Головатий М.Ф., Щокін Г.В. Новітня Україна 1991-2001: (Роздуми видатних сучасників)

Подождите немного. Документ загружается.

101

ÒÐÅÒß ÑÈËÀ

Íàïåðåäîäí³ 10-ë³òòÿ â³ä ïðîãîëîøåí-

íÿ é óòâåðäæåííÿ âñåíàðîäíèì âîëå-

âèÿâëåííÿì íåçàëåæíîñò³ ïðåñà, ðàä³î

³ òåëåâ³ç³ÿ îïðèëþäíþþòü äîêóìåíòè,

åñå, ³íòåðâþ, ñïîãàäè áåçïîñåðåäí³õ

ó÷àñíèê³â íåçàáóòí³õ ïîä³é. Àëå ÿêîñü

íàãèíö³, ïîçà âãîðîäàìè, îáìèíàºòüñÿ

òîé ïîêàçîâèé ôàêò, ùî çà íåçàëåæ-

í³ñòü â³ääàëè ñâî¿ ãîëîñè ïîíàä äå-

âÿíîñòî â³äñîòê³â ãðîìàäÿí Óêðà¿íè,

áåçâ³äíîñíî äî ñâîº¿ íàö³îíàëüíîñò³,

êîíôåñ³éíî¿ ÷è ñâ³òîãëÿäíî¿ íàëåæ-

íîñò³.

×îìó á òî éîãî îáìèíàòè, öåé

ôàêò?

Òà òîìó, ùî äàëåêî íå îñòàííþ

ðîëü ó ñóâåðåí³çàö³¿ â³ä³ãðàëà ïîçè-

òèâíà ïîçèö³ÿ ë³âèõ ó Âåðõîâí³é Ðàä³,

äå âîíè ñòàíîâèëè òîä³ á³ëüø³ñòü.

Òî êîìó æ áóëî âèã³äíî çàì³ñòü

îáºäíàòè ñóñï³ëüñòâî íà ïîáóäîâó ñó-

âåðåííî¿ äåðæàâè  íàâïàêè, ñåãìåí-

òóâàòè éîãî íà ê³ëüêà ñåêòîð³â, çàñ³ÿâ-

øè íàøå ñï³ëüíå ïîëå ÷îðòîïîëîõîì

ðîçáðàòó?

Ùîá âèéòè íà â³äïîâ³äü, ïîâåðí³-

ìîñü äî ïî÷àòêó íàøî¿ ðîçìîâè, äî

òèõ õèæèõ ³ñòîò, ÿêèõ ïî³ìåíîâàíî

ï³ðàíü¿. Ìè âæå çàóâàæóâàëè, ùî âî-

íè, ð³çí³ çà ïîõîäæåííÿì, îáºäíóþòü-

ñÿ ïîæàäëèâèì õàïàëüíèì ðåôëåê-

ñîì, ìîðàëüíîþ íåïåðåá³ðëèâ³ñòþ ³

îñîáëèâèì öèí³çìîì ó ïðîáèâàíí³ äî

âëàäè ³ ãðîøåé. Çàóâàæóâàëîñÿ, ùî

îñîáëèâî çðîñëà öÿ ïîïóëÿö³ÿ â ïåð³îä

áðåæíºâùèíè, íà êóëüòóð³ ðîçïàäó.

Ðåâí³ ³ äîñèòü äîáðå îïëà÷óâàí³

àäåïòè íèí³øíüîãî ñòàíó ðå÷åé ñèë-

êóþòüñÿ äîâåñòè, ùî ðîçïàä ³ ðîçêëàä

ñòàðî¿ ñèñòåìè  ïðèðîäíèé ïðîöåñ.

Ùî æ, ó öüîìó º ïåâíèé ðåçîí. Ïî-

ïåðåäí³é ðåæèì ñàì ñåáå äîñèòü óñ-

ï³øíî ðîçâàëþâàâ íåæèòòºçäàòíèìè

ìîäåëÿìè çñåðåäèíè. Àëå êîëè ïðèïó-

ñòèòè, ùî ä³ÿëè ò³ëüêè âíóòð³øí³

ïðè÷èíè, òî äå âçÿëàñÿ õî÷à á ì³æðå-

ã³îíàëüíà äåïóòàòñüêà ãðóïà (ÌÄÃ) ó

Âåðõîâí³é Ðàä³ Ñîþçó, ÿêà ç äíÿ ñâî-

ãî ñòâîðåííÿ ä³ÿëà òàê, í³áè çàâæäè

áóëà: ÷³òêî îðãàí³çîâàíà, ç ñóâîðîþ

âåðòèêàëüíîþ äèñöèïë³íîþ, ç ðîçãà-

ëóæåíèìè ñòðóêòóðàìè, ï³äïîðÿäêî-

âàíèìè öåíòðó, ùî ìàëà ñâîþ ïðåñó,

ñòðàòåã³þ ³ òàêòèêó ç âèõîäîì íà çà-

ðóá³ææÿ? Íà òàêèé ïðîôåñ³îíàë³çì

çäàòí³ ëèøå çàçäàëåã³äü ï³äãîòîâëåí³

êàäðè.

² ñïðàâä³, äîêè ìè âäîìà  ë³â³ òà

ïðàâ³  ìîëîòèëè îäíå îäíîãî, âîíè

òàêè ïðîéøëè âèøê³ë ó ð³çíèõ çàðó-

á³æíèõ ôîíäàõ ðîçâèòêó äåìîêðà-

ò³¿. Ïðè÷îìó âèøêîëèëèñü çàäîâãî

äî ïåðøèõ äåìîêðàòè÷íèõ âèáîð³â

1989 ðîêó.

Ïðèðîäíî, ùî ¿õí³ íàâ÷èòåë³ íå

ïðîìèíóëè ñâîºþ ïèëüíîþ óâàãîþ Óê-

ðà¿íó, êîòðà, çà ïîêàçíèêàìè, ìàëà âñ³

ìîæëèâîñò³ âèéòè íà ÷³ëüíå ì³ñöå íå

ò³ëüêè â ªâðîï³. Ñåáòî ñòàòè ñèëüíîþ

äåðæàâîþ. Çà óìîâè, çâè÷àéíî, ñòà-

á³ëüíîñò³, çãóðòîâàíîñò³ ñóñï³ëüñòâà

íà ï³äãðóíò³ ïàòð³îòèçìó.

À òåïåð çàäàéìî ñîá³ ïðîñòåíüêå

çàïèòàííÿ: ÷è ïîòð³áíà öèâ³ë³çîâàí³é

ªâðîï³, êîæíà äåðæàâà ÿêî¿ ñóâîðî

îáîðîíÿº ñâ³é åêîíîì³÷íèé ïðîñò³ð,

ùå îäèí íîâèé êîíêóðåíò, ïðè÷îìó

äîñèòü ñèëüíèé ³ ïåðñïåêòèâíèé?

Òà ïðèðîäíî æ, ùî í³. Ö³é ªâðîï³

³ñòèííî ì³öíà, ñóâåðåííà Óêðà¿íà, òà

ùå ç òàêèì ïîòåíö³àëîì, îäíàêîâî íå-

áåçïå÷íà ÿê ë³âîãî, òàê ³ ïðàâîãî ñïðÿ-

ìóâàííÿ.

Äëÿ ÷îãî æ òîä³ ³ äëÿ êîãî ç òàêîþ

âèñîêîâîëüòíîþ åíåðã³ºþ ³ íàäøâèä-

ê³ñòþ íàø³ íîâ³ äðóç³ áóêâàëüíî ïî-

æèâîìó âèäèðàëè Óêðà¿íó ³ç ñîþçíîãî

åêîíîì³÷íîãî ïðîñòîðó, ï³ä³ãðóþ÷è íà

ïðèðîäíîìó ïðàãíåíí³ ñóâåðåí³çóâà-

òèñÿ?

Òà çðîçóì³ëî æ, ùî íå äëÿ íàö³î-

íàë³ñò³â, à òèì ïà÷å  êîìóí³ñò³â.

Âîíè ãîòóâàëè öåé îñëàáëåíèé ñóâå-

ðåí³òåò äëÿ îò³º¿ âæå çãàäàíî¿ ñèëè,

ÿêà íå ò³ëüêè ñàìîðîçïëîäæóâàëàñü, à

é ï³äãîäîâóâàëàñü òèìè æ íîâèìè

äðóçÿìè. ßê ³ ÷îëîâ³ ÌÄÃ, òàê ³ ¿õí³

óêðà¿íñüê³ êîëåãè ÷åðåç çàïðîñèíè

ð³çíèõ ôîíä³â ðîçâèòêó äåìîêðàò³¿

ïðîéøëè òó æ ñàìó øêîëó. ² ùå íàïå-

ðåäîäí³ ñóâåðåí³çàö³¿ î÷îëèëè â³ò÷èç-

íÿíó ïÿòó êîëîíó, ÿêà é ïðàâèòü

Õòî íàìè ïðàâèòü?

102

íèí³ Óêðà¿íîþ. Îöå æ âîíà é ó÷èíèëà

àíòèêîíñòèòóö³éíèé ïåðåâîðîò ó Âåð-

õîâí³é Ðàä³, à òåïåð ãîòóºòüñÿ äî äåð-

æàâíîãî ïåðåâîðîòó.

Öå âåëüìè íåïðèºìí³ ðå÷³, àëå ¿õ

òðåáà íàçèâàòè ñâî¿ìè ³ìåíàìè, àáè

ÿêíàéñêîð³øå ä³ñòàòèñÿ îñåðåääÿ, áî

çàâòðà âæå áóäå ï³çíî.

Äóæå òÿæêî âèçíàâàòè ñâî¿ ïîìèë-

êè, àëå òðåáà  íàâ³òü ÷åðåç íå ìîæó,

ÿêùî, çâè÷àéíî, ìè õî÷åìî ïîçáóòè-

ñÿ ñòàðèõ íåäîãëÿä³â ³ íå ïðèïóñêà-

òèñÿ íîâèõ ó ãðÿäóùîìó.

Õî÷ áè ùî òàì ãîâîðèëîñÿ ñòîñîâ-

íî êîìóí³ñò³â, àëå íå õòîñü ³íøèé,

à ñàìå âîíè ï³øëè íà ïåðåáóäîâó.

Îòæå, âèçíàëè ³ çàñò³é, ³ ïîìèëêè ó

âèáîð³ øëÿõ³â ðîçâèòêó ñóñï³ëüñòâà.

Âàðòî öåé áîë³ñíèé ïðîöåñ êàòàð-

ñèñó ïåðåáóòè é ïðàâèì. Ïîäåéêó-

þòü, ùî íà ïåðøîïî÷àòêàõ Ðóõîâ³

ñïðèÿëè â³ò÷èçíÿí³ äåë³êàòí³ ñëóæ-

áè. Íå áóäåìî çàøêàëþâàòèñü íà

÷óòêàõ, áî öå  ò³ëüêè âåðñ³¿. Àëå æ

òå, ùî Ðóõ ï³äæèâëþâàëè ç-çà ðóáå-

æà,  îá ò³ì ñüîãîäí³ âæå â³äàþòü ³

øêîëÿð³.

Éäåòüñÿ ïðî ò³ âëèâàííÿ, ÿê³

òåêëè ïî àðòåð³ÿõ ð³çíèõ çàìåæíèõ

äîáðî÷èííèõ ôîíä³â, êîòð³, ñâîºþ

÷åðãîþ, ñïîíñîðóâàëèñÿ ïåâíèìè çà-

êîðäîííèìè ñëóæáàìè. Íåâæå õòîñü

³ äîñ³ â³ðèòü, ùî ö³ íàäõîäæåííÿ 

ï³ä øëÿõåòíîþ ðåêëàìîþ íà ñóâåðå-

í³òåò  ³ ñïðàâä³ éøëè íà íåçà-

ëåæí³ñòü Óêðà¿íè?!

Ïåâåí, ùî íà ïåðøîïî÷àòêàõ ³ñ-

òèíí³ ïîáîðíèêè íåçàëåæíîñò³ ñíîì-

äóõîì íå â³äàëè, êóäè ³ êîìó éäå öÿ

ãóìàí³òàðíà äîïîìîãà. Çðåøòîþ, ÿê

ëþäè ÷åñò³ âîíè ââàæàëè äëÿ ñåáå îá-

ðàçëèâèì äîñê³ïóâàòèñÿ, çâ³äêè, êóäè

³ êîìó ïëèâóòü ÿê³ñü äîëÿðè, ìíî-

æèëüí³ çàñîáè, ïîðòàòèâí³ äðóêàðí³,

òåëåòàéïè, êîìïþòåðè, â³äåîòåõí³êà

òîùî.

À òèì ÷àñîì óñ³ ö³ ñòàòêè íàäõî-

äèëè ñòðîãî àäðåñíî, çàçäàëåã³äü ï³ä-

ãîòîâëåíèì ï³ðàíüÿì. ² òî áóëà íå

áåçêîðèñëèâà çàïîìîãà, à ñóâîðî

ï³äçâ³òíà ïîçè÷êà, ÿêó òðåáà áóëî

â³äðîáëÿòè äî öåíòà: â òîìó ñâ³ò³ àëü-

òðó¿ñò³â íå âîäèòüñÿ.

Îò ³ â³ääàºìî... Íå âîíè, à ìè ç

âàìè â³ääàºìî îñòàííº, ÿêå âèäèðàº ó

íàñ Ì³æíàðîäíèé âàëþòíèé ôîíä.

Ïîçè÷àëüíèêè òèì ÷àñîì æèð³þòü ³

äîïîìàãàþòü ñâî¿ì çàêîðäîííèì äîá-

ðîä³éíèêàì âèøóêóâàòè â Óêðà¿í³ äå

³ ùî ïîãàíî ëåæèòü. ² ÷è âàðòî äèâó-

âàòèñÿ, êîëè öÿ ñàðàíà, îá÷èñòèâøè

îäíó ä³ëÿíêó, ïåðåëåòèòü íà ³íøó?

À íàì òóò æèòè ³ äèâèòèñÿ â î÷³ ñâîº-

ìó íàðîäîâ³.

Ïîçà âñ³ëÿêèì ñóìí³âîì, íèí³ óæå

é âÿçí³ ÷åñò³ âòÿìèëè, ùî âîíè, ÿê ³

ìè çë³âà, ïðîãðàëè òðåò³é ñèë³. Îä-

íà÷å ë³âå êðèëî, õî÷ ³ ç³ ñêðèïîì, óñå

æ óñâ³äîìèëî ñâ³é íóëüîâèé âàð³àíò.

Íàö³îíàë æå ïàòð³îòàì, ïåâíî, êîçàöü-

êà ãîðä³ñòü ùå íå äîçâîëÿº âèçíàòè

ïîðàçêó.

Õî÷à äåÿê³ àíàë³òè÷í³ ïóáë³êàö³¿ ³,

çîêðåìà, ïåðåäñìåðòíå ³íòåðâþ Âÿ-

÷åñëàâà Ìàêñèìîâè÷à ×îðíîâîëà, îï-

ðèëþäíåíå ó ãàçåò³ Ñ³ëüñüê³ â³ñò³ çà

13 ëèïíÿ 2000 ð., çàñâ³ä÷óþòü, ùî ³ â

îñåðåäêàõ íàö³îíàë-ïàòð³îò³â ïî÷èíà-

þòü àíàë³çóâàòè ïåðøîïðè÷èíè íèí³-

øíüîãî íàøîãî ñòàíó. ² äîøóêóâàòèñü

â³äïîâ³ä³ íà ñàêðàìåíòàëüíå çàïèòàí-

íÿ: Õòî æ íàìè ïðàâèòü? ² ùî òåð-

ì³íîâ³øå ñï³ëüíî ìè çíàéäåìî öþ â³ä-

ïîâ³äü, òî ñêîð³øå çóïèíåìî íàñòóï

îêóïàíò³â.

×àñ íà ðîçäóìè âè÷åðïóºòüñÿ. Òèì

ïà÷å, ùî àìîðàëüí³ñòü òà áåçêàðí³ñòü

òðåòüî¿ ñèëè ðîçáåùóº íå ò³ëüêè òàê

çâàíó ïàðëàìåíòñüêó á³ëüø³ñòü, íå

ò³ëüêè âëàäó ç âåðõ³â äî íèç³â, à é çà-

ðàæàº öèí³çìîì ³ ïîì³òíó ÷àñòèíó çà-

ãàëó. À öå âæå çàãðîæóº ðîçïàäîì åëå-

ìåíòàðíèõ ìîðàëüíî-åòè÷íèõ íîðì â

îáøèðàõ ö³ëîãî ñóñï³ëüñòâà ³  ùî

íàéíåáåçïå÷í³øå  êèäàº ò³íü íà âñå

óêðà¿íñòâî.

Ëþäè ñïðàâåäëèâî íàð³êàþòü, ùî ó

ïàðëàìåíò³ º îáðàíö³, ÿê³, ïî ñóò³,

êóïèëè äåïóòàòñüê³ ìàíäàòè çà ãðîø³,

âêðàäåí³ ó òèõ æå òàêè âèáîðö³â.

Àëå äîçâîëüòå çàïèòàòè: õòî æ ¿õ,

öèõ äîñòîéíèê³â, îáèðàâ?

Òàê, ìîæíà êóïèòè (³ êóïóþòüñÿ)

äåñÿòêè, à òî é ñîòí³ çóáîæ³ëîãî ëþäó.

Àëå ùîá êóïèòè ö³ë³ îêðóãè  â äå-

ñÿòêè òèñÿ÷ âèáîðö³â?! Ï³äì³íà áþëå-

Áîðèñ

Îë³éíèê

103

òåí³â? Áóëî ³ º. Îäíà÷å, çà íàóêîþ,

ñôàëüñèô³êóâàòè ìîæíà íå á³ëüøå

10 â³äñîòê³â. Òî, âèõîäèòü, ðåøòà

90 â³äñîòê³â ñâ³äîìî ãîëîñóâàëà çà òèõ

æå ïîêóïö³â ìàíäàò³â? Õ³áà îñòàíí³

äîâèáîðè íå ï³äòâåðäæóþòü öþ ã³ðêó

³ñòèíó?

Íàñòàâ ÷àñ, õî÷ ÿê öå ñóìíî ³ àí-

òèïàòð³îòè÷íî, à âñå æ ñòàâèòè ïè-

òàííÿ ðóáà: ÷è ìîæíà áóëî á  ïðè-

÷îìó íå îäèí ðàç  êóïèòè äåñÿòêè,

à òî é ñîòí³ òèñÿ÷, àáè öå ìåãà÷èñëî

íå ... íàäàâàëîñÿ íà êóï³âëþ-ïðîäàæ?

Êîëè á éîãî ðóêîþ âîäèëà ãðîìà-

äÿíñüêà ñâ³äîì³ñòü, à íå ï³äêèíóòà

ãðèâíÿ ÷è ïàéîê?

À ìîæå, õòîñü ñïîä³âàºòüñÿ çà öþ

ïîê³ðëèâ³ñòü ³ ó âèáîðàõ, ³ íà ðåôå-

ðåíäóì³, ³ ö³íîþ âòðàòè ðóïîð³â ãëàñ-

íîñò³ âèìîëèòè ñîá³ ³íäóëüãåíö³¿ ó

íîâèõ õàçÿ¿â? Ìàðí³ ñïîä³âàííÿ!

Êîæíà íîâà ïîñòóïêà âåäå äî íà-

ñòóïíî¿ çäà÷³ ïîçèö³é. ² ò³ëüêè âè-

êëèêàº ó íîâèõ óêðà¿íö³â çíóùàëüí³

íàñì³õè íàä íàøîþ âîëÿ÷îþ òåðïëÿ-

÷³ñòþ, ÿêà âæå é ñïðàâä³ ïåðåðîñòàº â

õîëîïñòâî.

Äèâíî: ñïî÷àòêó ìàéæå 70-â³äñîò-

êîâî ìè îáèðàºìî  ³ òî íå âïåðøå! 

òèõ æå ñàìèõ âîæä³â ³ ñêîðîáà-

ãàòüê³â, à ïîò³ì ç÷èíÿºìî ãâàëò ³ ãðþ-

êàºìî øîëîìàìè ï³ä â³êíàìè íàìè æ

îáðàíèõ? Ùå é äîøóêóºìîñü, ÷îìó

öå óêðà¿íö³ ó ñâî¿é âëàñí³é äåðæàâ³

ñòàþòü íàöìåíøèíîþ, ïðàâà ÿêî¿ íàé-

ìåíø çàõèùåí³?!

ßêùî é äàë³ øóêàòèìåìî, íà êîãî

á ñïèñàòè âèíó, ìè í³êîëè íå âèáåðå-

ìîñÿ ç ÿìè. Òðåáà âæå ÷åñíî âèçíàòè,

ùî çíà÷íà âèíà êîð³íèòüñÿ íå ò³ëüêè

â äåïóòàòàõ, ïàðëàìåíò³, óðÿäîâ³, ïðå-

çèäåíòîâ³, à é  ïåðåäóñ³ì  ó íàñ ñà-

ìèõ, ó âèáîðö³â, à âèáîðö³  öå æ ³ º

íàðîä.

Òî ïåðø í³æ âèìàãàòè íàëåæíî¿

ïîâàãè äî ñåáå îä ³íøèõ, òðåáà ïîâà-

æàòè ñàìèõ ñåáå. Òà ïîçáóòèñÿ, íà-

ðåøò³, çâè÷êè õîäèòè íàãèíö³, áîÿ-

÷èñü êîãîñü îáðàçèòè ñâîºþ ïîâíîðî-

ñòîþ ñòàòóðîþ, áî öå âæå ìåæóº ç

íàö³îíàë-ìàçîõ³çìîì.

Òàêîþ ïîâåäåíö³ºþ ìè íå ò³ëüêè

çàîõî÷óºìî êðàìàð³â ³ ïîä³áíó íå-

÷èñòü ñ³äàòè íàì íà øèþ  ìè îáðà-

æàºìî íàøó ³ñòîð³þ, ïàìÿòü âåëèêèõ

ïðåäòå÷, ÿê³ äèâóâàëè ñâ³ò ³ ñâîºþ

íåïåðåâåðøåíîþ îäâàãîþ, ³ ùåäðèì

òàëàíòîì, ìóäð³ñòþ òà äàëåêîãëÿäí³-

ñòþ. À ïîêè ùî, ïðîáà÷òå, ìè çàñëó-

ãîâóºìî òå, ùî ìàºìî.

ÊÓÄÈ ÂÅÄÓÒÜ

(² ×È ÂÅÄÓÒÜ) ÏÀÐÒ²¯?

Ó íàø³é äåðæàâ³ ä³þòü ïîíàä 100 (ñòî!)

ïàðò³é, êîæíà ç ÿêèõ çàêëèêàº áîðî-

òèñÿ çà ñïðàâæíþ íåçàëåæí³ñòü Óê-

ðà¿íè, çà êðàùó íàðîäíó äîëþ, ïðîòè

êîðóïö³îíåð³â, êðàä³¿â, ïðîòè êîìïðà-

äîðñüêîãî ðåæèìó.

² òàê  óïðîäîâæ ëåäâå íå äåñÿ-

òèë³òòÿ âñ³ ö³ ïàðò³¿ ³ ðóõè ãðèìëÿòü,

çàñòåð³ãàþòü, çàêëèêàþòü, çàêëèíàþòü

³ ïðîêëèíàþòü...

À ìàô³îç³ òèì ÷àñîì êðàäóòü, à êëà-

íè, ºõèäíî ïîñì³õàþ÷èñü, ñêóïîâóþòü

áàíêè, ðàä³î, òåëåâ³ç³þ, ãàçåòè, æóðíà-

ëè, ðîçñòàâëÿþòü ñâî¿ êàäðè, ïðèðó-

÷àþòü ãàëàñëèâèõ îïîçèö³îíåð³â ³

ñïðîäóþòü, ñïðîäóþòü íå ò³ëüêè ñóâå-

ðåí³òåò, à âæå é çåìëþ.

ß íå âïàäàþ â ðîçïà÷ ³ òâåðäî ïåðå-

êîíàíèé, ùî ìè âèáåðåìîñÿ ç öüîãî

ãëóõîãî êóòà. Àëå çà ºäèíî¿ óìîâè,

êîëè ìàòèìåìî ñâîþ äåðæàâó, áî

ò³ëüêè â ðåàëüí³é îñåë³ ìîæíà âò³ëþ-

âàòè â æèòòÿ íàéäîñêîíàë³ø³ ïàðò³éí³

ïðîãðàìè.

Çðîçóì³ëî, ùî äåðæàâó íàì í³õòî

íå çáèðàºòüñÿ äàðóâàòè, ¿¿ äîâåäåòüñÿ

íå ò³ëüêè áðàòè, à é âèðèâàòè ç ëàï

â³ò÷èçíÿíèõ òà ³íîçåìíèõ îêóïàíò³â 

óñ³õ öèõ êëàí³â ³ ñ³ìåé. ² ïðè÷îìó

íå ãàþ÷èñü, îñê³ëüêè âèêëè÷íå, íà-

õàáíå áåççàêîííÿ, íåùîäàâíî â÷è-

íåíå ó Âåðõîâí³é Ðàä³, çàñâ³ä÷óº, ùî

ö³ ñèëè íå çóïèíÿòüñÿ ³ ïåðåä äåð-

æàâíèì ïåðåâîðîòîì, àáè çáåðåãòè

ñåáå ïðè âëàä³. Òèì ïà÷å, ùî âîíè âæå

Õòî íàìè ïðàâèòü?

104

â çàëàøòóíêîâèõ âèñë³äàõ ðîçïîä³ëè-

ëè öþ âëàäó ì³æ ñîáîþ, ïî÷èíàþ÷è

â³ä âèçíà÷åííÿ ñâîãî ïðåòåíäåíòà ó

ïðåçèäåíòè. Íèí³øí³é ¿ì óæå çàâà-

æàº...

Îòæå, áîðîòüáà  çðîçóì³ëî æ, êîí-

ñòèòóö³éíà!  çà äåðæàâó áóäå âåëüìè

³ âåëüìè íåëåãêîþ. ² ïîçèòèâíèé íà-

ñë³äîê ìàòèìåìî ëèøå òîä³, êîëè â³-

çüìåìîñÿ çà öþ ñïðàâó ãóðòîì, íå îçè-

ðàþ÷èñü íà ðîçá³æíîñò³ â ïîë³òè÷íèõ

ïîãëÿäàõ.

À ïîêè ùî... ñòî¿ìî íà ïîðîç³ 10-ð³÷-

÷ÿ â³ä äíÿ íåçàëåæíîñò³, óòâåðäæå-

íî¿ âñåíàðîäíèì âîëåâèÿâëåííÿì.

Ñòî¿ìî ³ äóìàºìî, ùî æ ìè çäîáóëè?

Í³áèòî é íåìàëî. Ìàºìî äåðæàâó,

êîòðó âèçíàâ ñâ³ò. Äîñèòü óñï³øíî óç-

ãîäæóºìî íàö³îíàëüíå çàêîíîäàâñòâî

ó ñôåð³ ïðàâ ëþäèíè ç ºâðîïåéñüêèìè

³ ñâ³òîâèìè ñòàíäàðòàìè. Ó íàñ ä³º ïî-

íàä ñòî ïàðò³é. Ìè ïðîãîëîñèëè ñâî-

áîäó ñëîâà ³ òâåðäèìî, ùî ïîçáóëèñÿ

öåíçóðè. Çàäåêëàðóâàëè äåðæàâí³ñòü

ð³äíî¿, âêðà¿íñüêî¿ ìîâè.

Ñåáòî âñ³ îçíàêè ñóâåðåííîñò³ 

íàÿâó. ² ïðè âñüîìó òîìó (öå äàí³ åêñ-

ïåðò³â ÎÎÍ) çà ð³âíåì æèòòÿ ñòî¿ìî

íèæ÷å Á³ëîðóñ³ ³ Ðîñ³¿, àæ äåñü çà

ñüîìèì äåñÿòêîì ñâ³òîâèõ äåðæàâ.

Ïðè÷îìó íà ÷îðíîçåìàõ, ð³âíèõ ÿêèì

íå ìàº æîäíà êðà¿íà ñâ³òó, à çà íàóêî-

âèì ïîòåíö³àëîì ìîæåìî çìàãàòèñÿ ç

áóäü-êèì.

Çà òðàäèö³ºþ, ïðàâ³ çâèíóâàòÿòü ó

öüîìó êîìóíÿê, êîòð³, ìîâëÿâ, ÿê

ñèä³ëè, òàê ³ ñèäÿòü ïðè âëàä³. Ë³â³,

òåæ çà òðàäèö³ºþ, çàóâàæàòü, ùî òî æ

íå êîìóí³ñòè, à ïåðåðîäæåíö³ ³ êîì-

ìóòàíòè, ÿê³ ò³ëüêè òîìó é ïðîë³çëè

äî âëàäè, ùî ïåðåâäÿãëèñÿ â íàö³î-

íàë³ñò³â. Ñåáòî ñïî÷àòêó âîíè îáäóðè-

ëè íàñ, à òåïåð, ìîâëÿâ, îáäóðþþòü

âàñ.

² îáèäâà êîíôðîíòàíòè ÷îìóñü ³

äîñ³ íå çäîãàäàëèñÿ, ùî ä³º òðåòÿ

ñèëà, ÿêà ñèñòåìíî ³ âì³ëî ç³øòîâõóº

íàñ ëîáàìè, àáè íå ï³äíÿëèñÿ âèùå

ð³âíÿ, âèçíà÷åíîãî ò³ºþ æ òðåòüîþ

ñèëîþ. ² ïîê³ëü ìè çâîäèëè ³ çâîäè-

ìî ì³æ ñîáîþ ïîðàõóíêè, âîíè õà-

çÿéíóþòü: êóïóþòü, ïðîäàþòü ³ äî-

ïðîäóþòü.

² îò ñòî¿ìî ìè îäíå ñóïðîòè îäíî-

ãî  ïðàâ³ ³ ë³â³  íà äåñÿòîìó ðîö³

íåçàëåæíîñò³. ² âñ³ îçíàêè ñóâåðåí³òå-

òó, ÿê ãîâîðèëîñÿ âèùå, ó íàñ º, çà âè-

¿ìêîì ãîëîâíîãî  äåðæàâè, ¿¿ íå ìà-

þòü, õî÷ ÿê öå ïàðàäîêñàëüíî, í³ ë³â³,

í³ ïðàâ³.

Âëàñíå, öÿ äåðæàâà º ³ íàâ³òü ìàº

³ìÿ  Óêðà¿íà, àëå âîíà ³ñíóº ó çîâñ³ì

³íøîìó ñâ³ò³, àí³æ óñ³ ìè, âêóï³ ç íà-

øèìè ïàðò³ÿìè ³ ðóõàìè. ² â òîìó

ñâ³ò³ âîíà  ðåàëüíà, ÿê ðåàëüí³ ¿¿ íîâ³

õàçÿ¿: ìàô³îçí³ êëàíè, êîðóìïàíòè,

õàáàðíèêè, ðåñïåêòàáåëüí³ îë³ãàðõè òà

¿õí³ ïîïèõà÷³ íèæ÷îãî øòèáó, ùî îêó-

ïóâàëè åêîíîì³÷í³, ô³íàíñîâ³, ñóäîâ³,

à ãîëîâíå  ³íôîðìàö³éí³ âàæåë³, ïî-

ëèøèâøè íàñ í³ ç ÷èì òà ùå é áåçãî-

ëîñèìè. Àäæå â ðóêàõ öèõ õàçÿ¿â 

ïåðåâàæíà á³ëüø³ñòü ÇÌ², çà äîïîìî-

ãîþ ÿêèõ âîíè çàçîìáîâóþòü íàñåëåí-

íÿ äî âòðàòè íèì â³ä÷óòòÿ, äå ÷îðíå, à

äå á³ëå. Ïà÷å òîãî  äî âòðàòè íàâ³òü

÷óòòÿ íàö³îíàëüíî¿ ã³äíîñò³ ³ ñàìî-

ñâ³äîìîñò³.

² äîêè ìè êîíñòèòóö³éíî, îáºäíà-

íèìè ñèëàìè íå âèçâîëèìî Óêðà¿íó

â³ä öèõ îêóïàíò³â  íàéãó÷í³ø³ çàê-

ëèêè ³ çàêëèíàííÿ âñ³õ íàøèõ ïàðò³é

³ ðóõ³â áóäóòü ãîëîñîì âîëàþ÷îãî

íàâ³òü íå â ïóñòåë³, à â ïîðîæíå÷³.

Çâàæèâøè âñ³ ö³ òà ³íø³ çàãðîçè,

ìè, ãðóïà äåïóòàò³â ç ð³çíèõ ïàðò³é,

çâåðíóëèñü äî êîíñòðóêòèâíî íàëàø-

òîâàíèõ êîëåã ³ç çàêëèêîì ñòâîðèòè ó

Âåðõîâí³é Ðàä³ íàðîäíî-ïàòð³îòè÷-

íå îáºäíàííÿ øèðîêîãî ïîë³òè÷íîãî

ñïåêòðó ÿê äëÿ êîíñòèòóö³éíî¿ îáîðî-

íè ñóâåðåí³òåòó Óêðà¿íè òà ïðàâ çíå-

äîëåíèõ ãðîìàäÿí, òàê ³ çàêîííîñò³

âçàãàë³. Ñòðóêòóðè, ñòàòóò ³ ïðîãðàìí³

çàñàäè öüîãî îñåðåäêó óæå ôîðìó-

þòüñÿ.

Íàäçàâäàííÿ ³ ïàðëàìåíòñüêîãî

îáºäíàííÿ Çà Óêðà¿íó, ³ éîãî íà-

ðîäíî-ïàòð³îòè÷íèõ îñåðåäê³â íà ì³ñ-

öÿõ  ðîçáóäèòè â ãðîìàäÿí ïðèçîì-

áîâàíå ïî÷óòòÿ íàö³îíàëüíî¿ ã³äíîñò³,

ïî÷óòòÿ ãîñïîäàðÿ ñâîº¿ çåìë³, äîë³

³ äåðæàâè ³ ñï³ëüíî, íå çâàæàþ÷è

íà â³äì³íí³ñòü ó ïîãëÿäàõ, ðîçïî÷àòè

áóä³âíèöòâî ñïðàâä³ íåçàëåæíî¿ Óê-

ðà¿íè.

Áîðèñ

Îë³éíèê

105

ÊÎÆÅÍ ÏÎ-ÑÂÎÑÌÓ

² ÂÑ² ÃÓÐÒÎÌ 

ÇÀ ÎÄÍÅ

ß òåæ íå çáèðàþñü ì³íÿòè ñâî¿ áàçîâ³

ïðèíöèïè, íà êîòðèõ ñòîÿâ, ñòîþ ³

ñòîÿòèìó. Íàãàäàþ äåÿê³ ç íèõ.

Ïåðøå. Îñê³ëüêè â Óêðà¿í³ çà êóëü-

ò³âñüêèõ ÷àñ³â ä³ÿâ îñîáëèâî æîðñòî-

êèé ðåæèì íà ìåæ³ ãåíîöèäó, ÿ ùå

ç 80-õ ðîê³â âèìàãàþ ðîçñë³äóâàííÿ

ïðè÷èí éîãî ç ïî³ìåííèì ïåðåë³êîì

ïðèçâ³äö³â ãîëîäîìîðó, âèíóâàòö³â àä-

ðåñíèõ ë³êâ³äàö³é ïðåäñòàâíèê³â íàó-

êîâî¿ ³ òâîð÷î¿ ³íòåë³ãåíö³¿, ä³ÿ÷³â

öåðêâè, õë³áîðîáñòâà. Ö³ òà ³íø³ çëî-

÷èíè ïîòðåáóþòü ïèëüíîãî äîñë³ä-

æåííÿ ïî÷èíàþ÷è ç 20-õ ðîê³â. ²íàê-

øå íå ìàòèìåìî ãàðàíò³é, ùî ïîä³áíå

íå ïîâòîðèòüñÿ.

Äðóãå. Îáñòîþþ÷è ñïðàâæí³é, ðå-

àëüíèé ñóâåðåí³òåò Óêðà¿íè, ÿ ð³øó÷å

ïðîòè ðîçðèâó ïî-æèâîìó çâÿçê³â ³ç

ñóáºêòàìè êîëèøíüîãî Ñîþçó ³, ïðè-

ðîäíî æ, ³ç íàéáëèæ÷èìè ñóñ³äàìè 

Ðîñ³ºþ òà Á³ëîðóññþ.

Âèñòóïàâ ³ âèñòóïàþ ïðîòè öèí³÷-

íîãî îáïëüîâóâàííÿ ³ ïîòîïòó âñüîãî

ïîñï³ëü íàøîãî ìèíóëîãî, çîêðåìà é

ðàäÿíñüêèõ ÷àñ³â, äå îêð³ì ãàðí³çîí-

íèõ çáî÷åíü ìè ìàëè çäîáóòêè ³

ñïðàâæíüîãî ñîö³àë³çìó: ïðàâî íà

ïðàöþ, íà áåçîïëàòíó ìåäèöèíó òà

íàâ÷àííÿ, íà ãàðàíòîâàíó çàðïëàòíþ,

ïåíñ³¿ ³ ñòèïåíä³¿, íà äóõîâíå ñàìî-

âäîñêîíàëåííÿ...

Ñîö³àë³çì ó éîãî ïåðâèííîìó, íåäå-

ôîðìîâàíîìó âèÿâ³  îðãàí³÷íà ñêëà-

äîâà ñàìîãî ºñòâà ëþäèíè, êîòðà

ñâîºþ ñóòí³ñòþ íå ñïðèéìàº áóäü-ÿêî¿

ôîðìè åêñïëóàòàö³¿. Îòæå, ñîö³àë³çì

æèòèìå, äîêè ³ñíóº ëþäñòâî.

Äåðæàâè, ùî ïîêëàëè â îñíîâó

ñàìîðîçâèòêó ñîö³àë³ñòè÷íó ³äåþ ³ äå-

ìîêðàò³þ, ñüîãîäí³ çàáåçïå÷óþòü ñâî¿ì

ãðîìàäÿíàì âèñîêèé ð³âåíü æèòòÿ,

ñâîáîäó ³ ñîö³àëüíèé çàõèñò.

Òðåáà áðàòè âñå êðàùå ç ¿õíüîãî

äîñâ³äó ³, ñïèðàþ÷èñü íà íàö³îíàëüí³

òðàäèö³¿, áóäóâàòè ñîö³àëüíå ñóñï³ëü-

ñòâî çà ïðèíöèïîì äåðæàâà  äëÿ ëþ-

äèíè, à íå íàâïàêè.

Òðåòº. Ñåëî, õë³áîðîáñüê³ ðîäè, ïî

ñóò³, âðÿòóâàëè íàøó ìîâó, çâè÷à¿,

ã³äí³ñòü, íàö³îíàëüíó ñàìîáóòí³ñòü.

Îñê³ëüêè âîíè ñòîÿëè íà ñâî¿é ç ä³äà-

ïðàä³äà çåìë³. Ïóñòèòè çîïàëó çåìëþ

íà ðîçïðîäàæ  âñå îäíî, ùî âòðàòè-

òè Óêðà¿íó ÿê äåðæàâó.

×åòâåðòå. Ïîíàä ñîòíþ ðàç³â çàáî-

ðîíþâàíà óêðà¿íñüêà ìîâà íå ïðîñòî

çàñëóãîâóº, à é ïîòðåáóº äåðæàâíîãî

çàõèñòó. Ëèøå òîé, õòî øàíóº ìàòå-

ðèíñüêó ìîâó, ñïðîìîæíèé ïîâàæàòè

ìîâó ³íøîãî íàðîäó. Îòæå, ÿ  çà äåð-

æàâíèé ñòàòóñ óêðà¿íñüêî¿ ìîâè.

Îäíà÷å ïåðåíîñèòè âèíó çà óòèñêè

óêðà¿íñüêîãî ñëîâà ç áîêó öàð³â, âîæ-

ä³â òà ¿õí³õ îïðè÷íèê³â íà ìîâó ðî-

ñ³éñüêîãî íàðîäó  öå çàãóì³íêîâå õó-

òîðÿíñòâî. Õ³áà óòâåðäæåííþ äåðæàâ-

íîñò³ óêðà¿íñüêî¿ çàâàæàº â³ëüíèé

ðîçâ³é ÿê ðîñ³éñüêî¿, òàê ³ ìîâ óñ³õ íà-

ðîä³â Óêðà¿íè?!

Ïÿòå. ß çà çâàæåíó, ñàìå óêðà¿-

íñüêó çîâí³øíþ ïîë³òèêó, çà ïàðò-

íåðñüê³ â³äíîñèíè ç óñ³ìà äåðæàâàìè

ñâ³òó. Àëå â æîäíîìó ðàç³ íå äîïóñòè-

ìî, ùîá Óêðà¿íà ñòàëà âàñàëîì áóäü-

êîãî ÷è áóäü-êîëè, äî ÷îãî íàñ çìà-

íþþòü êîëàáîðàíòè ³ ñòèïåíä³àòè

ÍÀÒÎ.

ÐÅÇÞÌÅ

...Íàøîìó íàðîäîâ³ îðãàí³÷íî ÷óæ³ ³

íàö³îíàë-øîâ³í³çì, ³ áîãîîáðàíñòâî.

Ìè êàòåãîðè÷íî â³äêèäàºìî íåáåçïå÷-

íå ãàñëî Óêðà¿íà  ò³ëüêè äëÿ óê-

ðà¿íö³â ÿê ðàñèñòñüêå. Ìè  çà íå-

óõèëüíå ³ ð³âíîçíà÷íå äîòðèìàííÿ

ïðàâ óñ³õ ãðîìàäÿí, íåçàëåæíî îä íà-

ö³îíàëüíîñò³ é â³ðîñïîâ³äàííÿ. ² íå

ëèøåíü äåêëàðóºìî ö³ ïðàâà, à é ðåà-

ë³çóºìî ¿õ íà ïðàêòèö³.

Àëå ìè ÷åêàºìî òàêî¿ æ óâàãè ³

ïîâàãè äî ñåáå. Çäîáóâàþòüñÿ æ âîíè,

Õòî íàìè ïðàâèòü?

106

îêð³ì óñüîãî ³íøîãî, ùå é íàëåæíèì

ðåàãóâàííÿì íà íàéìåíø³ çàì³ðè îá-

ðàçèòè íàøó ã³äí³ñòü. Â³äòàê, â³ä-

êèíóâøè ³ìïåðàòèâíå ò³ëüêè, çà-

óâàæèìî: â Óêðà¿í³ ãîñòèííèìè, òî-

ëåðàíòíèìè ãîñïîäàðÿìè ñòàíîâèùà

ìàþòü áóòè óêðà¿íö³. ² öå òàê ñàìî

ïðèðîäíî, ÿê ó Ôðàíö³¿  ôðàíöóçè,

â Òóðå÷÷èí³  òóðêè, â Êèòà¿ 

êèòàéö³, â ²çðà¿ë³  ºâðå¿. ßê òî âå-

äåòüñÿ ó âñ³õ öèâ³ë³çîâàíèõ äåðæà-

âàõ.

Íàø³ ç âàìè ïðîãðàìè ³ ìîäåë³

ìîæíà ðåàë³çóâàòè ò³ëüêè â ðåàëüí³é

äåðæàâ³, ÿêó òðåáà âèáîðîòè, âèðâàòè

ç îáöåíüê³â îêóïàíò³â  òèì÷àñîâö³â,

áåçáàò÷åíê³â, êðèì³íàë³òåòó òà êîëî-

í³àëüíîãî óïîñë³äæåííÿ.

Ñàìå â öüîìó ³ ïîëÿãàº íàéïåðøå

çàâäàííÿ íàðîäíî-ïàòð³îòè÷íîãî îáºä-

íàííÿ Çà Óêðà¿íó, â³äêðèòîãî äëÿ

âñ³õ êîíñòðóêòèâíèõ ñèë. Õàé ñêëàä-

íèêè éîãî ñòîÿòü íà ð³çíèõ ñâ³òîãëÿä-

íèõ ïîçèö³ÿõ, àëå îáñòîþþòü ñïðàâä³

íåçàëåæíó Óêðà¿íó ÿê äåðæàâó ñî-

ö³àëüíî¿ ñïðàâåäëèâîñò³ äëÿ âñ³õ ¿¿

ãðîìàäÿí.

ªäèíèì äæåðåëîì âëàäè, ÿê òâåð-

äèòü Êîíñòèòóö³ÿ, º íàðîä. Òàê ñàìî

äæåðåëîì ³ òâîðöåì äåðæàâè º íå

ïðîñòî ïåðåõîæèé ÷è òèì÷àñîâèé ïî-

ñåëåíåöü, à ãðîìàäÿíèí, ñâ³äîìèé

ñâîº¿ ðîë³ ãîñïîäàðÿ, ç âèñîêîðîçâè-

íåíèì ïî÷óòòÿì íàö³îíàëüíî¿ ã³ä-

íîñò³.

Ö³ ðèñè óêîð³íþþòüñÿ ³ ïðîðîñòà-

þòü íå ñàìîõ³òü, íå ñòèõ³éíî, à çàâäÿ-

êè ùîäåííîìó äóõîâíîìó ñàìîâäî-

ñêîíàëåííþ, çàâäÿêè íåâñèïóù³é ðî-

áîò³ äóø³, âñ³º¿ ñèñòåìè îñâ³òè, âñ³õ

çàñîá³â ìàñîâî¿ ³íôîðìàö³¿.

Àëå äîêè ìè íå ïåðåìîæåìî â

³íôîðìàö³éíîìó ïðîñòîð³, íàì í³÷îãî

é äóìàòè ïðî ñâîþ äåðæàâó. À òîìó

ùîíàéìåíøå äâà êàíàëè ìàþòü áóòè

ñïðàâä³ óêðà¿íñüêèìè. ² íà ¿õ îáëàø-

òóâàííÿ íå âàðòî ñêóïèòèñÿ, à âèä³-

ëèòè íàëåæí³ êîøòè, ïðèäáàòè íàé-

äîñêîíàë³øå îáëàäíàííÿ, çãóðòóâàòè

æóðíàë³ñò³â ïåðøî¿ ðóêè ³ ïëàòèòè ¿ì

ïðèíàéìí³, íå ìåíøå, àí³æ ïëàòÿòü

çà¿æäæ³ ñêîðîáàãàòüêè. Òå æ ñàìå

ñòîñóºòüñÿ é ïåð³îäèêè.

Ïðî öå, çðîçóì³ëî, ìàëà á êëîïîòà-

òèñÿ äåðæàâà. Òà, ñõîæå, äîâåäåòüñÿ

çáèðàòè êîøòè ìèðîì-ãðîìàäîþ íà

ñâîþ ³íôîðìàòèêó.

Îòæå, íàäçàâäàííÿ ³ ïàðëàìåíòñüêî-

ãî îáºäíàííÿ Çà Óêðà¿íó, ³ éîãî íà-

ðîäíî-ïàòð³îòè÷íèõ îñåðåäê³â íà ì³ñ-

öÿõ  íå ò³ëüêè ðîçáóäèòè â ëþäÿõ

ïðèçîìáîâàíå ïî÷óòòÿ íàö³îíàëüíî¿

ã³äíîñò³, ïî÷óòòÿ ãîñïîäàðÿ ñâîº¿ çåì-

ë³, äîë³ ³ äåðæàâè, à é âèìåñòè ç³ ñâîº¿

îñåë³ ñàðàíó, à ç Õðàìó  êðàìàð³â,

ðîçïî÷àòè áóäóâàòè ñïðàâä³ íåçàëåæ-

íó Óêðà¿íó, îïèðàþ÷èñü íà âëàñíó

³ñòîð³þ ³ ïðåäê³âñüê³ òðàäèö³¿, à íå çà

÷óæèìè ìîäåëÿìè.

Çàäëÿ ö³º¿ ³ñòîðè÷íî¿ ìåòè ìàºìî

íà çàãîëîâíå ì³ñöå ïîñòàâèòè ïàòð³î-

òèçì ÿê îñíîâó íàö³îíàëüíî¿ ³äå¿, êîò-

ðà îáºäíàº âñ³ çäîðîâ³ ñèëè ñóñï³ëü-

ñòâà ó çìàãàíí³ çà ñïðàâä³ ñóâåðåííó

äåðæàâó, ùî çàáåçïå÷èòü óñ³ì ãðîìà-

äÿíàì æèòòÿ, ã³äíå ëþäèíè.

Êîëè â êîãîñü çðîäèòüñÿ â³ä÷óòòÿ,

ùî ÿ íàäàþ ïåðåâàãó ãóìàí³òàðíî-äó-

õîâíîìó, äåðæàâíèöüêîìó çà ðàõóíîê

ñîö³àëüíîãî, òî â³äïîâ³ì: îäíå áåç äðó-

ãîãî íåìèñëèìå. Íåäîãëÿä íèí³øí³õ

ïàðò³é ³ ðóõ³â ñàìå â òîìó, ùî âîíè ó

ñâî¿õ ïðîãðàìàõ ðîçºäíóâàëè ö³ îð-

ãàí³÷íî çëèò³ äîì³íàíòè, â³äâîäÿ÷è

äóõîâí³é, íàö³îíàëüí³é ñôåð³ äðóãî-

ðÿäíó, ïðèíàã³äíó ðîëü.

Îòæå, íàðîäíî-ïàòð³îòè÷íå îáºä-

íàííÿ Çà Óêðà¿íó, êîòðå êëè÷å ëþ-

äåé ïðàö³ óñâ³äîìèòè ñåáå ãîñïîäàðÿ-

ìè íà ð³äí³é çåìë³, âèðâàòè ç ðóê òèì-

÷àñîâö³â äåðæàâó ³ ïîñòàâèòè ¿¿ íà

ñòîðîæ³ ñâî¿õ ùîäåííèõ ³íòåðåñ³â,

ò³ëüêè çì³öíþº ñîö³àëüí³ ïðîãðàìè,

ñòàâëÿ÷è ¿õ íà ðåàëüíå, äåðæàâíå ï³ä-

ãðóíòÿ.

***

Õî÷ó çàóâàæèòè, ùî íà ïî÷àòêó öüîãî

åñå, â ðîçä³ë³ Äî ³ñòîð³¿ ïðîáëåìè, ÿ

òàê çàáàãàòî â³ääàâ îñîáèñòîìó íå çàä-

ëÿ ñàìîâèïðàâäàííÿ ÷è çâåäåííÿ ïî-

ðàõóíê³â ç îïîíåíòàìè. Ââàæàþ öå

íèæ÷å ñâîº¿ ã³äíîñò³ õî÷à á òîìó, ùî

ï³ä æîäíîþ ³ç ðîçñòð³ëüíèõ êîëåê-

Áîðèñ

Îë³éíèê

107

òèâíèõ çàÿâ, ï³äïèñàíèõ âëàñíîðó÷íî

òèìè æ ìî¿ìè îïîíåíòàìè, ç âèìîãîþ

ñóäèòè äèñèäåíò³â  ìîãî ï³äïèñó

÷èòà÷ íå çíàéäå. Îòæå, âèïðàâäîâóâà-

òèñü äîâåäåòüñÿ ¿ì, ñåáòî ï³äïèñàíòàì.

Ùî æ äî â³äïëàòè, òî ç ìî¿ìè íà-

êëåïíèêàìè ïîðàõóíêè çâîäèòü ÷àñ.

Íàéæîðñòîê³øà ïîêàðà çà äâîðóø-

íèöòâî  ðîçùåïëåííÿ îñîáèñòîñò³, çà

ÿêèì íåâ³äâîðîòíî íàñòóïàº òâîð÷å

áåçëàääÿ. Ó öüîìó ÷èòà÷ ìàº çìîãó ïå-

ðåêîíàòèñÿ ñàì.

Ñïîãàäàâ æå ÿ öþ ïîòîëî÷, àáè íà

îñîáèñòîìó äîñâ³ä³ ïîêàçàòè ³íøèì,

ùî ö³ õèæàêè íå ìàþòü ìîðàëüíèõ

ÿêîð³â, ùî âîíè íå çóïèíÿòüñÿ í³ ïå-

ðåä ÷èì ó äîñÿãíåíí³ ñâîº¿ ìåòè. ² 

íàéãîëîâí³øå  ÿ õîò³â ïðèâåðíóòè

îñîáëèâó óâàãó ãðîìàäñüêîñò³ äî öüî-

ãî ïîð³ääÿ, îñê³ëüêè ñàìå âîíè, ï³-

ðàíü¿, íèí³ ïðàâëÿòü íàìè. Îöå áóëî

ìî¿ì íàäçàâäàííÿì ãðîìàäÿíèíà.

Óòî÷íþþñü: ó âñ³õ ñòðóêòóðàõ  ç

íèç³â äî âåðõ³â  ó Âêðà¿í³ òðóäÿòüñÿ

ïåðåâàæíî ÷åñí³ ëþäè. Àëå ïðàâëÿòü

íàìè íå âîíè, à çãðàÿ óæå çãàäàíèõ

õèæàê³â. ² ñàìå òîìó íèí³øí³é, ïî

ñóò³, ïåðøèé ó íåçàëåæí³é Óêðà¿í³

óðÿä, ÿêèé õî÷ íàìàãàºòüñÿ ³ ñàì íå

êðàñòè, ³ íå äàâàòè êðàñòè ³íøèì, âè-

êëèêàº çîîëîã³÷íó çíåíàâèñòü ó êî-

ðóìïàíò³â. ² òîìó âîíè ç òàêîþ ëþòòþ

ïîâåëè ÷åðåç ñâî¿ êàíàëè, ÷åðåç ñâî¿

ïðèêóïëåí³ ìàñ-ìåä³à ôðîíòàëüíó àòà-

êó íà ìîðàëüíå çíèùåííÿ ³ ïðåìºðà, ³

ðåøòè ïàòð³îòè÷íî íàëàøòîâàíèõ óðÿ-

äîâö³â.

À çà âñ³ì öèì êðèºòüñÿ ñòðàòåã³÷íà

ìåòà  ³ ãðîìàäñüê³ñòü ìàº çíàòè ïðî

íå¿!  áåçïîâîðîòíî âçÿòè â Óêðà¿í³

âñþ âëàäó  àæ äî ïðåçèäåíòñüêî¿.

Ãðîìàäà, íàïåâíî æ, çàóâàæèëà: îñòàí-

í³ìè ÷àñàìè ïîñèëåíî êîíâåðòóþòüñÿ

÷óòêè ñòîñîâíî çäîðîâÿ ãëàâè äåð-

æàâè. Ùî ö³ âåðñ³¿ ðîçïîðîøóº ñàìå

öÿ çãðàÿ  íå âàæêî çäîãàäàòèñÿ: ç

íåòåðïëÿ÷êè ÷èì ñêîð³øå îêóïóâàòè

äåðæàâíèé Îë³ìï âîíà âèäàº ñàìó

ñåáå.

Ðîçãàäêà ïðîñòà: çà Êîíñòèòóö³ºþ,

íå äîâåäè ÷îãî ç íèí³øí³ì ãëàâîþ,

âèêîíóâàòè éîãî îáîâÿçêè ìàº ïðå-

ìºð. Òî ÷è òðåáà ðîçòëóìà÷óâàòè,

÷îìó â³ñòðÿ àòàêè ñïðÿìîâóºòüñÿ ñà-

ìå ïðîòè ãëàâè óðÿäó? Òà ç òèì, àáè

íà éîãî ì³ñöå ïîñòàâèòè ñâîãî. À âæå

ïî òîìó ä³ñòàòèñÿ ïðåñòîëó  ñïðàâà

òåõí³êè.

Ãðîìàäñüê³ñòü çàóâàæèëà é òå, ùî

³íôîðìàö³þ ïðî çàÿâó ãóðòó äåïóòà-

ò³â ñòîñîâíî ñòâîðåííÿ ó Âåðõîâí³é

Ðàä³ íàðîäíî-ïàòð³îòè÷íîãî îáºäíàí-

íÿ Çà Óêðà¿íó áóëî, ïî ñóò³, çàáëî-

êîâàíî.

×îìó á òî, äîðîã³ ñï³ââ³ò÷èçíèêè?

Àäæå äîêóìåíòè ïîä³áíîãî ð³âíÿ, ÿê ç

ïðàâîãî, òàê ³ ç ë³âîãî êðèëà, õàé ÷à-

ñîì ³ ç ï³äëåíüêèìè êîìåíòàðÿìè, õàé

³ íå âñ³, àëå æ á³ëüø³ñòü ÇÌ² çìóøåí³

îïðèëþäíþâàòè? Áî òàê âèìàãàº ðåã-

ëàìåíò.

À îò çàÿâó íàðîäíî-ïàòð³îòè÷íîãî

îáºäíàííÿ, îñîáëèâî íà ïåðøîïî÷àò-

êàõ, áóëî, ïî ñóò³, çàìîâ÷àíî.

Ùå ðàç çàïèòàéìî: ÷îìó á òî?

À âñÿ ñóòü ó òîìó, ùî ö³é ïðàâ-

ëÿ÷³é ñêîðóìïîâàí³é ñ³ì¿ íå ñòðàøí³

í³ ë³â³, í³ íàö³îíàë³ñòè, òèì ïà÷å, öåíò-

ðèñòè. Ðóõ âîíè âæå çðóéíóâàëè ³ äå-

ôîðìóâàëè, íèí³ ï³äêðàäàþòüñÿ äî êî-

ìóí³ñò³â òà ñîö³àë³ñò³â.

Àëå ¿õ ïàòàëîã³÷íî ëÿêàº íàâ³òü

òåðì³í ïàòð³îòè÷íèé, íå êàæó÷è

âæå ïðî éîãî çàñàäíè÷ó, îáºäíóþ÷ó

äîì³íàíòó. Òàì, äå áåðóòüñÿ çà ñïðà-

âó ïàòð³îòè, íå çâàæàþ÷è íà ð³ç-

íîá³æí³ ñâ³òîãëÿäè, òàì êðèì³íàëü-

íîìó ²íòåðíàö³îíàëó íåìàº ùî ðî-

áèòè. Òîìó îäâ³êó ³ äëÿ ìàñîí³â óñ³õ

ìàñòåé òà â³äò³íê³â, ³ äëÿ êðèì³íàëü-

íèõ êëàí³â ÿê ¿õí³õ ïåðåäîâèõ çà-

ãîí³â íàéëþò³øèì âîðîãîì áóëè ³ º

ñàìå ïàòð³îòè÷í³ îáºäíàííÿ, ÿê³ çàâ-

æäè ñòîÿëè â îáîðîí³ ñóâåðåí³òåòó ³

íàö³îíàëüíî¿ ã³äíîñò³, ïðîòè çàì³ð³â

íà ñâ³òîâå ïàíóâàííÿ, êîòðå ïåðåä-

áà÷àº ïåðåäóñ³ì íàö³îíàëüíó í³âåëÿ-

ö³þ.

Ñàìå òîìó ç ïî÷àòêó ïåðåñòðîé-

êè âñ³ òàê çâàí³ äåìîêðàòè÷í³ ÇÌ²,

â³ò÷èçíÿí³ ³ çàðóá³æí³, æîâ÷íî, â¿ä-

ëèâî, íà ìåæ³ ³ñòåðèêè íàìàãàëèñÿ ³

íàìàãàþòüñÿ îïîðî÷èòè ñàìå ïîíÿòòÿ

ïàòð³îòèçì ÿê ùîñü çàãóì³íêîâå,

íåöèâ³ë³çîâàíå, õóòîðÿíñüêå, ÿê òà-

êå, ùî ñóïåðå÷èòü çàãàëüíîëþäñüêèì

Õòî íàìè ïðàâèòü?

108

âàðòîñòÿì. ² òðåáà âèçíàòè, äîñÿãëè

òîãî, ùî íàâ³òü ñàìå ñëîâî ïàòð³îò

ñòàëî íàñì³øêóâàòî íàçèâíèì.

Ãðîìàäñüê³ñòü ìàº, íàðåøò³, âòÿìè-

òè, â ÷îìó ïðè÷èíà ö³º¿ ïàòàëîã³÷íî¿

çíåíàâèñò³ äî ïðèðîäíîãî ïî÷óòòÿ

ëþáîâ³ äî Â³ò÷èçíè, äî áàòüêà-ìàòåð³,

äî ñâîãî ðîäó ³ íàðîäó. Òà òîìó, ùî ó

ñàðàíè öå ïðèðîäíå äëÿ íîðìàëüíî¿

ëþäèíè ïî÷óòòÿ  â³äñóòíº. Íàâïàêè,

âîíî çàâàæàº ö³é íå÷èñò³, ñïóñòîøèâ-

øè îäíó ÿêóñü òåðèòîð³þ, ïåðåëåò³òè

íà ³íøó, ùîá çíîâó æ òàêè ñòëóìèòè

³ ¿¿. Íèí³ ö³ºþ òåðèòîð³ºþ º Óêðà¿íà.

Çàäëÿ òîãî, ùîá çàõèñòèòè íàøó

äåðæàâó â³ä ö³º¿ íàâàëè, ìè é çàêëè-

êàºìî âñ³ çäîðîâ³ ñèëè çãóðòóâàòèñÿ â

íàðîäíî-ïàòð³îòè÷íå îáºäíàííÿ Çà

Óêðà¿íó. ßêùî íå â÷èíèìî öüîãî,

ìîæå ñòàòèñÿ íàéæàõëèâ³øå: êîëè ïå-

ðåä ñóäîì ³ñòîð³¿ íàâ³òü íå áóäå êîìó

â³äïîâ³äàòè.

Áîðèñ

Îë³éíèê

109

Ãåííàä³é Óäîâåíêî

ÍÀ ÇËÀÌ² ÒÈÑß×ÎË²ÒÜ

ÏÎÑÒÀËÀ ÓÊÐÀ¯ÍÀ

ÂÎÂ²ÊÈ Â²Ê²Â

110

Íàðîäèâñÿ 22 ÷åðâíÿ 1931 ð.

Îñâ³òà

Êè¿âñüêèé äåðæàâíèé óí³âåðñèòåò ³ì. Ò. Ã. Øåâ÷åíêà, ôàêóëüòåò ì³æíàðîäíèõ

â³äíîñèí (1954), ³ñòîðèê-ì³æíàðîäíèê; àñï³ðàíòóðà, Óêðà¿íñüêèé íàóêîâî-äî-

ñë³äíèé ³íñòèòóò åêîíîì³êè ³ îðãàí³çàö³¿ ñ³ëüñüêîãî ãîñïîäàðñòâà (19581959)

Íàãîðîäè

Ïî÷åñíà â³äçíàêà Ïðåçèäåíòà Óêðà¿íè (10.1995); Îðäåí êíÿçÿ ßðîñëàâà Ìóäðî-

ãî V ñò. (04.1998)

Êàðºðà

19521955  ñåêðåòàð ì³í³ñòðà, ñåêðåòàð êîëåã³¿, Ì³í³ñòåðñòâî ïðîìèñëîâîñò³

áóä³âåëüíèõ ìàòåð³àë³â ÓÐÑÐ; 19551958  ãîëîâà êîëãîñïó ³ì. Äçåðæèíñüêîãî

Ñêâèðñüêîãî ð-íó Êè¿âñüêî¿ îáë.; 19581959  àñï³ðàíò, Óêðà¿íñüêèé íàóêîâî-

äîñë³äíèé ³íñòèòóò åêîíîì³êè ³ îðãàí³çàö³¿ ñ³ëüñüêîãî ãîñïîäàðñòâà, ì. Êè¿â;

19591965  ïåðøèé ñåêðåòàð, ðàäíèê â³ää³ëó ì³æíàðîäíèõ åêîíîì³÷íèõ îðãàí³-

çàö³é, Ì³í³ñòåðñòâî çàêîðäîííèõ ñïðàâ ÓÐÑÐ; 19651971  ïðàö³âíèê ñåêðåòà-

ð³àòó, Â³ää³ëåííÿ ÎÎÍ ó Æåíåâ³; 19711977  ÷ëåí êîëåã³¿, íà÷àëüíèê â³ää³ëó

êàäð³â, íà÷àëüíèê â³ää³ëó ì³æíàðîäíèõ åêîíîì³÷íèõ îðãàí³çàö³é, Ì³í³ñòåðñòâî

çàêîðäîííèõ ñïðàâ ÓÐÑÐ; 19771980  äèðåêòîð Óïðàâë³ííÿ (Ä-2), ñåêðåòàð³àò

ÎÎÍ, ì. Íüþ-Éîðê; 19801985  çàñòóïíèê ì³í³ñòðà, Ì³í³ñòåðñòâî çàêîðäîííèõ

ñïðàâ ÓÐÑÐ; ç 01.1985  Íàäçâè÷àéíèé ³ Ïîâíîâàæíèé Ïîñîë; 02.19851991 

Ïîñò³éíèé Ïðåäñòàâíèê Óêðà¿íè ïðè ÎÎÍ, ì. Íüþ-Éîðê; 19911992  çàñòóï-

íèê ì³í³ñòðà çàêîðäîííèõ ñïðàâ  Ïîñò³éíèé Ïðåäñòàâíèê Óêðà¿íè ïðè ÎÎÍ,

ì. Íüþ-Éîðê; 09.199208.1994  Íàäçâè÷àéíèé ³ Ïîâíîâàæíèé Ïîñîë Óêðà¿íè

â Ïîëüù³; 25.08.199417.04.1998  ì³í³ñòð çàêîðäîííèõ ñïðàâ Óêðà¿íè; Ãîëîâà

52-¿ ñåñ³¿ Ãåíåðàëüíî¿ Àñàìáëå¿ ÎÎÍ (09.199709.1998); ÷ëåí Ðàäè íàö³îíàëüíî¿

áåçïåêè ïðè Ïðåçèäåíòîâ³ Óêðà¿íè, ÷ëåí Ðàäè íàö³îíàëüíî¿ áåçïåêè ³ îáîðîíè

Óêðà¿íè (08.199604.1998); ÷ëåí Âàëþòíî-êðåäèòíî¿ ðàäè Kàá³íåòó M³í³ñòð³â

Óêðà¿íè (ç 09.1995)

Ïðàö³

Íàóêîâ³ ïóáë³êàö³¿

²íøå

Âîëîä³º àíãë³éñüêîþ, ôðàíöóçüêîþ, ïîëüñüêîþ ìîâàìè

Óäîâåíêî

Ãåííàä³é

Éîñèïîâè÷

Ãîëîâà Êîì³òåòó ³ç ïðàâ ëþäèíè, íàö³îíàëüíèõ ìåí-

øèí ³ ì³æíàö³îíàëüíèõ â³äíîñèí Âåðõîâíî¿ Ðàäè

Óêðà¿íè (ç 07.1998); ãîëîâà Íàðîäíîãî Ðóõó Óêðà¿íè

(ç 05.1999)