Реферат - Архітэктура Беларусі к.XVIII

Подождите немного. Документ загружается.

Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь

“Беларускі Дзяржауны педагагічны ўніверсітэт імя Максіма Танка”

Архітэктура Беларусі

к.XVIII – пач.XIX

Выканала:

студэнтка гистарычнага факультэта

групы 202

Паўлюк Крысціна Аляксандраўна

Праверыла:

Канапацкая Зарына Ібрагімаўна

Мінск 2008г.

XVIIIст. пачалося для Беларусі надзвычай драматычна. Паўночная вайна

прынесла гарадам, замкам і мястэчкам велізарныя разбурэнні. Менавіта ў

гэтую вайну былі разбураны дашчэнту замкі ў Бярэсці, Навагрудку, Клецку,

Гальшанах, Глуску, Любчы. Значна пашкоджаны ўмацаванні Гродна і Мірскі

замак, замкі ў Быхаве і Рагачове, забудова Магілёва. Крызіс дзяржаўна-

палітычнай сістэмы Рэчы Паспалітай практычна паралізаваў цэнтралізаваныя

мерапрыемствы па рэканструкцыі гарадоў, падпарадккваных кароне. Магнаты

клапаціліся пра прыватнаўласніцкія гарады і замкі, і то ў асноўным з мэтай

умацавання абароны. У выніку гарады па-ранейшаму мелі сярэднявечныя

ўмацаванні, якія першкаджалі развіццю. Захоўвалася сярэднявечная шчыльная,

пераважна драўляная забудова рамесніцкіх і гандлёвых пасадаў. Сярод шэрай

масы вылучаліся цэрквы і манастыры, сцены і вежы замкаў з заплткамі з

драўлянага паркана ці валуноў. Будаўнічая актыўнасць назіралася ў манастырах

і буйных магнацкіх рэзідэнцыях.

Больш хутка ідзе развіццё заходніх рэгіёнаў Беларусі. Гэта стварае ў

маштабах краіны горадабудаўнічы дысбаланс. Гарады ўсходу Беларусі не здольны

аднавіць свайго былога эканамічнага значэння. Асабліва ў заняпадзе аказаліся

дробныя гарады і мястэчкі.

Слабая дзяржаўная эканоміка і наяўнасць удзельных магнацкіх

латыфундрый, фальварачная гаспадарка спрыяюць у XVIIIст. хуткаму росту

мясцовых гандлёвых паселішчаў, мястэчак. К канцу стагоддзя іх на Беларусі

налічваецца каля 800, прычым большая колькасць – у заходніх рэгіёнах. Росту

мястэчак спрыяе і міграцыя на ўсход з ахопленай крызісам Польшчы гандляроў.

У гарадах паспяхова дзейнічаюць цэхі муляроў. Архітэктараў і інжынераў

па-ранейшаму запрашаюць з альпійскіх правінцый Італіі, Германіі, Галандыі.

Буйных магнатаў абслугоўваюць і архітэктары каралеўскага двара. Першыя

школы дойлідаў ствараюццца пры Нясвіжскім і полацкім калегіумах, якія

рыхтуюць спецыялістай для будоўлі манастыроў і фартэцый. У Полачкім

калегіуме ствараюцца дзве спецыяльнасці: грамадзянская і ваенная архітэктура.

У галіне будаўнічых матэрыялаў і тэхналогіі ў мураваным дойлідстве

валуны ўжываюцца толькі для падмуркаў, сцены кладуцца з цэглы, якасць якой

павышаецца, што дазваляе значна паменшыць таўшчыню сцен і сутарэнняў.

Расце вышвня сцен. Ствараюцца складаныя, шмат’ярусныя кроквенныя

канструкцыі дахаў, здольныя несці не толькі дах, але і столь.

Рост колькасці гандляроў і мястэчак абумоўлівае будаўніцтва сінагог, у

тым ліку мураваных (Гродна, Слонім, Друя, Мінск, Пінск, Быхаў, інш.)

Буйным культурным і эканамічным цэнтрам заставалася Гродна. Ядро для

забудовы па-ранейшаму складаюць комплексы кляштараў і гандлёвая плошча,

створаная ў XVIст. У 80-я гды XVIIIст. каралеўскі эканом Антоній Тызенгаўз

будуе на ўскраіне горада прадмесце Гарадніца. Гэты была перадавая для таго

часу горадабудаўнічая з’ява. Комплекс уключаў палац Тызенгахза, тэатр,

медыцынскую школу, майстэрні рамеснікаў, гандлёвую плошчу, скразную вуліцу,

па канцах якой месціліся пастаялыя двары (корчмы). Рэгулярная,

функцыянальна дыферэнцыраваная планіроўка Гарадніцы – першы на Беларусі

прыклад рэгулярнай, класіцыстычнай арганізацыі забудовы, аналаг, прадбачанне

будучых еўрапейскіх горада-сада і фаланстэраў.

Архітэктура будынкаў яшчэ барочная, але ў цэласнасці горадабудаўнічага

рашэння, ягорэгулярнасці бачны класіцызм. Тызенгаўз стварыў уласную школу

будаўнікоў, маючых веды ў будаўніцтве розных тыпаў будаванняў. Былі

створаны і першыя тыповыя ўзоры будынкаў:дамоў рамеснікаў, крам, аптэк,

корчмаў, што само па сабе, нягледзячы на іх барочную архітэктуру, з’ява,

уласцівая класіцызму.

Рэгулярная забудова Тызенгаўзам цэнтра Пастаў – яшчэ адзін прыклад

класічнага горадабудаўнічага рашэння. Пры гэтым былі ўлічаны ландшафтныя

асаблівасці і гістарычна склаўшыяся восі вуліц., па-гатычнаму скіраваных па

датыкальнай да плошчы. Разам з тым вызначаліся восі новай кампазіцыі,

звязаныя з будынкамі школы і суда, гандлёвых радоў і пастаялага двара

(аўстэрыі). Рытмічная, аднатыпная і разам з тым маляўнічая барочная па

характару забудова надзвычай маштабная і выразная.

Яшчэ адзін буйны праект Тызенгаўза – гаспадарка Ласосна, каля Гродна.

Праект па заказу Тызенгаўза быў распрацаваны Дж. Сака. Сістэма плошчаў

(круглых, авальных, прамакутных) злучалася вуліцамі. Плошчы адначасова

з’яўляліся цэнтрамі радыяльна-вулічнай забудовы. Менавіта такія схемы былі

ўвасоблены ў горадабудаўнічых праектах Дж. Вуда (горад Бат) і Дж. Нэша.

Аднак правінцыйныя маштабы не дазвалялі ў поўнай меры рэалізаваць такія

задумкі.

У другой палове XVIIIст. буйныя палацавыя комплексы на тэрыторыі

беларусі ствараюцца рэдка. Пераважаюць шматлікія, дробныя сядзібы, у

планіроўцы якіх адчуваецца ўплыў класіцызму, але ў архітэктуры

прысутнічаюць элементы барока (Лявонпаль). Палац Тызенгаўза на Гарадніцы

(1765г.) – прынцыпова новае слова ў архітэктуры. Тут бачны асноўныя законы

класіцызму: сіметрыя ў плане, галоўны будынак з бакавымі крыламі,

ствараючымі перад ім парадны двор; калідорная планіроўка; акцэнт параднага

ўваходу і рызаліты крылаў, фіксіруючыя завершанасць кампазіцыі.

У XVIIIст. у Гродна завяршаюцца работы над палацам Новага замка,

створанага дрэздэнскімі архітэктарамі К.Ф.Пёпельманам і І.Ф. Кнобелем. План

палаца аналагічны плану Тызенгаўза. Аднак цэнтральная частка тут

распрацавана маштабна: вестыбюль, парадная сталовая і далей, у бок парка,

палацавая царкв. Пакоепадобны план дазваляў кампазіцыйна злучыць Стары і

Новы замкі. Планіроўка Новага замка яшчэ барочная, не назіраецца сістэмы ў

размеркаванні памяшканняў, злучаных у большасці анфіладна. Архітэктура

фасада класічная, аднак, як і ў палацы Тызенгаўза, высокі мансардны дах, на

французкі манер, цяпер, у XVIIIст., больш барочны.

Будова кампазіцыі на прынцыпах строгіх форм і лічбаў (Бландэль)

праяўляецца ў збудаваннях рознага маштабу. Напрыклад, план карчмы

“Раскоша” на Гарадніцы (1765г., арх. Ю.М.Мёзер) – спалучэнне трох квадоатаў:

у глыбіні двара – карчма; па баках – стадолы для фурманак. Пры раўназначнасці

аб’ёмаў выразнасць фасада карчмы дасягнута барочнымі сродкамі.

Будынак медыцынскай школы на Гарадніцы мае класічны

пакоепадобныплан з лініяй памяшканняў, аб’яднаных аднабаковым калідорам.

залы аўдыторый (шасціграннікі) фланкіруюць збудаванне. Аб’ёмнае рашэнне

ўтвараюць цокальны, галоўны і мансардны паверхі пад высокім мансардным

дахам.

Яшчэ больш выразная дакладная геаметрычная будова назіраецца ў

будынку музычнай школы на Гарадніцы. План школы – частка круглага

сегмента. Тры восі-дугі і папярочныя восі-радыусы складаюць аснову плана,

раўназначных па форме памяшканняў, злучаных з боку галоўнага фасада

аднабаковым калідорам. Прасценкі – пілястры калідора нагадваюць галерэю-

ордэр. Вырашэнне фасада – традыцыйнае: цокальны, галоўны і мансардныя

паверхі пад стромкім дахам.

У збудаваннях на Гарадніцы назіраецца адзіны штрых: імкненне да

ідэяльных форм і разам з тым безордэрнае вырашэнне архітэктуры. Пазначанае

характэрна, як вядома, для найбольш ранняга перыяду развіцця класіцызму ў

архітэктуры Еўропы. Пазначаная архітэктура вельмі блізкая да архітэктуры

французкага класіцызму XVIIст.

У правінцыі архітэктура строгіх форм і дакладных лічбаў пераважна

праяўлялася бадай што ў будове плана. У вырашэнні фасадаў строгая будова

абазначалася выявай асноўных планіровачных элементаў і гарызантальнымі

чляненнямі. Разам з гэтым маглі прысутнічаць пластычныя барочныя формы і

часам элементы готыкі (контрфорсы) (Паставы, гандлёвыя рады, 60-я гады

XVIIIст.).

Буйнейшым помнікам архітэктуры класіцызму ў заходніх рэгіёнах Беларусі

з’яўляецца палац у Ружанах. Прыдворны архітэктар Сапегаў Ян Самуэль Бекер

атрымаў заказ на стварэнне ў мястэчку Ружаны палацавага комплексу.

Комплекс размяшчаўся на тэрыторыі шырокай надпаплаўнай тэрасу з

маляўнічымі відамі на мястэчка і ўключаў браму, якая вяла на прасторны

курданёр. На яго супрацьлеглым баку стаяў палац, па старанах якога месціліся

флігелі. П азадумцы Бекера ўсе аб’екты забудовы звязваліся адзіным дакладным

кампазіцыйным замыслам, грунтаваўшымся на сіметрыі і супадпарадкаванасці.

Дамінанта ансамбля – палац: вестыбюль і аванзала, па баках калідораў – пакоі.

Галоўны і бакавыя рызаліты, высокі цокаль з пандусам для пад’езду фурманак,

цокальны паверх, высокі мансардны дах вызначалі архітэктуру французкага

густу. Рытмічнасць чляненням фасада надавалі пілястры і тонкі малюнак

ордэнаў: парныя паўкалоны на галоўным і бакавых рызалітах.

Тэма ордэра з фасада пераходзіць на бакавыя паўкруглыя ордэра-арачныя

галерэі, звязваючыя палац з флігелямі. Галерэі стылёва звязаны з брамай,

выкананай у стылі трыумфальнай аркі.

Брама, галерэі і ордэр ствараюць малюнак рымскай архітэктуры.

Манументальнасць апошняй адпавядала жаданню ўвасобіць вечныя ідэі

велічнасці і перамогі розуму над пачуццямі. У рымскай архітэктуры магнаты

бачылі рысы стоікі і рацыяналізму і разам з тым магчымасць увасаблення

магнацкага гонару.

Аналагічным, але не такім маштабным, з’яўляецца палацавы комплекс

Валовічаў у Свяцку, пабудаваны архітэктарам Дж. Сака ў 1779г. Галошны

корпус палаца, галерэі, флігелі знаходжяцца ва ўтульным паркавым асяроддзі.

Рысы палаца больш строгія і стрыманыя.

Палац апошняга караля ў Станіславова каля Гродна – больш барочнае

збудаванне, хоць у будове фасада і вытрыманы класічныя каноны. Найбольш

выразна рысы класіцызму ўвасоблены ў палацы ў мястэчку Сноў (пач. XIXст.).

Лінейная кампазіцыя: цэнтральны корпус і крылы, аб’ёмы супадпарадкаваны.

Чатырохкалонны іянічны порцік, выразны і арганічны, - галоўны вобразны

акцэнт кампазіцыі.

Унікальны і вельмі арганічны па сваёй архітэктуры драўляны палац у

Радзівіллімонтах, пабудаваны па праекту К. Спампані напачатку XIXст.

Драўлянае збудаванне выканана ў класічным стылі мураванага. Прыгожы

дарычны порцік, шалёшка, імітуючая мураваную рустоўку, інтэр’еры з

карынфскім ордэрам – усё па-майстэрску ўвасабляе высакароднасць класічных

рыс у сціплым інтымным паркавым палацы.

У канцы XVIII – пач. XIXст. у заходніх рэгіёнах Беларусі ў стылі

класіцызму ўзводзіцца рад сядзібных і грамадзянскіх пабудоў: палац у Шчучыне,

гандлёвыя рады ў Наваградку, Іосіфаўскі касцёл у Лідзе і г.д. Аднак будаўніцтва

носіць спарадычны характар. Адсутнічае дзяржаўная палітыка і дзяржаўныя

маштабы пераўтварэнняў. Калі ў палацава-паркавай архітэктуры ансамбль меў

завершанае індывідуальнае аблічча дзякуючы творчай думцы архітэктара і

патрабаванням заказчыка, то ў гарадах класічныя збудаванні губляліся ў

стракатай архітэктуры розных стыляў і эпох. Тут дамінуючую ролю па-

ранейшаму адыгрывалі сакральныя ансамблі эпохі барока. Грамадзянскі змест

архітэктуры класіцызму не знайшоў у заходніх рэгіёнах Беларусі свайго

маштабнага ўвасаблення. Гэта здарыцца толькі пасля далучэння земляў

Беларусі да Расійскай імперыі.

З далучэннем земляў Беларусі да Расійскай імперыі пачынаецца шырокая

горадабудаўнічая дзейнасць, накіраваная на рэканструкцыю гарадоў, іх

рэгіянальнае і лакальнае развіццё, стварэнне інфраструктуры ў маштабах усяго

краю. Мерапрыемствы ажыццяўляліся ў рамках горадабудаўнічай праграмы

імперыі, абумоўленай развіццём вытворчасці, транспартных зносін, ростам

гарадскога насельніцтва.

Горадабудаўнічыя мерапрыемствы ў першую чаргу закранулі гарады і

мястэчкі ўсходніх рэгіёнаў Беларусі, дзе за XVII – XVIIIстст. склалася

адставанне ў іх развіцці. Узорныя праекты былі распрацаваны для Езярышч,

Гарадка, Лёзна, Бабінавіч, Копысі, Горак, Шклова, Чавус, Крычава, Быхава,

Чачэрска, Добруша і іншых павятовых і заштатных гарадоў. У аснову новага

плана клалася рэгулярная планіроўка: лінейная, квартальная, прамянёвая

(Магілёў, Бабруйск, Гомель). Апошняя прымянялася для буйных гарадоў, дзе

кампазіцыйнае развіццё забудовы меркавалася ад пэўнага цэнтра (крэпасці ў

Бабруйску, палаца губернатара і ландшафтна-гістарычнага цэнтра над

Дняпром у Магілёве, палаца Румянцавых-Паскевічаў у Гомелі).

Ліквідаваліся рэшткі сярэднявечных умацаванняў, фарміраваліся гарадскія

цэнтры, пакідаючы ўбаку склаўшуюся гістарычную забудову.

Паказальна ў гэтым плане развіццё Полацка паводле плана 1778г.

Складаны гісторыка-культурны ландштафт вымусіў спланаваць новыя

кварталы на ўсходзе і захадзе ад гістарычнай забудовы, звызаўшы ўсе часткі

горада скразным праспектам, паралельным берагу Заходняй Дзвіны.

Многія уніяцкія і каталіцкія цэрквы і манастыры прыстасоўваліся пад

новыя патрэбы. Іезуіцкі калегіум у Полацку перабудоўваецца ў кадзецкі корпус.

паводое генплана 1817г. развіваецца Мінск. Рэгелярная, квартальная забудова

плануецца на поўдзень ад гістарычных цэнтраў, уздоўж новага дыяметра, вуліцы

Захар’еўскай. Класічным горадам становіцца Гомель, які набыў інтэнсіўнае

развіццё ў канцы XVIII – пач. XIX ст. з невялікага мястэчка на Сожы. Аснову

горада ўтваралі тры вуліцы-прамяні, якія разыходзіліся ад палацава-паркавага

комплексу Румянцава-Паскевіча.

З’яўляюцца новыя сакральныя збудванні, праваслаўныя цэрквы і сборы.

Спаская царква ў Полацку, пабудваная па праекту ДЖ. Кварэгі, - восева-

цэнтрычнае купальна-вежавае збудаванне, кампазіцыя і формы якога яшчэ

барочныя, але пластыка ўжо класічная. Тонкі малюнак пілястраў падкрэслівае

будову форм, вертыкалі аб’ёмаў.

Іосіфаўскі сабор у Магілёве (1781-1799гг., арх. Н. Львоў) ужо відавочна

класічны, цэнтрачна-купальны аб’ём з прытворам, аформленым шасцікалонным

порцікам. Чатырохкалонныя порцікі-лоджыі аздабляюць бакавыя нефы. План

сабора геаметрычна дакладны, звязаны з логікай будовы аб’ёмаў (купал, алтар-

конха, прытвор), план якіх нібы прадубліраваны скразным абходам. Аднак купал

даволі цяжкі, усё збудаванне згадвае рымскі Пантэон.

Дасканалым і дакладным у сваёй класічнасці з’яўляецца сабор св. Пятра і

Паўла ў Гомелі (1809-1819гг., арх. М. Кларк). Яго кампазіцыя і ордэрныя порцікі,

купал над сяродкрыжжам згадваюць царкву св. Жэнеўевы ў Парыжы (арх. Ж.Ж.

Суфло) і сабор св. Паўла ў Лондане (арх. К. Рэн).

Класічныя сакральныя збудаванні з’яўляюцца і ў заходніх рэгіёнах (касцёл

св. Іосіфа ў Лідзе, касцёлы ў Шчучыне, Валожыне). Іх ордэрна-купальная

архітэктура звязвае ў стылістычным малюнку царкоўныя і грамадзянскія

збудаванні. Асабліва гэта тычыцца ордэрных бяскупальных цэркваў (Валожын,

Вільна). Бяскупальныя і бязвежавыя цэрквы ордэрнай кампазіцыі ўзыходзяць да

храма Славы ў Парыжы (вобраз храма Старажытнай Грэцыі).

Напачатку XIXст. у Беларусі ў стылі класіцызму будуюцца палацы

губернатараў і прысутныя месцы, навучальныя ўстановы і гандлёвыя рады.

Будынак ратушы ў Мінску, рэканструяваны па праекту Ф. Крамера, набывае

класічную стылістыку пры захоўванні традыцыйнай вежавай кампазіцыі. У 30-я

гады XIXст. у Горках па праекту А. Кампіёні ўзводзіцца галоўны корпус

сельскагаспадарчага інстытута. У мястэчку Свіслач у пазначаны перыяд

будуецца гімназія.

Першая трэць ХІХ ст. пазначана росквітам класіцызму ў грамадзянскай,

культавай і жыллёвай архітэктуры. Час захаваў імёны таленавітых дойлідаў

гэтага стылю (К.Багаміле, О.Бетыні, Дж.Кларк, Ю.Лянчоўскі, В.Міхаэліс,

Ф.Санкоўскі, М.Чахоўскі і інш.). Архітэктура беларускага класіцызму

грунтуецца на дамінантах гэтага стылю – выкарыстанні канструктыўных і

дэкаратыўных магчымасцей антычнай ордэрнай сістэмы, сінтэзе расійскай,

заходнееўрапейскай эстэтыкі XVIII ст. і мясцовых традыцый. Захаваліся ўзоры

гэтага стылю – Гомельскі палац П.А.Румянцава (1785), Жыліцкі палац (Кіраўскі

р-н; пабудаваны ў 1830-я г.), Сноўскі палац (Нясвіжскі р-н; пабудаваны ў 1827 г.).

Дамінавалі палацава-сядзібныя комплексы віленска-варшаўскай архітэктурнай

школы. У культавым будаўніцтве прыярытэты аддаваліся праваслаўным

храмам (Петрапаўлаўскі сабор у Гомелі, 1809 – 1811; царква Раства Багародзіцы

ў в.Дубае Пінскага раёна, 1811 г. і інш.). Тыповыя каталіцкія храмы ў стылі

класіцызму – Іосіфаўскі касцёл піяраў у Лідзе (1787–1825), касцёл святой Тэрэзы ў

Шчучыне (1829).

З 1840-х г. назіраюцца адыход ад класічных архітэктурных школ, распад

стылявога адзінства, пашырэнне готыкі ў рэчышчы рэтраспектыўнай

(эклектычнай) плыні, спалучэнне класіцызму (аб’ёмна-прасторавая кампазіцыя)

і элементаў гатычнага дэкору (палац у Косаве Івацэвіцкага р-на, архітэктары

Ф.Яшчолд і У.Марконі; Петрапаўлаўскі касцёл у в.Ражанка Шчучынскага р-на і

інш.). Архітэктары будавалі навучальныя ўстановы пад рэнесанс, тэатры – пад

барока, касцёлы – пад готыку.

Сцены, рытмічна падзеленыя групамі калон, пад адзінай стужкай атыка –

усё гэта параўнальна з прыёмам будовы фасадаў будынкаў Сената і Сінода,

Адміралцейства ў пецярбургу і г.д.

Буйнейшым класічным ансамблем на тэрыторыі Беларусі канца XVIII –

пач. XIXст. з’яўляецца палац Румянцавых-Паскевічаў. Будаўніцтва працягвалася

ў два этапы: 1794-1805гг. і 1837-1848гг. і, як ужо адзначалася, былокампазіцыйна

звязана з галоўнымі вуліцамі-прамянямі горада. Цэнтральны корпус, кампактны,

з купалам, крылы і фланкіруючыя павільёны адлюстроўваюць спалучэнне

паладыянства з лінейным развіццём кампазіцыі (англійскі варыянт).

Першапачатковая планіроўка палаца ў Жылічах, пакоепадобная, з

вестыбюльнай групай і аднабаковым калідорам у бок двара, мела дакладную,

класічную забудову. галоўны і бакавыя фасады мелі порцікі (шасці- і

чатырохкалонныя). Пазнейшая будова значна пашырыла палац. У залах былі

шыкоўныя у стылі класіцызму інтэр’еры.

Гандлёвыя рады ў Пружанах згадваюць Гасцінны і Апраксін двары ў

Пецярбургу. Увогуле для класічных збудаванняў на Беларусі XIXст. уласцівы

стылёвы штрых, адзіны для архітэктуры імперыі. На тэрыторыі Беларусі

будавалі вядомыя расійскія дойліды: Дж. Кварэнгі, Н. Стараў, М. Львоў, В.

Бажэнаў і інш. Горадабудаўнічыя і архітэктурныя ансамблі і збудаванні Беларусі

эпохі класіцызму ўзбагацілі еўрапейскую архітэктуру арыгінальнымі творамі,

знітавалі стылёвыя асаблівасці архітэктуры гэтага часу Усходу і Захаду

Еўропы. Збудаванні архітэктуры класіцызму спрыялі стварэнню адзінага

грамадзянскага, цывільнага стылю, дамінуючай ролі грамадзянскай

архітэктуры. Архітэктура класіцызму стала крыніцай для творчых знаходак і

вырашэння праблем архітэктуры ў наступным, XXст.

Архітэктура класіцызму іграла выключную ролю ў развіцці будаўнічай

культуры ўсяго свету. У ёй увасобіўся універсальны вобраз архітэктуры

грамадзянскай, якая адлюстроўвала ідэалы цывільнага грамадства, грамадства

вытворчага. Архітэктура класіцызму сфарміравалася напярэдадні прамысловага

перавароту, станаўлення дэмакратычных адносін і грамадсткага прагрэсу. У ёй

увасобіліся навуковы падыход да рэчаіснасці, рацыяналізм, абгрунтаваныя

законамі суразмернасці і прыгажосць.

Архітэктура класіцызму больш арганічна ўвасобіла адзінства тэктонікі,

функцый і мастацкага вобразу. Менавіта гэта забяспечыла яе універсальнасць і

перавагу пры вырашэнні разнастайных горадабудаўнічых, ансамблевых і

індывідуальных будаўнічых задач.

Напрацягу ўсяго часу, пасля завяршэння эпохі класіцызму, дойліды

неаднаразова звярталіся да законаў і мастацкай сістэмы архітэктурнай класікі.

Яе элементы і заканамернасці назіраюцца ў архітэктуры канструктывізму,

рацыяналізму, стракатых рэтраспектыўных напрамках.

Найбольш удалая адпаведнасць не толькі законам прыроды (фізікі), але і

законам развіцця грамадства забяспечылі архітэктуры класіцызму стылявую

ўстойлівасць і запатрабаванасць. І ў XXст. з’яўляюцца ансамблі, адпаведныя

законам класіцызму. Рысы стылю бачны ў творах І. Лангбарда, А. Воінава, М.

Паруснікава, Г. Заборскага, у выдатным класічным будынку 1938-1941гг. арх. П.

Абросімаў, - сёння Беларуска-Расійскі універсітэт у Магілёве, у Палацы

Рэспублікі, у інтэр’ерах станцый метро.

Валоданне законамі архітэктурнай класікі ў творчасці дойлідства гэтак

жа неабходна, як валоданнеакадэмічным малюнкам у выяўленчым мастацтве. У

сучасных умовах, умовах хуткіх змен у будаўнічых матэрыялах, тэхналогіі,

развіцці архітэктурнага дызайну і стылю хай-тэк, матывы архітэктуры

класіцызму гучаць асабліва там, дзе неабходна ўвасобіць манументальныя рысы,

высокія грамадскія ідэі.

У арганічнай повязі з прагрэсіўным развіццём грамадства і вытворчасці

актуальнасць і жыццёвасць класічнай архітэктуры.

Эпоха класіцызму дала цывілізацыі дасканалыя мастацтвы: архітэктуру,

жывапіс, музыку, літаратуру, якія і сёння застаюцца крыніцай мастацкай

культуры свету.

Літаратура

1. Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік/Беларус. Энцыкл.;

Рэдкалегія: А.А. Воінаў і інш. – Мн.: БелЭн, 1993.

2. Архітэктура Беларусі: нарысы эвалюцыі ва ўсходнеславян. і еўрап.

кантэксце. У 4-х т., т.3, кн. 1. Другая палова XVII - перш. пал. XIXст./А. І.

Лакотка і інш.; навук. рэд. А.І. Лакотка – Мн.: Беларус. навука, 2007.

3. Гісторыя беларускай культуры: вучэб.-метад. дапам. / Склад.

І.В.Соркіна, В.А.Белазаровіч ; Пад рэд. С.Я.Куль-Сяльверставай. – Гродна: ГрДУ,

2003.

Реферат - Архітэктура Беларусі к.XVIII - пач.XIX

Подождите немного. Документ загружается.