Брыгадзін П.І., Ладысеў У.Ф., Зялінскі П.І. і інш. Гісторыя Беларусі. У 2 ч. Часть 2. XIX XX стагоддзі

Подождите немного. Документ загружается.

рэнні Выканаўчага камітэта Саветаў Заходняй вобласці і дэ-

легіраваў у яго склад свой Выканкам, абраны на з'ездзе.

Тое ж зрабіў і III з'езд сялянскіх дэпутатаў Мінскай і

Віленскай губерняў, які праходзіў 18-20 лістапада. На ім пры-

сутнічала 335 дэлегатаў, большасць з якіх былі прадстаўні-

камі беднаты і сераднякоў. У мэтах найболын паслядоўнага

ажыццяўлення Дэкрэта аб зямлі з'езд вырашыў пераабраць

усе валасныя камітэты, валасныя земскія ўправы, міліцыю.

Зямельным камітэтам было рэкамендавана выдзеліць камісіі

для ўзяцця на ўлік усіх зямель, інвентару і размеркаванне іх

сярод бяднейшых сялян. З'езд абраў 35 чалавек у склад Вы-

канкама сялянскіх дэпутатаў Мінскай і Віленскай губерняў і

прыняў рашэнне аб аб'яднанні Выканаўчага камітэта Савета

сялянскіх дэпутатаў з Выканаўчым камітэтам Савета рабо-

чых і салдацкіх дэпутатаў.

20 лістапада адкрыўся II з'езд армій Заходняга фронту. У

яго рабоце ўдзельнічала 714 дэлегатаў. У іх ліку: бальшаві-

коў - 473, левых эсэраў - 74, меншавікоў - 24, беспартыйных -

103. Астатнія дэлегаты з'яўляліся прадстаўнікамі розных

дробных партый і арганізацый. За рэзалюцыю даверу Саў-

наркому прагаласавала 500 дэлегатаў. Адкрытым галаса-

ваннем галоўнакамандуючым Заходняга фронту быў абраны

А.Ф. Мяснікоў.

З'езд распрацаваў сістэму арганізацыі савецкай улады на

Заходнім фронце і ў вобласці. У вобласці, губернях, паветах,

валасцях ствараліся Саветы рабочых і салдацкіх дэпутатаў,

Саветы сялянскіх дэпутатаў, Саветы батрацкіх дэпутатаў. У

выніку іх аб'яднання з прадсгаўнікамі арміі, прафесійных саю-

заў, чыгуначнага саюза, паштова-тэлеграфных служачых бьтлі

створаны Саветы рабочых, салдацкіх і сялянскіх дэпутатаў, якія

з'яўляліся дзяржаўнай уладай у вобласці, губерні, арміі. Для

кіравання рознымі галінамі гастпадарча-палітычнага і культур-

нага жыцця Саветы стваралі галіновыя аддзелы (ваенны, хар-

човы, працы, фінанасавы, асветы, агульнага кіравання і г. д.).

Узначальвалі аддзелы народныя камісары. У сувязі з тым, што

рэвалюцыйныя органьг ўладьг знаходзіліся на стадыі станаўлен-

282

ня, а сярод рабочых, салдат і сялян не было кваліфікаваных

спецыялістаў, то вырашылі выкарыстаць гарадскія і земскія

самаўправы, харчовыя камітэты з іх рознагаліновым кваліфіка-

ваным апаратам. Яны падпарадкоўваліся Саветам. У штабах,

банках, казначэйствах камісары ўтваралі самаўправы з ліку

служачых, якія ажыццяўлялі кіраўніцтва дадзенымі ўсгановамі.

У мясцовыя самаўправы пасылаліся прадстаўнікі Савегаў.

27 лістапада на аснове раней дасягнутай паміж з'ездамі

Саветаў дамоўленасці было створана спецыфічнае ў адроз-

ненне ад іншых рэгіёнаў краіны адміністрацыйнае аб'яднанне

Заходняя вобласць і Заходні фронт. 3 гэтай мэтай выканаў-

чыя органы, абраныя вышэйназванымі з'ездамі, зліліся. Быў

утвораны Выканаўчы камітэт Заходняй вобласці і Заходняга

фронту (Аблвыкамзах). У яго склад увайшлі 100 членаў

Франтавога камітэта, па 35 членаў выканаўчых камітэтаў

Саветаў рабочых і салдацкіх дэпутатаў Заходняй вобласці і

Саветаў сялянскіх дэпутатаў Мінскай і Віленскай губерняў,

11 прадстаўнікоў ад прафсаюзаў, 4 ад чыгуначнага саюза,

2 - ад саюза паштова-тэлеграфных служачых. Быў утвораны

выканаўча-распарадчы орган - Савет Народных Камісараў

Заходняй вобласці і Заходняга фронту. Старшынёй Аблвыкам-

заха быў абраны бальшавік М. У. Рагазінскі, намеснікамі

бальшавік М.І. Крывашэін і левы эсэр П. Казлоў, а старшы-’

нёй СНК - К. I. Ландар.

Узнікае пытанне: чаму ў Выканаўчым камітэте Заходняй

вобласці і Заходняга фронту, якому належала вышэйшая ўла-

да паміж з'ездамі, з 187 яго членаў прадстаўнікі фронту скла-

далі 100 чалавек, а грамадзянскае насельніцтва прадстаўлена

толькі 87? Салдаты былі і ў ліку дэлегатаў, абраных не толькі

з'ездамі армій Заходняга фронту, а таксама і на з'ездзе Саве-

таў рабочых і салдацкіх дэпутатаў Заходняй вобласці. Таму

ў Выканаўчым камітэце Заходняй вобласці і Заходняга фрон-

ту салдат было не 100, а значна больш, па апошніх падліках

беларускага гісторыка І.М. Ігнаценкі каля 90%. 3 гэтага вы-

нікае, што пры арганізацыі Савецкай улады ў рэгіёне баль-

шавікі зрабілі стаўку на ваенных, а не на рабочых.

283

Органы ўлады, якія былі абраны з'ездамі Саветаў Віцеб-

скай і Магілёўскай губерняў, у склад Аблвыкамзаха не

былі ўключаны. Склалася парадаксальнае становішча:

фармальна гэтыя губерні знаходзіліся ў складзе Заходняй

вобласці і адначасова з'яўляліся адміністрацыйна-тэрыта-

рыяльнымі ўтварэннямі, якія падпарадкоўваліся непасрэд-

на ўраду РСФСР.

Вядома, што ў час і пасля кастрычніцкіх падзей 1917 г. у

кіраўніцтве бальшавікоў разгарэлася барацьба вакол пытан-

ня мэтазгоднасці фарміравання "кааліцыйнага ўрада" з прад-

стаўнікоў усіх партый сацыялістычнай арыентацыі. У сувязі з

гэтым неабходна адзначыць, што за ўтварэнне кааліцыйнай

дэмакратычнай улады, якая павінна абапірацца на падтрым-

ку шырокіх рэвалюцыйных мас, стаялі Гомельскі і Віцебскі

губернскія саветы рабочых і салдацкіх дэпутатаў, Магі-

лёўскі, Барысаўскі, Нясвіжскі гарадскія саветы рабочых і

салдацкіх дэпутатаў, Аршанскі раённы савет рабочых, сал-

дацкіх і сялянскіх дэпутатаў, франтавы і армейскія камітэты

Савегаў салдацкіх дэпутатаў. Выканкам Мінскага савета ра-

бочых і салдацкіх дэпутатаў у загадзе № 1 звярнуўся да ўсіх

рэвалюцыйных арганізацый і палітычных партый з прапано-

вай неадкладна пачаць арганізацыю рэвалюцыйнай улады

на месцах на шматпартыйнай аснове.

Ні адзін Савет альбо ваенна-рэвалюцыйны камітэт не пра-

панаваў увесці дыктатуру пралетарыяту. Практычна ўсе най-

больш аўтарытэтныя Саветы, Цэнтральнае бюро прафсаю-

заў, салдацкія камітэты выказваліся за стварэнне ўлады з

прадстаўнікоў усіх сацыялістычных партый. Часовы ВРК За-

ходняга фронту таксама лічыў, што ўрад павінен быць ство-

раны з прадстаўнікоў усіх сацыялістычных партый, якія

ўдзельнічалі ў рабоце II Усерасійскага з'езда Саветаў.

Але, як вядома, перамагла пазіцыя У. Леніна і Л. Троцка-

га, якія не пагадзіліся з прапановай канферэнцыі сацыялі-

стычных партый, сазванай пад эгідай Вікжэля для фарміра-

вання "кааліцыйнага ўрада" з прадстаўнікоў" усіх партый са-

цыялістычнай арыентацыі.

284

Палітычныя супярэчнасці па пытанню аб уладзе прывялі

да прымусовага роспуску Устаноўчага сходу, а перад гэтым

Першага Усебеларускага з'езда, да выхаду левых эсэраў са

складу савецкага ўрада. Асноўная маса сялян падтрымала

балынавікоў падчас кастрычніцкіх падзей таму, што яны ат-

рымалі зямлю памешчыкаў без выкупу. Але, падтрымліваю-

чы бальшавікоў, сяляне зусім не імкнуліся да "дыктатуры

пралетарыяту". Аб гэтым пераканаўча сведчаць выбары ва

Устаноўчы сход у лістападзе 1917 г. За партыю кадэтаў пра-

галасавала каля 5% выбаршчыкаў, правых і левых эсэраў

58,5%, бальшавікоў - 24%.

Брэсцкі мір. Дэкрэты Савецкай улады аб міры і зямлі

задавальнялі інтарэсы большасці насельніцтва краіны. Най-

важнейшым і самым неадкладным было пытанне аб спыненні

ваенных дзеянняў. ВРК Заходняга фронту дамовіўся з каман-

даваннем германскіх войскаў пачаць перагаворы аб міры

(генсрал Духонін адмовіўся выканаць загад Саўнаркама па-

чаць перагаворы). Першым 14 лістапада было заключана

нерамір'е вайсковым камігэтам Грэнадзёрскага корпуса 2-й

арміі з прадстаўнікамі германскай арміі, затым карпуснымі

камітэтамі 3-й і 4-й армій. Начальнік шгаба германскай гру-

пы армій Усходняга фронту генерал фон Эйхгорн 18 лістапа-

да даў згоду на перагаворы з прадстаўнікамі Заходняга фрон-

ту і месцы іх правядзення. ВРК Заходняга фронту сфарміра-

ваў дэлегацыю ў складзе салдата С. Шчукіна (старшыня),

В. Фаміна, Н. Ціхмянёва, Г. Пятрова, Лук'янава, Школьніка-

ва, В. Яркіна, Хрусталёва, малодшага унтэр-афіцэра С. Бер-

сана. Акрамя іх у склад дэлегацыі ўвайшлі два спецыялісты

ад штаба Заходняга фронту Ліпскі і Крузенштэйн, пераклад-

чык Калаш. Позна вечарам 18 лістапада дэлегацыя выехала

з Мінска.

Перагаворы началіся раніцай 20 лістапада ў мястэчку

Солы (што ў 15 кіламетрах ад Смаргоні). Нямецкую дэлега-

цыю ўзначаліў начальнік групы армій германа-аўстрыйскіх

войскаў генерал-маёр фон Заўберцвейг. Перагаворы насілі ў

асноўным характар дыялога двух асоб: фон Заўберцвейга і

285

члена ВРК Заходняга фронту С. Шчукіна, які ўмела, з тактам

і годнасцю вёў складаную дыпламатычную місію.

Падпісаны дагавор аб перамір'і ўступаў у сілу з 12 гадзін

дня 23 лістапада (5 снежня) 1917 г. тэрмінам на два месяцы

па 24 студзеня (6 лютага) 1918 г., або да заключэння агульна-

га перамір'я на ўсім працягу руска-германскага фронту. 3

гэтага часу прыпыняліся ваенныя дзеянні на ўсім фронце ад

мястэчка Відзы да ракі Прыпяць.

Перагаворы і перамір'е на Заходнім фронце мелі выключ-

нае значэнне. Для расійскага боку яны сведчылі аб поўнай

дэзарганізацыі арміі і стваралі небяспеку ваеннага паражэн-

ня. Таму мірныя перегаворы ўрадавых дэлегацый былі пас-

кораны. Перагаворы пачаліся 20 лістапада (3 снежня) 1917 г.

у Брэст-Літоўску, дзе размяшчалася камандаваннне ня-

мецкіх войскаў на Усходнім фронце. 2(15) снежня савецкай

урадавай дэлегацыяй быў падпісаны дагавор аб перамір'і, а

потым пачаліся мірныя перагаворы. Савецкая дэлегацыя ў

складзе А.А. Іофе (старшыня), Н.А. Біцэнкі, Л.Б. Каменева,

Л.М. Карахана (сакратар), М.М. Пакроўскага выступіла за

заключэнне дэмакратычнага міру без анексій і кантрыбу-

цый. Кюльман ад імя германа-аўстрыйскага блоку заявіў аб

прымальнасці асноўных тэзісаў савецкай дэкларацыі пры

ўмове, што да іх далучацца ўрады краін Антанты. Аднак

чарговы зварот наркама па замежных справах Л.Б. Троцка-

га да краін Антанты і ЗША 17(30) снежня прыняць удзел у

мірных перагаворах застаўся без адказу. Таму Кюльман

заявіў. што германскі блок лічыць сябе свабодным ад са-

вецкіх мірных прапаноў.

Пачаўся другі этап псрагавораў, які вызначыўся абваст-

рэннем супярэчнасцяў паміж іх удзельнікамі. Расійскую дэ-

легацыю ўзначаліў Л. Троцкі. У цэнтры дыскусій апынуліся

пыганні, звязаныя з паняццсм "самавызначэнне нацый".

Немцы патрабавалі прызнаць права на самавызначэнне для

Курляндыі, Літвы, Ліфляндыі, Польшчы і Эстляндыі. Савец-

кая дэлегацыя сцвярджала, што самавызначэнне ва ўмовах

нямецкай акупацыі немагчыма, і патрабавала вывесці ня-

286

мецкія войскі з захопленых тэрыторый. Істогны ўплыў на

гэтым этапе перагавораў аказала пазіцыя дэлегацыі Украі-

нскай Народнай Рэспублікі, якая была прызнана ў снежні

1917 г. Савецкім урадам. Дэлегацыю Украіны ўзначальваў

У. Галубовіч.

На перагаворы прыбыла таксама беларуская дэлегацыя ў

складзе С. Рак-Міхайлоўскага (старшыня), I. Серады і

А. Цвікевіча, а таксама польская дэлегацыя. Троцкі згадзіўся

прызнаць паўнамоцтвы ўкраінскай дэлегацыі, але выступіў

супраць удзелу ў перагаворах прадстаўнікоў Беларусі і

Польшчы, як не прызнаных Савецкім урадам. Нямецкі бок

задаволіў гэтае патрабаванне, таму беларускія дэлегаты пры-

сутнічалі на канферэнцыі як дарадцы ўкраінскай дэлегацыі.

Актыўнага ўдзелу ў перагаворах яны не прымалі.

Выкарыстаўшы адмову Антанты далучыцца да перага-

вораў, германская дэлегацыя 5(18) студзеня 1918 г. запат-

рабавала адарвання ад Расіі тэрыторьгі плошчаю больш за

150 тыс. км2. Граніца павінна была праходзіць па тэрыто-

рыі Беларусі на Захад ад Дзвінска, каля мястэчка Відзы і

далей да Брэст-Літоўска. Пад кантроль Германіі пераходзі-

ла Літва, Польшча, амаль палова этнічнай тэрыторыі Бела-

русі і частка Латвіі. Па прапанове Троцкага на перагаво-

рах быў зроблены перапынак, і ён выехаў у Петраград, каб

пракансультавацца з кіраўнікамі Савецкай Расіі. Троцкі

прапанаваў абвясціць аб спыненні вайны і дэмабілізацыі

арміі, але мір не падпісваць да таго часу, пакуль аўстра-

германскія войскі не пачнуць наступленне. У. Ленін выка-

заўся за тактыку зацягвання перагавораў да прад'яўлення

германскай дэлегацыяй ультыматуму. Для Леніна пытанне

аб міры ўскладнялася тьгм, што ў складзе партыйнага і

савецкага кіраўніцтва ўтварылася моцная апазіцыя на

чале з М. I. Бухарыным, якая выступала за працягванне

рэвалюцыйнай вайны, супраць падпісання міру. Перамагла

пазіцыя Троцкага. 27 студзеня (9 лютага) 1918 г. Кюльман

ва ўльтыматыўнай форме патрабаваў ад савецкай дэлега-

цьгі даць адказ на прапанаваныя раней умовьг міру. Троцкі

287

прыняў да ведама заяву Кюльмана, што непадпісанне Ра-

сіяй мірнага дагавору аўтаматычна спыняе перамір'е, і савец-

кая дэлегацыя пакінула Брэст. Троцкі і яго прыхільнікі зы-

ходзілі з таго, што аўстра-германскія войскі не змогуць вы-

ступіць супраць Савецкай Расіі з-за рэвалюцыйнага ўздыму

ў Германіі і Аўстра-Венгрыі.

Аднак аўстра-германскія войскі 18 лютага пачалі наступ-

ленне на ўсім фронце. У той самы дзень на пасяджэнні

ЦК РСДРП(б) пасля вострай барацьбы з "левымі камуні-

стамі" большасць (7 - "за", 5 - "супраць", Троцкі ўстрымаўся)

выказалася за падпісанне міру. Раніцай 19 лютага Ленін ад

імя СНК РСФСР накіраваў германскаму ўраду радыёграму

са згодай падпісання міру. Аднак наступленне працягвалася.

Былі заняты Дзвінск, Мінск, акупіравана большая частка Бе-

ларусі. 23 лютага германскі ўрад запатрабаваў неадкладна

ачысціць ад рускіх войскаў Ліфляндыю, Украіну, Фінлян-

дыю, Эстляндыю, дэмабілізаваць рускую армію, аднавіць ня-

выгадны для Расіі руска-германскі гандлёвы дагавор 1904 г.

На прыняцце ультыматыму давалася 48 гадзін. Тады было

вырашана прыняць германскія мірныя ўмовы. Супраць выка-

заліся меншавікі-інтэрнацыяналісты, правыя і левыя эсэры,

максімалісты і анархісты.

Для падпісання дагавору 24 лютага ў Брэст-Літоўск вы-

ехала савецкая дэлегацыя. 1 сакавіка яна атрымала кан-

чатковы тэкст мірнага дагавору, які складаўся з 14 арты-

кулаў і розных дадаткаў. Ад Расіі аддзяліліся Курляндыя,

Літва, Ліфляндыя, Эстляндыя і частка Беларусі. На Каўка-

зе да Турцыі адыходзілі Карс і Батумі. Украіна і Фінлян-

дыя прызнаваліся самастойнымі дзяржавамі. Усяго Расія

страчвала тэрыторыі каля 1 млн. км2 з насельніцтвам

болын за 50 млн. чалавек. Савецкая Расія абавязана была

дэмабілізаваць армію і флот, прызнаць дагавор Цэнтраль-

най украінскай рады з Германіяй і яе саюзнікамі, заклю-

чыць мірны дагавор з Радай і вызначыць мяжу паміж Рас-

іяй і Украінай. Брэсцкі мір навязваў нераўнапраўныя эка-

намічныя пагадненні.

288

Брэсцкі мір фармальна завяршыў перыяд удзелу Расіі ў

Першай сусветнай вайне 1914-1918 гг. Інтарэсы Беларусі не

былі прыняты пад увагу ніводным з бакоў. Паводле ўмоў

Брэсцкага міру тэрыторыя Беларусі была падзелена на лініі

Дзвінск-Свянцяны-Ліда-Пружаны-Брэст. Немцы арыента-

валіся на стварэнне "малой Літвы" з далучэннем да этнічнай

Літвы часткі беларускіх зямель, у тым ліку Віленшчыны і

Гродзеншчыны. Землі на поўдзень ад Палескай чыгункі па

дамоўленасці з Цэнтральнай украінскай радай перадаваліся

УНР. Беларусь не атрымлівала нічога на аднаўленне разбу-

ранай у час вайны гаспадаркі, таму што Германія і Расія

ўзаемна адмовіліся пагасіць страты, прычыненыя вайной на-

сельніцтву гэтых дзяржаў.

ЛЕКЦЫЯ 16

СТАНАЎЛЕННЕ БЕЛАРУСКАЙ ДЗЯРЖАЎНАСЦІ

♦ Першы Усебеларускі з'езд

♦ Абвяшчэнне БНР і дзейнасць яе ўрадавых структур

♦ Стварэнне Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусь

Першы Усебеларускі з'езд. Станаўленне беларускай дзяр-

жаўнасці праходзіла ў некалькі этапаў. Першы звязаны з аб-

вяшчэннем Беларускай Народнай Рэспублікі. Утварэнне БНР

непарыўна звязана з 1-м Усебеларускім з'ездам і прынятымі ім

рашэннямі, якія тычыліся беларускай дзяржаўнасці. З'езд з'явіў-

ся заканамерным вынікам развіцця беларускага нацыянальна-

га руху. Восенню 1917 г. у ім выразна акрэсліліся два на-

прамкі: леварадыкальны (сацыялістычны) і нацыянальна-дэ-

макратычны. Першы напрамак быў прадстаўлены Беларускай

сацыял-дэмакратычнай рабочай партыяй, Беларускім аблас-

ным камітэтам і пазней - Беларускім нацыянальным камісары-

ятам. Лідэры гэтага напрамку - 3. Жылуновіч, А. Чарвякоў,

Я. Канчар, I. Лагун, А. Усціновіч адлюстроўвалі інтарэсы

часткі беларускай інтэлігенцыі, рабочых і сялян, якія імкнуліся

да самавызначэння Беларусі на савецкай аснове. Беларускія

нацыянальныя дзеячы нацыянальна-дэмакратычнага кірунку,

якія групаваліся вакол Вялікай беларускай рады, адмоўна ад-

несліся да ўсталявання савецкай улады ў Петраградзе. Каст-

рычніцкая рэвалюцыя кваліфікавалася імі як анархія.

Пытанне аб дзяржаўнасці Беларусі ўскладнялася тым,

што кіраўнікі Аблвыкамзаха мелі цьмянае ўяўленне аб фор-

ме будучай нацыянальнай дзяржаўнасці беларускага наро-

да. Яны лічылі, што перамога сусветнай пралетарскай рэва-

люцыі пакладзе пачатак адміранню дзяржаўнасці. Развіццё

сусветнай рэвалюцыі разглядалася як справа першачарго-

вай важнасці, а станаўленне новых дзяржаў, як перашкода

на гэтым шляху. 3 тых самых пазіцый зыходзіў у сваёй

практычнай дзейнасці Паўночна-Заходні абкам РКП(б) на

чале з А. Мясніковым.

290

Таму ініцыятыва ў вырашэнні нацыянальнага пытання пе-

райшла да беларускіх нацыянальных палітычных партый і

арганізацый. Абвешчаны ў "Дэкларацыі правоў народаў

Расіі" лозунг права народаў на вольнае самавызначэнне аж

да аддзялення і ўтварэння самастойных дзяржаў (2 лістапада

1917 г.) даваў юрыдычную падставу ў вырашэнні нацыяналь-

на-дзяржаўнага ўладкавання Беларусі. На мітынгах і сходах

салдат, працоўных і беларускай інтэлігенцыі ўсе часцей пры-

маліся рэзалюцыі аб нацыянальным раўнапраўі. Аб гэтым

сведчылі прынятыя рэзалюцыі на з'ездзе воінаў-беларусаў

Паўночнага фронту ў Віцебску і другім з'ездзе бежанцаў-

беларусаў у Маскве ў сярэдзіне лістапада 1917 года.

Паступова ў беларускіх грамадскіх арганізацыях выспя-

вае думка аб скліканні Усебеларускага з'езда, які павінен быў

арганізаваць краёвую ўладу. Першапачаткова яна знайшла

сваё адлюстраванне ў звароце (27 кастрычніка) выканкамаў

Вялікай беларускай рады, Цэнтральнай вайсковай рады і Бе-

ларускага выканкама Заходняга фронту "Да ўсяго беларус-

кага народа". У звароце быў заклік да выбрання гградстаўні-

коў беларускага народа на Усебеларускі з'езд, адкрыццё яко-

га намячалася 5 снежня 1917 г. у Мінску. А. Мяснікоў тэрмі-

нова выехаў у Петраград з мэтай дабіцца ад Народнага

камісарыята па справах нацыянальнасцей забароны на

скліканне з'езда. I. Сталін не пагадзіўся з такой прапановай

і параіў: знайсці арганізацыю, якая б змагла выступіць з

ініцыятывай склікання свайго з'езда, толькі ў іншьгм месцьг.

Выбар быў зроблены на Беларускім абласным камітэце

(БАК), які быў створаны ў Петраградзе ў лістападзе 1917 г.

пры Усерасійскім савеце сялянскіх дэпутатаў з ліку дэлегатаў

ад беларускіх губерняў, прадстаўнікоў арміі і флоту. Па

сваёй палітычнай сутнасці БАК быў леваэсэраўскай аргані-

зацыяй, кіраўнікі якой Я. Канчар (старшыня), М. Гольман,

Ф. Караткевіч, А. Кусэ-Тюз, В. Селіванаў і інш. з'яўляліся

левымі эсэрамі.

17 лістапада БАК, які быў лаяльна настроены да Савецкай

улады і выступаў супраць падзелу Расіі на нацыянальныя

291