Óðèâàëê³í Î.Ì. ²ñòîð³ÿ Óêðà¿íè (ñåðåäèíà Õ²²² – ñåðåäèíà ÕV²² ñò.)
56
ñõîäæåííÿ äî âèùèõ ùàáë³â âëàäè ó Ëèòâ³ ï³ñëÿ ñìåðò³ áàòüêà-Îëü-
ãåðäà íå îá³éøëîñÿ áåç êðîâîïðîëèòòÿ. Òîä³, ùîá çàâàäèòè ñâîºìó
äÿäüêîâ³ Êåéñòóòó ïðèéíÿòè âåëèêîäåðæàâíèé òèòóë, ßãàéëî áóâ çìó-
øåíèé óêëàñòè òàºìíó óãîäó ç Òåâòîíñüêèì îðäåíîì, óñòóïèâøè éîìó
Æåìàéò³þ ³ âèçíàâøè éîãî âåðõîâíó âëàäó.
Êð³ì òîãî, áîðîòüáà çà ïåðø³ñòü «çáèðàííÿ ðóñüêèõ çåìåëü» ðîáè-
ëà Ëèòâó ³ Ìîñêâó ñóïåðíèêàìè. Òîìó ßãàéëî âèáèðຠñîþçíèêîì íå
Äìèòðà Ìîñêîâñüêîãî, à òåìíèêà (åì³ðà) Îðäè Ìàìàÿ. Óêëàâøè ñîþç
ç Ìàìàºì, ßãàéëî òàêèì ÷èíîì
ðîçðàõîâóâàâ ïðèáðàòè ç³ ñâîãî
øëÿõó ñóïåðíèêà ³ çì³öíèòè ñâî¿ ïî-
çèö³¿ íà çåìëÿõ Ðóñ³.
Çíàþ÷è, ùî ßãàéëî ãîòóºòüñÿ
ïðèºäíàòèñÿ äî Ìàìàÿ, Äìèòðî
²âàíîâè÷ âçèìêó 1379/80 ð. ïîñëàâ
ñâî¿ â³éñüêà ó ïîõ³ä íà ëèòîâñüê³ îê-
ðà¿íè. Öå íå áóëî ïîõîäîì íà ïîâà-
ëåííÿ Ëèòîâñüêî¿ äåðæàâè. Éîãî
ìåòà ïîëÿãàëà ó ñòâîðåíí³ ñïðèÿò-
ëèâèõ óìîâ äëÿ ïåðåõîäó íà á³ê
Ìîñêâè êíÿç³â Ëèòîâñüêî¿ çåìë³,
ùî ³ áóëî äîñÿãíóòî.
9 ãðóäíÿ 1379 ð. ìîñêîâñüê³
â³éñüêà çä³éñíèëè ãëèáîêèé ðåéä íà
òåðèòî𳿠Âåëèêîãî êíÿç³âñòâà
Ëèòîâñüêîãî, ïðî ùî ³ñíóþòü ë³òî-
ïèñí³ çàïèñè: «Òoe æå çèìè êíÿçü
âåëèêèé Äìèòðèé Èâàíîâè÷, ñîáðàâ âîÿ ìíîãû è ïîñëà ñ íèìè áðàòà ñâî-
åãî êíÿçÿ Âîëîäèìèðà Àíäðºååâè÷à äà êíÿçÿ Àíäðåÿ Îëüãåðäîâè÷à Ïîëîòú-
ñêîãî äà êíÿçÿ Äìèòðèÿ Ìèõàéëîâè÷à Âîëûíñêîãî è èíûÿ âîåâîäû è âåëü-
ìîæè è áîÿðå ìíîãû... îòïóñòè èõ ðàòèþ íà Ëèòîâñêûÿ ãîðîäà è âîëîñ-
òè âîåâàòè. Îíè æå ñøåäúøåñÿ âçÿøà ãîðîä Òðóá÷åñêà è Ñòàðîäóá è èíû
ìíîãû ñòðàíû è âîëîñòè è ñåëà òÿæêî ïëåíèøà è âñè íàøè âîè, ðóññòèè
ïîëöè, öåëè áèøà, ïðèèäîøà â äîìè ñâîÿ ñî ìíîãèìè ãîñòüìè».
Íà âêàçàíèõ òåðèòîð³ÿõ ðóñüê³ â³éñüêà í³êîëè ðàí³øå íå ä³ÿëè,
íå çàõîäÿ÷è äàë³ Áðÿíñüêà. À ñàìå Ìîñêîâñüêå êíÿç³âñòâî ç öèìè çåì-
ëÿìè áåçïîñåðåäíüî êîðäîíàìè íå ìåæóâàëî. Ó âàæêèõ çèìîâèõ óìî-
âàõ ìîñêîâñüê³ â³éñüêà çìîãëè ïðîéòè òàê äàëåêî, î÷åâèäíî, ëèøå
çàâäÿêè ï³äòðèìö³ ì³ñöåâîãî íàñåëåííÿ ³ ÷åðí³ã³âñüêèõ êíÿç³â. ˳òî-
ïèñåöü îñîáëèâî ï³äêðåñëèâ òîé ôàêò, ùî «êíÿçü Äìèòðèé Îëüãåðäî-
âè÷ íå ñòàë íà áîè, íè ïîäíÿë ñóêû ïðîòèâó êíÿçÿ âåëèêîãî è íå áèëñÿ,
íî âûéäÿ èç ãðàäà ñ êíÿãèíåþ ñâîåþ è ç äúòìè è ñ áîÿðè ñâîèìè è ïðèìõà
íà Ìîñêâó â ðÿä ê êíÿçþ âåëèêîìó Äìèòðèþ Èâàíîâè÷ó, áèâ ÷åëîì è
ðÿäèñº ó íåãî».
Історична довідка
ÁÎÁÐÎÊ-ÂÎËÈÍÑÜÊÈÉ ÄÌÈÒвÉ
ÌÈÕÀÉËÎÂÈ× – êíÿçü, ðîäîì ç Âî-
ëèí³. Ñèí ëèòîâñüêîãî êíÿçÿ Êîð³àòà
(Ìèõàéëà) Ãåäèì³íîâè÷à. Âè¿õàâøè ç
Ëèòâè, â³í áóâ ñïî÷àòêó òèñÿöüêèì ó
íèæíºãîðîäñüêîãî êíÿçÿ, à â 70-õ ðîêàõ
XIV ñò. ïåðåéøîâ íà ñëóæáó äî êíÿçÿ
ìîñêîâñüêîãî Äìèòð³ÿ. Îäðóæåíèé ç ñå-
ñòðîþ êíÿçÿ Àííîþ. Êîìàíäóâàâ ìîñ-
êîâñüêèì â³éñüêîì, áóâ âîºâîäîþ êíÿçÿ
Äìèòðà Äîíñüêîãî. Ó÷àñíèê ïîõîä³â
ïðîòè âîëçüêèõ áóëãàð (1376 p.), òàòàð
(1378 p.), ëèòîâö³â (1379 p.). Îñîáëèâî
â³äçíà÷èâñÿ ï³ä ÷àñ Êóëèêîâñüêî¿ áèòâè
(1380 p.). Êîìàíäóþ÷è ïîëêîì, ÿêèé çíà-
õîäèâñÿ ó çàñ³äö³, íàí³ñ âèð³øàëüíîãî
óäàðó, ÿêèé ïðèçâ³â äî ðîçãðîìó â³éñüê
õàíà Ìàìàÿ. Çàãèíóâ ó áèòâ³ íà ð³÷ö³
Âîðñêë³ ó 1399 ð. (12 ñåðïíÿ).