Минасова В.А. Польский язык. Методические указания

Подождите немного. Документ загружается.

венных, именах родства, а также в названиях должности, звания, нацио-

нальности:

Moniuszko - Moniuszk

owie, Fin - Finowie, starosta - starostowie, pan -

pan

owie, ojеiec - ojcowie, wuj - wujowie, uczeń - uczniowie.

Существительные на - anin имеют в ед.ч. суффикс - anin, а во мн.ч

сокращенную основу на - an. Окончания их не отличаются от твердой раз-

новидности, за исключением двух форм:

Им. п. мн.ч. — Rosja

nie

Род.п. мн.ч. — Rosjan□

Склонение имён прилагательных, местоименных прилагатетельных и

порядковых числительных.

Odmiana przуmiotników, ziamków przymiotnych oraz liczebników

porządkowych.

В польском языке, как и в русском, части речи, отвечающие на во-

просы “какой?”, “который?”, “чей?” имеют одинаковые падежные оконча-

ния. В единственном числе формы женского рода противопоставлены

формам мужского и среднего рода.

Образец

склонения единственного числа.

Мужской род

M = W łatw

y wysoki mój nasz piąty

D łatwego wysokiego mojego naszego piątego

C łatwemu wysokiemu mojemu naszemu piątemu

B Как D. или M.(в зависимости от одушевленности)

N łatw

ym wysokim moim naszym pątym

Msc (o) łatwym wysokim moim naszym pątym

Женский род

M = W łatw

a wysoka moja jaka piąta

D łatwej wysokiej mojej jakiej piątej

C łatwej wysokiej mojej jakiej piątej

B łatwą wysoką moją jaką piątą

N łatwą wysoką moją jaką piątą

Msc (o) łatwej wysokiej mojej jakiej piątej

Средний род

M = W łatw

e wysokie moje jakie piąte

D łatwego wysokiego mojego jakiego piątego

C łatwemu wysokiemu mojemu jakiemu piątemu

B łatwe wysokie moje jakie piąte

N łatwym wysokim moim jakim pątym

Msc (o) łatwym wysokim moim jakim pątym

Прилагательные (и т.п.) с основами на мягкий и на твердый соглас-

ный имеют одинаковые окончания. Окончания мужского и среднего родов

различаются между собой только в формах им.п. и вин.п.

Слова женского рода в косвенных падежах имеют всего 2 окончания:

-ej в род. дат.и пр. падежах и -ą в вин. и тв. падежах.

Образец склонения множественного числа.

Forma męskoosobowa Forma niemęskoosobowa

M = W wysocy moi jacy wysokie moje jakie

D wysokich moich jakich wysokich moich jakich

C wysokim moim jakim wysokim moim jakim

B wysokich moich jakich wysokie moje jakie

N wysokimi moimi jakimi wysokimi moimi jakimi

Msc (o) wysokich moich jakich wysokich moich jakich

Во мн.ч., в отличие от русского языка, прилагательные, местоимен-

ные прилагательные и порядковые числительные имеют две формы: лич-

номужскую, если прилагательное (и т.п.) согласуется с существительным

(местоимением), обозначающим мужчину, и неличномужскую — во всех

остальных случаях. Эти формы различаются между собой только в им.п. и

вин.п.

мн.ч. В им.п. прилагательные (и т.п.) имеют в личномужской форме

окончание -i (-y после отвердевших) с предшествующим чередованием

согласных: g/dz, k/c, r/rz, d/dź, ch/ś, sz/ś, s/ś, ż/ź, ł/l, t/ć, st/ść, sł/śl, zł/źl. При-

лагательные в неличномужской форме имеют окончание -е в им.п. мн.ч. В

вин.п. мн.ч

. личномужская форма совпадает с род.п., а неличномужская —

с им.п.

Им.п. ед.ч. — młody żołnierz, młoda kobieta, młode drzewo; wysoki

pan, wysoki gmach; jaki student, jaki pies; nasz kolega, nasz dom.

Им.п. мн.ч. — mło

dzi żołnierze, młode kobiety, młode drzewa; wysocy

panowie, wysoki

e gmachy; jacy studenci, jakie psy; nasi koledzy, nasze domy.

Вин.п. мн.ч. — młod

ych żołnierzy, młode kobiety, młode drzewa;

wysok

ich panów, wysokie gmachy; jakich studentów, jakie psy; naszych

kolegów, nasz

e domy.

Упражнения

1) Ответьте на вопросы:

1. Czy wyjeżdżasz dziś? 2. Czy Anna i Zofia słuchają lektora? 3. Kto im

pomaga? 4. Czy pomagacie kolegom? 5. Kto czyta tekst pierwszy? 6. Czy

zawsze czytasz tak długo? 7. Czy odpowiadasz na pytanie po polsku? 8. Kto

pyta o nowy wyraz? 9. Czy studentki odpowiadają dobrze po rosyjsku? 10. Czy

rozumiecie po polsku dobrze?

2) Определите спряжение глaголов и поставьте их в нужной форме:

1. Ta studentka (odpowiadać) dobrze. 2. Andrzej i Michał (rozmawiać) po

polsku. 3. Maria (prosić) o ołówek. 4. Na lektoracie (tłumaczyć ) nowy tekst. 5.

Matka (szyć) nową suknię. 6. Michał z siostrą (móc) rozmawiać po niemiecku.

7. Moje koleżanki (spacerować) razem. 8. Ja jeszcze (uczyć się), a ty już

(pracować).

3) Закончите предложения:

1. Przychodzę do audytorium, witam się i oddaję zeszyt, one też… . 2. Na

lektoracie piszesz, czytasz i tłumaczysz, ja też… . 3. Wieczorem lubimy

pogadać. Czy wy też wieczorem…? 4. Nina daje matce chleb, a Tadek daje

matce mleko. Co oni…? 5. Wiktor i Michał razem uczą się. Czy ty też z nimi…?

4) Поставьте существительные, данные в скобках, в соответствущем

падеже:

1. Mój dom stoi w (pole). 2. W (niebo) są gwiazdy. 3. Na (biurko) leżą

zeszyty. 4. Tu jest chleb z (masło). 5. Moja siostra pojechała do innego (miasto).

6. Kto wczoraj był w (kino)? 7. Andrzej siada w (auto). 8. Mój dziadunio

mieszka za (miasto).

5) Поставьте словосочетания, данные в скобках, в нужной форме,

определите склонениe существительного:

1. Tu jest dużo (młode dziewczyny). 2. Idziemy do kina z (moja siostra).

3. Bardzo lubię (ciekawe powieści). 4. W czytelni zawsze są (świeże

czasopisma). 5. Dzi

ś wyjeżdżamy do (mała wieś) . 6. Na oknie siedzi kot z (małe

kocię). 7. Ile (trudne ćwiczenia) jest w tym podręczniku?

6) Поставьте словосочетания во мн.ч.:

trudny lektorat, stary kot, stary wuj, latwy tekst, młody sad, młody student,

dobry lekarz, dobry ptak, nasz ojciec, nasz ołówek, jaki wysoki chłop, jaki długi

pociąg.

7) Замените единственное число на множественное:

A. 1. Nie lubię trudnego tlumaczenia. 2. Rozmawiam z tworcą tej książki.

3. Tam jest długi korytarz. 4. Dziś jest juź długa noc. 5. Ta postać w powieści

podoba mi (мне) się bardzo. 6. W tym domie mieszka duży pies.

B. 1. Bardzo lubię koleżankę i kolegę mojej córki. 2. Widzę za oknem

wysokie drzewo. 3. Do pokoju wchodzi wysoki chłopiec. 4. To biuro znajduje

się

w nowym gmachu. 5. Rozmawiam z koleżanką o wielkim pisarzu. 6. Mój

wuj jest jeszcze młody. 7. Czy pan profesor idzie do mojego kolegi?

Słownik

biuro учреждение, бюро piąty пятый

brew бровь pisarz писатель

chłop крестьянин pisklę цыплёнок

chłopiec парень, мальчик-подросток plemię племя

cielę теленок pociąg поезд

córka дочь podobać się нравиться

długi длинный, долгий pogadać поболтать

dziadunio дедуля, дедуня po niemecku по-немецки

dziewczę девушка-подросток po polsku по-польски

dziewczyna девушка po rosyjsku по-русски

drzewo дерево postać образ

gmach здание powieść роман

gospodyni хозяйка ptak птица

gwiazda звезда razem вместе

ile сколько rzecz вещь, дело

imię имя ser сыр

jaki какой słoń слон

Józio уменьшительное имя от

“Józef”

stremię стремя

Kazio уменьшительное имя от

“Kazimierz”

suknia, sukienka платье

kobieta женщина sztuka искусство

kocię котенок talerz тарелка

korytarz коридор tatulo папочка, па-

пуля

krew кровь tworca создатель,

творец

ksiądz ксёндз, польский католиче-

ский священник

uczelnia учебное заве-

дение

lektorat занятие по иностранному

языку

uczeń ученик

łatwy легкий, нетрудный wiesczorem вечером

mazurek мазурка wieś село, деревня

mieszkać жить, проживать wuj дядя

miejsce место wujcio дядюшка

noc ночь wyjeżdżać выезжать

oddawać отдавать znajdować się находиться

odpowiadać отвечать żołnierz солдат

opowiadać рассказывать