44
Óêðà¿í³. Ôóíêö³îíóþòü ñòåðåîòèïè ³ â ïðîôåñ³éíîìó ñåðåäîâèù³.
Íàïðèêëàä, ñòåðåîòèïíîþ º òåçà ïðî òå, ùî äåâàëüâàö³ÿ íàö³îíàëüíî¿
âàëþòè ñïðèÿº ï³äâèùåííþ êîíêóðåíòîñïðîìîæíîñò³ òîâàð³â êðà¿-
íè åì³òåíòà ö³º¿ âàëþòè. Îäíàê ïðàâèëüí³ñòü öüîãî òâåðäæåííÿ
îáìåæåíà óìîâàìè ö³íîâî¿ ôîðìè êîíêóðåíö³¿ ³ ïîâÿçàíà ³ç ôóíêö³î-
íóâàííÿì ðèíê³â ïîð³âíÿíî ïðîñòèõ ³ îäíîòèïíèõ òîâàð³â, íàïðèê-
ëàä, çåðíî, öóêîð, ìåòàë òîùî. Ùî æ ñòîñóºòüñÿ ðèíê³â ³ç íåö³íîâîþ
ôîðìîþ êîíêóðåíö³¿, òî öåé ñòåðåîòèï ñïðàöüîâóº äàëåêî íå çàâæäè ³
éîãî àâòîìàòè÷íå çàñòîñóâàííÿ ìîæå ïðèçâåñòè äî âòðàò ó îñ³á (îðãà-
í³çàö³é), ÿê³ ïðèéìàþòü òàê³ ð³øåííÿ. Îñòàíí³é ïðèêëàä ìîæå ñëóãóâà-
òè ³ëþñòðàö³ºþ òîãî, ùî íåäîðå÷íå çàñòîñóâàííÿ ñòåðåîòèï³â ïðèçâî-
äèòü íå äî âèãðàøó, à äî âòðàò ó ñóáºêò³â, ÿê³ ïðèéìàþòü ð³øåííÿ.
Òàêîæ ôàõ³âö³ âñòàíîâèëè, ùî ñóäæåííÿ, ÿê³ ïåðåäóþòü ò³é ÷è
³íø³é ïî䳿, ÿê ïðàâèëî, âèêðèâëþþòü íàøå ñïðèéíÿòòÿ ö³º¿ ïî䳿 òà
¿¿ ³íòåðïðåòàö³þ. Íàïðèêëàä, ñîö³îëîã³÷í³ îïèòóâàííÿ ñâ³ä÷àòü, ùî
á³ëüø³ñòü áðèòàíö³â íå ï³äòðèìóº â³äìîâó â³ä ôóíòà ñòåðë³íã³â ³ ïå-
ðåõ³ä íà ºâðî. Ôàõ³âö³ ïîÿñíþþòü öå âïëèâîì ñòåðåîòèï³â íà ìåíòàë³-
òåò áðèòàíö³â, ÿê³ äîâãî æèëè â ñòàí³ ñâîºð³äíîãî ïðîòèñòîÿííÿ äî
êîíòèíåíòàëüíî¿ ªâðîïè, äå çàðàç çîñåðåäæåíà á³ëüø³ñòü ³íøèõ ÷ëåí³â
ªâðîïåéñüêîãî Ñîþçó, ³ òîìó íå ìîæóòü òàê ëåãêî â³äìîâèòèñÿ â³ä ÷à-
ñòèíè ñâîãî ñóâåðåí³òåòó, ÿêà â íèõ àñîö³þºòüñÿ ç³ çáåðåæåííÿì íàö³î-
íàëüíî¿ âàëþòè [72]. Âîäíî÷àñ, çà äàíèìè ïñèõîëîã³â, ñóäæåííÿ, ÿê³
âèíèêàþòü óæå ï³ñëÿ òîãî, ÿê ïîä³ÿ ìàëà ì³ñöå, äóæå ÷àñòî âèêðèâëþ-
þòü ñïîãàäè ïðî äàíó ïîä³þ.
Êð³ì òîãî, â³äîìî, ùî íàñòàíîâè, çàêð³ïëåí³ äîñâ³äîì, âèçíà÷à-
þòü ïîâåä³íêó ëþäåé. ² âîäíî÷àñ ñëàáê³ íàñòàíîâè äóæå ÷àñòî
çì³íþþòüñÿ ï³ä âïëèâîì ñèòóàö³¿. Ó öüîìó ïëàí³ ïîêàçîâî, ùî ñòàâ-
ëåííÿ ïðåäñòàâíèê³â ñòàðøîãî ³ ìîëîäøîãî ïîêîë³íü äî ïîä³é åêî-
íîì³÷íîãî ³ ñîö³àëüíî-ïîë³òè÷íîãî æèòòÿ íåð³äêî ä³àìåòðàëüíî
ïðîòèëåæíå. Àäæå çàêð³ïëåí³ äîñâ³äîì íàñòàíîâè ³ ñòåðåîòèïè â
ñâ³äîìîñò³ ñòàðøîãî ïîêîë³ííÿ ñïðèÿþòü ïåâí³é êîíñåðâàòèâíîñò³
éîãî ïîâåä³íêè, âêëþ÷àþ÷è åëåìåíòè òàê çâàíîãî çäîðîâîãî êîí-
ñåðâàòèçìó. Ç ³íøîãî áîêó, ñëàáê³ñòü áàãàòüîõ íàñòàíîâ ³ ñòåðåî-
òèï³â ìîëîäøîãî ïîêîë³ííÿ ðîáèòü éîãî ÷óòëèâ³øèì äî ð³çíèõ íî-
âàö³é.
Çàçíà÷åíèé ìåõàí³çì 䳺 íå ëèøå íà ïîáóòîâîìó ð³âí³, à é ó ïðî-
ôåñ³éíîìó ñåðåäîâèù³. Òóò, ÿê ïðàâèëî, òàêîæ ÷èì ì³öí³ø³ ïðî-
ôåñ³éí³ íàñòàíîâè, òèì ñèëüí³øèé ïîâèíåí áóòè âïëèâ ÷èííèê³â äëÿ
¿õíüî¿ òðàíñôîðìàö³¿. Òàê, íà äóìêó ðÿäó ôàõ³âö³â, ñàìå êðèçà 1998 ð.