Хоміцька З.М. Латинська мова

Подождите немного. Документ загружается.

200

depop

ûû

ûlor, atus sum, ari – ðóéíóâàòè,

ñïóñòîøóâàòè, ãðàáóâàòè

deportatio, onis f – âèñåëåííÿ

deporto, avi, atum, are – âèñèëàòè, âèä-

âîðÿòè

depositio, onis f – âíåñîê, â³äêëàäàííÿ

depos

îî

îtum, i n – äåïîçèò, ð³÷, â³ääàíà íà

çáåðåæåííÿ

depos

îî

îtus, a, um – äèâ.: depono

deposui – äèâ.: depono

depravo, avi, atum, are – ñïîòâîðþâàòè,

ïñóâàòè; ðîçóì³òè ïåðåêðó÷åíî, áà÷è-

òè â ïåðåêðó÷åíîìó ñâ³òë³

depr

êê

êcor, atus sum, ari – ïðîñèòè, áëà-

ãàòè, êëîïîòàòè

deprehendo (deprendo), prehendi

(prendi), prehensum (prensum),

êê

êre –

ñõîïèòè, ï³éìàòè, çàõîïëþâàòè, çà-

òðèìóâàòè

deprehensio, onis f – ï³éìàííÿ, çàõîï-

ëåííÿ

deprehensus, a, um – äèâ.: deprehendo

depulsus, a, um – äèâ.: depello

derelinquo, reliqui, relictum,

êê

êre – çàëè-

øàòè, çíåâàæàòè, êèäàòè

der

ôô

ôgo, avi, atum, are (ç dat.) – (÷àñòêî-

âî) ñêàñîâóâàòè; îáìåæóâàòè

descendo, scendi, scensum,

êê

êre – âèõîäè-

òè, â³äáóâàòèñÿ, âèÿâëÿòèñÿ

describo, scripsi, scriptum,

êê

êre – îïèñó-

âàòè

des

êê

êro, serui, sertum,

êê

êre – çàëèøàòè,

êèäàòè

desertio, onis f – çàëèøåííÿ, çíåâàãà;

âòå÷à

desertor, oris m – äåçåðòèð

deservio, -, -, ire – ðåòåëüíî ñëóæèòè;

ïðèìóøóâàòè ä³ÿòè, ä³ÿòè âèìóøåíî;

ä³ÿòè ïî ðîäó ñëóæáè; ðîáèòè ïîñëó-

ãè, ïðèñâÿòèòè ñåáå

desiderium, ii n – áàæàííÿ, âèìîãà

desid

êê

êro, avi, atum, are – õîò³òè, âèìà-

ãàòè

desidia, ae f – áåçä³ÿëüí³ñòü

designo, avi, atum, are – ïîçíà÷àòè, ïðè-

çíà÷àòè, âèçíà÷àòè; âêàçóâàòè, îáèðà-

òè

desii – äèâ.: des

îî

îno

des

îî

îno, sii (sivi), s

îî

îtum,

êê

êre – ïåðåñòàâà-

òè, ïðèïèíÿòè

desisto, stiti, stitum,

êê

êre – â³äìîâëÿòèñÿ,

óõèëÿòèñÿ; â³äñòóïàòè, â³äñòóïàòèñÿ

desit – äèâ.: desum

despero, avi, atum, are – â³ä÷àÿòèñÿ,

ïåðåñòàòè ñïîä³âàòèñÿ, çàëèøèòè

íàä³þ (ïðî ùîñü ÷è íà ùîñü)

dest

îî

îno, avi, atum, are – çàòâåðäæóâàòè,

ïðèçíà÷àòè, âèçíà÷àòè, âèáèðàòè,

íàì³÷àòè

dest

îî

îti – äèâ.: desisto

destituo, stitui, stitutum,

êê

êre – çàëèøàòè,

â³äìîâëÿòèñÿ

destrictus, a, um – æîðñòîêèé, íåâáëà-

ãàííèé

destruo, struxi, structum,

êê

êre – ëàìàòè,

ðóéíóâàòè

desuetudo,

îî

î nis f – óòðàòà çâè÷êè,

áåçä³ÿëüí³ñòü, íåâæèâàí³ñòü

desum, defui, -, deesse – íå âèñòà÷àòè,

áðàêóâàòè

des

ûû

ûper – óãîð³, íàãîð³, çâåðõó

det

êê

êgo, texi, tectum,

êê

êre – â³äêðèâàòè,

âèÿâëÿòè; âèêðèâàòè

deterior, deterius – ã³ðøèé; deteriorem

fac

êê

êre – ïîã³ðøóâàòè

deterreo, terrui, terr

îî

îtum, ere – ëÿêàòè,

â³äãàíÿòè

deterr

îî

îmus, a, um – íàéã³ðøèé

detestab

îî

îlis, e – ìåðçåííèé, æàõëèâèé

detr

ââ

âho, traxi, tractum,

êê

êre – â³äí³ìàòè,

âèä³ëÿòè, âåñòè, îáìåæóâàòè

detrimentum, i n – øêîäà, çáèòîê, âòðà-

òà

detrudo, trusi, trusum,

êê

êre – ç³øòîâõó-

âàòè, êèäàòè, óâåðãàòè

deus, dei m – áîã

deverto, verti, versum,

êê

êre – çâåðòàòè,

ïîâåðòàòè óá³ê, óõèëÿòèñÿ

divincio, vinxi, vinctum,

êê

êre – çâ’ÿçóâà-

òè, ç’ºäíóâàòè, ñêð³ïëþâàòè

di – äèâ.: dii

diab

ôô

ôlus, i m – äèÿâîë

diadema, atis n (diadema, ae f) – ä³àäå-

ìà, ñèíÿ ç á³ëèì ïîâ’ÿçêà íà ò³àð³

ïåðñüêèõ öàð³â

dialect

îî

îca, orum n – ä³àëåêòè÷í³ ì³ðêó-

âàííÿ

dial

ôô

ôgus, i m – ðîçìîâà, áåñ³äà

dico, dixi, dictum,

êê

êre – ãîâîðèòè, íàçè-

âàòè, ïðèçíà÷àòè; ius dic

êê

êre – òâîðè-

òè ñóä, ðîçáèðàòè ñïðàâó, çä³éñíþâà-

òè þðèñäèêö³þ; íàêàçóâàòè

dicto, avi, atum, are – äèêòóâàòè, ñêëà-

äàòè

201

did

îî

îci – äèâ.: disco

diduco, duxi, ductum,

êê

êre – ðîçñîâóâàòè,

ðîçïîä³ëÿòè

dies, ei m – äåíü, òåðì³í

differentia, ae f – ðîçõîäæåííÿ, ð³çíèöÿ

diff

êê

êro, dist

ûû

ûli, dilatum, differre – â³äíî-

ñèòè, ðîçíîñèòè; â³äñòðî÷èòè, â³äêëà-

äàòè; â³äð³çíÿòèñÿ

diffic

îî

île – âàæêî, íàñèëó

diffic

îî

îlis, e – âàæêèé, ñêðóòíèé, òðóäíèé

difficultas, atis f – òðóäíîù³, óòðóäíåí-

íÿ, ñêðóòíå ñòàíîâèùå

diffido, diffisus sum, diffid

êê

êre – íå

äîâ³ðÿòè

dign

îî

îtas, atis f – ã³äí³ñòü; ñóñï³ëüíå ñòà-

íîâèùå, ñòàí, ñòàòóñ

di(g)nosco, (g)novi, (g)notum,

êê

êre –

ðîçï³çíàâàòè, â³äð³çíÿòè

dignus, a, um (ç abl.) – ã³äíèé, ùî çàñëó-

ãîâóº (íà ùîñü)

dii (di) – nom. pl. deus; dii sup

êê

êri – âèù³

(íåáåñí³) áîãè; dii Manes – äóø³ ïî-

ìåðëèõ

dilabor, laptus sum, labi – ðîçïàäàòèñÿ,

âèñëèçàòè, ïðîïàäàòè, ãèíóòè, ³òè;

âèòðà÷àòèñÿ

dilatio, onis f – â³äñòðî÷êà

dilectus, us m – âèá³ð

dil

îî

î gens, entis – ñòàðàííèé, óâàæíèé,

àêóðàòíèé

diligenter – óâàæíî, ðåòåëüíî

diligentia, ae f – ñòàðàíí³ñòü, óâàãà,

êîï³òê³ñòü

dil

îî

îgo, lexi, lectum,

êê

êre – âèñîêî ö³íóâà-

òè, ïîâàæàòè, ëþáèòè, ïî÷èòàòè

diluo, ui, utum,

êê

êre – ïîì’ÿêøóâàòè,

çì’ÿêøóâàòè, ïîñëàáëÿòè

dimidium, ii n – ïîëîâèíà, ñåðåäèíà

dimidius, a, um – ïîëîâèííèé, ùî ñòà-

íîâèòü ïîëîâèíó

dimitto, misi, missum,

êê

êre – ðîçïóñêàòè,

çàëèøàòè, ïðîùàòè, óïóñêàòè, çâ³ëü-

íÿòè

dinosco, novi, notum,

êê

êre – äèâ.: dignosco

Diog

êê

ênes, is m – Ä³îãåí

directarius, ii m – çëîä³é-çëîìùèê

directo – ïðÿìî, áåçïîñåðåäíüî

directus, a, um – ïðÿìèé, â³äâåðòèé

dir

îî

îmo, emi, emptum,

êê

êre – ðîçí³ìàòè,

ðîçðèâàòè, â³äðèâàòè, ïðèïèíÿòè

diruo, rui, r

ûû

ûtum,

êê

êre – ðóéíóâàòè, çíî-

ñèòè

discedo, cessi, cessum,

êê

êre – ðîçõîäèòè-

ñÿ, â³äîêðåìëþâàòèñÿ, ¿õàòè, ³òè, ïðî-

õîäèòè; ðîçâîäèòèñÿ

discepto, avi, atum, are – ðîçáèðàòè,

ïðîâîäèòè ðîçãëÿä, ðîçãëÿäàòè, âèð³-

øóâàòè

discerno, crevi, cretum,

êê

êre – ðîçð³çíÿòè

discessi – äèâ.: discedo

discessio, onis f – ðîçá³æí³ñòü

disciplina, ae f – íàâ÷àííÿ, âèõîâàííÿ,

ïîðÿäîê, îðãàí³çàö³ÿ, óëàøòóâàííÿ,

äèñöèïë³íà

discip

ûû

ûlus, i m – ó÷åíü

disco, did

îî

îci, -,

êê

êre – âèâ÷àòè, ó÷èòèñÿ,

îñÿãàòè

discordia, ae f – ñâàðêà, ðîçáðàò

discriptio, onis f – ïîä³ë, ðîçïîä³ë

discurro, (cu)curri, cursum,

êê

êre – á³ãà-

òè òóäè ³ ñþäè, ðîç’¿æäæàòè

discus, i m – (êðóãëå) áëþäî

discutio, cussi, cussum,

êê

êre – ðóéíóâàòè,

ðîçñ³þâàòè, ñïðîñòîâóâàòè

disperdo, d

îî

îdi, d

îî

îtum,

êê

êre – ìàðíóâàòè,

çíèùóâàòè, ïðîìîòóâàòè

dispicio, spexi, spectum,

êê

êre – ïîáà÷èòè,

äîãëÿíóòè, óâàæíî ðîçãëÿäàòè, ðîç-

áèðàòè, îñÿãàòè

dispono, posui, pos

îî

îtum,

êê

êre – ðîçòàøî-

âóâàòè, ðîçïîä³ëÿòè, óïîðÿäêîâóâà-

òè, âêëþ÷àòè â ïëàíè

dispos

îî

îtus, a, um – ïîñë³äîâíèé

dispungo, punxi, punctum,

êê

êre –

ðîçì³÷àòè, ï³ääàâàòè ïåðåâ³ðö³

dispulatio, onis f – áåñ³äà, ñóïåðå÷êà,

ì³ðêóâàííÿ, îáãîâîðåííÿ

dissensio, onis f – ðîçá³æí³ñòü, ñóïåðå÷êà

dissentio, sensi, sensum, ire – íå ïîãîä-

æóâàòèñÿ, íå óçãîäæóâàòèñÿ, íå çá³ãà-

òèñÿ, ðîçõîäèòèñÿ â äóìö³, âèðàæàòè

íåçãîäó

diss

êê

êro, serui, sertum,

êê

êre – ì³ðêóâàòè

dissim

îî

îlis, e – íåñõîæèé

dissimulatio, onis f – óòàþâàííÿ, óäàâàí-

íÿ, ëèöåì³ðñòâî; çíåâàãà îáðàçîþ

dissim

ûû

ûlo, avi, atum, are – õîâàòè, ïðè-

õîâóâàòè, çàõîâóâàòè

dissocio, avi, atum, are – ðîç’ºäíóâàòè,

â³äîêðåìëþâàòè, ðîçðèâàòè óçè; âè-

õîäèòè ç òîâàðèñòâà

dissolvo, solvi, solutum,

êê

êre – ðîçðèâàòè

dissuadeo, suasi, suasam, ere – â³äãîâî-

ðþâàòè, ïåðåêîíóâàòè

202

disto, dist

îî

îti, -, are – â³äñòîÿòè, â³äð³çíÿ-

òèñÿ, ðîçð³çíÿòèñÿ

distr

ââ

âho, traxi, tractum,

êê

êre – ðîçðèâà-

òè; ðîçïðîäàâàòè

distribuo, tribui, butum,

êê

êre – ðîçïî-

ä³ëÿòè

distringo, strinxi, strictum,

êê

êre – ðîçòÿ-

ãóâàòè, â³äâîë³êàòè, ðîçïîðîøóâàòè

ñèëè (àáî óâàãó)

diu – äîâãî, íàäîâãî

diurnus, a, um – äåííèé, ä³þ÷èé óäåíü

diuturnus, a, um – òðèâàëèé, äîâãèé

diversus, a, um – ïðîòèëåæíèé, ïðîòèâ-

íèé

diverto (divorto), verti (vorti), versum

(vorsum),

êê

êre – ðîçõîäèòèñÿ, ðîçðèâà-

òè øëþá, ðîçâîäèòèñÿ

dives, div

îî

îtis – áàãàòèé

div

îî

îdo, visi, visum,

êê

êre – ïîä³ëÿòè, ðîçä³-

ëÿòè

divine – áîæåñòâåííî

divinus, a, um – áîæåñòâåííèé

divisio, onis f – ðîçïîä³ë, ðîçä³ë

divitae, arum f – áàãàòñòâî

divortium, ii n – ðîçëó÷åííÿ (çà ñï³ëü-

íèì ð³øåííÿì)

divus, a, um – áîæåñòâåííèé

divus, i m – áîã

dixi – äèâ.: dico

do, dedi, datum, dare – äàâàòè; ðîáèòè;

íàäàâàòè; ïðèçíà÷àòè

doceo, cui, ctum, ere – ó÷èòè, íàâ÷àòè,

íàñòàâëÿòè, ïîÿñíþâàòè, âèêëàäàòè

doctrina, ae f – íàâ÷àííÿ, íàóêà

doctus, a, um – ó÷åíèé, òîé, ùî çíàº,

äîñâ³ä÷åíèé

doleo, ui, (iturus), ere – õâîð³òè, â³ä÷ó-

âàòè á³ëü, ñòðàæäàòè, ãîðþâàòè

dolor, oris m – á³ëü, ñòðàæäàííÿ, ñêîðáîòà

dolosus, a, um – õèòðèé, ëóêàâèé, ï³ä-

ñòóïíèé

dolus, i m – íàì³ð, õèòð³ñòü, îáìàí; doli

capax – çëî÷èííèé, çëîâìèñíèê, çäàò-

íèé äî çëîãî íàì³ðó

domest

îî

îcus, a, um – äîìàøí³é

domicilium, ii n – æèòëî, ì³ñöå ïðîæè-

âàííÿ

Domin

îî

îcus, i n – íåä³ëÿ

dominium, ii n – âëàñí³ñòü; âîëîä³ííÿ,

âëàäà, ïàíóâàííÿ

dom

îî

î nus, i m – õàçÿ¿í, âëàñíèê, ïàí;

Dom

îî

înus – Ãîñïîäü

domo, mui, m

îî

îtum, are – ïðèáîðêóâàòè,

óïîêîðþâàòè, îäîìàøíþâàòè, ïðèðó-

÷àòè

domus, us (i) f – áóäèíîê

donatio, onis f – äàðóâàííÿ

donec – ïîêè, ïîêè íå

dono, avi, atum, are – äàðóâàòè, îáäàðî-

âóâàòè (÷èìîñü)

donum, i n – äàðóíîê

dormito, avi, atum, are – ñïàòè

dorsum, i n – ñïèíà, õðåáåò

dos, dotis f – ïðèäàíå; dotem dic

êê

êre –

ïðèçíà÷àòè ïðèäàíå

dotalis, e – òå, ùî ñòîñóºòüñÿ ïîñàãó, ùî

âõîäèòü ó ïðèäàíå

dubie – ñóìí³âíî

dubitatio, onis f – ñóìí³â

dub

îî

îto, avi, atum, are – ñóìí³âàòèñÿ

dubium, ii n – ñóìí³â

dubius, a, um – ñóìí³âíèé, ùî âèêëèêàº

ñóìí³â; ùî âèêëèêàº ïîáîþâàííÿ;

íåáåçïå÷íèé

ducenti – äâ³ñò³

duco, duci, ductum,

êê

êre – âåñòè; uxorem

duc

êê

êre – æåíèòèñÿ, áðàòè â äðóæèíè

dulcedo,

îî

înis f – íàñîëîäà, ïðèíàäí³ñòü

dulcis, e – ñîëîäêèé, ïðèºìíèé

dum – ïîêè, ïîêè íå

dumm

ôô

ôdo – ÿêùî ò³ëüêè

dumtaxat – ò³ëüêè, ñàìå, êîíêðåòíî,

ïðèíàéìí³, õî÷à á

duo, ae, o – äâà

duod

êê

êcim – äâàíàäöÿòü

duodec

îî

îmus, a, um – äâàíàäöÿòèé

duodeviginti – â³ñ³ìíàäöÿòü

duplex,

îî

îcis – ïîäâ³éíèé, äâîÿêèé

duritia, ae f – òâåðä³ñòü, íåâðàçëèâ³ñòü

durus, a, um – æîðñòîêèé, òÿæêèé, ñó-

âîðèé, âàæêèé

duumvir, i m – äóóìâ³ð

duumviratus, us m – äóóìâ³ðàò (çâàííÿ

àáî ã³äí³ñòü äóóìâ³ðà)

dux, ducis m – âîæäü, ïðàâèòåëü, ïîëêî-

âîäåöü

e [ex] (ç abl.) – ç, íà ï³äñòàâ³, ïî, â³ä

ea – äèâ.: is

eam – äèâ.: eo

eblandior, itus sum, iri – äîñÿãàòè ëåñòî-

ùàìè; çâàáëþâàòè, âèìàíþâàòè ëàñêîþ

203

ebri

êê

êtas, atis f – ñï’ÿí³ííÿ

ebriosus, a, um – ïèòóùèé, ùî âèïèâàº,

ñõèëüíèé äî ïèÿöòâà

ebrius, a, um – ï’ÿíèé

ecce – îò, ³ îò

ecclesia, ae f – çáîðè, ãðîìàäà, öåðêâà

edico, dixi, dictum,

êê

êre – âèäàâàòè íàêà-

çè, ðîçïîðÿäæàòèñÿ

edictum, i n – åäèêò; edictum perpetuum

– åäèêò íà âåñü òåðì³í, àáî ïîñò³éíèé;

åäèêò (âèäàâàâñÿ ïðåòîðîì ïðè

âñòóï³ íà ïîñàäó ³ ì³ñòèâ ïðîãðàìó

éîãî ñëóæáîâî¿ ä³ÿëüíîñò³)

edo, d

îî

îdi, d

îî

îtum,

êê

êre – âèäàâàòè, ïîâ³äîì-

ëÿòè, äåìîíñòðóâàòè

edo, edi, esum (essum), ed

êê

êre (esse) –

¿ñòè

educatio, onis f – âèõîâàííÿ

educo, duxi, ductum,

êê

êre – âèâîäèòè

effectium – âèùîþ ì³ðîþ, çàíàäòî, íàäòî

effectus, us m – âèêîíàííÿ, ä³ÿ, çä³éñíåí-

íÿ, ðåàë³çàö³ÿ; åôåêò, ðåçóëüòàò

efficio, feci, fectum,

êê

êre – ðîáèòè, óñòà-

íîâëþâàòè, âèãîòîâëÿòè; çä³éñíþâà-

òè, âèêîíóâàòè

effigies, ei f – îáðàç, çîáðàæåííÿ

effractor, oris m – çëîìùèê

effractura, ae f – çëîì, êðàä³æêà ç³ çëî-

ìîì

effringo, fregi, fractum,

êê

êre – âèëàìóâà-

òè, çëàìóâàòè

effugio, fugi, fugiturus,

êê

êre – óíèêàòè

effundo (ecfundo), effundi, fusum,

êê

êre –

ïðîëèâàòè, îáðóøóâàòè

egens, entis – á³äíèé, íåçàìîæíèé

egeo, ui, -, ere – á³äóâàòè, áóòè ïîçáàâ-

ëåíèì

egestas, atis f – íåñòàòîê, óáîã³ñòü,

á³äí³ñòü, íåâèñòà÷àííÿ çàñîá³â

egi – äèâ.: ago

ego – ÿ

egredior, gressus sum, gr

êê

êdi – âèñóâàòè-

ñÿ, âèõîäèòè çà ìåæ³, âèñòóïàòè, ïå-

ðåâåðøóâàòè

egregie – äóæå, íàäçâè÷àéíî

egui – äèâ.: egeo

ei, eus – äèâ.: is

eidem, eiusdem – äèâ.: idem

eiusm

ôô

ôdi – ó öüîìó ðîä³; òî÷íî òàê ñàìî

electus, a, um – äèâ.: el

îî

îgo

eleganter – äîá³ðíî, âèøóêàíî; äîòåïíî

îî

îgo, legi, lectum,

êê

êre – îáèðàòè, âèáè-

ðàòè, ðîáèòè îáðàíöåì

eloquenter – êðàñíîìîâíî

eloquentia, ae f – êðàñíîìîâñòâî

elugeo, luxi, -, ere – íîñèòè æàëîáó; íå

ïëàêàòè á³ëüøå

emancipatio, onis f – åìàíöèïàö³ÿ (âèõ³ä

ç-ï³ä âëàäè áàòüêà ñ³ìåéñòâà)

emanc

îî

îpo, avi, atum, are – çâ³ëüíÿòè ç-

ï³ä áàòüê³âñüêî¿ îï³êè, åìàíöèïóâàòè

emaneo, mansi, mansum, ere – çàëèøà-

òèñÿ îñòîðîíü, â³ääàëÿòèñÿ, íå ïîâåð-

íóòèñÿ

emansor, oris m – ñîëäàò, ùî çàëèøèâ

ñâ³é ï³äðîçä³ë (ç íàì³ðîì ïîâåðíóòè-

ñÿ)

embamma, ae f – îöòîâà ï³äëèâà

emendo, avi, atum, are – âèïðàâëÿòè,

ë³êóâàòè

emer

îî

îtum, i n – ñîëäàòñüêà ïåíñ³ÿ çà âèñ-

ëóãó ðîê³â

emitto, misi, missum,

êê

êre – ïîñèëàòè,

âèñèëàòè, âèïóñêàòè; âèêèäàòè

emo, emi, emptum, em

êê

êre – êóïóâàòè

emptio, onis f – êóï³âëÿ, ïîêóïêà

emptor, oris m – ïîêóïåöü

enascor, natus sum, nasci – âèðîñòàòè,

âèíèêàòè

enim – àäæå, òîìó ùî, ä³éñíî

enimv

êê

êro – àäæå, ñïðàâä³

enitor, nisus (nixus) sum, niti – âèáèðà-

òèñÿ, äîáèðàòèñÿ; ðîäèòè

enum

êê

êro, avi, atum, are – ïåðåë³÷óâàòè

enuntio, avi, atum, are – ñïîâ³ùàòè,

â³äêðèâàòè, ðîáèòè ñï³ëüíèì íàäáàí-

íÿì

eo, ii (ivi), itum, ire – éòè

ephippium, ii n – ïîïîíà, ÷åïðàê, ñ³äëî

epist

ûû

ûla (epist

ôô

ôla), ae f – ëèñò

epitonion, ii n – êðàí (òðóáè)

equa, ae f – êîáèëà

eques,

îî

îtis m – âåðøíèê

equ

îî

îdem – ä³éñíî, ñïðàâä³

equus, i m – ê³íü

erado, rasi, rasum,

êê

êre – â³äñêð³áàòè,

ç³ñêð³áàòè, ñòèðàòè, çíèùóâàòè

eram, ero – äèâ.: sum

ercisco – äèâ.: hercisco

ereptorius, a, um – ùî ï³äëÿãàº âèëó÷åí-

íþ

ergo – òàê, îòæå, çíà÷èòü

eris, erit – äèâ.: sum

erodo, rosi, rosum,

êê

êre – çãðèçàòè

erro, avi, atum, are – ïîìèëÿòèñÿ

204

error, oris m – â³äõèëåííÿ â³ä ïðàâèëü-

íîãî øëÿõó, ïðîìàõ, ïîìèëêà, îìàíà;

error nom

îî

înis – ïîìèëêà (íåòî÷í³ñòü)

ó íàçâ³

erubesco, rubui, -,

êê

êre – ÷åðâîí³òè, ñîðî-

ìèòèñÿ

erumpo, rupi, ruptum,

êê

êre – âèðèâàòè-

ñÿ

eruo, rui, r

ûû

ûtum,

êê

êre – âèêîïóâàòè,

â³äøóêóâàòè, ç’ÿñîâóâàòè

et – ³

êê

ênim – òîìó ùî, àäæå

ethn

îî

îcus, i m – ïîãàíèí, ÿçè÷íèê

etiam – òàêîæ, íàâ³òü

etiamnunc – íàâ³òü ³ òåïåð, óñå ùå; ùå

etiamsi – íàâ³òü ÿêùî, õî÷à á ³

etsi – íàâ³òü ÿêùî, õî÷à, äàðìà ùî

evado, vasi, vasum,

êê

êre – âèñëèçàòè,

óòåêòè, óíèêíóòè, âðÿòóâàòèñÿ

evenio, veni, ventum, ire – â³äáóâàòèñÿ,

òðàïëÿòèñÿ

eventualis, e – ïðèâõ³äíèé; âèïàäêîâèé

eventus, us m – ðåçóëüòàò

everto, verti, versum,

êê

êre – ïåðåêèäàòè,

ïåðåâåðòàòè, ñêèäàòè

îî

îdens, entis – ïîì³òíèé, î÷åâèäíèé

evidenter – î÷åâèäíî, ÿâíî

evito, avi, atum, are – óíèêàòè

ôô

ôco, avi, atum, are – âèêëèêàòè, çàïðî-

øóâàòè

evolvo, volvi (volui), volutum,

êê

êre –

ðîçâåðòàòè

ex = e

exactus, a, um – äèâ.: ex

îî

îgo; íàëåæíèé

exaequo, avi, atum, are – ð³âíÿòè,

çð³âíþâàòè ç ÷èì-íåáóäü

exam

îî

î no, avi, atum, are – çâàæóâàòè,

âèïðîáóâàòè

exan

îî

î mo, avi, atum, are – ïîçáàâëÿòè

æèòòÿ, óìåðòâëÿòè

exauctoro, avi, atum, are – çâ³ëüíÿòè ç

â³éñüêîâî¿ ñëóæáè

exaudio,ivi (ii), itum, ire – ðîç÷óòè

excandesco, dui, -,

êê

êre – ðîçï³êàòèñÿ

ãí³âîì, ãí³âàòèñÿ, äðàòóâàòèñÿ

excedo, cessi, cessum,

êê

êre – ï³òè, âè¿õà-

òè, çàëèøèòè; ïåðåâåðøóâàòè, ïåðå-

ñòóïèòè

excelsus,a, um – âèñîêèé, âèäàòíèé,

âèñîêîïîñòàâëåíèé

excellens, entis – âèñîêèé; ÷óäîâèé

exceptio, onis f – âèíÿòîê, çàïåðå÷åííÿ,

åêñöåïö³ÿ: ïðîöåñóàëüíå çàñòåðåæåí-

íÿ, çà äîïîìîãîþ ÿêîãî â³äïîâ³äà÷

äîìàãàºòüñÿ âèçíàííÿ âèìîã ïîçèâà-

÷à íåïðàâîì³ðíèìè àáî ï³äòâåðäæåí-

íÿ ñâîãî ïðàâà íå â³äïîâ³äàòè çà ÿêè-

ìîñü çîáîâ’ÿçàííÿì

excerto, cerpsi, cerptum,

êê

êre – âèáèðà-

òè

excerptum, i n – óðèâîê

exc

îî

îdo, c

îî

îdi, -,

êê

êre – óïóñòèòè

excio,ivi (ii), itum, ire – çáóäæóâàòè, çà-

ëó÷àòè

excipio, cepi, ceptum,

êê

êre – âèéìàòè,

âèêëþ÷àòè

excubatio, onis f – íåñåííÿ âàðòè, ñòîÿí-

íÿ íà ñòîðîæ³; îõîðîíà

excubiae, arum f – îõîðîíà

excusatio, onis f – âèáà÷åííÿ, âèïðàâ-

äàííÿ

excuso, avi, atum, are – âèáà÷àòè,

çâ³ëüíÿòè

excutio, cussi, cussum,

êê

êre – îáòðóøóâà-

òè, â³äêèäàòè; ïåðåáèðàòè, äîñë³äæó-

âàòè, ðîçáèðàòè

exegi – äèâ.: ex

îî

îgo

exemplar, aris n – çðàçîê

exemplum, i n – çðàçîê, ïðèêëàä, ïðåöå-

äåíò, çàñòåðåæåííÿ, ïîêàçîâå ïîêà-

ðàííÿ

exeo, ii (

îî

î vi),

îî

î tum, ire – âèõîäèòè;

çàê³í÷óâàòèñÿ, âèñèõàòè

exerceo, cui, c

îî

îtum, ere – ðóõàòè, íàäà-

âàòè ðóõó; íå äàâàòè ñïîêîþ, âïðàâ-

ëÿòè; â³ääàâàòèñÿ (÷îìóñü); óïîêîðþ-

âàòè, ñòðèìóâàòè, ïðèáîðêóâàòè; ðî-

áèòè; ñíóâàòè, âåñòè (ñë³äñòâî)

exerc

îî

î to, avi, atum, are – âïðàâëÿòè,

íàâ÷àòè, çàéìàòè

exerc

îî

îtor, oris m – âëàñíèê

exerc

îî

îtus, us m – â³éñüêî

exheredo, avi, atum, are – ïîçáàâëÿòè

ñïàäùèíè, âèêëþ÷àòè ç ÷èñëà ñïàä-

êîºìö³â

exhibeo, bui, b

îî

îtum, ere – ïîêàçóâàòè,

äåìîíñòðóâàòè, âèÿâëÿòè; äîñòàâëÿòè

äî ñóäó, ïðåä’ÿâëÿòè â ñóä³

exhibitio, onis f – ïîêàç, äåìîíñòðàö³ÿ,

ïðåä’ÿâëåííÿ â ñóä³

exhortatio, onis f – çàîõî÷åííÿ

îî

îgo, egi, actum,

êê

êre – âèìàãàòè, ñòÿãó-

âàòè; âèãàíÿòè; ïðîâîäèòè; óñòàíîâ-

ëþâàòè, ðîáèòè; ïðèéìàòè; exacta

205

diligentia – íàëåæíà óâàãà

exiguus, a, um – ìàëèé, íåçíà÷íèé

exilium, ii n – âèãíàííÿ

eximius, a, um – âèíÿòêîâèé, çäàòíèé,

â³äì³ííèé

îî

î mo, emi, emptum,

êê

êre – âèäàëÿòè,

óñóâàòè

existimatio, onis f – îö³íêà, ðåïóòàö³ÿ;

ñóäæåííÿ, äóìêà

existimator, oris m – ñóääÿ, çíàâåöü,

ö³íèòåëü

exist

îî

îmo, avi, atum, are – äóìàòè, ââà-

æàòè, ãàäàòè, ñóäèòè, ðîçö³íþâàòè

existo – äèâ.: exsisto

ôô

ôdus, i f – ðåçóëüòàò

exoletus, a, um – ùî âèéøîâ ³ç óæèâàí-

íÿ; ðîçïóñíèé

exorcizo, -, -, are – âèãàíÿòè äóõ³â (á³ñ³â,

äåìîí³â)

expedio, ivi (ii), itum, ire – ðîçïëóòóâà-

òè, äîïîìàãàòè, íàëàãîäæóâàòè;

exp

êê

êdit – êîðèñíî, âèã³äíî, äîáðå

expello, p

ûû

ûli, pulsum,

êê

êre – ãíàòè, âèãà-

íÿòè

expendo, pendi, pensum,

êê

êre – çâàæóâà-

òè; âèïëà÷óâàòè; îáãîâîðþâàòè

expensa, ae f – âèòðàòà

experientia, ae f – äîñâ³ä, äîñâ³ä÷åí³ñòü

experimentum, i n – äîñâ³ä, ïðàêòèêà

expergistor, perrectus sum, pergisci –

ïðîñèïàòèñÿ, ïðîáóäæóâàòèñÿ,

ï³äíåñòèñÿ äóõîì

experior, pertus sum, iri – ïðîáóâàòè,

äîñë³äæóâàòè, ç’ÿñîâóâàòè, äîìàãàòè-

ñÿ, ïîçèâàòè

expilator, oris m – ãðàá³æíèê, ðîçêðàäà÷

expleo, evi, etum, ere – íàïîâíÿòè, çàé-

ìàòè, äîïîâíþâàòè; äîñÿãàòè

explesset = explevisset (3 îñîáà sing.

plusquamperf. coniunc. äî expleo)

expl

îî

î co, avi, atum, are – ðîçãîðòàòè,

ïîÿñíþâàòè, çä³éñíþâàòè

exploratio, onis f – ðîçâ³äêà

exploro, avi, atum, are – äîñë³äæóâàòè,

âèâ÷àòè

expono, posui, pos

îî

îtum,

êê

êre – âèêëàäà-

òè; âèñòàâëÿòè íàïîêàç, ï³äêèíóòè

expressim – ÿâíî, ³ç óñ³ºþ î÷åâèäí³ñòþ

expressus, a, um – äèâ.: expr

îî

îmo

expr

îî

î mo, pressi, pressum,

êê

êre – âè÷àâ-

ëþâàòè, âèäàâëþâàòè; âèðàæàòè, âè-

êàçóâàòè, îáìîâëÿòè

expugno, avi, atum, are – çàâîéîâóâàòè,

áðàòè ïðèñòóïîì

exquiro, quisivi, quisitum,

êê

êre – âèøóêó-

âàòè, äîñë³äæóâàòè

exsecutor, oris m – âèêîíàâåöü

excilium, ii n – âèãíàííÿ, ì³ñöå çàñëàííÿ

exsisto (existo), exst

îî

îti (ext

îî

î ti), -,

êê

êre –

ñòàâàòè, âèÿâëÿòèñÿ, âèíèêàòè, âèñ-

òóïàòè, ïîêàçóâàòèñÿ, ³ñíóâàòè

exsolvo, solvi, solutum,

êê

êre – çâ³ëüíÿòè;

âèïëà÷óâàòè, ñïëàòèòè, ðîçðàõîâóâà-

òèñÿ (ç êèì-íåáóäü)

exspectatio, onis f – ÷åêàííÿ

exspecto, avi, atum, are – ÷åêàòè, î÷³êó-

âàòè; ïðèïóñêàòè

exstinguo, stinxi, stinctum,

êê

êre – âèïóñ-

êàòè, âèäàâàòè, ïðèïèíÿòè, ïîçáàâëÿ-

òè ä³éñíî¿ ñèëè

exst

îî

îti – äèâ.: exsisto

exsto, -, -, are – âèäàâàòèñÿ, áóòè, ³ñíó-

âàòè

exsul, exs

ûû

ûlis m – çàñëàíèé, âèãíàíåöü

exsurgo, surrexi, surrectum,

êê

êre – ïî-

âñòàâàòè

exsusc

îî

î to, avi, atum, are – ï³äí³ìàòè,

áóäèòè

extendo, tendi, tentum (tensum),

êê

êre –

ïîøèðþâàòè, ï³äíîñèòè, íàïðàâëÿòè

externus, a, um – çîâí³øí³é; ³íîçåìíèé

extinguo (exstinguo), stinxi, stinctum,

êê

êre – ïðèäóøèòè, çíåøêîäèòè, óãàìó-

âàòè, óáèòè

extollo, ext

ûû

ûli, -,

êê

êre – ï³äí³ìàòè

extorqueo, torsi, tortum, ere – âèðèâà-

òè, âèìàãàòè, âèïèòóâàòè

extra (ç acc.) – ïîçà, êð³ì; extra

ord

îî

înem – ó ïîðÿäêó åêñòðàîðäèíàð-

íîãî ñóäî÷èíñòâà

extr

ââ

âho, traxi, tractum,

êê

êre – âèéìàòè,

âèòÿãàòè, íàñèëüíî âèâîäèòè

extraneus, a, um – ñòîðîíí³é, ÷óæèé;

ïîçàñ³ìåéíèé

extraordinarius, a, um – îñîáëèâèé,

íàäçâè÷àéíèé

extremus, a, um – êðàéí³é, ê³íöåâèé;

íàäçâè÷àéíèé

extrins

êê

êcus – ççîâí³; êð³ì òîãî, ïîíàä òå

exuo, ui, utum,

êê

êre – âèéìàòè, çí³ìàòè;

exu

êê

êre se (ç abl.) – çí³ìàòè ³ç ñåáå,

âèêðèâàòèñÿ

evinco, vici, victum,

êê

êre – ïåðåìàãàòè,

äîëàòè

206

faber, fabri m – ìàéñòåð, ðåì³ñíèê, õó-

äîæíèê

fabr

îî

î ca, ae f – ðåìåñëî, ìàéñòåðí³ñòü,

ìèñòåöòâî

fabr

îî

îco, avi, atum, are – ðîáèòè, ë³ïèòè,

êóâàòè, ñïîðóäæóâàòè, ôîðìóâàòè

fab

ûû

ûla, ae f – ïîãîëîñêà, êàçêà, áàéêà

facetia, ae f – æàðò, äîòåï

facetus, a, um – òîíêèé, äîòåïíèé, çà-

áàâíèé

facies, ei f – îñîáà

fac

îî

île – ëåãêî, ç ëåãê³ñòþ

fac

îî

îlis, e – ëåãêèé; äîñòóïíèé

facinorosus, a, um – çëî÷èííèé, ùî ìàº

çëî÷èíí³ ñõèëüíîñò³

fac

îî

înus,

ôô

ôris m – ä³ÿííÿ, ñïðàâà, â÷èíîê;

publ

îî

î cum fac

îî

înus – ñóñï³ëüíèé çëî-

÷èí

facio, feci, factum,

êê

êre – ðîáèòè, íàäõî-

äèòè

factio, onis f – ä³ÿ; ïðàâîìî÷í³ñòü; ïàðò³ÿ

factum, i n – ä³ÿ, ñïðàâà, â÷èíîê; ïîä³ÿ;

[actio] in factum – [ïîçîâ] íà âèïàäîê

(äèâ.: actio)

factus, a, um – äèâ.: fio; factus, a, um –

îáðîáëåíèé

facultas, atis f – ìîæëèâ³ñòü; çäàòí³ñòü,

äàðóíîê; çàïàñ, áàãàòñòâî; facultates

– ìàéíî, çàñîáè

facundia, ae f – êðàñíîìîâñòâî

facundus, a, um – êðàñíîìîâíèé, ùî

âì³º ãîâîðèòè

faenebris (fenebris), e – ïðîöåíòíèé;

pecunia faenebris – ãðîø³, äàí³ â áîðã

ï³ä â³äñîòêè

faeneratrix, tricis f – ëèõâàðêà

faenus (fenus),

ôô

ôris n – áàðèø, â³äñîòîê

íà ïîçè÷êó, ïîçè÷êîâèé êàï³òàë

fallacia, ae f – îáìàí, ï³äñòóï, ïëóòíÿ

fallac

îî

îter – îøóêóâàòè, îáäóðþâàòè

fallo, fefelli, falsum,

êê

êre – ââîäèòè â îìà-

íó, îáìàíþâàòè, çáèâàòè ç³ ñë³äó

falsarius, i m – ôàëüñèô³êàòîð

falso – áðåõëèâî, íåïðàâäèâî

falsum, i n – íåïðàâäà, îáìàí

falsus, a, um – ïîìèëêîâèé

fama, ae f – ïîãîëîñ, ðåïóòàö³ÿ

fames, is f – ãîëîä

familia, ae f – ðîäèíà; ìàéíî; familias –

àðõà¿÷íà ôîðìà gen. sing.

familiaris, e – äîìàøí³é, ñ³ìåéíèé;

äðóæí³é; res familiaris – ñòàí, ìàºòîê,

ìàéíî

familiar

îî

î tas, atis f – áëèçüê³ñòü,

ñïîð³äíåííÿ

familiar

îî

îter – áëèçüêî, ґðóíòîâíî

famosus, a, um – ãàíåáíèé, çáåç÷åùå-

íèé; ùî ãàíüáèòü, ïàñêâ³ëüíèé

fans, fantis – ùî ñïîâ³ùàº

farreus, a, um – ïîëáÿíèé

fastidio, ivi (ii), itum, ire – âèïðîáóâàòè

â³äðàçó, ³ç ïðåçèðñòâîì â³äêèäàòè;

áóòè íåçàäîâîëåíèì, âåðåäóâàòè

fastus, a, um – ñóäîâèé, â³äêðèòèé äëÿ

ñóäîâèõ çàñ³äàíü

fata, orum n = fatum, i n – äîëÿ

fateor, fasus sum, fateri – âèçíàâàòè

faveo, favi, fautum, ere – ñïðèÿòè, ïðàã-

íóòè

favor,

ôô

ôris f – ïðèõèëüí³ñòü, äîáðîçè÷-

ëèâ³ñòü

favorab

îî

îlis, e – ùî êîðèñòóºòüñÿ ïîëî-

æåííÿì, ùî ïåðåáóâàº ó âèã³äíîìó

ñòàíîâèù³

febris, is f – ëèõîìàíêà

februum, i n – îáðÿä î÷èùåííÿ (ñïîêó-

òè)

feci – äèâ.: facio

felic

îî

îtas, atis f – ùàñòÿ

felix, felicis – ùàñëèâèé

fem

îî

îna, ae f – æ³íêà

femininus, a, um – æ³íî÷èé

fen

êê

êro, avi, atum, are – ïîçè÷àòè ï³ä

â³äñîòêè, ëèõâàðþâàòè, îòðèìóâàòè

êîðèñòü

fenestra, ae f – â³êíî

fere – ìàéæå, ïðèáëèçíî, óìîâíî

ferens, ferentis – íåñó÷èé

fero, tuli, latum, ferre – íåñòè, âíîñèòè;

âèäàâàòè; ïåðåíîñèòè, òåðï³òè;

ïîâ³äîìëÿòè, ðîçïîâ³äàòè

ferrum, i n – çàë³çî; çáðîÿ, ìå÷

ferus, a, um – äèêèé, ãðóáèé, ëþòèé,

æîðñòîêèé

festino, avi, atum, are – êâàïèòèñÿ,

ïîñï³øàòè

fetus, us m – ïîðîäæåííÿ, âðîæàé, íà-

ùàäêè, ïëîäè

ficte – óäàâàíî

fideicommito, -, -,

êê

êre – çàïîâ³äàòè ó âèä³

ô³äå¿êîì³ñó

207

fideiubeo, iussi, iussum, ere – âèñòóïà-

òè ÿê ïîðó÷èòåëü, ðó÷àòèñÿ

fideiussor, oris m – ïîðó÷èòåëü, ãàðàíò

fidel

îî

îter – íàïåâíî, íàä³éíî, ì³öíî

fides, ei f – â³ðà, â³ðí³ñòü, â³ðîã³äí³ñòü,

ñóìë³íí³ñòü, ðåïóòàö³ÿ, äîâ³ðà; bona

fides – äîáðîïîðÿäí³ñòü; fidem dic

êê

êre –

äîðó÷àòèñÿ; fidem habere – äîâ³ðÿòè

fiducia, ae f – íàä³éí³ñòü, óïåâíåí³ñòü,

âïåâíåí³ñòü ó ñîá³

êê

êri – äèâ.: fio

figura, ae f – çîâí³øí³ñòü, ô³ãóðà, âèä

figuro, avi, atum, are – óòâîðþâàòè,

ôîðìóâàòè; ä³ÿòè, çîáðàæóâàòè

filia, ae f – äî÷êà

fili

ôô

ôla, ae f – äî÷êà, äîíÿ

filius, ii m – ñèí

finalis, e – ãðàíè÷íèé, ê³íöåâèé; ö³ëüî-

âèé

fingo, finxi, fictum,

êê

êre – äîòîðêàòèñÿ,

ãëàäèòè; óÿâëÿòè, âèäóìóâàòè, âèãà-

äóâàòè; çîáðàæóâàòè

finio, ivi (ii), itum, ire – ê³í÷àòè, çàâåð-

øóâàòè; âèçíà÷àòè

finis, is m – ê³íåöü, ìåæà, ðàìêà, çàâåð-

øåííÿ

finitus, a, um – äèâ.: finio

fio, factum sum, fi

êê

êri – ðîáèòèñÿ, ñòàâà-

òè, âèíèêàòè, â³äáóâàòèñÿ

firmo, avi, atum, are – çàòâåðäæóâàòè,

çì³öíþâàòè, çàêð³ïëþâàòè

firmus, a, um – ì³öíèé, òâåðäèé,

íàä³éíèé, â³ðíèé, ùî ìàº ä³éñíó ñèëó

fiscalis, e – ô³ñêàëüíèé, êàçíà÷åéñüêèé,

ïîâ’ÿçàíèé ç ³íòåðåñàìè ñêàðáíèö³

fist

ûû

ûla, ae f – òðóáà, ñâèù

flamen,

îî

înis m – ôëàì³í, æðåöü

fleo, flevi, fletum, ere – ïëàêàòè

fletus, us m – ïëà÷

flexus, us m – âèãèí, ïîâîðîò

floreo, ui, -, ere – öâ³ñòè

flos, floris m – êâ³òêà, öâ³ò, öâ³ò³ííÿ

flumen,

îî

înis n – ð³êà, ïîò³ê

fluo, fluxi, fluctum,

êê

êre – òåêòè, ëèòèñÿ,

ïðîò³êàòè, ïðîõîäèòè

fodio, fodi, fossum,

êê

êre – êîïàòè, ðèòè,

äîáóâàòè

foedus, a, um – ãàíåáíèé

foedus,

êê

êris n – óãîäà, äîãîâ³ð; çàïîâ³ò

folium, ii n – ëèñò

for, fatus sum, fari – ñïîâ³ùàòè, ïðîðî-

êóâàòè

foras – íàçîâí³, çîâí³

fore – inf. fut. â³ä esse

forem = essem

forensis, e – ñóñï³ëüíèé; ñóäîâèé; ðèí-

êîâèé

I foris – ïîçà áóäèíêîì

II foris, is f – äâåð³, âîðîòà

forma, ae f – ôîðìà, íîðìà, ïðàâèëî,

çîâí³øí³ñòü, âèä, îáðàç; forma

publ

îî

îca – äåðæàâíå êàðáóâàííÿ

formalis, e – ôîðìàëüíèé, ñêëàäåíèé çà

ôîðìîþ

formido,

îî

înis f – ñòðàõ, æàõ

formo, avi, atum, are – äîäàâàòè ôîðìó,

óòâîðþâàòè, ôîðìóâàòè

formosus, a, um – ñòðóíêèé, êðàñèâèé

form

ûû

ûla, ae f – ôîðìóëà (ðîçïîðÿäæåí-

íÿ, ùî íàïðàâëÿºòüñÿ ïîñàäîâîþ îñî-

áîþ; ôîðìóëà ì³ñòèëà âêàç³âêó íà

îáñòàâèíè é óìîâè, çà ÿêèõ ñóääÿ ì³ã

âèíåñòè òå àáî ³íøå ð³øåííÿ)

fors, forte f (çóñòð³÷àþòüñÿ ò³ëüêè ôîð-

ìè nom. ÷è abl. sing.) – âèïàäîê

fors

îî

îtan = fortassis

fortasse – ìîæëèâî, ìîæå áóòè

fortassis (forsitan) – ìàáóòü, ìîæå áóòè

forte – âèïàäêîâî, ìîæëèâî, ìàáóòü

fortis, e – ì³öíèé, òâåðäèé, ìîãóòí³é,

ìóæí³é

fort

îî

îter – ì³öíî, ñèëüíî, ìóæíüî, çàâçÿ-

òî

fortu

îî

îto – âèïàäêîâî

fortu

îî

îtus, a, um – âèïàäêîâèé

fortuna, ae f – äîëÿ, óäà÷à

fortunae, arum f – ìàéíî, ñòàí

forum, i n – ôîðóì, ðèíêîâà ïëîùà; ñóä

fossatum, i n – ð³â

foveo, fovi, fotum, ere – ãð³òè, çáåð³ãà-

òè, ñïðèÿòè, ï³äòðèìóâàòè

frag

îî

îlis, e – òåíä³òíèé, ëàìêèé; õèáêèé,

íåì³öíèé

frango, fregi, fractum,

êê

êre – ëàìàòè,

ðóéíóâàòè, ðîçáèâàòè, òðîùèòè

frater, fratris m – áðàò

fraudo, avi, atum, are – îáìàíþâàòè

fraudulosus, a, um – îáëóäíèé, øàõ-

ðàéñüêèé

fraus, fraudis f – îáìàí, íåïðàâäà; in

fraudem – äëÿ îáìàíó, â îáõ³ä

fremo, ui, (

îî

îtum),

êê

êre – øóì³òè

frenum, i n – âóçäå÷êà, â³æêè; êåðìî

208

frequens, entis – ÷àñòèé, çâè÷àéíèé, áà-

ãàòîëþäíèé, ïîæâàâëåíèé; ùî íå ïðè-

ïèíÿºòüñÿ, ïîñò³éíèé; øèðîêî ÷èñ-

ëåííèé

frequenter – ÷àñòî, áàãàòîðàçîâî

frequentia, ae f – ÷èñëåíí³ñòü, þðáà; ñó-

ïðîâ³ä, ïðèñóòí³ñòü, íåâ³äñòóïíå

ñë³äóâàííÿ

frequento, avi, atum, are – â³äâ³äóâàòè,

áóòè â áàãàòîëþäíèõ ì³ñöÿõ

frons, frondis f – ëèñòÿ, çåëåíü

frons, frontis f – ÷îëî, îñîáà,

çîâí³øí³ñòü; fronte – ç âèäîì

fructuarius, ii m – ôðóêòóàð³é (òîé, õòî

ìàº ïðàâî óçóôðóêòà)

fructuosus, a, um – ïëîäîíîñíèé, ïðè-

áóòêîâèé

fructus, us m – ïë³ä, äîõ³ä, äîáóòîê,

ïðèð³ñò; ïðàâî êîðèñòóâàííÿ ÷óæîþ

ð³÷÷þ; usus fructus – óçóôðóêò (ñò³éêå

ïîíÿòòÿ, ùî ïîçíà÷àº ðå÷îâå ïðàâî íà

îñîáèñòå êîðèñòóâàííÿ ÷óæîþ ð³÷÷þ ³

¿¿ ïðèðîäíèì ïðèðîñòîì çà óìîâè

çáåðåæåííÿ ¿¿ â íåçì³ííîìó âèãëÿä³)

frumentum, i n – õë³á (çåðíî)

fruor, fru

îî

îtus (fructus) sum, frui – âèòÿ-

ãàòè äîõîäè, ñïîæèâàòè, åêñïëóàòó-

âàòè

frustra – äàðìà, äàðåìíî, áåçóñï³øíî,

ïîìèëêîâî

fuco, avi, atum, are – ôàðáóâàòè, îôàð-

áëþâàòè

fuere = fuerunt (3 îñîáà plur. perf. äî

sum, fui, - , esse)

fuga, ae f – âòå÷à

fugio, fugi, fugiturus,

êê

êre – á³ãòè, ò³êà-

òè, óíèêàòè; vinum fugiens – âèíî, ùî

çàãðàëî

fugitivus, a, um – øâèäêèé

fui – äèâ.: sum

fulcrum, i n – í³æêà (ë³æêà)

fullo, onis m – ñóêíîðîá

functio, onis f – âèêîíàííÿ, çä³éñíåííÿ,

îáîâ’ÿçîê, ôóíêö³ÿ; çàì³íí³ñòü ïî

âàðòîñò³

fundamentum, i n – îñíîâà, çàñíóâàííÿ,

ôóíäàìåíò

fundus, i m – çåìëÿ, ä³ëÿíêà; äíî

fungor, functus sum, fungi – çä³éñíþâà-

òè, âèêîíóâàòè; fungi suae parti –

çä³éñíþâàòè îáðàíå ïîêëèêàííÿ, éòè

ñâî¿ì øëÿõîì; fungi (al

îî

î qua re) –

îá³éìàòè (ÿêó-íåáóäü ïîñàäó)

funus,

êê

êris n – ïîõîðîí, ïîõîâàííÿ

fur, furis m – çëîä³é

furax, acis – ñõèëüíèé äî çëîä³éñòâà,

çëîä³éêóâàòèé

furca, ae f – âèëà; âèëîïîä³áíèé õðåñò

(çíàðÿääÿ êàòóâàííÿ ³ ñòðàòè)

furiosus, a, um – áîæåâ³ëüíèé, äóøåâ-

íîõâîðèé

furo, -, -,

êê

êre – áîæåâîë³òè, á³ñíóâàòèñÿ;

êàçèòèñÿ

furor, atus sum, ari – êðàñòè

furor, oris m – áîæåâ³ëëÿ, äóøåâíà õâî-

ðîáà; ãí³â, ëþòü

furtim – íèøêîì, òàéêîìà

furtivus, a, um – êðàäåíèé

furtum, i n – êðàä³æêà, óêðàäåíå; furtum

conceptum – êðàä³æêà, çàñâ³ä÷åíà

âèÿâëåííÿì çàõîâàíèõ ðå÷åé; furtum

oblatum – êðàä³æêà, çàñâ³ä÷åíà âè-

ÿâëåííÿì ï³äêèíóòèõ ðå÷åé; furtum

manifestum – êðàä³æêà ç ðå÷îâèì äî-

êàçîì

furvus, a, um – ïîõìóðèé, çîâñ³ì ÷îð-

íèé

fustis, is m – ö³ïîê, êèéîê

futurus, a, um – ìàéáóòí³é; äèâ.: sum

gallus, i m – ï³âåíü

garrul

îî

îtas, atis f – áàëàêàíèíà

gaudeo, gavisus sum, gaudere – ðàä³òè

gaudium, ii n – ðàä³ñòü, âåñåëîù³

gaza, ae f – ñêàðáíèöÿ

gehenna, ae f – ãåºíà

gemma, ae f – ãåìà, ñàìîöâ³ò

gener,

êê

êri m – çÿòü

generalis, e – ñï³ëüíèé, çàãàëüíèé; ðîäîâèé

general

îî

îter – óçàãàë³, óçàãàëüíåíî

generatio, onis f – ïîêîë³ííÿ, êîë³íî

gen

êê

êro, avi, atum, are – ïîðîäæóâàòè,

ïðîäîâæóâàòè ð³ä, ðîáèòè

generosus, a, um – øëÿõåòíèé, çíàòíèé,

ðîäîâèòèé

gens, gentis f – ð³ä, ïëåì’ÿ, ãðîìàäà, íà-

ðîä

gent

îî

îlis, is m – ðîäè÷, ð³äíèé

genu, us m – êîë³íî

genus,

êê

êris n – ð³ä, êàòåãîð³ÿ; ïîõîäæåí-

íÿ, íàùàäêè

geometra, ae m – çåìëåì³ð, ãåîìåòð,

ìàòåìàòèê

209

germanus, a, um – ð³äíèé, áëèçüêèé;

ùèðèé, ä³éñíèé

gerro, gessi, gestum,

êê

êre – íåñòè, âåñòè,

íîñèòè, ðîáèòè, â³äàòè, ðîçïîðÿäæà-

òèñÿ, ä³ÿòè

gestus, a, um – äèâ.: gero

gigas, gigantis m – ã³ãàíò, âåëåòåíü

gigno, genui, gen

îî

îtum,

êê

êre – íàðîäæóâà-

òè

gladiatorius, a, um – ãëàä³àòîðñüêèé

gladius, ii m – ìå÷

gleba, ae f – ñêèáà çåìë³

gloria, ae f – ñëàâà

gloriosus, a, um – ñëàâíèé, ïîêðèòèé

ñëàâîþ

grac

îî

îlis, e – òîíêèé, âèòîí÷åíèé

gracil

îî

î tas, atis f – òîíê³ñòü, êðèõê³ñòü,

òåíä³òíà êîìïëåêö³ÿ

gradus, us m – ñòóï³íü, ÷èí, çâàííÿ

Graece – ïî-ãðåöüêè

Graecus, i m – ãðåê

grammat

îî

îcus, i m – ãðàìàòèê, ô³ëîëîã

I gratia (ç gen.) – çàðàäè, ÷åðåç, äëÿ

II gratia, ae f – ïðèâàáëèâ³ñòü, ïðè-

õèëüí³ñòü, äðóæí³é çâ’ÿçîê

gratu

îî

î tus, a, um – äàðîâèé, áåçîïëàò-

íèé; áåçïðè÷èííèé

gratulatio, onis f – ïîçäîðîâëåííÿ, óðî-

÷èñòà ïîäÿêà, â³òàííÿ

gratus, a, um – ìèëèé, ëþá’ÿçíèé, áàæà-

íèé

gratutor, atus sum, ari – ïîçäîðîâëÿòè,

â³òàòè

gravis, e – âàæêèé, âàãîìèé, øàíîâíèé,

ã³äíèé; ñò³éêèé, ñåðéîçíèé, íåïîõèò-

íèé

grav

îî

îtas, atis f – ñîë³äí³ñòü, âàãà â ñó-

ñï³ëüñòâ³, çíà÷óù³ñòü

grav

îî

îter – âàæêî

gregatim – ÷åðåäîþ, îòàðîþ, þðáîþ

grex, gregis m – ÷åðåäà, þðáà

gula, ae f – ãîðëî, ãëîòêà

gustus, us m – ïðîáà, äåãóñòàö³ÿ, âèïðî-

áóâàííÿ íà ñìàê

gutta, ae f – êðàïëÿ

gyrus, i m – êîëî

habeo, habui, hab

îî

îtum, habere – ìàòè,

âîëîä³òè; çíàòè, ââàæàòè; ì³ñòèòè; ó

passivum – ââàæàòèñÿ

hab

îî

îlis, e – çðó÷íèé, ëåãêèé

habil

îî

îter – çðó÷íî, ëåãêî

habitatio, onis f – ìåøêàííÿ (ïðàâî ïðî-

æèâàííÿ â áóäèíêó àáî éîãî ÷àñòèí³)

habitator, oris m – ìåøêàíåöü, æèòåëü

(îñîáà, ÿê³é çàïîâ³äà÷ ïåðåäàëè ïðà-

âî æèòè â áóäèíêó, âëàñíèêîì ÿêîãî

º ñïàäêîºìåöü

hab

îî

îto, avi, atum, are – æèòè, ìåøêàòè

hab

îî

î tus, us m – âèä, âèãëÿä, çîâí³ø-

í³ñòü; ñòàí

haereo, haesi, haesum, ere – çàâèñíóòè,

âèñ³òè, êîëèâàòèñÿ, âàãàòèñÿ

Hannibal, alis m – Ãàíí³áàë

harena, ae f – ï³ñîê

hari

ôô

ôlus, i m – â³ùóí, ïðîâ³ñíèê, âîðîæ-

áèò

haruspex,

îî

îcis m – ïðîâ³ñíèê çà íóòðî-

ùàìè òâàðèí, âîðîæáèò

haud – íå, íå ö³ëêîì, çîâñ³ì íå

haustus, us m – ÷åðïàííÿ

herba, ae f – òðàâà

hercisco (hercisco), -, herctum (erctuum),

êê

êre – ïîä³ëÿòè ñïàäùèíó

herc

ûû

ûle (me herc

ûû

ûle) – êëÿíóñÿ Ãåðàê-

ëîì

Herc

ûû

ûles, is m – Ãåðàêë

hereditarius, a, um – ñïàäêîºìíèé, ùî

ì³ñòèòüñÿ â ñïàäùèí³

hered

îî

îtas, atis f – ñïàäùèíà

heres, heredis m (f) – ñïàäêîºìåöü

hermaphroditus, i m – ãåðìàôðîäèò

I hic – òóò

II hic, haec, hoc – öåé, òî, â³í

hiems, hi

êê

êmis f – çèìà

hilar

îî

îtas, atis f – âåñåëîù³, ðàä³ñòü

hinc – çâ³äñè

hodie – ñüîãîäí³, çàðàç

hodiernus, a, um – ñüîãîäí³øí³é, íè-

í³øí³é

Homerus, i m – Ãîìåð

homicida, ae m – óáèâöÿ

homicidium, ii n – óáèâñòâî

homo,

îî

înis m – ëþäèíà

honestas, atis f – ïîâàãà, ÷åñòü, ïîøàíà,

÷åñíîòà, ïðèñòîéí³ñòü, ÷åñí³ñòü

honeste – ÷åñíî, ïðèñòîéíî

honestus, a, um – ÷åñíèé

honor, oris m – ÷åñòü, ïî÷åñòü, ïîøàíà,

ïî÷åñíà ïîñàäà; çàñëóãè; íàãîðîäæåí-

íÿ, âèíàãîðîäà; honorem sustinere –

îá³éìàòè ïîñàäó