Диалектология

Мінск: Навука і тэхніка, 1969. — 112 с. У гэтай рабоце грунтоўна распрацоўваецца пытанне групоўкі беларускіх гаворак, выдзяляюцца асноўныя дыялекты і групы гаворак у межах гэтых дыялектаў і даецца поўная характарыстыка іх адрозненняў на розных узроўнях іх структуры, апісваецца занальны падзел беларускіх народных гаворак.

Мінск: АН БССР, 1963. - 976 с. (600dpi, b/w, OCR, активное оглавление). «Дыялекталагічны атлас беларускай мовы» змяшчае звесткі, якія дазволяць у радзе выпадкаў па-новаму ставіць і вырашаць складаныя праблемы ўсходнеславянскага і наогул славянскага мовазнаўства. Разам з тым ён з'явіцца верагоднай крыніцай для вывучэння гісторыі і этнаграфіі беларускага народа, высвятлення этнагенезу ўсходніх славян. Акрамя таго, Атлас мае вялікае агульнакультурна...

Вучэбны дапаможнік для філалагічных факультэтаў універсітетаў і педінстытутаў. — Мінск: Навука і тэхніка, 1964. — 415 с. У гэтым выданні асноўная ўвага аддаецца апісанню структуры беларускай дыялектнай мовы на ўсіх асноўных узроўнях сістэмы мовы — фанетычнай, марфалагічнай, сінтаксічнай і лексічнай. Па адных з гэтых раздзелаў ёсць дастатковая колькасць матэрыялаў, таму яны распрацаваны больш падрабязна (напрыклад, фанетыка і марфалогія), па другі...

Мн.: Выд-ва Акадэмii навук БССР, 1963. — 352 с. (АН БССР. Ін-т мовазнаўства імя Якуба Коласа). "Дыялекталагічны атлас беларускай мовы" — першы атлас асобнай нацыянальнай мовы сярод славянскіх народаў. У межах гэтага фундаментальнага праекта распрацавана тыпалогія дыялектных з'яў розных моўных узроўняў па пашырэнні (пучкі ізаглос), вызначаны напрамкі распаўсюджвання фанетычных, граматычных і лексічных з'яў і іх тыпаў, атрымана новая, больш даскана...

Мн.: Выд-ва Акадэмii навук БССР, 1963. — 976 с. — (АН БССР. Ін-т мовазнаўства імя Якуба Коласа). «Дыялекталагічны атлас беларускай мовы» змяшчае звесткі, якія дазволяць у радзе выпадкаў па-новаму ставіць і вырашаць складаныя праблемы ўсходнеславянскага і наогул славянскага мовазнаўства. Разам з тым ён з’явіцца верагоднай крыніцай для вывучэння гісторыі і этнаграфіі беларускага народа, высвятлення этнагенезу ўсходніх славян. Акрамя таго, Атлас мае...

Мінск: Навука і тэхніка, 1989. — 294 с. У слоўніку адлюстравана разнастайнасць паўднёва-заходніх гаворак Беларусі, іх узаемадзеянне з украінскімі гаворкамі, улічаны шматлікія варыянты слоў, праведзена раздзяленне шматзначнасці і аманіміі. Разлічан на мовазнаўцаў, выкладчыкаў і студэнтаў філалагічных факультэтаў, работнікаў друку і радыё.

Мінск: БДУ, 2011. — 3 с. Народныя гаворкі Лагойскага раёна адносяцца да цэнтральных ці сярэдне-беларускіх гаворак Беларусі і складаюць аснову сучаснай беларускай літаратурнай мовы. Яны адыгралі значную ролю ў творчым лёсе такіх беларускіх пісьменнікаў і паэтаў, як Змітрок Бядуля, Ніл Гілевіч, Мікола Гіль, Іван Пташнікаў. На Лагойшчыне ўзрасцілася таксама светлая і бунтоўная паэзія Янкі Купалы.

Мінск, 2006. — 124 с. Працяг “Атласа гаворак Пружанскага раёна Брэсцкай вобласці і сумежжа (Верхняга Над’ясельдзя). Фанетыка і марфалогія”. Адлюстраваны асноўныя лексічныя асаблівасці, вызначаны арэал распаўсюджання і межы асноўных груп народных гаворак Верхняга Над’ясельдзя. Для навуковых супрацоўнікаў, студэнтаў і выкладчыкаў філалагічных факультэтаў навучальных устаноў, а таксама для шырокага кола чытачоў, неабыякавых да роднага краю, яго мовы...

Мінск, 2005. — 94 с. Прыведзены закартаграфаваны матэрыял з 231 населенага пункта Пружанскага раёна Брэсцкай вобласці і яго сумежжа. Адлюстраваны асноўныя фанетычныя і марфалагічныя асаблівасці, вызначаны арэал распаўсюджання і межы асноўных груп народных гаворак Верхняга Над’ясельдзя. Для навуковых супрацоўнікаў, студэнтаў і выкладчыкаў філалагічных факультэтаў навучальных устаноў, а таксама для шырокага кола чытачоў, неабыякавых да роднага краю...

Лінгвістычныя, этнаграфічныя і гістарычныя матэрыялы. Навуковае выданне. Пад навуковай рэдакцыяй Федора Клімчука, Эльжбеты Смулковай і Анны Энгелькінг. – Мінск: Выдавец IП Вараксін, 2009. – 692 с. Вячаслаў Лявонцьевіч Вярэніч (12.03.1924–27.08.1999) – вядомы беларускі вучоны-лінгвіст, кандыдат філалагічных навук, замежны член Польскай акадэміі навукі і мастацтваў у Кракаве, ганаровы член польскага мовазнаўчага таварыства, аўтар звыш 120 апублікав...

Гродна: ГрДУ, 2008. — 227 с. — ISBN 978-985-515-093-1. Упершыню разглядаюцца формы, напрамкі і змест лінгвістычнага краязнаўства. Аналізуюцца дасягненні дзяржаўнага (навуковага) лінгвістычнага краязнаўства Гродзеншчыны. Прапануецца методыка арганізацыі лінгвакраязнаўчай працы ў школе. Змяшчаюцца заданні і практыкаванні, скіраваныя на сістэматызаванае вывучэнне рэгіянальных адметнасцей гаворак Гродзеншчыны. Адрасавана студэнтам спецыяльнасці «Бела...

БГУ, Минск/Беларусь, 2013. Змест Уводзіны Асноўныя этапы станаўлення і развіцця дыялекталогіі як навукі Умовы ўзнікнення дыялекталогіі Дыялекталагічныя даследаванні ў Польшчы Гісторыя напісання, агульныя звесткі пра „Слоўнік польскіх гаворак, яго недахопы і вартасці З гісторыі харчавання славян на прыкладзе беларусаў: мучныя стравы Класіфікацыя назваў мучных страў на прыкладзе прац польскіх і беларускіх даследчыкаў Класіфікацыя назваЎ мучных стра...

Склад.: С.В.Клімуць, В.І.Рагаўцоў, С.У.Шакура і інш. — Магілёў: МДУ імя А.А. Куляшова, 2004. — 208 с. — ISBN 985-480-045 8. У слоўніку падаюцца мікратапонімы, сабраныя ў апошнія два дзесяцігоддзі ў розных раёнах Магілёўскай вобласці. Можа быць выкарыстаны пры сістэмным даследаванні беларускай мікратапаніміі, а таксама пры супастаўляльным вывучэнні мікратапанімічнага матэрыялу славянскіх моў. Раздічаны на навукоўцаў, студэнтаў філалагічных факул...

Атлас, слоўнік. — Мінск: Права и эканоміка, 2008. — 354 с. Палессе прыцягвае пільную ўвагу вучоных з XIX ст. Мяркуецца, што гэтая зона ўнікальная, а ў плане мовазнаўчым – архаічная, паколькі, на думку вучоных, праз Палессе пралягалі шляхі першага масавага перасялення праславян на ўсход. Таму структурна- тыпалагічны аналіз семантычных зрухаў і перабудоў у лексіцы, які праводзіцца ў нашым даследаванні, набывае першараднае значэнне. Прадмова. Прынят...

Фанетычны нарыс. Мінск: Навука і тэхніка, 1983. – 128 с. У манаграфіі разглядаецца групоўка гаворак Брэсцка-Пінскага Палесся. Аналізуецца фанетычная структура гаворак чатырох асноўных тыпаў, распаўсюджаных у гэтай зоне. Разглядаюцца таксама некаторыя пытанні фарміравання асобных груп брэсцка-пінскіх (загародскіх) гаворак і іх сувязей з іншымі славянскімі дыялектамі. Разлічана на лінгвістаў, гісторыкаў, этнографаў, настаўнікаў сярэдніх школ.

Частка I. — Брэст: Брэсцкі дзяржаўны педагагічны інстытут, 1993. — 52 с. Частка II. Карты 1-60. — Брэст: Брэсцкі дзяржаўны педагагічны інстытут, 1993. — 65 с. Вучэбны дапаможнік па курсу "Беларуская дыялекталогія" для студэнтаў спец. 02.19. "Беларуская мова і літаратура". Даламожнік уяўляе сабой атлас гаворак Бярозаўскага раёна Брэсцкай вобласці. Закартаграфаваны матэрыял з 83 населеных пунктаў адлюстроўвае асноўныя фанетычныя асаблівасці Бяроза...

Вучэбна-метадычны комплекс. — Брэст: Брэсц. дзярж. ун-т імя А.С. Пушкіна, 2014. — 123 с. У вучэбна-метадычным комплексе падаецца праграма, прыведзены пытанні да заліку, распрацаваны лекцыйныя матэрыялы, тэматыка і змест практычных (прадугледжана выкананне заданняў рознага характару), пытанні да заліку, падаюцца тэксты на дыялектнай мове для моўнага аналізу. Асноўная ўвага скіравана на комплексны аналіз тэкстаў дыялектнай мовы розных па часе і...

Мінск: Фонд фундаментальных даследаванняў Рэспублікi Беларусь, 1993. — 547 с. Фундаментальное научное исследование «Словарный атлас белорусских народных говоров: в 5 томах» (сокращенно ЛАБНГ). Этот атлас является продолжением лингвогеографического издания «Дыялекталагічны атлас беларускай мовы». Каждый том лексического атласа состоит из двух частей. Одна из них - карты, вторая - комментарии к карт. В ЛАБНГ преобладают карты, на которых изображены...

Мінск: Фонд фундаментальных даследаванняў Рэспублікi Беларусь, 1994. — 499 с. Фундаментальное научное исследование «Словарный атлас белорусских народных говоров: в 5 томах» (сокращенно ЛАБНГ). Этот атлас является продолжением лингвогеографического издания «Дыялекталагічны атлас беларускай мовы». Каждый том лексического атласа состоит из двух частей. Одна из них - карты, вторая - комментарии к карт. В ЛАБНГ преобладают карты, на которых изображены...

Мінск: Фонд фундаментальных даследаванняў Рэспублікi Беларусь, 1996. — 408 с. Фундаментальное научное исследование «Словарный атлас белорусских народных говоров: в 5 томах» (сокращенно ЛАБНГ). Этот атлас является продолжением лингвогеографического издания «Дыялекталагічны атлас беларускай мовы». Каждый том лексического атласа состоит из двух частей. Одна из них - карты, вторая - комментарии к карт. В ЛАБНГ преобладают карты, на которых изображены...

Мінск: Фонд фундаментальных даследаванняў Рэспублікi Беларусь, 1997. — 589 с. Фундаментальное научное исследование «Словарный атлас белорусских народных говоров: в 5 томах» (сокращенно ЛАБНГ). Этот атлас является продолжением лингвогеографического издания «Дыялекталагічны атлас беларускай мовы». Каждый том лексического атласа состоит из двух частей. Одна из них - карты, вторая - комментарии к карт. В ЛАБНГ преобладают карты, на которых изображены...

Мінск: Фонд фундаментальных даследаванняў Рэспублікi Беларусь, 1998. — 463 с. Фундаментальное научное исследование «Словарный атлас белорусских народных говоров: в 5 томах» (сокращенно ЛАБНГ). Этот атлас является продолжением лингвогеографического издания «Дыялекталагічны атлас беларускай мовы». Каждый том лексического атласа состоит из двух частей. Одна из них - карты, вторая - комментарии к карт. В ЛАБНГ преобладают карты, на которых изображены...

Мінск: Навука і тэхніка, 1979. — 512 с. У слоўнік уключана лексіка беларускіх народных гаворак, запісаная ў паўночна-заходняй частцы Беларусі і часткова за яе межамі, на тэрыторыі Літвы, Латвіі і ПНР. Па свайму характару слоўнік з'яўляецца тлумачальна-перакладным.

Мінск: Навука і тэхніка, 1980. — 728 с. Том змяшчае звыш дзевяці тысяч слоў на літары Д–Л.

Мінск: Навука і тэхніка, 1982. — 536 с. Том змяшчае звыш сямі тысяч слоў на літары М–П.

Мінск: Навука і тэхніка, 1984. — 616 с. Том змячае каля васьмі тысяч слоў на літары П–С.

Мінск: Навука і тэхніка, 1986. ­— 563 с. Том змяшчае звыш сямі тысяч слоў на літары С–Я.

Мінск: БДУ, 2015. — 303 с. У кнізе падаюцца найбольш важныя бібліяграфічныя звесткі аб даследаванні германізмаў у беларускай мове, прыводзяцца ў храна ла гічнай паслядоўнасці арыгінальныя тэксты навуковых прац беларускіх і замежных спецыялістаў у галіне міжмоўных кантактаў. Карский Е. Белорусы. Шульман М. Аб агульных элемэнтах у беларускай і яўрэйскай мовах. Байкоў М. Да пытаньня аб чужаземных словах у нашай мове. Вольскі В. Пра словы нямецкага п...

Менск: Інстытут Беларускае Культуры, 1926 (на обложке 1927). – 24 с. Расторгуев Павел Андреевич (1881–1959) – филолог, профессор, автор "Словаря народных говоров Западной Брянщины". В брошюре приводится описание особенностей фонетики и морфологии говоров восточной Гомельщины, а также сравнение этих говоров с соседними белорусскими. Автор приходит к выводу, что восточногомельские говоры, являясь в своей основе такими же белорусскими, как и другие,...

Монография. — Ленинград: Изд. Института белорусской культуры, 1927. — 224 с., 1 отд. л. карт. Почётное место среди трудов Расторгуева П. А. занимает работа «Северско - белорусский говор. Исследование в области диалектологии и истории белорусских говоров»(1927 г.), посвящённая памяти академика А. А. Шахматова, по настоянию которого П. А. Расторгуев и занялся изучением своего родного говора. Здесь исследуется язык населения Стародубского, Мглинског...

Аўтарэферат дысертацыі на атрыманне вучонай ступені кандыдата філалагічных навук па спецыяльнасці 10.02.01 – беларуская мова. — Мінск: 2015. У аўтарэфераце прадстаўлены высновы, зробленыя па гаворках Выганаўскага Палесся. Упершыню ў беларускай лінгвістыцы праведзена комплекснае лінгвагеаграфічнае і дыялекталагічнае даследаванне дыялектнай мовы Выганаўскага Палесся, якое знаходзіцца ў зоне міждыялектных кантактаў і ўзаемаўплываў гаворак Берасцейск...

Мн.: Навука i тэхніка, 1972. — 288 с. У кнізе даследуюцца назвы жылых i гаспадарчых пабудоў i iх найважнейшых частак, хатняга начынення, мэблi, посуду, гаспадарчых прыладаў, транспартных сродкаў i інш. На матэрыяле Зэльвеншчыны раскрываецца семантыка лексічных адзінак, паказваецца ступень ужывальнасцi iх у народнай мове, адносіны да лексічнай сістэмы літаратурнай мовы, лінгвагеаграфія дыялектных лексем, высвятляецца этымалогія слоў.

Мінск: Навука і тэхніка, 1972. Уступ. Будова слоўнікавага артыкула. Раёны. Іншыя скарачэнні. Слоўнік. Прыказкі, прымаўкі, фразеалагічныя спалучэнні.

Мінск: Тэхналогія, 2009. – 255 с. Рэгіянальны атлас складаецца з 365 лінгвістычных картаў, у тым ліку 90 фанетычных, 74 марфалагічных, 180 лексічных і 20 ізаглосных. Гэтыя карты прысвечаны найбольш важным з'явам моўнай сістэмы гаворак жыхароў паўночна-ўсходняй Брэстчыны. Вялікі фактычны матэрыял выдання можа быць выкарыстаны пры выкладанні курсаў дыялекталогіі, гісторыі беларускай літаратурнай мовы, гістарычнай граматыкі беларускай мовы для студэ...

Мн.: Навука і тэхніка, 1985. — 336 с. Кніга з’яўляецца трэцян, заключнай часткай збору дыялектнай лексікі. Папярэднія часткі выйшлі ў 1981 і 1983 гг. У слоўнік уключан багаты лексічны матэрыял, сабраны ў 50—80—х гадах на ўсходзе Беларусі, на мяжы непасрэдных кантактаў сучасных беларускіх і рускіх гаворак. Шырока паказана слова— і формаўтваральная сістэма гаворкі, яе сінаніміка і эмацыянальна-вобразная афарбоўка. Усяго прыведзена’ і растлумачана к...

Мінск: Навука і тэхніка. 1981. — 280 с. У слоўнік уключан багаты лексічны матэрыял, сабраны на ўсходзе Беларусі, на мяжы непасрэдных кантактаў сучасных рускіх і беларускіх гаворак. Шырока паказана форма- і словаўтваральная сістэма гаворкі, яе выключна багатая сінаніміка і эмацыянальна-вобразная афарбоўка. Усяго пададзена і растлумачана каля 4100 лексічных адзінак. У ілюстрацыйным матэрыяле адлюстраваны фанетычныя, марфалагічныя і сінтаксічныя аса...

Мінск: Навука і тэхніка, 1983. — 304 с. Гэта кніга – працяг слоўніка, які выйшаў у 1981 г. пад гэтай жа назвай і ўключыў у сябе лексіку на літары А-Л, сабраную на ўсходзе Беларусі, на мяжы непасрэдных кантактаў сучасных рускіх і беларускіх гаворак. Шырока паказана форма- і словаўтваральная сістэма гаворкі, яе сінаніміка і эмацыянальна-вобразная афарбоўка. Усяго пададзена і растлумачана больш 5600 лексічных адзінак, аб’яднаных у 2595 гнёзд. У ілюс...

Мінск: Навука і тэхніка, 1985. — 336 с. Кніга з’яўляецца трэцяй, заключнай часткай збору дыялектнай лексікі. Папярэднія часткі выйшлі ў 1981 і 1983 гг. У слоўнік уключан багаты лексічны матэрыял, сабраны ў 50—80-х гадах на ўсходзе Беларусі, на мяжы непасрэдных кантактаў сучасных беларускіх і рускіх гаворак. Шырока паказана слова- і формаўтваральная сістэма гаворкі, яе сінаніміка і эмацыянальна-вобразная афарбоўка. Усяго прыведзена і растлумачана...