Бiрыла М.В. Беларуская антрапанiмiя. Уласныя iмёны, iмёны-мянушкi, iмёны па бацьку, прозвiшчы

Подождите немного. Документ загружается.

кую

колькасць

выпадкаў,

якія

пацвярджаюць

сказанае:

Андрей Федоровііч аменем отца своего Ф ед о р а

Клымовпча оповедал... 1578 м. Маг., НЮМ XXXII 122;

Влас

Л укннп

ч..,

отца нашего Л у кы Ланковііча

там

жа, 151; Епіімах Л ь в о в « ч Буховецсш ыменем

пана

отца своего, \его мл-ты пана Л ь в а Неановііча

Буховецского...

1578 дв. Маг., НЮМ XXXII 34; Нван

ст ашко в нч.., небожчыку отцу моему А ст аш-

ку

1578

Магілёўшчына,

НЮМ XXXII 147; Кондрата

Г рілшко вііча... А Кондрат пх

(пазычаныя

ў яго

грошы.—М,

Б.) для отездкп своей отцу своему Грыш-

ку...

взятьпоручыл 1577 м.

Маг.,

НЮМ

XXXII 170; Кун-

ко

Тпмофеевыч...

сына своего

Мшмка

Кунковыча 1578

м.

Маг., НЮМ XXXII 82; Марко, Грышко а

Ходор

аш о в

ІІЧЫ...

небожчык Осташ, муж МПТЧПН,

а отец наш 1577 м. Маг., НЮМ XXXII 197; Я, Селавон

к о в

ч...

просал есмп отца своего М ат к а...

там

жа, 174; Хацка а Левошка Ю р ко в

Ч...

по смерпі

отца ых небожчыка Ю р к а... 1577 м. Маг., НЮМ

XXX 50; Яцка Гаврыловыч

а...

небожчпка отца его

Гаврылы Нвановнча Новііка там жа, 145; Семен а

Охрем Кононовпчіі жаловалы на меіцанана Могіі-

левского

Поршу Лукынілча о

том,

ыж дей он скоро по

смерты отца ых, Конона Мойсеевача... там жа, 70;

Лазар

Нвановпч жаловал на... Антона Мвано-

внча,

брата своего рожоного, о

том,

ыж дей он скоро

по смертіі

отца

ах Мвана... там жа, 64; Орофей Ф у р-

совач за жалобою отца Фурса Степановача 1578

м.

Маг., НЮМ XXXII 65; Ратко Тамошковач на-

пропівко

отца своего Т а мо ш ка 1578 м. Маг., НЮМ

XXXII 46; Курыло Павловііч, украдшы коня его...

отвел

до отца сеоего Павла 1597 м. Маг., НЮМ

VIII

241; Я цко Конаше в а

ч..,

Конаш, Пашко-

вач,

ііменем сына своего Яцка 1598 м. Маг., ЙЮМ

VIII

255—256; справа мецан могалевскііх Чурылы

Артемоеача з отцем его А р

е м о м Подвязсшм

1617 м. Маг., НЮМ

VIII

344; жона того Федора

Ростопты,

на ымя Марья... с сыном своцм Романом

Федоровачом 1624 ы. Маг., НЮМ

VIII

406;

у к о ла Нвановпча... іі сына онего Андрея В у ко ло-

пча 1653

Маг

НЮМ X 254; Я, Грыгорей Уласо-

впч,

сам от

себе

а сына своего Парфена Гріігоре-

ііч а 1656 м. Маг.,

НЮМ

X 285;

отец

Ніікатіій

Евлевач,

290

свеіценпк

буйнацкіій-.. а сын мой,

Богдан

Евлевач 1664

Маг., НЮМ X 291.

Сустракаюцца выладкі, калі

другі

кампанент на

-овач

(-евііч) з'яўляецца не іменем іпа бацьку, а іменем

па

мянушцы бацькі:

Гелаяш

С м о е в а

ч...,

отца

на-

шоео,

пана

Леона

Смоя

1634 дв. Віц. в., НЮМ

XXIV

212.

Найменні

групы

МІ

ІБ,

у якіх у якасці другога кам-

панента

выступаюць патранімічныя формы на -ов (-ев),

ва

Ухвале

1528 г. складаюць 1,75% усІх двухслоўных

найменняў.

Рэдкімі былі і найменні, у якіх другім кам-

нанентам

з'яўлялася патранімічная форма на -ын (~ын)~

ва

Ухвале

1528 г. іх

1,63%.

Трэба адзначыць розніцу ва ўжыванні другога члена

найменняў

на

-овыч

(-евач) у Маскоўскай дзяржаве, дзе

імя

па бацьку на

-овпч

(-евііч) ў

XV—XVI

стст. маглі

насіць

толькі прадстаўнікі вышэйшых слаёў пануючага

класа, а ўсе іншыя асобы мелі імя па бацьку на -ов, -ш,

\ ў ЛІтоўскім княстве, у склад якога ў разглядаемы

перыяд уваходзіла тэрыторыя сучаснай БеларусІ, дзе

падобнага абмежавання не было. У «Тысячнай кнІзе»

Маскоўскай дзяржавы 1550 г. прыкладна на тысячу вы-

падкаў імя па бацьку на

-овач

(-евач) магоць 28 асоб,

на

-ан — 41 асоба, на

-ого—2

асобы і больш 900 асоб —

на

-ов (-ев). Ва

Ухвале

1528 г. адваротны малюнак.

На

1500 выпадкаў імя па бацьку на

-овііч

(-евііч) маюць

звыш 1200 асоб і толькі каля 50— імя па бацьку на

-ов (-ев), -ан. Паступова ўжыванне імён па бацьку на

-ов (-ев) у Маскоўскай дзяржаве І імён па бацьку

на

-овііч

(-евач) у ЛІтоўскім княстве становІцца ўстой-

лівай кніжнай традыцыяй,

якая,

безумоўна, адыграла

лемалаважную ролю ў фарміраванні прозвішчаў на

-оу (-еу) і

-овіч

(-евіч).

Найменні

групыМІ +

ІБ,

у якіху якасці другога кампа-

нента

ўжываюцца патранімічныя формы на

-онок

(-ёнок),

адз-начаны толькі ў XVIII ст. ва ўсходняй частцы Бела-

русі:

Алексей

Халнмонёнок

1704 Чач. ст., НЮМ

XXVIII

20,

Васька

Савалучонок

там жа, 16,

Дорош

Бурчоноктам

жа, 24, Евхым

Клішёнок

там жа, 15,

Мойсей

Макаренок

там жа, 17,

Андрей

Левонёнок

1526 там жа, 38,

Андрей

Мойсеёнок

там жа, 79,

Аніжей

Гопонёнок

там жа, 79, Ан-

тон

Явстрацёнок

1769 там жа, 10,

Есько

Бондаронок

там

жа, 4.

291

Найменні

групы

МІ

НМ

ад агульнага ліку двух-

слоўных

найменняў

ва Ухвале 1528 г. складаюць 5,26%

(гл.

табл. 4).

Пераважна

якасці

другога

кампанента,

які

характарызуе асобу па

назве

мясцовасці,

выступае

прыметнік

на -скый

(-цкай).

помніках

пісьменнасці

часта адлюстроўваецца не-

пасрэдная

сувязь антрапанімічных

адзінак

названага

тыпу

назвай

населенага пункта. Асабліва

выразна

гэта

можна

прасачыць

на

матэрыяле

ПопІсу

1567 г., дзе

прычыны

спецыфікі

гэтага дакумента

падаецца

назва

аообы

назва

населенага пункта, у

якім

яна пражывае

ці

якім

валодае: Юр"ыі 3 а б оло цкц й з ыменей своах

с Кленыцкого ііЗаболоцког о... 1567 Ашм. п., П. 590;

Рабей Г но й ніі цкы й з ыменья Г но йнііц ко г о под

Городном 1567 Гр. п., П. 676; Валентый Снарскпй

з ыменья своего з У с н а р

а...

там жа, 700; Станыслав

а р е цкпй з ыменья своего 3 а р е ч я

..,

Андрей

Залескілй

з ыменья 3 а л е с е ц 1567

Ід.

п., П. 747;

Петр

а ІДастный а Нван К а м е ны ц ка

е...

выправплы

одного брата Нвана К

а.

м е н а цког о ц ставалы

з ыменья своего К а м е нкы-.. 1567

Навагр.

п., П. 823;

Даныло Покрошенскай сам дей фор, з ыменья

своего с Покрошова выслал слугу на ымя Комегшц-

кого там жа, 835; Якуб Г ру з с Кпй з Г р у з ко е 1567

Ваўк

п., П. 860; Петр Д о б р о ныж с кнй з ыменья

своего з Добронііж

а..,

Стецка Лышчынского

сын Мев з ыменья Льш\ш.., Лев Горновскіій з Гор-

нова 1567 Бр. п., іП. 1182; Мацко То-каровскай с

Токарова..,

Богдан Ч аж е в с к а й сам

служыт

пану Вой-

не з Ч іі

е в

ч выслал слугу... там жа, 1184; Юхно

Пріішіійфостскіій с Прышафостов там жа,

1185;

Федор

С коков скай з

Ско/сое

там жа, 1188;

Ян Г о р но в с к а й... з ыменья своеео з Горнова

ставнл слугу Станпслава Нурынского там жа, 1189;

Офанас Мутаколскп й... з ыменья его зМутігкол,

Тымофей Черневскп й... з ыменья своего з Ч е р-

нева там жа, 1190; Валентый X м е лев скай кляча

з X м е л е в а.., Шііман Копііенскай с К о п ы н... там

жа,

1191;

Федор

В о л ко в

ПЦКІІ

й э ыменья своего з

Волковыч там жа, 1197; Йван Т ока ро в с кпй з

ыменья своего сТокаров конь... там жа, 1198;

СТПНПС-

лав

Могнльнпцкіі й... з ыменей своых з Ондронова,

Острова в повете Кобрынском конь, а з Могылнііцы

292

там

жа, 1199; Мван Ч е р нскіій з ыменя своего

Ч е р н с к а ставыл слугу... там жа, 1200;

Грыгорей

К о-

чановскпй с Кочановпч

конь...

1567 ПІн. п.,

П.

1207; Солтан Курадовскый з ыменья К у р а-

довского конь... там жа, 1212; Дматрей Ратом-

с к

ы.

й з ыменья своего з Р ат о м ы 1567

Мін.

п., П. 1228;

Пан

Андрей Халецкіій з ыменей своых... з X а л ч а

1567

Рэч.

п., П. 1233.

Найменні

групы

МІ

НМ,

другі

кампанент

якіх мае

форму

на -ец, -іінец, -овец, ужы'валіся толькі спарадычна:

ва

Ухвале 1528 г. Петр

Ордынец

б. Ваўк., 94, ВПСПЛЬ,

Радпвон Сачковцы б. Пін., 189, Яцько Козловец 1614

Арш.

п., НЮМ XXVIII 167, Сергей Басловец 1726 Чач.

ст.,

НЮМ XXVIII 80, Хома Быховец там жа, 56. Зрэдку

сустракаюцца

найменні

з другім кампааентам на -аніін:

Коста Лбучанан 1528

Навагр.

з-к, У. 35,

Найменні

групы

МІ

Ап

ва Ухвале 1528 г. складаюць

6,7%- ад усіх двухслоўных

найменняў.

якасці

другога

кампанента

ўжываецца апелятыўнае

Імя-мянушка,

якое

па

сутнасці было другім, бытавым іменем: Богфан

Боріц 1528 б.

Мсцісл.,

У. 199, Мван Драч 1552 м. Пін.,

ПкнПКл.

26,

Грыгорей

Горло

1567 Лід. п., П. 749, Костя

Золотар 1577 м. Маг., НЮМ XXX 16, Андрей Корогод

1614 Арш. п., НЮМ XXVIII 174, Войтеха Лапу 1624 м.

Маг.,

ЙЮМ VIII 398 і інш.

Падрабязней

аб лексічным

складзе

імен-мянушак

гл. стар. 181—281.

НайменнІ

групы

МІ

ва Ухвале 1528 г. скла-

даюць

1,17% усіх двухслоўных майменняў. У

якасці

другога

кампанента

ў іх выступаюць поўныя ці

эмацыя-

нальнаацэначныя

формы

імён:

А в е р к ц й: Мван Авер-

ка

1746 м. Маг., ЙЮМ XXX 282; А г е й: Васка Агея

(род.

скл.) 1746 м. Маг., НЮМ XXX 282, Мшшта Агей,

Яков

Агей 1766 Маг., НЮМ XVII 78; Алексей: Мван

Алёкса 1746 м. Маг., НЮМ XXX 254; Амвросый,

Амброжп: Грышка Абражай 1746 м. Маг,, НЮМ

XXX 305; АНТП ох: Васко Анцута 1567 Рэч. п., П. 1232;

Антонай: Роман Антос 1726 Чач., НЮМ XXVIII 42;

Артема: Андрей Арцем 1670 Віц. в., НЮМ XXI 81,

Корныліі Арцюх 1776 Маг., НЮМ XVII 164; Бернард:

Ян Бернат 1567 Гр. п., П. 709; В а в

л а: Меан Вавула

1746 м. Маг., НЮМ XXX 254; Васіілый: Барыс Ва-

сёха 1764 с. Ульск. м-ка, НЮМ XXII 428; В

т:

Якуб

Внтень 1528 б. Гр., У. 93; Владііміір; Мііколай Во-

293

лодко 1567 Ашм. п., П. 585; Владыслав: Мыколай

Лодята 1567

Навагр.

п., П. 835; Гаврііыл; Мвана

Гавры 1750 м. Маг., НЮМ XV 301, Лрцем Гаврюшка,

Гапон Гаврюшка, Сямён Гаврюшка 1746 м. Маг., НЮМ

XXX 219, Яна Гаврушка 1763 Маг., НЮМ XVI 391;

Г е п р г п

й,

Ю р а й: Богдан Юрага, Мііхайло Юрага,

Ян Юрага 1528

Навагр.

з-к, У. 34,

Федор

Юрага 1567

Навагр.

п., П. 824, Болтромей Юрша 1567 Ашм. п.,

П.

582; Грагоріій: Мнхаыл Грншко 1726 Чач. ст.,

МЮМ

XXVIII 76; Д а м

а н: Васько Дзёма 1728 Чач.

ст.,

НЮМ XXVIII 34; Діімытрнй: Петр Мпцута

1567 Гр. п., П. 674; Дыоніісіій: Нван Дзенас 1645 с.

Арш.

п„ НЮМ XXIII 448; Дорофей; Роман Дароня

1746 м. Маг., НЮМ XXX 197, Грышко

Дорош

1726

Чач.

ст., МЮМ XXVIII 72; Е в с

а ф а й: Маколая

Остііка 1567

Слон.

п., П. 851, пан Юрыі Осшк

Брасл.

п.,

П. 444; Маков, Якуб: до Гапончыка Якуба 1753

м.

Маг., НЮМ XV 441; Моанн: Цнмка Нванча 1746 м.

Маг.,

НЮМ XXX 261, Ананпя Мвашень 1646 с. Арш. п.,

НЮМ

XXIV 374; Носпф: Даннло Есап 1670 Віц. а,

НЮМХХІ82;

Н с а а я: Андрей Нсай 1726

Чач.

ст., НЮМ

XXVIII 44; Сцепан Мсай там жа, 42; К а р п: Махалко

Карпека

1726 Чач.,

НЮМ

XXVIII 44; Ка с с а а н: Куріі-

ла Касянчак м. Ульск.,

НЮМ

XXII 424; Константіін:

Васаль Кастан 1764 с. Ульск. м-ка, НЮМ XXII 428,

Станпслав Костюшко 1567 Ваўк. п., П. 861, Ян Костюш-

ко

там жа, 864,

Федор

Костюшко 1567, Бр. п., П. 1190,

Рафала Коста 1567 Бр. п., П. 446, Мііхвед Косця 1746 м.

Маг.,

НЮМ XXX 248, Прокоп Косця 1758 Маг., НЮМ

XVI 221; Конон: Дзмытрок Конон, Лаврен Конон

Чач.,

МЮМ

XXVIII 42; Король: Панкрат Кароль 1704

Чач.

ст., НЮМ XXVIII 13, Олексей Королько, Марціш

Королько 1646 б. Арш.

'П.,

НЮМ XXIV 373; Мамант:

Прокоп

Мамон 1670 с. Віц. в., НЮМ XXI 90; Ману

Л:

Сцепан Мануйла 1746 м. Маг., НЮМ XXX 262,

Федор

Монька

там жа, 190,

Антона

Муньш там жа, 194, Гаврнс

Мунька

там жа, 198; М е ф о д а й: #н Нефед 1567 Бр. п.,

П.

1192; Мпна: Кондрат Мііна 1746 м. Маг., НЮМ

XXX 221; Мыхаііл:

Федор

Мпхна 1746 м. Маг., ЙЮМ

XXX 244, Грышко Мшіінак 1726 Чач. ст., ЙЮМ

XXVIII 62; Н аум: Васко Наум 1722 с. Маг. п., НЮМ

XII

374; Н ык нт а ні Н

к о л а й: Амелян Макоша

1746 м. Ульск., НЮМ XXII 422; Онііспй ці Онасам:

294

РоманОноско 1746м.Маг.,

НЮМ

XXX 235, Роман Онос-

ко

1739

Маг.,

НЮМ

XIV 240; П авел ці П а в л а н: Мван

Павута

1746 м. Маг., МЮМ XXX 258; Япатый: Са-

востыан Пац 1726 Чач., НЮМ XXVIII 43, Васыль Пац

1790 с. Віц. в., ЙЮМ XX 323; Петр: Юры Пятруша

1746 м. Маг.,

НЮМ

XXX 193, Мван Пятруня там жа, 262,

Максам

Петка

там жа, 209, Яшо Петрыка 1726 Чач. ст.,

НЮМ

XXVIII 54; С

л в а н:

Петр

Селывон 1567

Рад.

хар.,

П.

787; Сымеон;

Федор

Семен 1670 с. Віц. в., НЮМ

•XXI 87, Сава Семёха 1623 с. ВІц. в., ЙЮМ XXI 79, Млля

^Сенка 1746 м. Маг., НЮМ XXX 283; Сіімон: Арцем

СПМОНЧПК

1766 Маг., НЮМ XVII 78, Нычыпер Шумак

1726 Чач., НЮМ XXVIII 44; Софоная: Ларко Сохно

1769 Чач. ст„ ЙЮМ XXVIII 10; Софронай: Феска

Сапрончык 1746 м.

Маг.,

ЙЮМ

XXX 253; Спарадон:

Грышко Свырыд 1726 Чач., НЮМ XXVII 43; Стефан:

Сцепан Сахончык 1764 с. Ульск. м-ка, НЮМ XXII 430;

С танас лав: Цымошка Станнславчіік 1764 Ула, НЮМ

XXII 425; Терентнй: Ярмола Цяреня 1746 м. Маг.,

НЮМ

XXX 318; Т а х о н: Павел Тыша 1567 Мін. п., П.

1224,

Овсей

ЦПШЧЫК

1726

Чач.

ст.,

НЮМ

XXVIII 62;

р о-

ПМПП:

Майсей Атронька 1746

м.

Маг.,

НЮМ

XXX 222;

Феодор: Мыхалко Хвёдор 1670 с. Віц. в., НЮМ

XXI 84, Марціш Ходарыка 1634 Маг., НЮМ VIII 456;

ііла р ет: Андрея

Піілата

1757 м.

Дубровенскі,

НЮМ

XVI 201; ФПЛПМОН: Захарко Фіілон 1670

Маг.,

НЮМ

XXI 86; X р а с

о ф о р: Хведор Хрысця 1726 Чач., НЮМ

XXVIII 42; Э р а з м: Венцлав Размус 1567 Лід. п., П. 772;

Я це к: Якуб Яцына 1567 Ашм. п., П. 576, Федко Яцыніік

1528

Навагр.

з-к, У. 33.

р о х с л о ў іі ы я

найменні

Як

і ў двухслоўных

найменнях,

на

першым

месцы

трохслоўных

найменнях

знаходзіцца мужчынскае ўлас-

нае

імя (МІ), на другім

месцы

— імя па бацьку (ІБ),

назва

мясцовасці

(НМ),

апелятыўнае

імя-мянушка

(АП)

другое Імя мужчыны (МІ).

Гэтыя

элементы

высту-

паюць

і ў

якасці

трэцяга

кампанента

трохслоўных най-

менняў.

залежнасці

ад

значэння

другога і

трэцяга

кампа-

«ентаў

вылучаецца 12 груп трохслоўных

найменняў:

295

МІ

ГІБ

(група імені

бацькі),

МІ

ІБ

НМ.

ІІІМІ

ІБ

АП,

МІ

ІБ

МІ,

МІ

НМ+Ш,

МІ

НМ

Ап,

VII

МІ

Ап

ІБ,

VIII

МІ

Ап

НМ,

МІ

Ап+Ап,

МІ

ІБ,

МІ

Ап,

XII

МІ

словазлучэнне.

найменнях

МІ

ГІБ

якасцІ

другога

кампанен-

та

выступае Імя па бацьку, а ў

якасці

трэцяга — імя па

'дзеду (па бацьку

бацькІ).

Адноона таго, што

трэці

кам-

панент

на -овач, -евпч быў іменем па дзеду, оведчаць

такія

запісы,

як Леона Гарасамовача Ю р цо-

впча..,

пры родзііцу

(польск.

гойгіз 'бацька'.

—

М. Б)

своцм, пану Гарасаму Ю р цо впч у 1746 Маг.,

НЮМ

XIV 465. Па спосабу

а-фармлення

другога і трэ-

цяга

кампанентаў ёсць 6 варыянтаў

найменняў

МІ

ГІБ:

1. Ш +

-овііч

-овііч(а), 2. Ш +

-овііч

-ов,

МІ

+ -ов«ч

-ПН,

4. Ш

-овііч-\--енко,

МІ

-ов

-ов,

6. Ш

-ов-\~

сьш

(такога).

Найбольш

пашыранымі

з'яўляюцца

найменнІ

патранімічнымі

суфіксамі -овыч, -евач, -ш, -ннііч,

якія

ва

Ухвале 1528 г. і

Попісе

1567 г. складаюць 42,77%

(212

найменняў)

ад зарэгістраваных там 498 трохслоў-

ных

найменняў.

Трэці

кампанент

у 161

найменні

мае

форму

наз. скл. адз. л., а ў 52

найменнях

— род. скл.

'адз.

л.: Ва Ухвале 1528 г. Богдан Сенковііч Страцевыч

Навагр.

з-к, 33, Ян Мацковач Ометпча б. Гр., 91,

Богуш Васковач Крупчача з. Бр., 101; Жука Яцутача

Кобцевыча 1540 Гр., АВАК XVII 70; у

Попісе

1567 г.

Заяш

Яновыч Кутевша, Юрыі Маколаевііч Кевлііч, Ян

Мпколаевыч Богушевыча Ашм. п., 567, Якуб Юрьевач

Спрутевача, Венцлав Шцмковпч Кеелач там жа, 568,

Степан Матеевпч Васкевпча там жа, 570, Мііколай Яно~

выч Петьковпча там жа, 572, Андрей Яновач Ромейковііч

там

жа, 574, Крыштоф Богдановач Чеховша, Петр Вой-

теховая Козейковііча, Лаврын Мшолаевыч Рачкееача,

Грагорей

Андреееыч

Рачковнча, Ян Шнмановпч Кгез-

кгайловыч там жа, 575, Ленарт Александровач Можейко-

выч, Лаврын Яновпч Можейкоеача, Юрыл Станаславоеыч

Ятовтовпч

там жа, 577,

Матфей

Фылцповыч Перкур'ьевпч

там

жа, 580,

Мартын

Каспаровыч Володькевша, МПКО-

лай

Станькевач Млачпч там жа, 584, Войтех Юр'ьевыч

Сташкевача, Яхіім Яноеілч Кгабрыяловпч таы жа, 587,

Юр'ьа Шымковпч Тарасовач з села Тарасовііч... там жа,

589,

Авкгуштын Станілславовыч Козевііч там жа, 590,

296

Ян Нарушевыч Петровта,

Грагорей

Каспоровач Волод-

кевііч,

Ян Андреевыч Якгейловііч там жа, 591, Мван

Мванковііч

Хацковач там жа, 592, Мііхаііло,

Нван,

Сулііян Богуфаловачіі Дорошкевта Гр. п., 674, Лаврш

Федоровпч Кулбачпч там жа, 675, Павел Васкевач Лане-

выча, Богдан

МІІКЫТІІЧ

Ланевша там жа, 677, Еско

Сте-

пановыч Каленііковііч, Мпхайло Романовпч Шембелевш

там

жа, 679, Тамох Ждановач Обуховпч там жа, 680,

Трохам

Былчыч Парфеновач, Санюта Кондрашевач

Оленач там жа. 682, Ждан Дем'ьяновач Глебковач там

жа,

683, Яско Петровцч Торкачевыч там жа, 686,

Федор

Грышковпч, Заневпча там жа, 689, Степан Венславовнч

Волчкевыча там жа, 690, Маколай Юдковач Володке-

выча там жа, 692, Мартын Маколаевііч Шомаковыч

там

жа, 693, Богдан Юхновпч Дмытровпча там жа, 694,

Войтех

Сомашкевпч

Станкевыча,

Богдан Манцовыч

Сезе-

невыч там жа. 695, Онііхам

Пашутыч

Сезеневыча,

Сіідор

Абрамцовііч Сезеневпч там жа, 696, Станаслав Мвано-

впч

Кудрыч з ыменья Кудрыч там жа, 696—697, Павел

Степановач Кузмач, Полакарт Мыхайловач Костюковыч,

Мартпн

Петрашееач Матеевач там жа, 697,

ГОСТПЛО

Нгнаговпч

Панцовііч, Лаврушко Грашковііч Антушевм

там

жа, 700, Болтромей

Амброжаееыч

Шпмаковілч

з дому

Шіімаков там жа, 701,

Федор

Матееевнч Глебовпч з села

Глебовыч

кляча.., Карп ДОШПЧ Нляшевпч з села

Дошыч там жа, 702, Мван Тршевнч Гуіцііч там жа, 705,

ФПЛПП

Офанасовыч

Нестеровпч...

з ыменья своего

Несте-

ровского, Неанко Якововач Хоцевыча, Ермола Есафо-

выч

Татарчыч

там жа, 707, Валентый Лаврііновцч Хруле-

впч

Лід. іп., 748, Станаслав Станііславовііч Буткевыч

там

жа, 751, Ян Якцбочав Стрелцевыч там жа, 752, ІДе-

пан

Оношковпч Полуяноеыча

Навагр.

л., 809, Мван

Грыгор-ьевыч

Менковш з Менкевпч там жа, 813, Мван

Семеновпч Войшіловт там жа, 815, Корнало Нвановач

Вколовач

там жа, 816, Александро Стецкевыч Сачкевііч

там

жа, 818,

Мыкііта

Станкевыч Скуратовыч, Лаврын

Богдановач Романовыча там жа, 822, Андрей Неміірыч

Ходкееач там жа, 824,

Стась

Федьковыч Тарасовач, Нван

Жданоеыч Острейкоеыча там жа, 825, Давыд Васкееыч

'Тречшшіч, Ждан Андреевііч Халковпча там жа, 826,

Семен

Стефановач Кравцевііч там жа, 828, Алексей Се-

меновач Осташовм там жа, 832, Малхер Андреевііч Мен-

кевач,

Стась

Неверовііч Моствііловііч там жа, 834, Андрей

297

Яновііч

МЫКПТІЛЧ

там жа, 835, Матфей Нвановыч Прота-

совііча там жа, 836, Яван Андреевнч Яцыныча, Стась

Янкевші Якубовыча

Слон.

п., 844, Юхно' Богдановыч Яно-

выч там жа, 852, Ваяентей Якубовач Станкевііча,

Собко

Юрковач Недбаловііча Ваўк. п., 857, Станпслав Мшо-

лаевпч Янушковыча там жа, 858, Юрьп Станковііч Лав-

рііновііч, Ян Грашковпч Лаврановыча, Размус Мііколае-

выч Войтеховііча там жа, 859, Войтех Стасевыч Бобро-

вач,

Рахвал Яновач Мыхновііча там жа, 861, Павел а

Матей

Яновіічп Андрейковііча,

Федор

Матковач Тюхае-

вцч

там жа, 863, Павел Сташіславовач Мванковпч,

Андрей Семеновпч Мванковыча там жа, 866, Петр

Ярос-

лавовнч Олехновііч там жа, 867, Макар Забейдыч Макы-

тыч

там жа, 869, Мартан Мамач Якубовпч з села Мамыц-

кого там жа, 870, Матей Войтеховач Веренчш там жа,

872,

Матфей

Васалевпч Ерчаковііч Бр. п., 1183,

Олпфер

Немерыч Ошемятпн там жа, 1191, Мартш Дрожджач

Грашковпч там жа, 1192, Матей Маколаевач Ждановііч

там

жа, 1195,

Стась

Мпколаееач Мрочкевач там жа, 1196,

Мпколай

Богушевпч Гоголевач там жа, 1198, Мойсей

Мыхновпч Хомутовііча Пін. п., 1206, Омельян Кондрато-

бііч

Богатовача там жа, 1207, Мван Протасовач Максы-

мавач там жа, 1209, Нван Анцушковыч Домановыч там

жа,

1212, Васко Мвановііч Шпаковач, Ненад Омеляко-

выч

Гореглядовыч

там жа, 1213, Даныло Лукашевііч Сач-

ковач

там жа, 1215, Тахно Мпхайловііч Корсаковач

Мін.

п., 1216,

Амброжей

Петровач Сурымтовііч, Ян

Юршыч Ленковач, Андрей Мнколаевач Буткевача там

жа,

1217, ІЦастньш Яновііч Татарыновцч там жа, 1218,

Якуб

Яновач Рекутевача там жа, 1219, Матфей Гавра-

ловыч Ташкевача там жа, 1221, Каспор Яновііч Корейвач

там

жа, 1223, Ждан Санкевач Дрогачовыч там жа, 1224;

Семен

Мнхайловач Внуковііч 1578 Маг., НЮМ

XXXII 202, Павел Нвановач Менчуковач 1581 м, Маг.,

МЮМ

VII 325, Ждан Кузмыныч Авусовыч 1614 м. Маг.,

НЮМ

VIII 326,

Петр

Мелентаевпч Казановпч 1664 Маг.,

ЙЮМ

X 301, Максым Андреевыч

Федоровііч

1746 м. Маг.,

ЙЮМ

XIV 465.

Найменні

]\\\

-овач

-ов

ва Ухвале 1528 г. не

адзначаны

зусім, а ў

Попісе

1567 г. толькі 1 раз: Богдан

Федоровііч

Околов

Навагр.

п., 819.

Пекалькі

разоў у

XVI—XVIII стст. адзначала ў Магілёўскіх актах:

Евлан

Явановііч Белеев 1586 Маг., НЮМ VII 348,

Федор

298

Яцковыч

Безменков 1663 Маг., НЮМ X 317, Ян

Семено-

выч Мавонов 1744 Маг., МЮМ XIV 388.

3. Нячаста сустракаюцца і найменні

МІ

-овмч

-«н:

Петр

Войтехоішч

Шкленын

1565 Ашм. харугва, П. 262,

Петр

Яновач

Орефнн

1565 Гр. харугва, П. 348, Томко

Мартыновііч

Курміін

1567 Лід. п., П. 753, Лука Павловыч

Овечкын

1594 м. Маг., НЮМ VIII 224, Ларко

Семеновыч

Кадушкын

1647 м Маг., ЙЮМ X 204,

Андрея

Васыле-

вііча

Сучкпна

1723 м. Маг., НЮМ XII 415.

4. ТолькІ 1 раз адзначапа .найменне Ж\ +

-овііч

+ -енко:

Федор

Яцковыч

Без'ьяенко 1664 Маг., НЮМ X 301.

5. Непрадуктыўным было і найменне

№\

-ов

+ -ов,

адзначанае 1 раз: Майсей

Дзянысов

Пастухов 1746 м.

Маг., НЮМХХХ248.

6. Некалькі асобна стаяць спалучэнні групы

МІ

ГІБ,

у якіх пасля другога кампанента стаіць слова сын:

у Попісе 1567 г.

Ханец

Мордасов

сын

Корозач

Гр.,

П.

679, Мартпн

Осташов,

сын Яцкевача Слон. п., 846,

Мван, Яцков сын,

Колбовач

Пін. п., 1213.

Вядома, што апісаныя 6 варыя

нтаў найменняў гру-

пы

МІ

+ ГІБ далёка не вычэрлваюць

усіх

магчымых спа-

лучэнняў патранімічных форм у трохслоўных наймен-

нях. Максімальная мадэль гэтай групы, калі будаваць

яе

на аснове 5 патранімічных форм, адзначаных у пра-

цэсе

вывучэння помнікаў

-овыч

(-евпч, -ыч), -ов (-ев),

-ПН

(-ын), -енко ('Энко, -анко),

-онок

(-ёнок), уключае

25 варыянтаў: I. Ш +

-овііч

+ -овач(а), 2.

3. МІ +

-обмч

-ын,

4. Ш +

-овііч

-енко,

-онок,

6. Ш + -ов-\--овііч(а), 7.

Ш-\--ов

-ов,

МІ

н, 9. Ш

-ов

-енко,

10. МІ +

-ов-\--онок,

11.

МІ

-овііч(а), 12. Ш. +

-іін-\--ов,

13.

14.

МІ

+ -«н

-енко,

15. Ш + -ПН

-ОНОК,

16.

-овач(а), 17. Ш. +

-енко,

-ов,

18.

19.

МІ

+ -енко

-енко,

20.

МІ

+ -енко

-онок,

21.

МІ

-онок-і--овпч(а), 22. МІ +

-онок-\--ов,

23. МІ

-\--онок

-ПН,

24.

МІ

-онок

-енко,

25. МІ +

-онок

-онок.

Пры

шырокім дэталёвым вывучэнні ломнікаў лік іх яшчэ па-

вялічыцца за кошт форм на -еня (-эня),

-чіік

(-чык),

-ук (-юк), якія таксама маглі выконваць патранімічную

функцыю.

II.

Найменні групы

МІ

ІБ

НМ

характарызуюць

асобу па імені бацькі і па назве мясцовасці, з якой пахо-

дзіць ці якой валодае асоба. Па спосабу афармлення дру-

299