203
ijÿ
Ó ìåíå ç’ÿâèëîñÿ áàæàííÿ ïåðå÷èòàòè çàêîíè Óêðà¿íè ïðî çàõèñò ïðàâ
ëþäèíè — á³ëüø ðåàë³ñòè÷íî, áåç ðîæåâèõ îêóëÿð³â äåðæàâíèõ äåìàãîã³â,
áþðîêðàò³â, äåïóòàò³â ³ ÿñêðàâèõ ãàñåë. ϳñëÿ öüîãî çàñòîñóâàòè äî ñåáå ³
â³ä÷óòè ñåáå íà ì³ñö³ òèõ, õòî çàçíຠóòèñê³â”.
Äåÿê³ ñòóäåíòè ìîãëè ïîâ’ÿçàòè öå ç âëàñíèì äîñâ³äîì, îñìèñëè-
òè âïëèâ, ÿêèé ìàëà ïðàêòèêà íà ¿õíþ ñàìî³äåíòèô³êàö³þ ³ çì³íè, ÿê³
âîíè, ìîæëèâî, çðîáèëè ó ñâîºìó æèòò³.
Äðóã³ ÎÍÙ ïðîäîâæóâàëè öþ òåìó, õî÷à ñòóäåíòè ñòàëè ìåíø
ïîãëèíåí³ äóìêàìè ïðî òåõí³÷í³ àñïåêòè êóðñó, ³ á³ëüøå çàìèñëþâà-
ëèñÿ íàä çì³íàìè ó ñòàâëåííÿõ ³ çì³íàìè ó âëàñí³é îñîáèñòîñò³.
“ß äóìàþ, ùî ÿ íàðåøò³ çðîçóì³ëà, ùî ìè íå ìîæåìî çì³íèòè ëþäåé,
ÿê³ íàñ îòî÷óþòü. Öå íåìîæëèâî çìóñèòè ëþäåé äóìàòè ³ ä³ÿòè òàê, ÿê ìè
öüîãî õî÷åìî. Ãîëîâíå ïðàâèëî — öå ïðàöþâàòè íàä ñîáîþ çàðàäè äåÿêèõ
ïîçèòèâíèõ çì³í, òîä³ íàøå ñòàâëåííÿ äî ³íøèõ òàêîæ çì³íèòüñÿ”.
Ïðîäîâæåííÿì öüîãî ñòàâ âèðàç ïðî ðîçâèòîê ö³ííîñòåé ñîö³àëü-
íî¿ ðîáîòè, íàïðèêëàä, ïîâàãà äî ïðàâà îñîáèñòîñò³ íà ñàìîâèçíà÷åí-
íÿ ³ ïåðåîö³íêà ïàòåðíàë³ñòè÷íèõ òðàäèö³é â Óêðà¿í³:
“Ëþäè ìàþòü ïðàâî äîïóñêàòè ïîìèëêè ³ íåîáõ³äíî âèáà÷àòè ¿õí³
ïîìèëêè òàê ñàìî, ÿê ìè âèáà÷àºìî íàø³”.
“Îö³íêà â³äïîâ³äàëüíîñò³ — öå ãîëîâíà êîìïîíåíòà ì ïðàêòè÷íî¿
ðîáîòè. ßê íà ìåíå, ÿ ðîçóì³þ, ùî ëþäè íåñóòü â³äïîâ³äàëüí³ñòü çà ñâîº
âëàñíå æèòòÿ ³ ÿ íåñó â³äïîâ³äàëüí³ñòü çà ñåáå, (³ ùî) ÿ ìîæó äîïîìîãòè
çì³íèòè æèòòÿ ê볺íò³â (³) ¿õí³é óñï³õ — öå ì³é óñï³õ”.
Õî÷à ö³ííîñò³ ñîö³àëüíî¿ ðîáîòè áóëè óñâ³äîìëåí³, îäíàê ñòóäåí-
òè ïî÷àëè áîðîòüáó ç êîíöåïö³ÿìè ïðîôåñ³éíèõ ìåæ.
“Äî ÿêî¿ ìåæ³ ìåí³ ñë³ä ïðèéìàòè äî ñâîãî ñåðöÿ ïðîáëåìè ê볺íòà?”
“ß íå ìîæó çíàéòè ð³çíèöþ ì³æ òèì, ùî ÿ ìîæó íàäàòè äëÿ íèõ îñîáèñòî,
³ òèì, ùî ÿ ìîæó íàäàòè äëÿ íèõ â³ä ³ìåí³ ïðîåêòó. Íàïðèêëàä, ÿ (³ ³íøèé
ñòóäåíò) ìîæó äîïîìàãàòè îäí³é ³ç ñ³ìåé â³äðåìîíòóâàòè êâàðòèðó, îñê³ëü-
êè â ìåíå º äåÿê³ çàéâ³ ìàòåð³àëè äëÿ öüîãî ³ ìè îáèäâà çíàºìî ÿê öå çðî-
áèòè. Öå íå áóäå êîøòóâàòè íàì í³÷îãî, îêð³ì íàøîãî âëàñíîãî ÷àñó é
åíåð㳿, ³ öå áóäå ñïðàâæí³ì âíåñêîì ó ïîêðàùåííÿ æèòëîâèõ óìîâ ñ³ì’¿,
ÿêà ô³çè÷íî íå ìîæå çì³íèòè ¿õ. ß ðîçóì³þ, ùî öå íå íàø îáîâ’ÿçîê, ³ íàøå
çàâäàííÿ — øâèäøå ñòâîðèòè ïåâíó ñòðóêòóðó îö³íêè ³ äîïîìàãàòè, í³æ
ðåìîíòóâàòè îäíó êâàðòèðó. Îòæå, ùî º á³ëüø âàæëèâèì? Âíåñòè çì³íè â
÷èºñü æèòòÿ (íàâ³òü îäí³º¿ ëþäèíè) ÷è ïðàöþâàòè çã³äíî ç ïðèíöèïàìè?”
Íåçâàæàþ÷è íà ö³ êîíôë³êòè ðîëåé òà çàâäàíü ñîö³àëüíî¿ ðîáîòè,
íàì³òèëèñÿ äåÿê³ ïîçèòèâí³ çì³íè ó ïðàêòèö³. Ñåðåä ïðèêëàä³â áóëî
òå, ùî ñòóäåíòè ñòàëè îðãàí³çîâàí³øå ñòàâèòèñÿ äî îö³íþâàííÿ òà
âòðó÷àííÿ, ðîçóì³þ÷è, ùî ñèëüí³ åìîö³¿ ìîæóòü ÿê ïåðåøêîäæàòè,
òàê ³ ñïðèÿòè çì³íàì, ùî êîæåí ïîòðåáóº ³íäèâ³äóàëüíîãî ï³äõîäó,
ÿêèé â³äð³çíÿºòüñÿ â³ä äîì³íàíòíî-êîëåêòèâíîãî ï³äõîäó äî ëþäåé ³
ïðîáëåì, ÿêèé ïàíóâàâ äîñ³. Ñòóäåíòè ïî÷àëè ³äåíòèô³êóâàòè ïîòðå-