Âàëè ³ í³ö íå çíàéøîâ, íà ÷îìó áè ìîãëî

ç ö³êàâ³ñòþ ñïî÷èòè éîãî îêî. Äåê³ëüêà ïàìÿòîê

òà ïàðà ïðåêðàñíèõ áðàì, òðîõè çàâóëê³â ìàº âæå

íàðèñîâàíèõ.

Ñüîãîäí³ øóêàâ íîâèõ âðàæåíü  ³ äàðåìíî.

Áóäèíêè, ï³ä ÿêèìè ïåðåõîäèòü, ÿâëÿþòü

ñîáîþ ñêîðøå çàïåðå÷åííÿ ïðåêðàñíîãî. Íàâêî-

ëî ïëàöó, ñåðåä ÿêîãî â³í ñòî¿òü, øèðîê³ ãèðëà

âóëèöü ðîçá³ãàþòüñÿ â íåñê³í÷åíî íóäí³ ïåðñïåê-

òèâè Ñîòí³, òèñÿ÷³ îäíàêîâèõ â³êîí, ïîì³æ ÿêèõ

òóò ³ òàì ñë³ïå â³êíî  äîêàç íàòõíåííÿ. Öå âñå,

ùî ç³áðàâ ç ïðîãóëÿíêè. Êíèãà ìèíóëîãî, çàïè-

ñàíà íà ê³ëüêîõ ëèñòàõ, ³ äàë³ âèãëÿäàº ïóñòêîþ

³ í³÷îãî íå ïðîìîâëÿº äî íüîãî.

À ñüîãîäåííÿ?.. ñó÷àñí³ òâîð÷³ çóñèëëÿ?

Ïåðø í³æ ðîçâÿæå òî ïèòàííÿ  ïîòðàïëÿº éîìó

íà î÷³ õòîñü çíàíèé, íå ñïîä³âàíèé, ãîñòü ùî

çäàëåêó, à ìàâ áëèçüêî,  ä³ì, æèâöåì ïåðåíåñå-

íèé ç Â³äíÿ, îäèí, äðóãèé, òðåò³é Lemberger-

wiener-barok-secessions-stil  ç ÷àñ³â, êîëè ñåöå-

ñ³ÿ áóëà â ïåëþøêàõ, ò³ëüêè òðîõè äåøåâøèé, îñ-

ê³ëüêè co drogo kosztui, u Lwowi si nie podobi.

Â³äðàçëèâî!

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

!&"

² äàë³: ì³ñòî Ëüâ³â ìàº ç óñ³õ ïîëüñüêèõ ì³ñò

íàéìåíøå ïàìÿòîê àðõ³òåêòóðè, à éîãî ñó÷àñíèé

âèãëÿä íå äàº åñòåòè÷íèõ âðàæåíü. (ïåð. íàø).

Ïèøå öå íå áóäü-õòî, à Âàöëàâ Êæèæà-

íîâñê³, íà òîé ÷àñ ó ñâî¿ 27 ðîê³â âæå ÷ëåí ðå-

äàêö³¿ ÷àñîïèñó. Çà ÷îòèðè ðîêè ïåðåä òèì â³í

ç â³äçíàêîþ çàê³í÷èâ Ëüâ³âñüêó ïîë³òåõí³êó, äâà

ðîêè ïðèñâÿòèâ ïàðèçüêèì ñòóä³ÿì  ó Øêîë³

Êðàñíèõ Ìèñòåòâ ³ Øêîë³ Äåêîðàòèâíîãî Ìèñ-

òåöòâà, ñòàæóâàâñÿ ó Â³äí³. Âñå æèòòÿ éîãî áóëî

ïîâÿçàíå ç Êðàêîâîì; ïðîåêòóâàâ, ïðàâäà,

³ â Ñòðèþ  áóäèíîê Ñîêîëà.

Ãîëîñ éîãî íå îäèíîêèé. Óæå â 1920 ðîö³,

ï³ñëÿ âîºííèõ çíèùåíü, Ñòàí³ñëàâ Âàñèëåâñüêèé,

àâòîð êíèãè Bardzo przyjemne miastî, íàçèâàº

Ëüâ³â äèâíèì ñòàðèì ì³ñòîì áåç àðõ³òåêòóðè

³ òðàäèö³¿Áàãàòî íàâ÷èòèñü â ð³äíîìó ì³ñò³ íå

ìîæíà ³ íåìà íà ùî äèâèòèñü...

×îìó òàêå, ñêàçàòè á, óïåðåäæåíå ñòàâëåí-

íÿ äî Ëüâîâà, îñîáëèâî, ÿêùî ïîð³âíÿòè ç íèí³ø-

í³ìè ï³ºòè÷íèìè îïèñàìè ³ ñïîãàäàìè êîëèøí³õ

ëüâ³âÿí, ñèëîì³öü âèäåðòèõ ç ð³äíîãî ñåðåäîâèùà

âîëåþ Ñòàë³íà? Ïîÿñíåííÿ ïðîñòå ³ ëåæèòü â îä-

â³÷í³é ïðèðîä³ ëþäñüê³é. Ï³ñëÿ ïîä³ëó Ðå÷³ Ïîñïî-

ëèòî¿ ñòîëèöÿ  Âàðøàâà ï³ñëÿ åôåìåðíîãî

ïåðåáóâàííÿ â ñòàí³ ñòîëèö³ ò.çâ. Êðóëåâñòâà

Ïîëüñüêåãî ïåðåòâîðèëàñü íà ãóáåðíñüêå ì³ñòî

ðîñ³éñüêî¿ ³ìïåð³¿, Ëüâ³â ñòàâ ñòîëèöåþ ïîä³áíîãî

åôåìåðíîãî óòâîðåííÿ  êîðîë³âñòâà Ãàë³ö³¿

³ Ëîäîìåð³¿. Ëüâ³â óîñîáëþâàâ íåíàâèñíó àâ-

ñòð³éñüêó âëàäó. Ïîëüñüêèé ïàòð³îò ìàâ çà îáî-

âÿçîê íåíàâèä³òè âñå, ùî éøëî ç Â³äíÿ. Â³äåíüñü-

êèé êëàñèöèçì, â³äåíüñüêèé íåîðåíåñàíñ, â³äåíü-

ñüêó ñåöåñ³þ, ÿê³ ôîðìóâàëè îáðàç Ëüâîâà ñòî-

ë³òíüî¿ äàâíèíè. Çäîáóòòÿ íåçàëåæíîñò³ Ïîëüùåþ

ò³ëüêè ï³äñèëèëî òó íåõ³òü.

ßñêðàâèì ïðèêëàäîì º îö³íêà íîâîãî áó-

äèíêó ðàòóø³. Òîé æå Êîëü êàæå: Ëüâ³âñüêà

ðàòóøà º íàñò³ëüêè ïîêàçíîþ é ãàðíîþ áóä³âëåþ,

ùî ìîæóòü íåþ ïîõâàëèòèñÿ ëèøå íå÷èñëåíí³

í³ìåöüê³ ìà´³ñòðàòè. Äóìàþ, ùî í³ìåöüêèé ïî-

äîðîæíèê óñòèã äî Ëüâîâà äåùî â ñâ³ò³ ïîáà÷è-

òè, à òîìó ìàòè ã³äíèé äîâ³ðè ìàñøòàá äî ïî-

ð³âíÿííÿ. Éîìó áóëè âæå â³äîì³ âåëè÷í³ ñïîðóäè

Øèíêåëÿ ³ Êëåíöå; â òâîðöÿõ ëüâ³âñüêî¿ ðàòóø³

Àëî¿ç³ Âîíäðàøö³, Éîñèô³ Ìàðêëþ, Ôðàíö³ Òðå-

øåð³ òà Þð³þ Ãëîãîâñüê³ì áà÷èâ â³í äîñòîéíèõ

êîëå´ âåëèêèõ êëàñèöèñò³â.

Ó Ëüâîâ³ æ ñïîðóäà ðàòóø³ çóñòð³÷àº çà-

ãàëüíèé îñóä. Êàçàðìåíèé àâñòð³éñüêèé ñòèëü

 ÷è íå íàéìÿêøå ç³ çâèíóâà÷åíü.

Ó ÕÕ ñò. ºäèíèé õ³áà Ãðèãîð³é Îñòðîâ-

ñüêèé, ìèñòåöòâîçíàâåöü, íàä³ëåíèé äàðîì ñëîâà

³ ð³äê³ñíèì åñòåòè÷íèì ÷óòòÿì, íå êèíóâ êàìåíÿ

â öþ íåïåðåñ³÷íó áóä³âëþ Ëüâîâà: ×³òêèé ´åîìåò-

ðè÷íèé îáºì ðàòóø³ ñóõóâàòèé çà ðèñóíêîì,

!&#

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

à ðèòì ï³ëÿñòð ³ â³êîí íà ôàñàä³ äåùî îäíîìàí³ò-

íèé. Ðàçîì ç òèì ðàòóøà îð´àí³÷íî óâ³éøëà â àðõ³-

òåêòóðíèé àíñàìáëü Ëüâîâà, ³ ¿¿ âåæà ñòàëà ñèìâî-

ëîì, åìáëåìîþ ì³ñòà. Ñèëóåò Ëüâîâà âæå òðóäíî

ñîá³ óÿâèòè áåç ö³º¿ áóä³âë³, ùî àêòèâíî îð´àí³çî-

âóº öåíòð ì³ñòà.

Â åñòåòè÷íîìó â³äíîøåíí³ âîíà íå ïðèâåð-

òàº îñîáëèâî¿ óâàãè,  ñòðèìàíî â³äãóêíóâñÿ ïðî

ðàòóøó Âîë. Âóéöèê.

Íåíàâèñòü äî â³äåíüñüêèõ âïëèâ³â ïåðåäà-

âàëàñü ç ïîêîë³ííÿ äî ïîêîë³ííÿ ³ â àðõ³òåêòóðí³é

øêîë³. Äîâîäèëîñü ÷óòè â³ä øàíîâàíèõ àðõ³òåêò³â

íà ì³é ïîäèâ â³ä ïðîåêòó çíåñåííÿ êâàðòàë³â íàâ-

êîëî Åëüæáåòè  íåìà çà ÷èì øêîäóâàòè, òî æ

àâñòð³éñüêèé øìåëüö Ìåí³ æ, ñõ³äíÿêó, íàñàì-

ïåðåä âïàëà â îêî ðàçþ÷à â³äì³íí³ñòü ÿêîñò³

³ ïðîåêòó, ³ ðåìåñëà Ëüâîâà â³ä ì³ñò òîãî÷àñíî¿

ìàëîðîñ³éñüêî¿ ïðîâ³íö³¿ Ðîñ³éñüêî¿ ³ìïåð³¿  Êà-

òåðèíîñëàâà, Îäåñè, Êèºâà, õàé ³ íàéáàãàòøèõ.

Çàïåðå÷åííÿ ñïàäùèíè ÿê íå íàéêðàùå ç³éøëîñü

ç óòîï³ºþ ì³êðîðàéîíó  òàêî¿ ñîá³ ñîö³àëüíî¿

ñ³ëüñüêî¿ ³äèë³¿ ñåðåä ì³ñòà. Æèòòÿ æîðñòîêî ïî-

ìñòèëîñü.

íóäüãà ñòàðèõ ì³êðîðàéîí³â

÷è çíàéäåìî ùî ìàëþâàòü

îñü ãîëóá òîï÷å ï³äâ³êîííÿ

ç áåòîíó êðèõ³ò ïîêëþâàòü

ñïîñòåð³ãàòè ÿê êð³çü ë³íçó

òàºìí³ ðóõè ìóðàøîê

ëþä ùî ðîçâ³øóº á³ëèçíó

òàê ðåêëàìóþòü ïîðîøîê

LOTOS

ÀÑÅ

DOSIA

ARIEL

ì³æ ñòîñ³â ñèë³êàòíèõ öåãîë

îäèí º ïàðîñòîê æèâèé

íåìèñëèìî òâåðåçèé öèãàí

íåñå ó â³äðàõ ê³íñüêèé ãí³é

Çàäóìàéìîñü, ÷è âàðòî áóäóâàòè òàêå, ùî

í³êîìó íå çàõî÷åòüñÿ ìàëþâàòè. Òðèñòà ðîê³â

òîìó íàä öèì çàäóìóâàëèñü. Íàñë³äêàìè ìè ò³øè-

ìîñü ïî ñüîãîäí³.

Íå âñ³ì äàíî îçèðíóòèñü. Ïîáà÷èòè. Çáå-

ðåãòè. Âñþäèñóòí³ñòü Áîãà ó Éîãî íå³çðå÷åííîñò³

íå âèêëþ÷àº ñïðîá ï³çíàííÿ ÷åðåç ïîñë³äîâíå íà-

áëèæåííÿ.

Îçèðí³ìîñü ùå ðàç. Ìàëþéìî Ëüâ³â.

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

!&$

Otar

Dovzenko

Ëüâ³â. Òðàíñïëàíòàö³ÿ äîë³

Lviv. Transplantacija doliLviv. Transplantacija doli

Lviv. Transplantacija doli

Îòàð

Äîâæåíêî

!&%

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

Êóëüòóðíèé òóðèçì çàâæäè âèäàâàâñÿ ìåí³

çàíÿòòÿì, ïîçáàâëåíèì ñåíñó. Åêñêóðñ³ÿ  äîâîë³ âàð-

âàðñüêèé ñïîñ³á ï³çíàííÿ ä³éñíîñò³. Ìîæëèâî, ´³äîâ³

é ë³ïøå çíàòè, ùî ñàìå ö³êàâî é ïîòð³áíî ïîáà÷èòè,

òà ç³ ñâîãî äîñâ³äó ìîæó ñóäèòè: places of interest

êîæíîãî ì³ñòà ðîçðàõîâàí³ ïåðåäóñ³ì íà interest

ìàñêóëüòóðíèé, ê³÷îâèé, äåøåâî-ñåíñàö³éíèé. Ì³ñòî

(ÿê ³ ëþäèíà) ìàº ïðèðîäó ³ððàö³îíàëüíó; òîìó ì³ñòî

(ÿê ³ ëþäèíó) ãîä³ ï³çíàòè, ðóõàþ÷èñü çà ïîáóäîâà-

íîþ êèìîñü ñõåìîþ, ïåðåñóâàþ÷èñü ó äîïèòëèâ³é

þðá³ ìèñëèâö³â çà âðàæåííÿìè. À ï³çíàºø ëèøå òîä³,

êîëè çàëèøàºøñÿ ñàì íà ñàì.

Òîìó íå äèâíî, ùî ÿ íå ïîáà÷èâ Ëüâ³â ó ñâ³é

ïåðøèé ïðè¿çä. Íàñ, ïåðåëÿêàíèõ ï³äë³òê³â-ñõ³äíÿê³â,

çãîëîñèâñÿ ïîâîäèòè ïî ì³ñò³ ÿêèéñü òóòåøí³é

â³éñüêîâîñëóæáîâåöü. Ìè õîäèëè òèõî é ïîê³ðíî,

á³ëüøå äèâóþ÷èñü óêðà¿íñüê³é ìîâ³, í³æ ñòàðîâèí-

íèì áóäèíêàì ³ áðóê³âö³; íàø ´³ä, ñàì ðîäîì ç³ Ñõî-

äó, ïðèïóñêàâñÿ ìàëüîâíè÷èõ ëÿïñóñ³â. Òî çíàéøîâ

íà Êðàê³âñüê³é áóäèíîê Õ²² ñòîë³òòÿ (ìè-òî çíàëè,

öå  ùå äî çàñíóâàííÿ ì³ñòà!), òî îá³çâàâ ñòàòóþ íà

Ðèíêó Àïîëëîíîì, õî÷à íàâ³òü ìàë³ ä³òè çíàþòü, ùî

äÿäüêî ç òðèçóáîì  Íåïòóí. Ï³ä âå÷³ð íàì íàðåøò³

äàëè ðîçá³ãòèñÿ ïî öåíòð³, ³ âæå òîä³ ÿ âõîïèâ òðîõè

ð³çäâÿíîãî Ëüâîâà, ùå íå çîâñ³ì (ëèøå ïÿòèé ð³ê ïî

Íåçàëåæíîñò³) î÷èùåíîãî â³ä êîëîí³àëüíîãî ñîâäå-

ï³âñüêîãî êîëîðèòó. Ìîâáè âêðàäåí³ ï³âãîäèíè çà-

÷àðîâàíèõ áëóêàíü âóçüêèìè âóëî÷êàìè, êðàìíè÷-

êè, äâîðè, àô³ø³,  à ïîò³ì æîðñòîêå ïîâåðíåííÿ äî

ìóçåéíî-òåàòðàëüíîãî çàíóäñòâà.

Ïîçíàéîìèòèñü äîâåëîñü ó âåðåñí³ 2001-ãî,

êîëè ÿ ïðè¿õàâ ñþäè ç ñóìêîþ íà ïëå÷³, øóêàþ÷è

íîâîãî æèòòÿ. Öå ìîæíà áóëî á íàçâàòè àâàíòþðîþ,

ÿêáè íå ïîâíà áàéäóæ³ñòü äî ìàéáóòíüîãî: íåçíàéî-

ìå ì³ñòî, ìàëîçíàéîì³ ëþäè, à ç ì³ñòîì ùå òðåáà

âì³òè äîìîâèòèñü, âîíî ìîæå é íå ïðèéíÿòè...

Ïåðå¿çä ñþäè ç ïîñò³íäóñòð³àëüíîãî, ãåîìåò-

ðè÷íîãî Äí³ïðîïåòðîâñüêà áóâ íàñàìïåðåä ìàíäð³â-

êîþ â ÷àñ³. Äâ³ñò³ êðîê³â â³ä âîêçàëó  ³ ÿ ïîòðàïèâ ó

20-ò³ ðîêè; öå Ãîðîäîöüêà, âóëèöÿ òèñÿ÷³ êðàìíè÷îê,

¿¿ çàê³ïòþæåí³ áóäèíêè ³ øïèëÿñòèé êîñòåë Åëüæáå-

òè. Âæå çãîäîì ÿ ä³çíàâñÿ, ùî ñïðàâæí³é ëüâ³âÿíèí,

íå êîí÷å ñíîá, ñòàâèòüñÿ äî Åëüæáåòè òðîõè çâåðõ-

íüî  ïñåâäî´îòèêà, ìîâëÿâ, áëèñêó÷à îáìàíêà, 

òîä³ æ ÿ äèâèâñÿ íà ñòð³ëü÷àñòèé õðàì, ÿê ãåðî¿ êî-

íàí-äîéë³âñüêîãî Çàãóáëåíîãî ñâ³òó  íà äèíî-

çàâð³â. Ìàþ÷è çà ºäèíèé îð³ºíòèð òðàìâàéíó êîë³þ,

ÿ ïðîñòóâàâ ó íåâ³äîìîìó íàïðÿìêó ç îáåðåæí³ñòþ

âîäîëàçà, áîÿ÷èñü äîòîðêíóòèñü äî ñò³í (áî æ óñ³ ö³

áóäèíêè  ïàìÿòíèêè), íå íàâàæóþ÷èñü çàïèòàòè

ùîñü ó çàêëîïîòàíèõ àáîðèãåí³â. Çàáàâíî çãàäóâà-

òè, ÿêèìè ìàí³âöÿìè ÿ éøîâ òîä³ äî öåíòðó, ç ÿêèì

áëàãîãîâ³ííÿì äèâèâñÿ íà çâè÷í³ òåïåð áóä³âë³: Îïåð-

íèé, Óí³âåðñèòåò, á³áë³îòåêó Ñòåôàíèêà...

Äî Ëüâîâà ïðèðîñòàºø ïîâ³ëüíî, ÿê ïåðåñàä-

æåíèé â ÷óæå ò³ëî îðãàí. Õî÷ ÿêèì ìèëèì âèäàºòüñÿ

öåé êîëîðèò, àëåðã³éíî¿ ðåàêö³¿ íà éîãî ñïåöèô³÷í³ñòü

íå óíèêíóòè. Ó ìåíå öå îñîáëèâî ñòîñóâàëîñü íàçâ.

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

!&&

Ö³ íàçâè, âîíè òàê³ õàðàêòåðí³ äëÿ Ëüâîâà,

íàñêð³çü ³ððàö³îíàëüíîãî.

Äëÿ Ëüâîâà, äå ³ñíóº ïðî¿çä Êðèâà Ëèïà, íà

âõîä³ â ÿêèé, ð³âíî ïîñåðåäèí³, âêîïàíà ãðóáåçíà ñòà-

ëåâà òðóáà. Ïðî¿æäæàéòå.

Äå Ãîðîäîöüêó íàçèâàþòü Ãîðîäåöüêîþ,

õî÷à äî á³ëîðóñüêîãî Ãîðîäöÿ ìàëà á âåñòè çîâñ³ì

³íàêøà âóëèöÿ, à Ëþá³íñüêó  Ëþáë³íñüêîþ, õî÷à

Ëþáë³íîì ó ò³é ñòîðîí³ í³êîëè é íå ïàõëî.

Äå íåâ³äîìî ùî, â ê³ëîìåòðîâîìó ðàä³óñ³ â³ä

çãàäóâàíîãî ´îòè÷íîãî ñîáîðó, íàçèâàþòü íàðî÷è-

òî æ³íî÷îãî ðîäó ñëîâîì Ïðèâîêçàëüíà, õî÷à íåìàº

í³ âóëèö³, í³ ïëîù³ ç òàêîþ íàçâîþ. Äå íàâ³äð³ç

â³äìîâëÿþòüñÿ â³äì³íþâàòè ñëîâî Ðÿñíå.

Äå íàâ³òü íàéçàâçÿò³ø³ íàö³îíàë³ñòè íàçèâà-

þòü Ëåâàíä³âêó Ë³âàíäîâêîþ ³ âæèâàþòü ñòàð³,

ñîâ³òñüê³, íàçâè âóëèöü, çà ïåðåéìåíóâàííÿ ÿêèõ ñàì³

æ ³ áîðîëèñü. À ìàðøðóòí³ òàêñ³, íåçàëåæíî â³ä ìàð-

êè, çâóòüñÿ òóò ãîðäèì íåíàøèì ñëîâîì ïåæo; êîëè

æ äî çóïèíêè ï³ä¿æäæàº òîé ñàìèé ì³êðîàâòîáóñ,

ëèøåíü áåç òàáëè÷êè ç íîìåðîì, òî ëüâ³âÿíè ïî-

â³äîìëÿþòü îäíå îäíîìó: öå íå ïåæo.

² ÿêùî âè ñïðàâæí³é ëüâ³âÿíèí, òî í³êîëè íå

çâåðíåòå óâàãè íà ö³ ðå÷³, äî ñàìî¿ ñìåðò³ ââàæàþ÷è

¿õ ïðîñòî åëåìåíòàìè ì³ñöåâîãî, ð³äíîãî äëÿ âàñ

êîëîðèòó. Êîëè æ âè ðîäîì íå ç³ Ëüâîâà, âîíè ìàëè

á âàñ õî÷ òðîøêè äðàòóâàòè. Íó, ïðèíàéìí³  âðà-

æàòè. Îñîáèñòî ÿ ïî÷àâ âðàæàòèñÿ ùå íà âîêçàëüí³é

çóïèíö³ òðàìâàÿ, óçäð³âøè íà ê³îñêó åêçèñòåíö³éíèé

íàïèñ:

Àëüîøà, ëîõ ç ðîãàòêè.

Ùî öå? Àâòîãðàô? Êîíñòàòàö³ÿ ôàêòó? Ïðî-

âîêàö³ÿ? Ïåðâ³ñíå ëüâ³âñüêå õàéêó?

Ñòîâ³äñîòêîâó ´àðàíò³þ ³íøîïëàíåòíîãî

åôåêòó äàº ïðî÷èòàííÿ êíèæîê íà çðàçîê âèííè÷ó-

ê³âñüêèõ Êíàéï ëüâîâà. Îñîáëèâî ðåêîìåíäóþ òèì

ñõ³äíÿêàì, äëÿ êîãî Ëüâ³â ùå çàëèøàºòüñÿ ³êîíêîþ,

êàçêîâèì çàïîâ³äíèêîì óñüîãî óêðà¿íñüêîãî, äå øà-

íóþòü, ïëåêàþòü ³ äáàþòü. ß òåæ ÷åêàâ â³ä íüîãî

ñèíüî-æîâòî¿ ïàòåòèêè, àëå ç íîñòàëüã³¿ çà ïîëüñüêè-

ìè ³ àâñòð³éñüêèìè ÷àñàìè, ç çàìèëóâàííÿ áàòÿðñü-

êîþ ñóáêóëüòóðîþ, ç Ìåðòâîãî ï³âíÿ ³ Ìîðîçîâà,

Âèííè÷óêà ³ Àíäðóõîâè÷à (îöå òàê ïîºäíàííÿ) ïî-

ñòàëà êàðòèíêà çîâñ³ì ³íøîãî, ëÿëüêîâî-âèãàäàíîãî

Ëüâîâà. Òàêîãî, äå ìîæëèâå ³ñíóâàííÿ ãàñëà Ëüâ³â

ïîíàä óñå; ïîíàä ÙÎ?

Ïåðøå, ùî â³ä÷óâàºø ó öüîìó ì³ñò³, îáæèâà-

þ÷èñü,  â³äñóòí³ñòü ð³÷êè. Õòî âèð³ñ, ÿê ÿ, íà áåðåç³

Äí³ïðà, òîé çíàº: ð³êà äîäàº á³îðèòìàì ì³ñòà ïëèí-

íîñò³, í³áè ï³äãàíÿþ÷è éîãî íåâïèííó öèðêóëÿö³þ.

À òóò íàâ³òü Ïîëòâó ñõîâàëè ï³ä çåìëþ, äå âîíà ÷è é

òå÷å òåïåð,  àäæå ì³ñòó âèÿâèëàñü íåïîòð³áíîþ. Á³ëÿ

ð³÷êè ì³ñòà âèñòðóí÷óþòüñÿ çà òå÷³ºþ, à Ëüâ³â, ÿêùî

äèâèòèñÿ ç Âèñîêîãî Çàìêó, çäàºòüñÿ çàêðó÷åíèì ó

ñï³ðàëü íàâêîëî íåâèäèìî¿ îñ³.

Ó ëüâ³âñüê³é ñòàðîâèí³ íàéá³ëüøå âðàæàº òå,

ÿê ñêîðî äî íå¿ ïðèçâè÷àþºøñÿ. ß æèâó â áóäèíêó ç

÷èñëîì 1759 íà ôàñàä³. Îòæå, éîãî áóëî çâåäåíî,

êîëè íà ì³ñö³ ìîãî ð³äíîãî ì³ñòà áóëè ñàì³ áåçëþäí³

ïàãîðáè ç äèêèìè ñàéãàêàìè, êîçàêàìè é òàòàðàìè.

!&'

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

Òàê øâèäêî çâèêàºø ñòóïàòè ïî ³ñòîð³¿, íå âèòåðøè

íîãè. Öå òàê ñàìî îðãàí³÷íî, ÿê ³ çäèáàòè íà âóëèö³,

ó êíàéï³, â êðàìíèö³, â òðàíñïîðò³ ì³ñöåâèõ ³ âñåóê-

ðà¿íñüêèõ çíàìåíèòîñòåé, à ïîò³ì ãîâîðèòè ç í³æíîþ

ôàì³ëüÿðí³ñòþ: à, öüîãî ÿ ìàëî íå ùîäíÿ áà÷ó.

Ñïî÷àòêó çäàâàëîñÿ, ùî ãàëè÷àíè ãîâîðÿòü

³ç ñèëüíèì àêöåíòîì. Ïîò³ì çðîçóì³â: òî íå â íèõ

àêöåíò, à â ìåíå. Íàìàãàþ÷èñü àäàïòóâàòèñü, íåâäà-

ëî íàñë³äóâàâ ³íòîíàö³¿; âèõîäèëà ìîâáè ïàðîä³ÿ íà

ãàëàñëèâèõ ñ³ëüñüêèõ áàáîê. Çâèêàþ÷è äî ìåëîä³é-

íî¿, åêñïðåñèâíî¿ ãàëèöüêî¿ ãîâ³ðêè, ÷óºø äåäàë³

á³ëüøå ãðóáîñò³, íåîêîâèðíîñò³, íåïðèðîäíîñò³ â

ìîâ³ íàääí³ïðÿíö³â. Òàê äèâíî, êîëè ëîâèø ñåáå íà

ïåðøîìó Ïðîøó? çàì³ñòü àíåêäîòè÷íîãî ãà?.

Ëüâ³â  îñòàííº çàêðèòå ì³ñòî. Â³í íàä³éíî çà-

òóëÿº ñâîº ñïðàâæíº ºñòâî çàõèñíîþ îáîëîíêîþ ç³

ñòàðîæèòíîñòåé, àðõ³òåêòóðè é ïàòð³îòè÷íèõ ñèìâî-

ë³â. Âïóñêàþ÷è äî ñåáå âñ³õ, äàº óêðà¿íöåâ³ íàò³øè-

òèñü Øåâ÷åíêîì ³ Ôðàíêîì, ïîëÿêîâ³  Ëè÷àê³âñü-

êèì öâèíòàðåì ç îðëüîíòàìè, àìåðèêàíñüêîìó

åì³´ðàíòîâ³ ñêàçàòè Well, öå âñå áóäóâàëè ìî¿ ïðåä-

êè,  ³ íå ïîáà÷èòè çîâñ³ì í³÷îãî, êð³ì ö³º¿ øêàðà-

ëóù³. Çàáðàòè ç ñîáîþ ïà÷êó ñâ³òëèí  îô³ö³éíå ïîðò-

ôîë³î ì³ñòà. Çðîáèòè ïðî ñåáå âèñíîâîê, ùî ì³ñòî

í³÷îãî ñîá³, ñèìïàòè÷íå, àëå òàêè íå Ïàðèæ, íå Âå-

íåö³ÿ ³ íàâ³òü íå Êðàê³â.

Ùî â âàøîìó ì³ñò³ òàêîãî, ëüâ³âÿíè? Â ÷îìó

ô³øêà? ßêùî ïîñëóõàòè ñàìèõ ëüâ³âÿí, òî í³ â

÷îìó. Íàâïàêè, ¿õí³é Ëüâ³â  öâèíòàð äîáðèõ íàì³ð³â

³ ïåðñïåêòèâ, çàïîâ³äíèê íåáèòîãî ãîíîðó, êîëîñ ³ç

ïîçîëî÷åíî¿ ïëàñòìàñè; ïðîâ³íö³ÿ ç àìá³ö³ÿìè ñòî-

ëèö³ íå çíàòè ÷îãî, çâ³äêè íàâ³òü ãàëèöüê³ ñåïàðàòè-

ñòè ò³êàþòü ïî ãðîø³ é âèçíàííÿ äî çíåâàæóâàíîãî

Êèºâà; ç ïîçè÷åíèì ó ïîëÿê³â ³ àâñòð³éö³â ñëàâíèì

ìèíóëèì ³ îïëà÷åíèì ñõ³äíîóêðà¿íñüêèìè ãð³øìè

òóìàííèì ìàéáóòí³ì. Âîíè ñïîëó÷àþòü ãîðä³ñòü

³ ñîðîì ó ñòàâëåíí³ äî ñâî¿õ êàñòîâèõ îçíàê áîãîîá-

ðàíîñò³: õòî ùå, êð³ì ëüâ³âÿíèíà, çðîçóì³º ìàã³þ

ñëîâîñïîëó÷åííÿ ç øîñòî¿ äî äåâÿòî¿, öüîãî ñóòî

á³áë³éíîãî ä³éñòâà  ïîñï³øàòè äîäîìó, ùîá âï³éìà-

òè âîäó?

Ëüâ³âñüêå äèâî  ç îáëàñò³ åíåðãåòèêè, ôëþ¿-

ä³â, ãåîïàòîãåííèõ çîí, ñëîâîì, òèõ ðå÷åé, ÿê³ íå âè-

çíàþòü àí³ ïðàâäèâ³ õðèñòèÿíè, àí³ ³ðîí³÷í³ àãíîñ-

òèêè. Óìîì òîãî, çâè÷àéíî, íå ïîéíÿòè, òà é â³ðèòè

íå â³ðèòüñÿ; àëå öå íàïåâíî â³ä÷óâàâ êîæåí, õòî êî-

ëèñü áåçö³ëüíî âåøòàâñÿ ïî ëüâ³âñüêîìó öåíòð³. Äåñü

òàì, äå ì³ñòî çàêðó÷óºòüñÿ íàâêîëî çåìíî¿ îñ³. Áà-

æàíîþ º â³äñóòí³ñòü ëþäåé: òîä³ çäàºòüñÿ, ùî ¿õ òóò

í³êîëè é íå áóëî, íå ìîãëî áóòè, ³ âñå öå  áóäèíêè,

õðàìè, ðàòóøà, ôîíòàíè, áðóê, äåðåâà, ãîðùèêè

ç êâ³òàìè íà ñòîâïàõ  ëèøå áóòàôîð³ÿ. Ùîñü ³äå

ç-ï³ä çåìë³, ç³ ñò³í, ³ âîäíî÷àñ íàêðèâàº çâåðõó, ³ í³áè

äèõàº, ³ í³áè äåñü òàì æèâå. Öå æ íå ÿ ïðèäóìàâ, ùî

ï³ä ì³ñòîì ùîñü æèâå. Öå êëàñèêà.

² êîëè ç³ ìíîþ öå ñòàëîñÿ, ÿ ìàõíóâ ðóêîþ

³ ñêàçàâ: Ïðè¿õàëè.

Çáåðåæåíî ñòèëü ³ ïðàâîïèñ îðèã³íàëó (Ðåä.)

http://www.ji-magazine.lviv.ua http://www.ji-magazine.lviv.ua

!'

Àíäð³é

Êèð÷³â

Àndrij

Kyrciv

Îäêðîâåííÿ

Odkrovenn’aOdkrovenn’a

Odkrovenn’a