69
Duns. 6 (Bd. 1. S. 376).
70
См., напр.: Корсунский А. Р. Государство и этнические общности в раннефеодальный период в Западной Европе // СВ.
М., 1968. Вып. 31. С. 133.
71
ICn. 3,2: «Heafod-mynstres grilh-bryco is aet bot-wyrthum tingum he cyninges mirade, taet is mid V pundum on Engla lage,
and on Centlande aet tain mundbryco V pund tarn cingce and treo turn arcebiscope, and medemran mynslrcs mid CXX scill., taet
is, bo cyninges wile; and tonne gyt laessan, taer lytel toowdon sy, and le-ger-stow teah sy, mid LX scill., and feld-cirice taer
loger-slow ne sig, mid triltigum scill» (Bd. 1. S. 282); ср.: Ath. 2: «Maesso-preoslos ath and woruld-Legones is on
Engla-lago gefeald efen dyre; and for tarn seofon ciric-hadan, te se maesse-preost lurch Godes gife geteah taet he haefdo, he
bilh tegen-rihtes wyrthe» (Bd. 1. S. 464) (950-1050 гг.); IIGn. 15,1 (Bd. 1. S. 318); IIGn. 15,2 (Bd. 1. S. 319).
72
Birch W. Carlularium saxonicum: a collection of charters relating to anglo-saxon history. London, 1885—1893
(Далее: Birch.). 1040 (958 г.).
73
Birch. 882, 884, 911 (949 г.).
74
IIGn. 2a: «And we laorath, tael, teah hwa agylte and liine sylfno deope forwyrce, tonne gefadige man ta sleore, swa hit for
Godo sy gebeorhlic and for worulde aberendlic. And ge teuce swilho georne, se lo domes geweald age, hwaes he sylf gynie,
tonne lie tus cwolhe: Et diniilte nobis dcbila noslra, sicul el nos dimilliimis, laet is on Englisc: And forgyf us, Drill leu, fire
gyltas, swfi we for-gyfalh tain, te with us agyltath» (Bd. 1. S. 308).
75
Cn. 1027, Inscr. (Bd. 1. S. 276).
7C
Cn. 1027, Inscr.: «Rex lotius Auglie» (Bd. 1. S. 276); ср.: ICn. Pro.:» Tis is seo geraednys, le Cuul cyninge, eallos Englalandes
cyningc and Dena cyninge and Northrigena cyninge, mid his wi-lona geteahte geraedde, Gode to lofc and him sylfum to
cyncscipo and to tearfe, and taet waes on taero halgan mid-winlres lido oil Wintan-ceaslre» (Bd. 1. S. 278).
77
IIAtr. 7: «And gif man secge on landos-mann, lael he orf staele oththon man sloge, and hit secge an sceith-man and an landes-
man, tonne ne beo he nines and-saeces wyrthe» (Bd. 1. S. 224) и Quadr.: «compatriota» (Bd. 1. S. 224).
78
Homilies of Aell'iic. London, 1968. Vol. 1-2, 26.
79
IIAlr. 1,1: «And gif aenig scip-here on Engla-lande hergie, taet we habban heora ealra fniluin; and wo him sculon niele
i'indan, ta hwile te by mid us beolh» (Bd. 1. S. 222); ср.: IIAtr. 7,2 (Bd. 1. S. 224); IIAlr. 7 (Bd. 1. S. 224);
Cn. 1020, 1 (Bd. 1. S. 273).
80
IIAlr. 1,2: «And aelc taera landa, le aenigne frUhige laera, te Aengla-land bergie, beo hit ullah with us and willi ealne
here» (Bd. 1. S. 222).
81
ICn. Pro. (Bd. 1. S. 278); ср.: ICn. 17,1: «And Sole. Eudwcardes maesse-daeg witan habbath gecoren, taet man freolsiaii
sceal ofer eall Engla-land on XV kal. April. And Scte. Dunslanes maesse-daeg on XIIII kal. Junii» (Bd. 1. S. 298) и Quadr.: «per
totam Angliam» (Bd. 1. S. 297); IIGn. Pro.: «Tis is tonne seo woruldcunde geraed-
212
nos, te ic wille mid minan witeman raede, laet man healde ofer eall Engla-land» (Bd. 1. S. 308); Forf. 2 (Bd. 1. S. 388); Consilia-
tio Cnuti: «per tolam regionem» (Bd. 1. S. 398) и Quadr.: «per lo-tam Angliam» (Bd. 1. S. 391); см. также: Llebermann F. Die
Ge-setze der Angelsachsen. Bd. 3. S. 229.
82
W]. lad. Pro.: «Wilhelm cyng grel ealle ta te thys gewrit to cymth ofer eall Englaland freondlice and boot and eal cytli
oallum marmum ofer eall Angelcynn lo hoaldoiine, laol is:...'» (Rd. 1 S. 482); ср.: Leis Wl. I'm. (Bd. 1. S. 192).
81
Нельзя согласиться с переводом вышеприведенного закона Ф. Либерманом (Bd. 1. S. 482), который трактует термин
«Ап-golcyrm» как «iiber ganz England»; ср.: Quadr.: «per lotam Anglic nalionom» (Там же), тем более что понятие «natio»
не отражало в те века «государственное» представление. Оно скорее отражено термином «Englaland», нежели понятием
«Angelcynn». Да и сам Либсрман, приводя объяснение к этому закону, трактует «Angelcynn» как «народ англов»
(Liebermann F. Die Gesetze dor Angelsachsen. Bd. 3. S. 273); ср.: Leis Wl. Pro.: «pople de En-gloterre» (Hk) и «populo
Anglorum» (L) (Bd. 1. S. 492, 493).
84
Wl. Art. 4: «Et omnis Erancigena, qui lempore Eadwardi, propin-qui nostri, fuit in Anglia parliccps consuetudinmn
Anglorum, quod ipsi dicunt an hlote et an scote, porsolvat secundum logem Anglo-rum» (Bel. 1. S. 478); ср.: Adamus
Bremensis. Hamburgische Kir-cheiigeschichte. Hannover; Leipzig, 1917 (Далее: Adamus). 238, 12; 5, 12; 5, 9.
85
Ine Rubr. 25: «Be ciepe-monna fore uppe on londe» (Bd. 1. S. 25); ср.: Ine 25 (Bd. 1. S. 100).
811
Ine 64: «Se le haeflh XX hida, se sceal laecan XII Inda geseltes
lande.s, tonne he faran wille» (Bd. 1. S. 118); ср.- Ine 65 и 67
(Bd. 1. S. 118) и Ino 51 (Bd. 1. S. 112).
81
IIAlr. 3: «...go on lande ge on waoloro, ge binnun inulh an go bu-
lan» и Quadr.: «in lerris el in aqnis, el inlra porlum et, extra»
(Bd. 1. S. 222).
88
См., напр.: EGu. II (Bd. 1. S. 134); VAlr. 35 (Bd. 1. S. 246); Reel. 21,3 (Bd. 1. S. 452); Ger. 1: «hlafordos
landrihl» (Bd. 1. S. 453); Af. 13 (Bd. 1. S. 56); Ine Rubr. 32 (Bd. 1. S. 22); Ine Rubr. 64 (Bd. 1. S. 26); ср.: Ine Rubr.
67 (Bd. 1. S. 26); Duns. 1,2 (Bd. 1. S. 374); Ine 45 (Bd. 1. S. 108); IlEw. 4 (Bd. !. S. 142); UAs. 8: «lundleasum rnannum» и
«londleas mon» (Bd. 1. S. 154) и Quadr.: «qui terrain non habol» (Bd. 1. S. 151); IIEg. 1,1: «of tegnes inlande ge of
geneatlando» (Bd. 1. S. 196) и Quadr.: «de terra tainorum et uillanorum» (Bd. 1. S. 197); IVEg. 8,1: «landri-ca» (Bd. 1. S.
212); ср.: Versio «C»: «lerre ipsius dominus» (Bd. 1. S. 213) и IIIAlr. 3,2; 3,3 (Bd. 1. S. 228); IIlAtr. 4,1; 5; 7 (Bd. 1. S. 230);
HCn. 37 (Bd. 1. S. 338); ICn. 8,2 (Bd. 1. S. 292); IIGn. 78 (Bd. 1. S. 364) и IIGn. 77: «scipfyrde» и «landfyrde» (Bd.
1. S. 364); Norlhu. 49 и 54 '(Bd. 1. S. 383); Northu. 58 (Bd. 1. S. 384).
89
lAtr. Pro.: «on Mercena lande» (Bd. 1. S. 216) и Quadr.: «in Mir-ceiia lande (id est in terra Mircenorum)» (Bd. 1. S. 217); Af.
El. Pro.: «Egipta londe» (Bd. 1. S. 26); Lond. ECf. 32, E: «Wynelan-dia» (Bd. 1. S. 659).
90
Ine Ruhr. II: «gelondan — compalriolas» (Bd. 1. S. 20); ср.: IIAtr. 7 (Bd. 1. S. 255) и Duns. 1 (Bd. 1. S. 374).
91
Wi. 4 (Bd. 1. S. 12).
92
IIIAtr. 10: «And aelc flyma beo flyma on aelcum lande, le on
213
anum sy>> (Bd. 1. S. 230); ср.: Wif. 7: «tegnes land» (Bd. 1. S. 442); IIAtr. 1, 2: «And aelc tlmora landa the aenigno frithige
lliaora the Aenglaland hergie, boo hit utlali willi us and with ealne here» (Bd. 1. S. 222); ср.: Abt. 23 (Bd. 1. S. 4); VIAs. 8,2
(Bd. 1. S. 178); см. также: Liebermann F. Die Gesetze dor Angelsachson. Bd. 2. S. 478; ср.: S. 311.
93
Abt. 23 (Bd. 1. S. 4); ср.: HCn. 55: «Aelteodige men, gif big heora haemed rihtan nellan, of lande mid heora aelitum and