Конески Б., Тошев К. Македонски правопис со правописен речник / Македонский орфографический словарь
Подождите немного. Документ загружается.
се
пи
Се
пишува:
с
иош
(
не:
свиот)?
сеша,
<
?,
с
ише,
е&
Ј
(н€:*оѕе),
за
разлика
од
повратвата
замевка:
с
е
и
.1
3,;:л,
мн.
од
пом.
тлагол
с
ум:
се.
В
о
случаи
кога.
|
ммаме
сложен
збор
во
кој
влегува
оваа
замеека^.
"'
не
се'пишува
-
акцентот
над
е
:
сесшрон
(
не:
с
есшран)
•и
сл.
Се
разбира
дека
ео
сложениците
ќе
се"
пи-
шува
се«
(не:
с
ве~
):
с
екоЈ,
секогаш,
сеедно,
сеиак*
|
севоѕможен,
сесојузен
и
сл.
Во
изразот:
о
и
с
е
с
рце'1
заменката
се
пишува
одделво,
Одделно
се
пишу-1
ва:
с
а
ноќ,
са
зима,
са
л^шо.
\
Г
ТТ
А
-р
/™\
«/!
А
1
и
Сегашнзто
време
од
помошенот
глагол
с
ум
гласи:
сум
сме
си
сше
е се
Помошниот
глатол
ќ
е
с
е
јавува
само
во
таа
е
тој
глагол
одречен,
во
сегашн®
,
п
ејќеш,
гите
глаголски
форми
од
овој
глагол
гл-а-
Минато
определено
несвршено
време:
нејќеп
нејќевлгв
Глаголската
актевна
придавка:
нејќел,
нејќела,
нејќело,
нејќеле
32
1.
во
време
сите
глаголи
се
делат
на
три
г
рупи:
г
ла-
голи
с
о
сегашна
основа
на
-
а-
(гледа-ј,
г
лаголи
с
о
2
0
Р
лаголи
од
а-
група.
О
вие
глаголи
-
можа*
Д
«ѓ
типа:
а)
г
лаголи
на
-
ува-
рам
(збира),
тбирам
(
избира)
9
провирам
(
ировира),
ЅрОСѓЅ,
А
д)
глаголи
п
в
шиио,
н
аппнам
одина,
кушпнам
к
у-
,
сио-
3.
Глагола
од
е~*
се
поделат
н
а
-
неколку.типа:
а)
г
лаголи
н
а
-
е:
з
нам
со
завршок
-
ее-:
сеам
(
сее),
а
еалг
(аее)
9
2
4»
I
3
Македонски
правопис
глаголи
на-#е-:
и
ијам'(ипе),
бијам
(бие),
ври/ам
•ѕ
\
Ј
'
Ј
-
\
/
'
*
Ј
рие),
гнијам
(гше),
добијам
(добие),
трпјам
(шрие),
голи
н
а
~
не
в
о
основата
на
сегашно
време;
г
рабнам
Белешѕса:
Овие
глаголи
имаат
во
минато
свршено
време
во
прво
лице
еднина
завршок
-
ав
{грабн~ав)
з
а
разлика
0д
глаголите
од
&~основа
(
брааи),
ш
то
имѕат
во
минато
свр-
шено
време
завршок
-
т
в
о
1
л,
еднина
(
одбрап-ив).
колам
(коле),
мелам
(лгеле)?
молзам
(молѕе),
4.
Р
лаголи
од
и-груиа.
В
о
оваа
група
влегу-
што
имаат
самоглаека
о'(однос-
време:
б
ројам
(брои),
с
е
б
ојам
(бои\сегојам(гои),
*
Ѕ
.
*/*
\
Ц
*
'
*г
\
/-'
«/
Чѓ'
дојам
(дои),
кројалг
(крои),
појам
(пои},
стројалг
•/
\
*
у
*
4
ч
У
ч
4 Ј
'
чг
\
*
'
Л
. »
г
мора);в
г
лаголи
т
-ни-:
бранам(брани),
женалг,
тнам,
менам?
ранам
9
ронам;
г
)
разни
дру!ги
глаголи:
в
а-
дам>
вревам,
готвам,
делам,
држам,
дробам,
кршам,
куиам,
лежам,
седам.
ГЛАГОЛСКИ
ФОРМИ
а-група
е-група
и-груиа
гледам,
купувам
»
б
ерам,
чујам,
пеач
делам
гледаш,
куиуваш
береш,
чуеш
9
аееш
делиш
34
',
и
ее
Белешка:
З
а
глаголаше
од
е-груаа,
Г
лаголот
д
ам
и
ма
сегашко
време;.
д
ам
(дадам),
дадеш,
даде,
дадеме,
дадете,
дадат,
С
ложените
глаголи
што
се
направени
од
него
во
прв®
лице
сегашно
време
имаат
форми;
а
здадам,
предадам.
С
лични
форми
има
глаголот;
Ј
сладам,
&ладеш
9
&ладе,
1сладеме,
1сла~
дете,
А
ладаш.^Од
глаголот
з
нам
3
л*
множина
сегашно
вре-
ме
гласи
знааш.
Г
лаголот
Ј
соваж
и
ма
сегашо
вргене;
&
овам,
ќовеш,
}сове,
Ковеме,
/совете,
{соваШ
и
ѕ
1
соваш
9
'&оѕа,
Копале*
дуев
делев
гледавше,
куаувавше
беревше,
иеевше,
дуевше
делевше
гледаа,
купуваа
береа,
иееја,
дуеја
делеа
Белешка:
Глаголот
/
соѕал
и
ма
минато
несвршено
вое-
ме;
К
овев,
&овеше,
&овеше,
Јсовбвже,
Јсовевте,
&овеа
и
;
вав
и
тн„
е-груиа
и-груаа
пабрав,
чув,
запеав
одделив
набра,
чу,
запеа
оддели
набра, чу,
зааеа
оддела
набравме,
чувме,
запеавме
одделавме
набравте,
чувте,
зааеавше
одделивте
чуја,зс1пеаја
одделија
.Бвлешка:
Глаголот
з
емам
и
ма
минато
^
шев«
време:
з
едов,
зеде,
зеде,,
з
едовме,
з
едовте,
г©лот
з
пЈсовам:
за&овав,
за/сова,
за!сова,
за&ававме,
Ше,
за&оваа.
гвр-
;.г.ла-
а-група
гледал
не;
е
ал,
аеел
в
о:
з
аиеал
си
брал
,
п
ееле
(вапеале
,
иееле
(зааеале
делел
делел
сме
делеле
*елешка:
Глаголот
&
овам
сум
&овел,
си
&овел,
*Ѕ
•
*
г
и:
с
ум-
/совал
и
тн.
има
минато
неопределен-0
сме
Јсовеле,
сше
1совеле,
~
"
еше&е':ерпше,
д
елее
не:
-
има
заповеден
гл'аголите
од
типот
,
Ш
ПЈПМ
и
сл,
имаат
заповеден
начие
;
глаголот
1
совам;
1сави,
&
>
>
гла-
елешка:
Глаголот
даж
има
актввна
глаголска
прл-
(но;-ќе
м.у
д
адел).
Г
лаг<јлот
ќ
овам
и
ма
актнвеа
придавка:
Ј
совел,
1со'вал
(за!совал\;
г
лаголот
з
емам
земеш)мм&
зел,
а
з
емам
(
несврш.
з
емаш)
и
ма
з
емал;
но;
аеен
(
но:
з
апеан
давка;
едешка:
Г
-лаголот
даж
има
пасивна
глаголска
при-
;
г
лаголот
К
ладам
и
ма
&
л&ден;
г
лаголот
Ј
совам
;
земал
и
ма
з
ежен;
г
лаголите-од
типот
м
ијам,
иш~
;
м
иењ,
шиен;
г
лаголите
од
типот
п
аднам
(пад&е),
(сшаве)
и
маат;
п
аднат,
сШанат
-
и
сл„
Глаголите
од
што
имаат
согласка
-«- пред
тоа
•
^,
имаат
пасивна
гла-
прнд^вка
на
завршок
-
еШ;
бран-еШ,
женеш,
рапеш,
проленеш
и
сл.
:
Неправилно
е
пишувањето;
ж
епат,
'
_
лешш,
/V
***^%
^
I
в
л
Ј*У
'
а~гпуип
•Л
•*
'
-
*'
I
,
куаувајќп
е-гпуиа
А
1?
,
'
'
берејќп,
пеејќи
делејќп
а-груиа
•
е
-груаа
и-гру&а
*•
•/
Ѕг
Ј
ЗЅГ
Ј
гледање,
куаување
берење,
пеење
делење
'Белешка:
Глаголските
именки
се
образуваат
со
суфик-
сот
-
ње
о
д
несвршееи
глаголи.
Од
свршени
глаголи
сам®
шепчањв®
Н
рштење,
п
роштење
(
но;
с
о
проштнп.е).
С
о
ѕрха-
ичниот
суфикс
-
ние
с
е
влезени
во
литературниот
јазик
гла-
годскн
и
менки
образуван»
од
свршени
глаголи;
в
осшан-пе,
решен&е,
одобрение,
уверение,
одделенае,
соопшШение,
обра-
зование.
О
д
несвршен
глагол
е
образувано;
в
лајанае,
мнение
(не
и;
м
ислење),
в
нимание.
•ПРР'ЛПОЧИ
11
ЈГ
Ји
/ј,
*
Ј
I \Ј
±Ј
хл.
1.
Се.пишува.
0д
(нег^Ш).
Например:аддрво,
;,
о
д
м
ене,
-
0д
тебе
итн,
.
V
•
,
2.
Д/?ед.
Погрешно
е
да
се
пишува:
п
реди
малку;
а
редп
н
еколку
години
н
сл.
5
ами
треба:
и
ред
малку,
п
ред
н
еколку
години
и
сл.'
3.
/70.
Погрешно
е
да
се
употре-бува,
место
нзвесно
време
и
сл
в
;
5ѓ?сл^
два
дена;
п
осле
и
звесно
време
и
сл.;
ами:
а
о
д
ва
дена
?
п
о
и
звесно
време.
м.
ѕ
'
\
л
4,
Со.
Се
пишува
само
така
(не:
с
ос
и
ли
с>:
*/
\ /
со
мене
7
с
о
в
ѕс,
со
мажот,
сд
детето
итн,
5
е
В,
до.
За
употребата
на
двете
форми
од
овој
предлог
важат
следните
правила:
А.
Пред
одделнн
зборови.
а.
Формата
в
с
е
удотребува
пред
еечлену-
вани
именки
до
колку
тие
не
почнуваат
со
з
,
ф
•Ј
•
/
'
*
или
ке
се
истакнува
во
нив
значењето
на
средина
каде
што
станува
нешто.
На
пример:
в
с
ело,
в
град
?
8
н
ива,
в
р
ека.
б.
Пред
именките
што
почнуваат
со
в
,
ф
с
е-
а
Ј
*
л
когаш
иде
формата
~
во:
во
в
ода,
в
о
в
ар,
в
о
в
ир,
во
в
оз,
^о
Велес,
в
о
В
арош,
з
о
•.Вардар;
в
о
ф
урна,
$о
ф
илџан
и
сл.
в.
Кога'
пред
другите
нечленувани
именки
стои
в
о
т
огаш
во
нив
се
истакнуаа
особено
зна-
чењето
на
средева
каде
што
станува
нешто,
мро-
•с-
*/
.
'
•*
тивпоставена
на
некоја
другасредива:
в
о
р
ека
(Јас
во
река
с
ум се
капел,
а
в
о
лгоре
—не),
в
о
п
ланина,
I
*
/
ѕ
.
/
•
•
г
во
п
оле
(
Во--
планина
ќ
е
сретееш
мечка,
в
о
аоле
—
.
не)
и
сл,
-г.
Пред
членуваните
именки
се
употребува
формата
в
о:
во
с
елото
ѕ
в
о
г
радот,
е
о
н
ивата,
в
о
р
е-
Белешка:
В
о
народната,
а
уште
почесто
во
нашата
уметничка
'поезија
се
среќава
формата
в
у
потребена
и
покрај
члевуванн
именки;
в
с
елото, в
п
олето
и
сл.
Ваквата
употре-
ба
на
в
т
реба
да
се
сведува
на
нзјмал
степен
и
по
можност
соеем
да
се
избегнува.
•Ј
т
ренција
ќе
ја'
одржиме
в
с
реда
?
а
друга
ќе
имаме-
в
с
абота,
Обратвб,.
ако
се
кажува
за
нешто
што
*
*
./
конференци1а
ш
одржавме
ѕ
о
с
редата,
чЛ.
А
«Ј
*|
&
л
обично
станува
во
еден
дев,
тогаш
иде
в
о
п
ред
нечленуваната
форма
на
името
6д
тој
ден:
Нме
конференции
држиме
в
о
с
реда
и
в
о
с
абота,
а
не
80
н
едела
и
в
о
'
петок.
39
ѓ.
При
имињата
на
места,
ма
прашањето
ќ
ај
си?
форшта
в
о:
во
С
копје^
в
о
Б
итола,
в
о
П
рилеп
:
в
С
копје,
в
Б
итола,
в
П
рилеп
н
сд
в>
од-
>
Скооје,
8
О
6
итола
?
в
о
П
риле0
и
сл.
Ј
7
*
д
е
а
Пред
заменките
-се
уп.>требува само
ф@р»
.р
л,х^алѕ^1.
-
\а
•*&
»
а[^ллса^
•
!Д
X
;огу'
места,
в
о п
овеке
градишта,
в
а
н
екои
да:
у
(
Ј
'1^'
л&ч-а-лаи-ѕлл
д,>л
^
%«
А.
<м
^
ч
ѕ
!
_>•
А
ј^
лд
*_-»_.В
:
ДБлЅ.
ЖЛЛ
*,Л
в
ј
Пред
соетав
од
нридавка
и
именка.
ако
е
0ри-
К
"•
'
л.
членувана,
'
стои
в
о:
в
о
г
олемата
м
ака
?
&
о
<Ј
'
'
запустеното
седо
итн,
Ако
не
е
членувана,
тогаш
шк
е
пообична
тука
употребата
на
в
о:
во
г
олема
мака,
в
о
з
апустено
село,
но
мол<е
да
се
употреби
и
в
:
в
г
олема
мака
5
-
в
з
апустено
еело,
.6,
Заедно
се
пишуваат
предлозите;
н
акај,
у
*Ѕ1АѕА
7
Белешка:
Треба
да
се
прави
разшка
меѓу:
н
аШј
м
ене"
селото
''(инаку
речено;
&
оп
м
еве,
]
сон
с
елотг)
и:
н
а
Шј
®диш?
Тоа
значи
дек-а
пред
глагол
ве
се
пишуВа
заедео
н
аШј.
Истото
важи
и
за
о
д
1сај
и
деш,
о
д
Ш
ј
с
и,
д
о
Ш
ј
о
диш,
д
о
ќај
с
и
0
•/
П
Р
И
Л=О
3
И
1.
а.
Со
.
у
•
(не
со
о
)
н
а
крајо.т
се
пишуваат
овие
прилози:
л
шогу,
малку,
-малу,
колку,
шолку,
олку,
тколку,
ваму,
Шаму,
онаму,
натаму,
аоша-
му,
аонатаму,
близу,
блиску,
далеку,
долу,
околу,.
наоколу,
инаку,
оааку,
наапа-су,
шокму,
туку.
40
Се
допушта
двојно
пишување-
кај
«рилогот:
(сп.
б
ргд-брго),
П
рилогот
б
рзо
с
е-
пи-
:.
Како
горните
прилози
се
пишува
со
у
н
д
и
предлогот
п
ре&у.
С
врзникот
а
!со
п
огрешно
е
да
се
едом),
викум,
творум,
свешрум,
з
се
пишува
ш
то
ш"
п
рилозите:
ч/
^
"
аедео
се
шшуза:
т
укушто,
одошто.
И
сто
ЧЈ*
*'
4Ѓ
•
'
•нрвиот
составен
дел
им
е
некој
предлог:
о
тсега,
одавме
(
и
о
дозае),
оданде
(
и
о
донде),
одблизу,
олда-
отстрана,
ошиако,
бткога,
одедниш,
одозгора,
;
о
длево,
оцдесно,
ошкосо,
ошкра/,
ошколку,
ош~
шогај,
отшогаш,
адеднаш;
досега,
данде,
донекаде,
дакрај;
настрана,
начело,
надалеку,
надвор,
наќрај,
набргу,
наголемо,
нависоко,
нанпско,
надолго,
на&у-